536 π.Χ Ο προφήτης Δανιήλ
536 π.Χ προφήτης Δανιήλ
Πρόλογος
Το όνομα Δανιήλ σημαίνει: «Ο Κύριος είναι ο κριτής μου» ή «ο Κύριος είναι ο υπερασπιστής μου». Δεν υπάρχει άλλη συγγραφική πηγή για τον βίο του προφήτη πέρα από το ομώνυμο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο προφητάναξ Δανιήλ γεννήθηκε στην Παλαιστίνη από πλούσια οικογένεια κατά το 605 π.Χ. Νέος ακόμη συναιχμαλωτίστηκε μαζί με άλλους συμπατριώτες του και μεταφέρθηκε στην Βαβυλώνα επί του βασιλέως Ναβουχοδονόσωρ. Γρήγορα ξεχώρισε από τα πλήθη εξαιτίας των σωματικών και πνευματικών του χαρισμάτων και προσελήφθη στην βασιλική αυλή μαζί με τους τρεις παίδες.
Έλαβε από τον Θεό το χάρισμα του διηρμηνεύειν όνειρα εξηγώντας δύο ανεξήγητα ενύπνια του βασιλέως. Ο Ναβουχοδονόσωρ εντυπωσιασμένος αναβίβασε τον προφήτη αμέσως στο αξίωμα του έπαρχου. Ο Δανιήλ ποτέ δεν έπαψε να διδάσκει τον βασιλιά για την υπεροχή του ενός και μόνο αληθινού Θεού.
Μετά τον θάνατο του Ναβουχοδονόσωρ φαίνεται πως ο άγιος παραγκωνίστηκε από τις θέσεις εξουσίας. Αργότερα όμως όταν στον θρόνο ανέβηκε ο Βαλτάσαρ επανήλθε και πάλι στην προηγούμενη αίγλη του.
Οι αυλικοί όμως του βασιλέως τον φθόνησαν και τον συκοφάντησαν κατορθώνοντας να ρίψουν τον άγιο σε λάκκο λεόντων. Ο Θεός όμως τον έσωσε θαυματουργικά και την θέση του στον λάκκο λεόντων βρήκαν οι κατήγοροί του έχοντας άθλιο τέλος.
Στη συνέχεια αποκάλυψε την απάτη των ιερέων του Βηλ και φόνευσε τον ως θεό νομιζομένο δράκοντα.
Ο προφήτης έζησε μέχρι το 536 π.Χ επί βασιλέως Κύρου. Δεν θέλησε αν και θα μπορούσε να επιστρέψει στην Ιουδαία τελευτώντας εν Κυρίω στη Βαβυλώνα. Η μνήμη του εορτάζεται την 17η Δεκεμβρίου.
Παρακάτω παραθέτουμε σε σύντομα ερμηνευτικά σχόλια τα δώδεκα κεφάλαια του προφήτη συν το κεφάλαιο «Σωσάννα» και «Βηλ και δράκων»:
Σωσάννα
Σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι να δείξει την σοφία του Δανιήλ την οποία είχε εκ νεότητός του:
Ένας άνδρας που ονομαζόταν Ιωακείμ, Ιουδαίος στην καταγωγή ήταν όπως και πολλοί συμπατριώτες του αιχμάλωτος στην Βαβυλώνα. Παντρεύτηκε μια πολύ όμορφη στην όψη γυναίκα και ευλαβεστάτη στην ψυχή, που ονομάζονταν Σωσάννα.
Το σπίτι του Ιωακείμ και της Σωσάννας είχε μετατραπεί σε χώρο συγκέντρωσης των Ιουδαίων όπου εκεί μαζεύονταν πλήθη λαού για να τακτοποιήσουν δικαστικά τις υποθέσεις τους. Ανάμεσα σε πολλούς σύχναζαν εκεί και δύο πρεσβύτεροι οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με δικαστικά θέματα που αφορούσαν τις υποθέσεις του λαού. Στην πραγματικότητα όμως τα δικά τους συμφέροντα εξυπηρετούσαν, αφού σαν άνθρωποι ήταν πολύ άδικοι και διεστραμμένοι.
Οι δύο αυτοί πρεσβύτεροι ποθούσαν σαρκικά την Σωσάννα και ήλπιζαν ότι θα έρθει κάποια στιγμή η ευκαιρία να εκπληρώσουν τις διεστραμμένες τους πεποιθήσεις. Ένα μεσημέρι η Σωσάννα βγήκε στον κήπο του σπιτιού της να περπατήσει και να λούσει τα μαλλιά της. Όταν η Σωσάννα ετοίμασε το μπάνιο της έδιωξε τις δύο κορασίδες που την συνόδευαν κι έτσι έμεινε μόνη της στον κήπο για να απολαύσει το μπάνιο της . Οι δύο όμως πρεσβύτεροι είχαν κρυφτεί στον κήπο χωρίς κανείς να τους αντιληφθεί κι έτσι βρήκαν την ευκαιρία να την πλησιάσουν. Ο άνθρωπος γερνά, η αμαρτία όμως όχι…
Οι δύο αυτοί αναιδείς γέροντες είχαν προσυννενοηθεί μεταξύ τους να παγιδέψουν-εκβιάσουν την Σωσάννα για να συνευρεθεί και με τους δύο, έτσι λοιπόν της είπαν: «Επιθυμούμε να ενωθούμε σαρκικώς μαζί σου. Δώσε λοιπόν την συγκατάθεσή σου και ενώσου μαζί μας. Εάν δεν θελήσεις θα μαρτυρήσουμε εναντίον σου, ότι κάποιος νέος ήταν μαζί σου και γι’ αυτό απομάκρυνες τα κορίτσια από σένα».
Ιδού ο εκβιασμός! Ή θα αμάρτανε η Σωσάννα ενώπιον του Θεού, ή θα τιμωρούνταν από τους ανθρώπους. Από τα δύο η Σωσάννα επέλεξε το δεύτερο και φώναξε για να σωθεί από την ατιμία. Φώναξαν όμως και οι πρεσβύτεροι για να σκεπάσουν την ενοχή τους. Όπως ήταν επόμενο οι πρεσβύτεροι εξαιτίας της ηλικίας και του κύρους της θέσης που κατείχαν έγιναν πιστευτοί και η Σωσάννα καταδικάστηκε σε θάνατο. Όμως η θυγατέρα τούτη του Θεού δεν έπαψε να ελπίζει μέχρι τέλους και προσευχήθηκε με θέρμη στον Θεό: «Συ, ο αιώνιος Θεός, ο οποίος γνωρίζεις όλα πριν γίνουν, ηξεύρεις πολύ καλά, ότι ψεύδη είναι όλα αυτά τα οποία μου καταμαρτυρούν…»
Ο Θεός απάντησε στην προσευχή της Σωσάννας φωτίζοντας έναν ευλαβή νέο που ζούσε εκεί κοντά ο οποίος ονομάζονταν Δανιήλ. Ο Δανιήλ φώναξε προς τους ισραηλίτες: «Τόσο μωροί είστε ω Ισραηλίτες! Χωρίς να ερευνήσετε, χωρίς να θελήσετε να μάθετε την αλήθεια, καταδικάσατε μία ισραηλίτιδα σε θάνατο»;
Η κραυγή του Δανιήλ προσέλκυσε την προσοχή του λαού ο οποίος του ανέθεσε να αναλάβει αυτός την δίκη της υποθέσεως.
Ο Δανιήλ αμέσως χώρισε τους δύο πρεσβύτερους ώστε να τους ανακρίνει ξεχωριστά. Είπε λοιπόν στον πρώτο: «Άνθρωπε γερασμένε στο κακό τώρα θα πληρώσεις όλες τις αμαρτίες, τις οποίες έκανες κατά το παρελθόν, εκδίδοντας άδικες αποφάσεις καταδικάζοντας αθώους και αθωώνοντας ενόχους παρά τη ρητή εντολή του Κυρίου, καθ’ην αθώον και δίκαον άνθρωπον δεν πρέπει να καταδικάζεις σε θάνατο. Εάν λοιπόν είδες τη Σωσάννα αμαρτάνουσα, ειπέ κάτω τίνους δέντρου είδες αυτήν και τον νεαρό αμαρτάνοντας»; Ο γέρων εκείνος είπε «κάτω ενός σχίνου». Ο Δανιήλ απάντησε: «Ψεύδεσαι ασυστόλως εις βάρος της κεφαλής σου, της ζωής σου! Διότι άγγελος Θεού, λαβών την κατά σου καταδικαστική απόφαση του Θεού θα σε σχίσει στο μέσο».
Κατόπιν με ανάλογο τρόπο ανέκρινε και τον δεύτερο πρεσβύτερο: «Απόγονε του Χαναάν (Οι Χαναναίοι ήταν καταραμένοι από το Θεό από παλιά) και όχι του Ιούδα, το κάλλος της σε εξαπάτησε και η επιθυμία της διέφθειρε την καρδιά σου… ειπέ μου τώρα κάτω τίνος δέντρου βρήκες αυτούς αμαρτάνοντας»; -«Κάτω από ένα πρινάρι» είπε εκείνος. Και ο Δανιήλ: -«Ασυστόλως ψεύδεσαι και συ εις βάρος της κεφαλής σου, της ζωής σου! Διότι άγγελος του Θεού με την μάχαιρα ανά χείρας, περιμένει τη στιγμή να σε πριονίσει στα δύο και να εξολοθρεύσει και τους δυο σας».
Οι δύο λοιπόν πρεσβύτεροι έπεσαν σε αντίφαση εξ’ ης και αποδείχτηκε το ψεύδος τους.Έτσι ο Θεός δοξάστηκε, η Σωσάννα σώθηκε από την άδικη απόφαση των διεστραμμένων πρεσβυτέρων και οι δύο αυτοί ακόλαστοι άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο. Μας κάνει εντύπωση, ότι ο Δανιήλ όντας φωτισμένος από τον Θεό ηδύνατο να εκφέρει την καταδικαστική απόφαση κατά των πρεσβυτέρων πριν καν καλά καλά αποπερατωθεί η διαδικασία της δίκης.
