ΜΑΝΙΧΑΪΣΜΟΣ

Ιδρυτής του Μανιχαϊσμού ήταν ο Μάνης ή Μανιχαίος. Κατάγονταν από την Βαβυλώνα όντας συγγενής της βασιλικής οικογένειας των Αρσακιδών της Περσίας, οι οποίοι ήταν αντίπαλοι με την βασιλική οικογένεια των Σασσανίδων που τελικά επικράτησε.

Γεννήθηκε το 216. Το 240, ύστερα από αποκάλυψη άρχισε την αποστολή του και έφτασε ως την Ινδία. Επέστρεψε στην Περσία και βρήκε στον θρόνο τον Σαπήρ Α΄, ο οποίος του επέτρεψε να κηρύττει και τον προστάτεψε.

Κατόπιν οργάνωσε τρεις αποστολές για την διάδοση των ιδεών του, μία στην Αίγυπτο και δύο στην Ασία.  Η θρησκεία που ίδρυσε ονομάστηκε εκκλησία της δικαιοσύνης ή θρησκεία του φωτός.

Πίστευε ότι η θρησκεία του είναι ανώτερη και ότι ο ίδιος είναι ανώτερος απ’ όλους γιατί ήταν ο τελευταίος προφήτης. Δίδασκε ότι ο Παράκλητος που υποσχέθηκε ο Χριστός ενσαρκώθηκε σ’ αυτόν. Αυτά όλα έδωσαν ενθουσιασμό στους οπαδούς του. Έτσι τον Γ΄αι. η θρησκεία του διαδόθηκε στην Αίγυπτο, στην Παλαιστίνη και στη Ρώμη.

Τον Δ΄αι. στην Β. Αφρική, στη Μ. Ασία, Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία και έφτασε μέχρι την Κίνα όπου έγινε επίσημη θρησκεία ορισμένων περιοχών και εξαφανίστηκε τελικά τον ΙΓ΄ αι.

Πως όμως και γιατί διαδόθηκε αυτή η θρησκεία;

-Διότι στις επιστολές του ο Μάνης κατάφερνε να προσαρμόσει την διδασκαλία του στον εθνικό χαρακτήρα και στη θρησκεία κάθε λαού.

Έτσι στη διδασκαλία του είχε συγκρητιστικό, γνωστικό, βουδιστικό, ζωροαστρικό και χριστιανικό χαρακτήρα.

Υπήρχαν δύο βασικές αρχές: Η αγαθή, το βασίλειο του φωτός και η κακή με ίση δύναμη μεταξύ τους. Κάθε βασίλειο έχει το δικό του βασιλέα.

Ο κόσμος είναι αποτέλεσμα καταστροφής που προήλθε από τη μάχη των δύο βασιλείων. Στο σύμπαν η ουσία του φωτός φυλακίστηκε στο σκοτάδι.

Ο άνθρωπος μετέχει και στα δύο αυτά βασίλεια και έχει μέσα του φυλακισμένο φως. Για να το ελευθερώσει από τα δεσμά της ύλης, ο θεός του Νου έστειλε έναν ουράνιο Αιώνα, τον Ιησού με φαινομενικό σώμα στη γη και φανέρωσε στους ανθρώπους την αληθινή τους καταγωγή και το σκοπό της ζωής.

Όμως η διδασκαλία του παρερμηνεύτηκε και ήρθε τελικά ο Μάνης, δηλ. ο παράκλητος να διευθετήσει τα πράγματα.

Η αίρεση του Μάνη οργανώθηκε ιεραρχικά όπως την εκκλησία. Είχε 12 αποστόλους, 70 επισκόπους, πρεσβυτέρους, διακόνους, εκλεκτούς και κατηχουμένους.

Στην Ευχαριστία τους δεν χρησιμοποιούσαν κρασί.

Η μεγάλη γιορτή τους ήταν το βήμα κάθε Άνοιξη, οπότε γιόρταζαν την επέτειο του θανάτου του Μάνη.

Εναντίον των Μανιχαίων έγραψαν ο Τίτος, ο Βόστρων, ο Εφραίμ ο Σύρος, ο Κύριλλος Ιεροσολύμων, ο Επιφάνιος Κύπρου και ο Αυγουστίνος που τους γνώρισε πολύ καλά.