Τον β΄αι. παρατηρήθηκε αναβίωση της ρητορικής και της φιλοσοφίας. Οι φιλοσοφικές σχολές ανθούσαν και τα έργα του Αριστοτέλη αποτελούσαν τη βάση της διδασκαλίας και της διαλεκτικής. Επίσης ακμή παρουσίαζε και η ηθική διδασκαλία των Στωϊκών και οι πλατωνικές σπουδές προετοίμαζαν το έδαφος του νεοπλατωνισμού.
Έτσι στη διάρκεια του Γ΄αι. παρατηρήθηκε στην Αλεξάνδρεια μια προσπάθεια από φιλοσόφους ν’ αντικαταστήσουν τις σύγχρονές τους θρησκείες με την ελληνική φιλοσοφία. Οι φιλόσοφοι αυτοί ονομάστηκαν Νεοπλατωνικοί.
Οι πιο σημαντικοί απ’ αυτούς ήταν:
Εξ’ αυτών ο Πορφύριος έγραψε 15 βιβλία εναντίον του χριστιανισμού.
Σ’ αυτή στρέφονταν εναντίον της εκκλησίας αλλά όχι εναντίον του Χριστού, τον οποίο σεβόταν.
Δίδασκαν μεταξύ άλλων την αστρολογική μαντική, την προσευχή και την λατρεία των αγαλμάτων.
Το κακό προήλθε από το γεγονός ότι η ψυχή ήρθε σε επαφή με την ύλη και βυθίστηκε στο γίγνεσθαι. Όταν απομακρύνεται από την ύλη, καθαρίζεται.
Προσπαθούσαν να έλθουν σε έκσταση καταργώντας το υποκείμενο και το αντικείμενο απολαμβάνοντας έτσι μια εξωπραγματική κατάσταση. Ο Πλωτίνος δοκίμασε αυτό στη ζωή του 4 φορές και η γνώση αυτή τον ένωσε με το θείο.
Οι ιδέες αυτές εισχώρησαν τον Γ΄και Δ΄αι. στην εκκλησία εισάγοντας μια φιλοσοφική μορφή βλάπτοντας έτσι την ενότητά της.