Κεφάλαιο πρώτο
Ο Ναβουχοδονόσωρ, βασιλιάς των Χαλδαίων της Βαβυλώνας, διέταξε τον αρχιευνούχο του Ασφανέζ να βρει νέους ισραηλίτες με σωματικά προσόντα και διαυγές πνεύμα για να διοριστούν στα βασιλικά ανάκτορα ως προσωπικό του βασιλέως. Ο σκοπός αυτής της προκήρυξης δεν ήταν ασφαλώς φιλανθρωπικός, αλλά πολιτικός ώστε να επιδράσει στον Ιουδαϊκό λαό και να τους ενσωματώσει με τους ντόπιους.
Ανάμεσα στους εκατοντάδες εκλεγέντες Ιουδαίους νέους ήταν ο Δανιήλ, ο Αζαρίας, ο Μισαήλ και ο Ανανίας. Ο Βασιλέας διέταξε να δίδουν σε όλους αυτούς τους νέους επί τρία χρόνια τα καλύτερα φαγητά και το κρασί της καλύτερης ποιότητας από το οποίο έπινε και ο ίδιος να τους εκπαίδευαν άρτια και στη συνέχεια να τους παρουσίαζαν μπροστά του. Τον Δανιήλ τον ονόμασαν Βαλτάσαρ, τον Ανανία Σεδράχ, τον Μισαήλ Μισάχ και τον Αζαρία Αβδεναγώ. Η αλλαγή των ονομάτων αποσκοπούσε στο να λησμονήσουν οι νέοι την παλαιά τους πατρίδα και να αφιερωθούν πλήρως στις συνήθειες της νέας τους πόλεως και του νέου θεού στον οποίο ντόπιοι πίστευαν.
Ο Δανιήλ έλαβε εσωτερικώς την απόφαση να μη μολυνθεί και να μη φάει τίποτα από την τράπεζα του βασιλέως. Το ίδιο έκαναν και οι τρεις παίδες. Ο αρχιευνούχος Αμελσάδ παρότι σέβονταν πολύ τον Δανιήλ εν τούτοις φοβήθηκε μήπως η απόφαση του Δανιήλ γίνει αφορμή να αποκεφαλιστεί ο ίδιος για ανυπακοή στον βασιλιά. Ο Δανιήλ όμως του αντιπρότεινε να δώσει σ’ αυτόν και τους τρεις παίδες νηστήσιμες τροφές για δέκα μέρες και κατόπιν να συγκρίνει την όψη τους μ’ αυτήν των υπολοίπων εκπαιδεομένων ιουδαίων νέων. Πράγματι, μετά από δέκα μέρες ο Αμελσάδ διαπίστωσε πως η όψη του προσώπου του Δανιήλ και των τριών παίδων παρότι αυτοί έτρωγαν υποδεέστερες τροφές σε θρεπτικά στοιχεία (νηστίσιμα) σε σχέση με τους υπόλοιπους που έτρωγαν από τα βασιλικά εδέσματα, εν τούτοις η όψη τους διακρίνονταν από περισσότερη ευεξία.
Όταν πέρασαν τρία χρόνια παρουσιάστηκαν μπροστά στον βασιλιά όλοι οι ιουδαίοι νέοι. Αλλά μεταξύ αυτών δεν βρέθηκαν άνδρες όμοιοι με τον Δανιήλ, τον Ανανία, τον Μισαήλ και τον Αζαρία. Οι νέοι αυτοί διακρίνονταν σε κάθε ζήτημα επιστήμης και σοφίας και αποδείχτηκαν δέκα φορές σοφότεροι από τους μάγους και εξορκιστές των Χαλδαίων. Ακόμη και στις σωματικές αρετές υπερτερούσαν.
Κεφάλαιο δεύτερο
Ο Ναβουχοδονόσωρ συγκέντρωσε όλους τους σοφούς και μάγους της Βαβυλώνας απαιτώντας να του δώσουν εξήγηση για ένα τρομερό όνειρο που είδε, το οποίο όμως δεν θυμόταν καν να διηγηθεί. Συνεπώς ζητούσε από την ελίτ των σοφών της Βαβυλώνας να του περιγράψουν πρώτα το όνειρο που είχε δει και στη συνέχεια να του το εξηγήσουν. Εκείνο τον καιρό λαοί όπως οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι έδιναν μεγάλη σημασία στα όνειρα. Μάλιστα τους ξεκαθάρισε πως αν δεν εκτελούσαν αυτό που ζητούσε θα τους θανάτωνε όλους.
Οι μάγοι, όπως ήταν φυσικό, ζήτησαν από τον βασιλιά να τους διηγηθεί πρώτα το όνειρο το οποίο είχε δει και στη συνέχεια θα ήταν σε θέση να του το ερμηνεύσουν. Ο Βασιλιάς όμως με αυστηρό τόνο τους ξεκαθάρισε: «Εάν δεν μου καταστήσετε γνωστό το όνειρο και την ερμηνεία του, θα φονευθείτε σεις και τα σπίτια σας θα διαρπαγούν… εις μάτην ζητείτε να κερδίσετε χρόνο για να βρείτε την ευκαιρία να συνθέσετε ψευδή ερμηνεία».
Οι μάγοι κατανόησαν ότι αυτό που ζητούσε ο βασιλιάς ήταν αδύνατο να το εκπληρώσουν: «Ουδείς άλλος υπάρχει, ο οποίος θα είπη το όνειρο εις τον βασιλέα, πλην των θεών, των οποίων όμως η κατοικία δεν είναι μεθ’ ημών των ανθρώπων».
Μετά την ανικανότητα των μάγων και των σοφών της περιοχής να διηγηθούν και να ερμηνεύσουν το όνειρο, ο Ναβουχοδονόσωρ διέταξε να σφαγιαστούν όλοι οι σοφοί της αυτοκρατορίας ανεξαιρέτων.
Ένας νέος όμως ονόματι Δανιήλ παρουσιάστηκε μπροστά στον βασιλιά ζητώντας λίγη παράταση χρόνου ώστε να μπορέσει να εκτελέσει εκείνος την εντολή του. Ο Δανιήλ έπειτα εισήλθε στον οίκο του, ενημέρωσε τους φίλους του Μισαήλ, Ανανία και Αζαρία και άρχισαν όλοι μαζί να προσεύχονται στον πανάγαθο Θεό για την διαλεύκανση αυτού του μυστηρίου.
Ύστερα από λίγες μέρες ο Θεός αποκάλυψε στον Δανιήλ το μυστηριώδες όνειρο του βασιλέως και την εξήγησή του. Ο Δανιήλ μετά την οπτασία που του αποκάλυψε ο Θεός ευχαρίστησε θερμά τον Κύριο για το άπειρο έλεος που δεικνύει στους ανθρώπους και κατόπιν κίνησε για τα βασιλικά ανάκτορα.
Ο προφήτης αρχικά παρακάλεσε τον Ναβουχοδονόσωρ να μη φονευθούν οι μάγοι της Βαβυλώνος. Ο Βασιλιάς απόρησε για το πώς ήταν δυνατόν ένας άνθρωπος τόσο νέος όσο ήταν ο Δανιήλ αν θα μπορούσε να κάνει αυτό που στάθηκαν ανίκανοι να εκτελέσουν όλοι οι σοφοί και μάγοι του βασιλείου του. Ο Δανιήλ απάντησε: «Το μυστηριώδες όνειρο και το νόημα του, το οποίο ο βασιλεύς θέλει να μάθει, δεν είναι έργο των σοφών ανθρώπων, των μάγων και των εξορκιστών αστρολόγων, αλλά του Θεού του κατοικούντος εν τω ουρανώ. Αυτός αποκάλυψε τα μυστήριά του και τα έκανε γνωστά στον βασιλέα Ναβουχοδονόσωρ. Τι δηλαδή θα γίνει κατά τους τελευταίους χρόνους».
Στη συνέχεια συνέχισε με την διήγηση και επεξήγηση του ονείρου: «Συ, βασιλεύ, καθώς ήσουνα εξηπλωμένος εις την κλίνην σου, εσκέπτεσο, τι θα γίνει στο μέλλον· και ο Θεός, ο οποίος φανερώνει τα μυστήρια, σου κατέστησε γνωστόν, τι μέλλει να γίνει στο μέλλον. Εις εμέ, χωρίς να έχω εγώ σοφίαν μεγαλυτέραν από όλους τους άλλους σοφούς, εφανερώθη το μυστήριον αυτό. Εφανερώθη εκ του Θεού, δια να καταστήσω γνωστήν στον βασιλέα την ερμηνείαν του ονείρου και δια να πάρεις έτσι απάντησιν στους διαλογισμούς οι οποίοι απασχολούσαν και απασχολούν την διάνοιάν σου. Συ, λοιπόν, βασιλεύ, έβλεπες και ιδού έμπροσθέν σου ένα άγαλμα, ένα μεγάλο άγαλμα. Η όψις αυτού ήτο έξοχος και υπερήφανος. Το άγαλμα ίστατο όρθιον ενώπιόν σου και η εμφάνισίς του επροξένει φόβον. Αυτού του αγάλματος η κεφαλή ήτο από καθαρόν χρυσόν, τα χέρια και το στήθος και οι βραχίονές του ήσαν αργυρά. Η κοιλία και οι μηροί ήσαν χάλκινοι αι δε κνήμαι του ήσαν σιδηραί. Έβλεπες κατάπληκτος, βασιλεύ, το άγαλμα αυτό, μέχρις ότου απεκόπη, χωρίς την επέμβασιν καμμιάς ανθρωπίνης χειρός, ένας λίθος από όρος, εκτύπησε το άγαλμα αυτό στους πόδας τους σιδερένιους και τους πηλίνους και το συνέτριψεν εξ ολοκλήρου. Τοτε συνετρίβησαν δια μιας μαζί με τα σιδερένια και πήλινα πόδια ο χαλκός, ο άργυρος και ο χρυσός του αγάλματος και έγιναν κονιορτός, ωσάν τον κονιορτόν του αλωνιού κατά το θέρος. Ισχυρός δε άνεμος διεσκόρπισε τον κονιορτόν, χωρίς να αφήσει ούτε ίχνος από αυτά. Ο δε λίθος εκείνος, που εκτύπησε το άγαλμα, έγινε μέγα όρος και εγέμισεν όλην την γην. Ιδού, βασιλεύ, ποίον ήτο το όνειρόν σου. Θα είπωμεν τώρα ενώπιον του βασιλέως και την ερμηνείαν του».
Η κεφαλή του αγάλματος ήταν κατασκευασμένη από χρυσό και αυτή συμβολίζει την βασιλεία του Ναβουχοδονόσορος. Κι αυτό γιατί εκείνη την εποχή η βασιλεία αυτού ήταν περισσότερο κραταιή από κάθε άλλη που είχε περάσει ποτέ στην ιστορία την ανθρωπότητας. Είχε υποτάξει Αιγύπτιους, Σύριους, Φοίνικες και Άραβες. Ήταν δε χρυσή εξαιτίας του πλούτου που την διακατείχε. Όμως δεν είχε συνοχή αφού οι Μήδες και οι Πέρσες που ήταν οι δύο χείρες του αγάλματος ήρθαν σε εμφύλιο σπαραγμό φιλονικούντες για την ηγεμονία. (αυτή είναι η δεύτερη περίοδος-δεύτερη βασιλεία). Οι χάλκινοι μηροί και η χάλκινη κοιλιά του αγάλματος παριστάνει την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου η οποία σε έκταση θα είναι πολύ μεγαλύτερη της πρώτης, υποδεέστερη όμως από άποψης πλούτου και δόξης εν συγκρίσει με την πρώτη και την δεύτερη. Η τέταρτη βασιλεία των κνημών και των ποδών είναι η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Αυτή θα είναι ισχυρή όπως το σίδηρο. Ο σίδηρος είναι ισχυρότερο μέταλλο από τον χαλκό, τον χρυσό και τον άργυρο. Αυτή η αυτοκρατορία θα διαδεχτεί όλες τις προηγούμενες αποροοφόντας όλους τους κραδασμούς των προηγούμενων. Ο προφήτης όμως στέκεται στα πόδια της τέταρτης βασιλείας των οποίων τα δάχτυλα ήταν άλλα μεν από σίδηρο, άλλα δε από πηλό. Αυτό δείχνει την ανομοιογένεια του πληθυσμού και άρα την αδυναμία αυτής της βασιλείας. Έτσι στα τελευταία χρόνια της αυτή η αυτοκρατορία θα είναι πολύ ανίσχυρη και ανομοιογενής ωσάν τον πηλό. Θα έρθει όμως μία νέα βασιλεία η οποία θα συντρίψει όλες τις προηγούμενες και η οποία θα είναι ακατάλυτη εις τους αιώνες. Πρόκειται για την βασιλεία του Μεσσία. Πως παρουσιάζεται η βασιλεία του Χριστού; Ως λίθος ο οποίος αποκόπηκε χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση από ένα βουνό και καταπεσών πάνω στο άγαλμα το συνέτριψε τροποποιώντας το σε κονιορτό. Ο λίθος αυτός έγινε όρος το οποίο κάλυψε όλη τη γη. Ο Δανιήλ τελειώνοντας βεβαιεί για την αληθή ερμηνεία του ονείρου και για την εκπλήρωση των προφητευμένων εν αυτώ.
Εκστασιασμένος ο Ναβουδονόσωρ από την εξήγηση του ονείρου, έπεσε στα πόδια του Δανιήλ ευχαριστώντας τον. Αμέσως διέταξε να αποδοθούν στον προφήτη όλες οι τιμές και τον όρισε έπαρχο του βασιλείου του δίδοντάς του άφθονα πλούτη. Επίσης τίμησε και τους φίλους του Δανιήλ, τον Ανανία, τον Αζαρία και τον Μισαήλ διορίζοντάς τους ως κριτές της αυτοκρατορίας για όλες τις υποθέσεις που θα την αφορούσαν στο μέλλον.
Κεφάλαιο τρίτο
Ο Ναβουχοδονόσορ έστησε ένα τεράστιο άγαλμα ύψους 12 πήχεων όλο χρυσό και την ημέρα που έκανε επίσημα τα εγκαίνιά του απαίτησε από όλο το λαό να το προσκυνήσουν. Η απαίτηση του βασιλέως δεν ήταν να παύσει ο κόσμος να λατρεύει ο καθένας τους δικούς του θεούς , αλλά μετ’ αυτών και τούτο το άγαλμα. Συνεπώς οι διάφοροι λαοί που κατοικούσαν στην Βαβυλώνα δεν είχαν κανένα πρόβλημα να προσκυνήσουν ένα ακόμη είδωλο ανάμεσα στα πολλά που είδη προσκυνούσαν. Οι Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ, δηλαδή οι τρεις παίδες Μισαήλ, Ανανίας και Αζαρίας αρνήθηκαν να το προσκυνήσουν το άγαλμα και ο βασιλιάς έξαλλος διέταξε να τους ρίψουν σε πυρακτωμένη κάμινο. Άγγελος όμως προστάτευσε τον Αζαρία και τους δύο φίλους του. Οι τρεις παίδες, εν καμίνω ύμνησαν τον Θεό.
Ερώτημα: Γιατί ο συγγραφέας δεν αναφέρει τίποτα για τον Δανιήλ, αλλά και για τον υπόλοιπο ιουδαϊκό λαό; Απαντούμε: α) Το ότι δεν αναφέρεται καθόλου ο Δανιήλ αυτό σημαίνει ότι ή ήταν ασθενής την περίοδο εκείνη, ή κατ’ άλλους απουσίαζε για εξωτερικές υποθέσεις του κράτους ένεκεν του αξιώματος του οποίου που κατείχε. Το σίγουρο είναι ότι δεν προσκύνησε ασφαλώς το άγαλμα διότι είναι σε όλους γνωστός ο αδαμάντινος χαρακτήρας του. Το ότι άλλωστε ο συγγραφέας δεν τον τοποθετεί καθόλου σε όλη αυτή την ιστορία αυτό δείχνει ότι δεν έχει κανέναν σκοπό να εξωραΐσει τον ήρωά του, αυτό είναι και εκείνο το στοιχείο που αποδεικνύει και την γνησιότητα αυτού του βιβλίου. Β) Το ότι ο Ιουδαϊκός λαός απουσίασε από την προσκύνηση του αγάλματος έχει την εξήγησή του: - Μόνο οι αντιπρόσωποι των λαών ήταν υποχρεωμένοι να παραστούν στα εγκαίνια του αγάλματος. Οι εκ των λαών προσελθόντες την ημέρα εκείνη δεν προσήλθαν κληθέντες, αλλά αυτόκλητοι.
Η προσευχή του Αζαρίου και ο ύμνος των τριών παίδων:
Σταθείς δε όρθιος ο Αζαρίας εν μέσω του πυρός, ήνοιξε το στόμα αυτού, προσηυχήθη προς τον Θεόν και είπε· “Ευλογημένος είσαι, Κύριε ο Θεός των πατέρων μας, άξιος παντός επαίνου· δοξασμένον το Όνομά σου στους αιώνας των αιώνων. Διότι είσαι δίκαιος εις όλα εκείνα, τα οποία έκαμες προς ημάς. Όλα τα έργα σου είναι αληθινά. Αι οδοί, τας οποίας συ έδωσες εντολήν να ακολουθώμεν, είναι ευθείαι και ασφαλείς. Όλαι αι αποφάσεις σου ορθαί. Δικαίας αποφάσεις αλαθήτου κρίσεως εξέδωσες δι' όλας εκείνας τας τιμωρίας και θλίψεις, τας οποίας έστειλες εις ημάς και εναντίον της Ιερουσαλήμ, της αγίας πόλεως των προγόνων μας. Διότι με ακρίβειαν και με δικαίαν κρίσιν επέφερες όλα αυτά εναντίον μας εξ αιτίας των αμαρτιών μας. Διότι ημείς ημαρτήσαμεν, παρέβημεν τον Νόμον σου και απεμακρύνθημεν από σέ. Ημαρτήσαμεν εις όλα, δεν υπηκούσαμεν εις τας εντολάς σου, δεν εφυλάξαμεν και δεν επράξαμεν σύμφωνα με εκείνα, τα οποία συ μας είχες διατάξει, δια να ζήσωμεν ευτυχείς και ασφαλείς. Δια τούτο όλα όσα συ έφερες εναντίον μας, όλα όσα έπραξες εις τιμωρίαν μας, τα έκαμες κατά δίκαιον και αληθινήν κρίσιν. Και παρέδωκες ημάς εις χείρας παρανόμων εχθρών, αποστατών, μισητοτάτων, εις χείρας βασιλέως αδίκου και μοχθηροτάτου από όλους τους βασιλείς της γης. Τώρα δέ, Κύριε, δεν έχομεν το σθένος να ανοίξωμεν το στόμα μας προς σέ. Καταισχύνη και όνειδος εγίναμεν δια τους δούλους σου, που σε υπηρετούν, δια τους ανθρώπους οι οποίοι σε λατρεύουν. Αλλά σε ικετεύομεν· δια το άγιον και φιλάνθρωπον Όνομά σου μη μας παραδώσης εις πλήρη όλεθρον και μη διαλύσης την συιμφωνίαν, που συνήψες με τους πατέρας μας. Μη απομακρύνης από ημάς το έλεός σου προς χάριν του αγαπητού σου Αβραάμ, προς χάριν του δούλου σου Ισαάκ και του Ιακώβ, του αγίου σου. Εις αυτούς είπες και υπεσχέθης, να πληθύνης τους απογόνους των και να τους αναδείξης ως προς το πλήθος ωσάν τα άστρα του ουρανού και ωσάν την άμμον, που υπάρχει εις την παραλίαν της θαλάσσης. Σε παρακαλούμεν θερμώς, Δέσποτα, διότι ημείς σήμερον εγίναμεν ολιγώτεροι και μικρότεροι από όλα τα έθνη. Εξ αιτίας των αμαρτιών μας είμεθα σήμερον εις όλην την οικουμένην εξευτελισμένοι και άσημοι. Εις την εποχήν μας αυτήν δεν υπάρχει βασιλεύς δι' ημάς, ούτε προφήτης, ούτε κανένας άλλος άρχων. Δεν προσφέρονται πλέον ολοκαυτώματα, ούτε αναίμακτοι θυσίαι, ούτε θυμίαμα, ούτε και υπάρχει ναός και θυσιαστήριον, δια να προσφέρωμεν ενώπιόν σου τας θυσίας μας και να εύρωμεν έλεος. Αλλά ας προσφερθώμεν ως θυσία ενώπιόν σου και ας γίνωμεν δεκτοί από σε με ψυχήν συντετριμμένην και πνεύμα ταπεινωμένον. Συ δέ, Κυριε, εν τω ελέει σου, όπως θα εδέχεσο ολοκαυτώματα κριών και ταύρων και μυριάδων αμνών καλοθρεμμένων, έτσι ας γίνη σήμερα δεκτή η θυσία μας αυτή ενώπιόν σου. Σε ακολουθούντες προσφέρομεν αυτήν την θυσίαν, διότι είμεθα απολύτως βέβαιοι, ότι δεν θα έντραπούν ποτέ εκείνοι, οι οποίοι έχουν πίστιν και στηρίζουν την πεποίθησιν των εις σέ. Διότι και τώρα ακόμη ακολουθούμεν τας εντολάς σου με όλην μας την καρδίαν. Σε σεβόμεθα και αναζητούμεν μετά πόθου το πρόσωπόν σου. Μη μας κατεντροπιάσης, Κυριε, αλλά δείξε και εις την περίστασιν αυτήν απέναντί μας την επιείκειάν σου και το πλήθος του ελέους σου. Σύμφωνα με τα αναρίθμητα θαύμαστά σου έργα, που έχεις πράξει εις προστασίαν του λαού σου, γλύτωσέ μας και σήμερα και δόξασε έτσι το Ονομά σου. Ας καταισχυνθούν όλοι εκείνοι, οι οποίοι φέρονται με σκληρόν τρόπον και διαπράττουν κακότητας στους δούλους σου. Ας καταισχυνθούν και ας αποδειχθή ανύπαρκτος και ανίσχυρος η εναντίον μας δύναμίς των. Ας συντριβή η ισχύς των, Και ας μάθουν, ότι συ είσαι ο μόνος αληθινός Κύριος και Θεός, ένδοξος εις όλην την οικουμένην”!
Εκπληκτική είναι η προσευχή του Αζαρία. Ακόμη και την ώρα που ρίπτονταν στη φωτιά αναγνώριζε ότι η τιμωρία αυτή οφείλεται στα πολλά αμαρτήματα του ισραηλιτικού λαού: «Τώρα δεν τολμούμε να ανοίξουμε το στόμα μας προς σε. Ντροπή και έλεγχος συνειδήσεως υπάρχει σε μας τους δούλους σου». Παρότι προσεύχεται στον Κύριο να μην μεταχειριστεί τους Ιουδαίους βάση των αμαρτιών τους, την ίδια στιγμή δεν σκέφτεται την ιδία ωφέλεια όσο την δόξα του Θεού. Αν ο Θεός δεν σώσει τον λαό του, οι εθνικοί θα πιστέψουν ότι ήταν αδύνατος σ’ αυτό και θα τον περιγελάσουν. Αυτό ακριβώς απεχθάνεται ο Αζαρίας. Κανείς να μην κακολογήσει τον Θεό του. Επίσης υπογραμμίζουμε πως ο Αζαρίας στην προσευχή του δεν ζητά την καταστροφή των εχθρών του λαού του, αλλά την ταπείνωσή τους. Και ζητά την ταπείνωσή τους για να αναγνωρίσουν όλοι οι λαοί τον αληθινό Θεό. Ιδού η διαφορά φρονήματος του Αζαρία με όλους τους σύγχρονους παντός τύπου εθνικιστές.
Ύμνος τριών παίδων: “Ευλογημένος είσαι, Κύριε ο Θεός των πατέρων μας, άξιος πάσης υμνολογίας, και υπερυψούμενος στους αιώνας. Ευλογημένος είσαι, Κυριε ο Θεός των πατέρων μας, άξιος πάσης υμνολογίας, και υπερυψούμενος στους αιώνας. Ευλογημένον ας είναι το άγιον Όνομα της δόξης σου, ανώτερον από κάθε υμνολογίαν, υπερυψούμενον εις όλους τους αιώνας.
Ευλογημένος είσαι στον ναόν της αγίας δόξης σου, ανώτερος από κάθε ύμνον, και υπερένδοξος στους αιώνας. Ευλογημένος είσαι συ, που επιβλέπεις τα απύθμενα βάθη των θαλασσών, συ που κάθεσαι επάνω εις τα Χερουβίμ, άξιος παντός ύμνου, και υπερυψούμενος εις όλους τους αιώνας. Ευλογημένος είσαι συ, ο οποίος κάθεσαι επί του λαμπρού θρόνου της ενδόξου βασιλείας σου, ανώτερος από κάθε ύμνον και άξιος να μεγαλύνεσαι στους αιώνας. Ευλογημένος είσαι συ, ο οποίος κυριαρχείς στο στερέωμα του ουρανού, άξιος να υμνήσαι και να δοξάζεσαι στους αιώνας. Ευλογείτε τον Κύριον όλα τα δημιουργήματα του Κυρίου. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Ευλογείτε τον Κύριον οι ουρανοί, υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Άγγελοι Κυρίου ευλογείτε τον Κύριον, υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Όλα τα υπεράνω του ουρανού ύδατα, ευλογείτε τον Κύριον, υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Όλαι αι δυνάμεις του Κυρίου, ας δοξάζετε τον Κύριον· υμνείτε το μεγαλείον του, μεγαλύνατε αυτόν στους αιώνας. Ήλιος και σελήνη, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Όλα τα άστρα του ουρανού, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Κάθε βροχή και κάθε δρόσος, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Όλοι οι άνεμοι, δοξάζετε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Πυρ και θερμότης, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Ψύχος και καύμα, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Δροσιές και χιόνια, Ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Νύκτες και ημέραι, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Φως και σκότος, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Πάγος και ψύχος, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Ψύχος και καύσων, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Πάχναι και χιόνες, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Αστραπαί και νεφέλαι, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Ολόκληρος η γη ας δοξάζη τον Κυριον. Ας υμνή και ας υπερυψώνη αυτόν στους αιώνας. Όρη και λόφοι, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Όλα όσα φυτρώνουν εις την γην, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Θάλασσα και ποταμοί, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Πηγαί υδάτων, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας Τα μεγάλα κήτη, οι ιχθύες της θαλάσσης και όλα όσα κινούνται εις τα ύδατα, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας Όλα τα πτηνά του ουρανού, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Όλα τα θηρία της γης και όλα τα ήμερα ζώα, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Υιοί των ανθρώπων, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Ισραηλίται, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Ιερείς του Κυρίου, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Δούλοι Κυρίου, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν εις τους αιώνας. Πνεύματα και ψυχαί δικαίων, ευλογείτε τον Κύριον, υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Όσιοι και ταπεινοί κατά την καρδίαν, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας. Ανανία, Αζαρία και Μισαήλ, ευλογείτε τον Κύριον. Υμνείτε και υπερυψούτε αυτόν στους αιώνας, διότι μας έβγαλεν από τον άδην, μας έσωσεν από τα χέρια του θανάτου, μας εγλύτωσεν από το μέσον της καμίνου, από τη καιομένην φλόγα. Μας έσωσεν ανάμεσα από την φωτιάν. Δοξολογήσατε τον Κύριον, ιδιότι είναι αγαθός και διότι το έλεός του είναι αιώνιον. Όλοι σεις, που τον λατρεύετε, ευλογείτε τον Κύριον, που είναι Θεός των θεών. Υμνείτε και δοξολογείτε αυτόν, διότι το έλεός του είναι αιώνιον”.
Οι τρείς παίδες εν καμίνω προσκαλούν σε αίνο τον ουρανό και όλα τα ουράνια σώματα διότι τα πάντα είναι υποταγμένα στο θέλημα του Θεού. Όχι μόνο τα υλικά ουράνια σώματα, αλλά και οι πάσης φύσεως αγγελικές δυνάμεις. Προσκαλούνται όλα τα πετεινά του ουρανού, η δροσιά, η βροχή και οτιδήποτε πετά ή βρίσκεται στον ουρανό για να δοξάσει τον Κύριο. Κατεβαίνοντας από τα ουράνια οι τρεις παίδες συναντούν τα υψηλά όρη και βουνά, την βλάστηση, τις πηγές, τα μεγάλα θαλάσσια κοίτη και τα επίγεια κτήνη. Ιδιαιτέρως προσκαλούνται σε αίνο του Θεού οι τρεις παίδες εν καμίνω ο Αζαρίας, ο Μισαήλ και ο Ανανίας να υμνήσουν και να δοξολογήσουν τον Θεό.
Οι τρεις παίδες διά θαύματος έμειναν άθικτοι από την δυνατή φωτιά. Θαυμάζοντας το θαύμα ο Ναβουχοδονόσορ ύμνησε τελικά κι αυτός τον Κύριο. Το παράξενο είναι πως ο Χαλδαίος δυνάστης είδε τέσσερα και όχι τρία άτομα μέσα στο αναμμένο πυρ. Ποιος όμως ήταν ο τέταρτος; -Ο άγιος Ιππόλυτος σχολιάζοντας το θαύμα λέει πως το τέταρτο πρόσωπο ήταν ο Μεσσίας Χριστός προ της ενανθρωπήσεώς Του. Αυτόν λοιπόν που οι Ιουδαίοι δεν αναγνώρισαν ούτε μετά την ενανθρώπισή Του, τον αναγνωρίζουν προκαταβολικά τα έθνη διά του Ναβουχοδονόσορος.
Ένα άλλο ερώτημα που ανακύπτει είναι: -Δηλαδή ο Ναβουχοδονόσορ έγινε χριστιανός; - Η απάντηση είναι όχι. Απλά μέσα στο πλήθος των θεοτήτων που προσκυνούσε δεν του ήταν δύσκολο να αποδεχτεί και την ύπαρξη ενός ακόμη θεού. Η διαφορά έγκειται στο ότι ο Χαλδαίος βασιλεύς αναγνώρισε τον Θεό των Ιουδαίων ως ανώτερο από όλους τους υπόλοιπους.
Εν τέλει ο Ναβουχοδονόσορ τοποθέτησε και πάλι τους τρεις παίδες στα πρότερα αξιώματα που κατείχαν, προσδίδοντάς όμως αυτή τη φορά ακόμη περισσότερες τιμές από πριν.
Κεφάλαιο τέταρτο
Ο βασιλέας Ναβουχοδονόσορ είδε νέο όνειρο το οποίο τον τάραξε πάρα πολύ, περισσότερο ακόμη και από το προηγούμενο που είχε δει. (βλ. κεφ. 2). Ο βασιλέας βρέθηκε σε αμηχανία και για μία ακόμη φορά κάλεσε τους μάγους και όλους τους σοφούς να του εξηγήσουν το όνειρο. Οι μάγοι ήταν μεν ικανοί να αποκαλύπτουν τα των δαιμόνων, όχι όμως τα της Θείας βουλής. Ο Δανιήλ δεν εκλήθη πρώτος, αφού ο Ναβουχοδονόσορ πίστεψε πως αυτή τη φορά οι μάγοι και οι σοφοί θα μπορούσαν βάση της ακροάσεως να εξηγήσουν το όνειρο. Όμως η αποτυχία τους και αυτή τη φορά έφερε στα βασιλικά ανάκτορα τον Δανιήλ.
Ο Ναβουχοδονόσορ διηγείται το όνειρό του στον Δανιήλ: «Εκοιμώμην εις την κλίνην μου και είδα· ιδού ένα δένδρον μεγάλου ύψους στο μέσον της πεδιάδος. Το δένδρον αυτό εμεγάλωσεν, ανεπτύχθη υπερβολικά. Το ύψος του έφθασεν έως τον ουρανόν και η έκτασίς του εκάλυψε τα πέρατα όλης της γης. Τα φύλλα του ήσαν ωραία. Οι καρποί του άφθονοι, από τους οποίους όλοι ετρέφοντο. Κάτω από αυτό είχαν τας φωλεάς των τα αγρία θηρία και στους κλάδους του κατοικούσαν τα πουλιά του ουρανού. Από αυτό ετρέφοντο όλα τα ζωντανά όντα. Ενῷ λοιπόν εξηπλωμένος και κοιμώμενος εις την κλίνην μου έβλεπα τα νυκτερινά αυτά οράματα, αίφνης κατέβηκε από τον ουρανόν άγιος άγγελος. Εφώναξε με μεγάλην φωνήν και είπε τα εξής· Κόψατε το δένδρον αυτό, μαδήσατε τους κλάδους του, τινάξατε κάτω τα φύλλα του, διασκορπίσατε τον καρπόν του. Ας φύγουν τρομαγμένα τα θηρία, που ήσαν κάτω από αυτό, και τα πτηνά, που ήσαν στους κλάδους του. Αφήσατε μόνον το φύτρον των ριζών του μέσα εις την γην. Με δεσμά σιδηρά και χάλκινα δέσατε τον άνθρωπον, που συμβολίζεται με το δένδρον αυτό. Αυτός θα κοιμάται στο εξής έξω εις την χλόην, κάτω από την δροσιά του ουρανού. Θα έχει μέρος και συναναστροφήν με τα θηρία και θα τρώγη το χορτάρι της γης. Η καρδία του θα μεταβληθή, θα γίνη διαφορετική από την καρδιάν των ανθρώπων. Θα δοθή εις αυτόν καρδία θηρίου. Επτά χρονικάς περιόδους θα περάσει ο άνθρωπος αυτός εις την κατάστασιν αυτήν. Απόφασις διαγγελθείσα από ουράνιον άγγελον είναι ο λόγος αυτός. Αποτελεί απάντησιν εις ερώτημα, το οποίον ετέθη υπό των αγίων στον ουρανόν, δια να μάθουν οι ζώντες επί της γης, ότι ο Κύριος του κόσμου είναι ο Ύψιστος, ο κυρίαρχος επί πάσαν βασιλείαν ανθρώπων. Και ότι εις εκείνον, που αυτός θα κρίνει καλόν να δώσει την εξουσίαν, θα την δώσει. Και εις τα χέρια του είναι να αναδείξει και εγκαταστήσει επί την εξουσίαν ο άνθρωπον άσημον και περιφρονημένον. Αυτό είναι το ενύπνιον, το οποίον εγώ ο Ναδουχοδονόσορ ο βασιλεύς είδον. Συ δέ, Βαλτάσαρ, ειπέ μου την ερμηνείαν, διότι όλοι οι άλλοι σοφοί της βασιλείας μου δεν είναι ικανοί να μου δώσουν το νόημά του. Συ όμως, Δανιήλ, ημπορείς, διότι υπάρχει εις σε το Άγιον Πνεύμα του Θεού».
Ο Δανιήλ ακούγοντας το όνειρο έμεινε βουβός για μία ώρα. H ταραχή του Δανιήλ δεν διέφυγε ασφαλώς της προσοχής του Ναβουχοδονόσορος ο οποίος προσπάθησε να τον ηρεμήσει. Ο προφήτης εξηγεί κατόπιν πως το πελώριο αυτό δέντρο δεν ήταν άλλος από τον ίδιο τον βασιλέα. Και ήταν τόσο μεγάλο αυτό το δέντρο διότι συμβόλιζε την απέραντη επικράτεια της αυτοκρατορίας του η οποίο εξετείνετο από την Αρμενία ως την Συρία, και από την Αίγυπτο ως την Περσία. Είχε δε συγκεντρώσει τεράστιες ποσότητες χρυσού από τις νικηφόρες εκστρατείες τους. Ο Θεός όμως έλαβε την απόφασή Του και δεν θα την έπαιρνε πίσω. Έδωσε εντολή στους αγγέλους Του να την εκτελέσουν: Ο Ναβουχοδονόσορ θα χάσει τα λογικά του, θα εκδιωχθεί από τους ανθρώπους και θα κατοικεί στον αγρό μαζί με τα άγρια θηρία. Για επτά χρόνια θα βρίσκεται σ’ αυτή την φρικτή κατάσταση τρεφόμενος με χόρτα που τρώνε τα βόδια.
Όμως ο Θεός δεν ήθελε ολότελα να εξαφανιστεί ο Ναβουχοδονόσορ: «Αφήσατε την υπόγειο φύτρα των ριζών του δέντρου» που σημαίνει, ότι η βασιλεία του θα επανέλθει. Πότε; Όταν ο βασιλέας θα αναγνωρίσει την δύναμη του ουράνιου βασιλέως.
Ο καιρός πέρασε, πέρασε ένας ολόκληρος χρόνος, που σημαίνει πως ο βασιλιάς είχε καιρό να μετανοήσει, όμως δεν το έκανε, λησμόνησε εντελώς εκείνο το όνειρο. Πόσο απατηλά είναι τα πλούτη και η εξουσία! Επειδή λοιπόν θεώρησε τον εαυτό του Θεό έγινε ο ίδιος κτήνος. Τιμωρηθείς νόσησε από την νόσο της λυκανθρωπίας. Δηλαδή νόμιζε τον εαυτό του ως ένα από τα ζώα. Το χτύπημα της νόσου ήταν κεραυνοβόλο χωρίς κανένα περιθώριο αντίδρασης.
Τα επτά χρόνια της νόσου πέρασαν, ο Ναβουχοδονόσορ επανήλθε στην πρότερη συνείδηση της προσωπικότητάς του και αμέσως αναγνώρισε την παντοδυναμία του Θεού. Η κτηνώδης όψη του ξαναμεταβλήθηκε σε ανθρώπινη. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως ο Ναβουχοδονόσορ έπαψε να είναι πολυθεϊστής ειδωλολάτρης.
Εν τέλει ο Ναβουχοδονόσορ πέθανε λίγο μετά την θεραπεία του, έπειτα από βασιλεία 45 ετών, σε ηλικία 80 ετών περί το 561 π.Χ.
****Συμπλήρωμα Βίος Ναβουχοδονόσορος: Ναβουχοδονόσορ Α΄
Ο Ναβουχοδονόσορ Α΄ ή Ναβου-κουντουρι-ούσουρ Α΄, βασιλιάς της Βαβυλώνας (1126 π.Χ. - 1103 π.X.) ήταν ο τέταρτος βασιλιάς της τέταρτης δυναστείας της Βαβυλώνας ή δεύτερης δυναστείας των Ίσιν. Απελευθέρωσε τη Βαβυλώνα από τους τους Ελαμίτες (1126 π.X.) οι οποίοι είχαν καταλάβει και λεηλατήσει την πόλη μετά την πτώση των Κασσιτών (1160 π.Χ.). Οι Βαβυλώνιοι από την εποχή του βασιλιά Μαρδούκ καμπίτ αχεσού ιδρυτή της τέταρτης δυναστείας στην οποία ανήκε και ο ίδιος ο Ναβουχοδονόσορας ήταν υποτελείς τους. O Ναβουχοδονόσορας στην εκστρατεία του στην πρωτεύουσα των Ελαμιτών Σούσα τους συνέτριψε διέλυσε το κράτος τους κηρύσσοντας ταυτόχρονα την πλήρη ανεξαρτησία της Βαβυλώνας. Την ίδια στιγμή επέστρεψε απο τα Σούσα στην Βαβυλώνα όλα τα ιερά κειμήλια που είχαν λεηλατήσει από την πόλη οι Ελαμίτες μετά την πτώση των Κασσιτών όπως η στήλη του Χαμουραμπί και το άγαλμα του Μαρδούκ με αυτό τον τρόπο ο Ναβουχοδονόσορας απέκτησε την φήμη του εθνικού ήρωα για τη Βαβυλώνα. Αρχικά είχε καλές σχέσεις με τους Ασσύριους αλλά όταν πολιόρκησε το Ασσυριακό φρούριο του Ζανκί ο Ασσύριος βασιλιάς Ασούρ ρες ισί Α'εξεστράτευσε εναντίον του αρχικά τον απέκρουσε αλλά αργότερα σε δεύτερη μάχη γνώρισε την συντριβή απο τον ίδιο βασιλιά. Το όνομά του σημαίνει «Θεέ Ναμπού προστάτευε τον πρωτότοκο γιο μου». (παραπομπή Βικιπαίδεια)
Κεφάλαιο πέμπτο
Από την τρέλα του Ναβουχοδονόσορ μεταβαίνουμε στην τελευταία νύχτα του υιού αυτού Βαλτάσαρ, ο οποίος υπήρξε ο τελευταίος βασιλιάς της Βαβυλωνίας. Αν και η Βαβυλώνα αυτή την χρονική στιγμή βρισκόταν σε καθεστώς πολιορκίας, αυτό δεν εμπόδισε τον Βαλτάσαρ να καλέσει μέγα συμπόσιο (μέθης και κραιπάλης). Θα πει κάποιος, πως ήταν δυνατόν αυτοί να γλεντούσαν και η πόλη ταυτόχρονα να βρίσκεται σε καθεστώς πολιορκίας; Η απάντηση έγκειται στην βεβαιότητά τους ότι η πόλη τους ήταν τάχατις απόρθητη.
Ο Βαλτάσαρ πλήρης μέθης, θέλησε να περιγελάσει τα αρπαγηθέντα ιερά σκεύη του ναού Σολομώντος χρησιμοποιώντας τα για οινοποσία. Εκείνη όμως τη στιγμή αίφνης σταμάτησε, διότι είδε δάκτυλα χωρίς να φέρουν υπόλοιπο σώμα να γράφουν στον απέναντι τοίχο ακατανόητα λόγια. Ο βασιλιάς έμεινε κατάπληκτος, η μορφή του αλλοιώθηκε. Αμέσως κάλεσε όλους τους σοφούς και μάγους της Βαβυλώνας για να ερμηνέψουν τα ακατανόητα αυτά λόγια. Όμως κανείς δεν τα κατάφερε. Η μητέρα του όμως, έφερε στην μνήμη της τον Δανιήλ τον προφήτη. Ο Βαλτάσαρ είχε τάξει ότι όποιος του ερμήνευε τα γραφόμενα, αυτόν θα τον έκανε τρίτον σε αξία σατράπη της αυτοκρατορίας. Τα ίδια έταξε και στον Δανιήλ. Ο προφήτης όμως αρνήθηκε να παραλάβει οτιδήποτε από τον ασεβή βασιλέα. Και δίχως πολλά λόγια αμέσως του ερμήνεψε:
«Μανή= Ο Κύριος εμέτρησε και συμπλήρωσε τα έτη της ζωής σου.
«Φάρες»= διαιρέθη, κατεκόπη και αποδόθη στους Μηδο-πέρσες.
«Θεκέλ»= Εζυγίσθη και ευρέθη λιποβαρύς. Δηλαδή η βασιλεία του πλέον δεν θα έχει συνέχεια. Η βασιλεία σου και συ μαζί της θα τελειώσει απόψε.
Ο Βαλτάσαρ έδωσε αμέσως στον Δανιήλ ότι αρχικώς υποσχέθηκε. Ο Δανιήλ τα δέχτηκε γιατί πλέον δεν είχε πουλήσει την αλήθεια χάριν του πλούτου. Πράγματι, εκείνη τη νύχτα οι Μηδοπέρσες εισέβαλλαν στην Βαβυλώνα και σκότωσαν τον Βαλτάσαρ.
Κεφάλαιο έκτο
Βρισκόμαστε ήδη στην Μηδοπερσική κυριαρχία. Ο Δαρείος ο βασιλέας της αυτοκρατορίας είχε υπό την κατοχή του 120 σατραπείες, τις οποίες ανέθεσε διοικητικά σε τρεις σατράπες. Ένας εξ’ αυτών ήταν ο Δανιήλ, ο οποίος ήταν μάλιστα ο ανώτερος όλων. Οι δύο άλλοι ζηλοφθονούσαν εναντίον του Δανιήλ διότι ήταν ξένος και επιπλέον ανώτερός τους. Μάταια ζητούσαν κάποιο λόγοι για να τον κατηγορήσουν στον αυτοκράτορα. Το μόνο «μεμπτό» που βρήκαν σ’ αυτόν ήταν η πίστη του σε έναν και μοναδικό Θεό. Έπεισαν λοιπόν τον βασιλιά να εκδώσει διάταγμα σύμφωνα με το οποίο για ορισμένο χρονικό διάστημα όλοι οι υπήκοοι του βασιλέιου δεν θα προσκυνούσαν ούτε άνθρωπο, ούτε είδωλο, παρά μόνο τον ίδιο τον βασιλιά. Όποιος αρνούνταν να εκτελέσει την διαταγή θα ρίπτονταν σε λάκκο λεόντων. Ο Δαρείος εύκολα πείστηκε να εκδώσει αυτό το διάταγμα, διότι τον κολάκευε.
Ο προφήτης ασφαλώς δεν υπάκουσε στο διάταγμα και εξακολούθησε όπως καθημερινώς επι χρόνια έκανε να προσκυνά τον μόνο αληθινό Θεό. Οι συνωμότες σατράπες δεν άφησαν την ευκαιρία να περάσει και αμέσως τον κατήγγειλαν στον αυτοκράτορα. Ο Δαρείος αν και αγαπούσε πολύ τον Δανιήλ και παρόλο που αντιλήφθηκε την πλεκτάνη δεν μπορούσε να πάρει τον λόγο του πίσω και έδωσε με βαριά καρδιά διαταγή να ριφθεί ο προφήτης σε λάκκο λεόντων.
Όταν ξημέρωσε, ο βασιλιάς ο οποίος νηστικός είχε κοιμηθεί το περασμένο βράδυ επισκέφθηκε τον λάκκο με τα λιοντάρια. Πόση η αγάπη του για τον προφήτη! «Δανιήλ δούλε του Θεού του ζώντος, ο Θεός σου τον οποίο εσύ λατρεύεις, ηδυνήθη να σε σώσει εκ του σ΄τοματος των λεόντων;» Ο Δανιήλ απάντησε στον βασιλέα: «Βασιλέυ να ζεις χίλια χρόνια, ο Θεός μου απέστειλέ άγγελό του και έφραξε τα στόματα των λεόντων. Δεν με έβλαψαν, διότι υπήρξα ευθύς απέναντι του Θεού μου. Αλλά και ενώπιόν σου, βασιλεύ, κανένα σφάλμα δεν έκανα».
Ας προσέξουμε: ο Δανιήλ δεν εξέφρασε κανένα παράπονο κατά των ζηλοτύπων συναδέλφων του. Περιχαρής ο βασιλέας έδωσε διαταγή να βγάλουν από τον λάκκο των λεόντων τον προφήτη, και στη θέση του να ρίξουν τους συνωμότες σατράπες μαζί με τις οικογένειές τους. Οι λέοντες αμέσως τους κατασπάραξαν.
Ο Δαρείος έδωσε διαταγή στους υπηκόους του να λατρεύουν πάνω από όλους τους άλλους θεούς, τον Θεό του Δανιήλ του προφήτη.
Κεφάλαιο έβδομο
Το πρώτο μέρος του βιβλίου του Δανιήλ είναι ιστορικό, αφιερωμένο στην ευσεβή ζωή του προφήτη. Από τούτο όμως το κεφάλαιο δίδεται έμφαση σε οράματα που δόθηκαν στον Δανιήλ διά αγγέλου, τα οποία έχουν εσχατολογικό κοσμοϊστορικό ενδιαφέρον και αφορούν την μέλλουσα σωτηρία. Τα γεγονότα που θα διαδραματιστούν είναι αλλεπάλληλα και περιγράφουν την κατακρήμνιση των κοσμικών βασιλείων, τα οποία τελικώς θα αντικατασταθούν από την αιώνια Θεία Βασιλεία.
Τα τέσσερα θηρία: Ο Δανιήλ συνηρπάγη από θείο όραμα. Άνεμοι από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα συγκρουόμενοι μεταξύ τους, οι οποίοι συμβολίζουν τις ανθρώπινες ενέργειες και πάθη, προκαλούν αναστατώσεις στις ιστορίες των αυτοκρατοριών. Η μεσόγειος θάλασσα συμβολίζει τον εθνικό κόσμο. Επιλέγει την θάλασσα και όχι την ξηρά, γιατί η θάλασσα ομοιάζει με την ψυχή του ανθρώπου, άλλοτε τρικυμιώδης, άλλοτε ήρεμη και γαλήνια.
Ξαφνικά εμφανίζονται τέσσερα θηρία τα οποία συμβολίζουν τέσσερα εθνικά βασίλεια τα οποία παρίστανται διά αγρίων ζώων τα οποία αναδύθηκαν από την θάλασσα, όχι ταυτόχρονα, αλλά το ένα κατόπιν του άλλου.
Το πρώτο θηρίο είναι λέαινα με φτερά αετού. Το λιοντάρι είναι σύμβολο ευγενείας και δυνάμεως. Ο αετός είναι σύμβολο της ταχύτητας. Τα φτερά αυτού του θηρίου έπεσαν και στάθηκε στη γη με ανθρώπινα πόδια. Εδώ εικονίζεται η πτώση της αυτοκρατορίας των Βαβυλωνίων και την ταπείνωσή της.
Το δεύτερο θηρίο είναι άρκτος. Αυτή είναι η Μηδο-περσική αυτοκρατορία. Η άρκτος είναι ζώο παμφάγο. Δηλαδή οι Μηδοπέρσες ήταν αχόρταγοι στις κατακτήσεις.
Το τρίτο θηρίο ήταν λεοπάρδαλη. Η λεοπάρδαλη έχει παροιμιώδη ταχύτητα. Συμβολίζει την κυριαρχία του Μεγάλου Αλεξάνδρου του οποίου η ταχύτητα των κατακτήσεών του ήταν άνευ προηγουμένου. Και σ’ αυτήν υπήρχαν τέσσερα φτερά πτηνών. Δηλαδή η βασιλεία αυτή θα διαιρεθεί σε τέσσερα βασίλεια: Μακεδονία, Θράκη, Συρία και Αίγυπτος.
Το τέταρτο θηρίο αντιστοιχεί στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Τόσο φοβερό ήταν αυτό το θηρίο που ο προφήτης δεν δύναται να το παρομοιάσει με γνωστό ζώο της γης. Είναι τέρας τρομερό και καταπληκτικό! Έχει δόντια ικανά να συντρίψουν κάθε τι. Ότι δεν μπορεί να φάει το ποδοπατεί. Τόση η λύσσα και η κακία του! Τα άλλα θηρία είχαν κάποια ομοιότητα μεταξύ τους. Αυτό δεν μοιάζει με κανένα. Είχε δε και ιδιοτυπία. Δέκα κέρατα: Στρογγυλός αριθμός, δηλωτικός της μεγάλης ισχύος του. Ο προφήτης όμως προσέχει ότι μεταξύ των δέκα κεράτων φυτρώνει και ένα ακόμη, το οποίο ήταν μικρό μεν αρχικά, στη συνέχεια όμως αυξάνει και εκτοπίζει τρία κέρατα της κεφαλής του θηρίου. Αυτό το κέρατο εικονίζεται ως ανθρωπόμορφο θηρίο το οποίο εξεστόμιζε κατά του Θεού λόγους βλασφημίας. Δηλαδή εχθρική δύναμη κατά του Θεού θα συγκεντρωθεί σε ικανό και οξυδερκές άτομο. Κατά την γνώμη των πατέρων της Εκκλησίας πρόκειται για τον αντίχριστο ή για άλλους για τον Αντίοχο ΙV τον επιφανή.
Η Βασιλεία του αντιχρίστου θα διαρκέσει 3 ½ χρόνια. Αν κανείς δεχτεί ως το βλάσφημο αυτό πρόσωπο τον Αντίοχο, (τύπος του αντιχρίστου) τότε πράγματι αυτός βασίλεψε 1277 ημέρες=3 ½ χρόνια. Όμως ο προφήτης στην πραγματικότητα χωρίζει την χρονική αυτή περίοδο σε τρία μέρη: δι’ έναν χρόνον, δύο χρόνου και ήμισυ χρόνον. Δηλαδή ο αντίχριστος θα βασιλέψει σε τρεις περιόδους, η μία πιο σύντομη, η δεύτερη μακρότερη και η τρίτη βραχεία. Επομένως ο εχθρός του Θεού θα βασιλέψει σπασμωδικά και δεν θα καταφέρει να ολοκληρώσει το έργο του. (κολοβωθήσονται αι ημέραι εκείναι διά τους εκλεκτούς Ματθ. 24,22)
Ο Παλαιός των ημερών δηλαδή ο Θεός καταδικάζει και τα τέσσερα αυτά βασίλεια. Ως συνέδρους δικαστές διαθέτει μυριάδες αγγέλους. Ο Δανιήλ διερωτάτο αν θα τιμωρηθεί από τον Θεό το ενδέκατο εκείνο κέρατο δηλ. ο αντίχριστος. Η απάντηση έρχεται: Όχι μόνο θα τιμωρηθεί, αλλά το σώμα του θα παραδοθεί σε καύση. Τα τρία θηρία εξαφανίστηκαν, χάθηκαν μέσα στο διάβα του χρόνου. Το τέταρτο όμως θηρίο κατεκαύθη. Δι’ αυτού φαίνεται η μεγάλη υπεροχή και ισχύςαυτού.
Το όραμα του Δανιήλ συνεχίζεται: Κάποιος που ομοίαζε με άνθρωπο κατέβηκε από τον ουρανό. Πρόκειται για τον Υιό του ανθρώπου, τον Ιησού Χριστό ο Οποίος έλαβε εξουσία από τον Παλαιό των ημερών και ίδρυσε νέα βασιλεία, αιώνια και ακατάλυτη. Το ότι κατεβαίνει από τον ουρανό, αμέσως δεικνύει την υπεροχή Αυτού έναντι των τεσσάρων θηρίων. Δηλώνει επίσης την δύναμη, την πνευματικότητα και την υπεροχή Του. Η Βασιλεία του Χριστού εκφράζεται διά της Θριαμβευούσης και στρατευομένης Εκκλησίας του Κυρίου της οποίας η βασιλεία θα είναι αιώνια.
Το όραμα αυτό εντυπώθηκε στην διάνοια και στην ψυχή του προφήτη, τόσο πολύ, ώστε το χρώμα του προσώπου του άλλαξε!
Κεφάλαιο όγδοο
Κατά τους περισσότερους ερμηνευτές στο κεφάλαιο αυτό ο Δανιήλ βλέπει όραμα στο οποίο αναπτύσσει τα τεκταινόμενα που μέλλουν να συμβούν κατά τις βασιλείες των Μηδών, των περσών και των ελλήνων. Στο συγκεκριμένο όραμα δεν γίνεται καμιά αναφορά στην ρωμαϊκή κυριαρχία, την οποία άλλωστε ανέπτυξε στο προηγούμενο όραμα. Περιγράφει τον διωγμό του αγίου λαού και την βεβήλωση του ναού υπό του Αντιόχου. Η διαφορά επίσης με το προηγούμενο όραμα, είναι ότι σ’ αυτό δεν έχει να πει ούτε μια λέξη ελπίδας για τον λαό του Θεού. Γιατί; Διότι αυτό το κεφάλαιο όπως θα αναπτύξουμε έχει ιδιαίτερη προοπτική και σκοπιμότητα.
Ας δούμε λίγο το όραμα περιληπτικά: Μετά από μία διετία από την οποία είχε δει το προηγούμενο όραμα, ο Δανιήλ βλέπει και δεύτερο όραμα. Βρισκόταν στα Σούσα (μεταγενέστερη πρωτεύουσα των περσών-επί της εποχής του Δανιήλ ήταν μία εκ των κυριοτέρων πόλεων της βασιλείας Ελάμ) : Είδε λέει κάποιον κριό στον οποίο υπήρχαν δύο ψηλά κέρατα. Το ένα από τα δύο κέρατα ήταν ψηλότερο και εκτείνονταν ως τον ουρανό. Τα δύο αυτά κέρατα ερμηνεύονται ως δύο βασιλιάδες, τον Κύρο και τον Δαρείο. (Άλλη ερμηνεία, δύο κέρατα=δύο βασιλείες, των Μηδών και των περσών, εκ των οποίων κυριάρχησαν οι πέρσες). Κανείς δεν μπορούσε να αντισταθεί στην δύναμη αυτού του κριού.
Όμως αίφνης εμφανίστηκε ένας τράγος ο οποίος ήρθε από νοτιοδυτικά με μεγάλη δύναμη και κυριάρχησε σε όλη τη γη. Χτύπησε τον κριό και του έσπασε τα κέρατα και στη συνέχεια τον ποδοπάτησε. Ο τράγος αυτός διέθετε ένα ευδιάκριτο κέρατο μεταξύ των δύο οφθαλμών του. Αυτός ο τράγος ασφαλώς είναι ο Μέγας Αλέξανδρος ο οποίος με τη δύναμη και την ευφυΐα του επικράτησε το 331 π.Χ στα Άρβηλα κατά του Δαρείου Κοδομανού. Στο τράγο αυτό φύτρωσαν άλλα τέσσερα κέρατα και ένα ακόμη πέμπτο πολύ τρομερό. Πρόκειται για τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ιδιαίτερα για τον Αντίοχο τον Επιφανή. (175-164 π.Χ) Αυτός είναι πολύ τρομερός διότι είναι ο πρώτος βασιλιάς εκ των εθνών ο οποίος επιχείρησε όχι μόνο να κυριαρχήσει επί της Ιουδαίας, αλλά και να καταλύσει την λατρεία του Θεού χωρίς όμως τελικά να το επιτύχει. Αυτός επίσης πολέμησε κατά της Αιγύπτου προς τον νότο, κατά της Παρθίας ανατολικά και αύξανε διαδοχικά την δύναμή του. Συνολικά ο Αντίοχος βασίλεψε 2300 ημέρες δηλαδή 6 ½ χρόνια.
Το όραμα αυτό εξήγησε ερμηνευτικά στον προφήτη ο αρχάγγελος Γαβριήλ. Αυτό το ζήτησε ο προφήτης για να κατανοήσει όχι μόνο τα της ερμηνείας του τράγου και του κριού αλλά για να κατανοήσει και το μέγεθος των επικείμενων διωγμών καθώς και την διάρκειά τους. Ο αρχάγγελος βεβαιώνει για το αληθές των λόγων του: «αληθής εστί». Ο χρόνος όμως διά την εκπλήρωση όλων αυτών των γεγονότων θα είναι πολύς. Γι’ αυτό ο Γαβριήλ λέει στον προφήτη: «σφράγισον, φύλαξον, διατήρησον ίνα μη τω μακρώ χρόνω διαφθαρή» (Χρυσόστομος).
Ο Δανιήλ μετά απ’ αυτό το όραμα βρίσκεται σε καθεστώς υψίστης ψυχικής συγκίνησης. Τόσο πολύ χαράχτηκαν μέσα του αυτά που είδε, ώστε ασθένησε και έμεινε κλινήρης. Βέβαια, ο Δανιήλ δεν γινόταν να κατανοήσει πλήρως τα αποκαλυπτικά σημεία του οράματος. Παρά την αγγελική ερμηνεία, πολλά σημεία της προφητείας παρέμειναν στο σκοτάδι, προκαλώντας στον προφήτη αμηχανία και αμφιβολία: «εθαύμαζον την όρασι, και ουκ ην ο συνίων». (Δαν. 8,27)
Κεφάλαιο ένατο
Όταν το 538 π.Χ έπεσε η βαβυλωνιακή κυριαρχία και ήρθε στην εξουσία η Μηδο-Περσική, εκπληρώθηκε η προφητεία του Ιερεμία. Παράλληλα αναμένονταν εναγωνίως και η εκπλήρωση των εβδομήντα ετών για να αρθεί η αιχμαλωσία των Ιουδαίων όπως άλλωστε προείπε ο Ιερεμίας. Μέσα σ’ αυτό το πλήθος των εξελίξεων ο Δανιήλ στρέφεται προς τον Θεό προσευχόμενος ζητώντας να μάθει αυτά που επρόκειτο να συμβούν. Ανησυχεί μήπως ο Θεός δώσει παράταση στην τιμωρία του ισραηλιτικού έθνους. Κατά τη στιγμή αυτή που πύρινη προσευχή εν πλήρη μετανοία προς τον κύριο κάνει ο προφήτης, αίφνης του εμφανίστηκε ο αρχάγγελος Γαβριήλ για να τον διαφωτίσει σε όλες του τις απορίες.
Τι του είπε; - Του είπε ότι σε 70 εβδομάδες ετών, δηλαδή 70Χ9=490 χρόνια θα έρθει η απολύτρωση όχι μόνο των Ιουδαίων, αλλά όλης της ανθρωπότητας με την έλευση του Μεσσία. Λίγα ζητούσε να μάθει ο Δανιήλ και περισσότερα του αποκαλύφθηκαν. Ο Μεσσίας θα δώσει τέλος όχι πλέον στην εθνική αιχμαλωσία των Εβραίων, αλλά στην πνευματική αιχμαλωσία της αμαρτίας. Εδώ ολοκληρώνονται όλες οι προ Χριστού προφητείες, αφού με την έλευση του Χριστού τα πάντα όσα ελέχθησαν προ Αυτού, πλέον εκπληρώνονται.
Πως ερμηνεύονται όμως οι 70 εβδομάδες ετών; Αυτές διαιρούνται σε τρεις άνισες περιόδους: α) 7 εβδομάδες ετών=49 χρόνια για να ανοικοδομηθεί η Ιερουσαλήμ, β) 62 εβδομάδες=434 χρόνια δηλαδή έως το 445 π.Χ από τον Δανιήλ ως την εποχή του Τεβερίου Καίσαρος κατά την οποία εγεννήθη ο Χριστός. Και γ) η μία εβδομάδα ετών-=7 έτη για την εδραίωση της νέας Μεσσιανικής Βασιλείας, κατά την οποία όχι μόνο τα τελούμενα εν των ναό, αλλά και ο ίδιος ο ναός θα καταργηθούν αμφότερα και θα ιδρυθεί μια νέα θρησκεία ο χριστιανισμός. Ο Χριστός λίγο νωρίτερα αδίκως θα θανατωθεί, όχι εξ’ ιδίων αμαρτιών, αλλά υπέρ των αμαρτιών της ανθρωπότητας: «Κρίμα ουκ έστι εν αυτώ». Για το κακούργημα αυτό των Εβραίων θα καταστραφεί η Ιερουσαλήμ και ο ναός της. Οι Ιουδαίοι πλήρως θα υποδουλωθούν εκτός από λίγους δικαίους. Ερήμωση του ισραηλιτικού έθνους έως της συντελείας του κόσμου προβλέπει ο Δανιήλ για τον πάλαι ποτέ περιούσιο λαό του Θεού.
Τι άλλο ζήτησε ο Δανιήλ στην προσευχή του; -Να προστατεύσει ο Θεός την αγία πόλη Του Ιερουσαλήμ και τον εν αυτή άγιο ναό της. Ο Γαβριήλ και σ’ αυτήν την αγωνία του προφήτη δίνει απάντηση: Νέο έμψυχο ναό θα χαρίσει ο Θεός σε όλη την ανθρωπότητα, δηλαδή τον Ιησού Χριστό και την Εκκλησία Του.
Κεφάλαιο δέκατο
Φτάσαμε ήδη στο τρίτο έτος της βασιλείας του Κύρου, από τον οποίο οι Ιουδαίοι έλαβαν την άδεια επαναφοράς τους στην Ιουδαία. Ο Δανιήλ όμως παρέμεινε στην Βαβυλώνα δέσμιος της βασιλικής αυλής και με νέα προφητεία αναγγέλλει στους συμπατριώτες του τα νέα βάσανα που σύντομα υπό των εθνών θα τους βρουν. Άλλωστε ακόμη και αυτοί που επέστρεψαν δεν απόλαυσαν κάτι το ιδιαίτερο παρά νέα βάσανα και πάνδεινα από τους εχθρικούς γείτονές τους.
Ο Δανιήλ πλήρης πένθους νηστεύει σκληρά 21 ημέρες άσιτος. Κατά την 24η ημέρα της νηστείας του εμφανίστηκε μπροστά του άγγελος μεγαλοπρεπής στο παράστημα. Ποιος ήταν αυτός ο άγγελος; Κάποιοι λένε ο Χριστός, άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως ήταν ο Θεός, και κάποιοι τρίτοι άγγελος ανωτέρων τάξεων το οποίο είναι και το πιθανότερο. Ο Δανιήλ έτρεμε στην όραση αυτού του φοβερού οράματος και το χρώμα του προσώπου του αλλοιώθηκε.
Ο Αρχάγγελος αυτός παρουσιάστηκε στον Δανιήλ ως προστάτης των εθνών. Των περσών τότε και των ελλήνων μεταγενέστερα: «Ότε διεμέριζεν ο Ύψιστος έθνη, ως διέσπειρε υιούς Αδάμ, έστησε όρια εθνών κατά αριθμό αγγέλων αυτού». Κάθε άγγελος στην ουράνια σφαίρα και όχι επί γης υπεράσπιζε τα συμφέροντα του λαού του. Φαίνεται λοιπόν πως ο άγγελος των περσών θα αντέδρασε στο διάταγμα του Κύρου το οποίο αφορούσε την επαναφορά των Ιουδαίων στην πατρίδα τους. Οι άγγελοι άλλωστε δεν γνώριζαν και δεν γνωρίζουν τα αποκεκριμένα μυστήρια και σχέδια του Θεού.
Εν πάση περιπτώσει ο άγγελος τώρα εμφανίζεται στον Δανιήλ έστω και με καθυστέρηση ολίγων ημερών για να αναγγείλει τα σχετικά που επρόκειτο να συμβούν για το μέλλον του Ισραήλ. Τι μορφή είχε αυτός ο άγγελος; -Ομοιώματος ανθρώπου! (πρόκειται περί του Μεσσίου;) . Ο άγγελος αυτός βλέποντας τον φόβο του προφήτη και το υπερβολικό του δέος τον αγγίζει προς ενίσχυση, μία και δύο και τρεις φορές!!! Τελικά ο προφήτης ενισχύεται πνευματικά και πλέον είναι έτοιμος να ακούσει τις αναγγελίες του ουράνιου απεσταλμένου…
Κεφάλαιο ενδέκατο
Στο κεφάλαιο αυτό ο Δανιήλ κάνει προφητεία μοναδική στο είδος της από απόψεως ακρίβειας. Περιγράφει την Περσική και Ελληνο-Μεκεδονική δυναστεία, τους πολέμους των Πτολεμαίων και Σελευκιδών. Στέκεται ιδιαίτερα στην ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου 336-323 π.Χ. και περιγράφει τον αιφνίδιο θάνατο του Μακεδόνα βασιλέως. Μετά τον θάνατο αυτού ακολουθούν εμφύλιοι πόλεμοι και το βασίλειο της Μακεδονίας διαιρείται σε τέσσερα κομμάτια τα οποία διοικούν οι τέσσερεις στρατηγοί του Μακεδόνα στρατηλάτη. Κανένας από τους συγγενείς του Αλεξάνδρου δεν τον διαδέχτηκε, ο γιος του Ηρακλής δολοφονήθηκε όπως και ο αδελφός του. Κανείς από τους διαδόχους δεν ήταν εφάμιλλος του Αλεξάνδρου, ούτε κατά την δύναμη, ούτε κατά την σοφία του.
Ακολούθησαν διαδοχικοί πόλεμοι μεταξύ των διαιρεμένων μακεδονικών βασιλείων, Αιγυπτίων και Συρίων. Δεν είχαν οι Ιουδαίοι ιδιαίτερα προβλήματα μέχρις ότου εμφανίστηκε ο Αντίοχος ο Επιφανής, όστις κατεδίωξε την ιουδαϊκή πίστη. Αυτός έγινε βασιλιάς διά δολοπλοκιών. Κατάφερε να καταλάβει την Αίγυπτο κι ενώ εισήλθε εκεί μοίρασε τα λάφυρά του στους ντόπιους προσπαθώντας να τους ξεγελάσει ότι εισέβαλλε σαν ελευθερωτής. Η πρώτη εκστρατεία του κατά της Αιγύπτου πραγματοποιήθηκε το 170 π.Χ., η δεύτερη το 168 π.Χ. Οι ιουδαίοι όπως είπαμε μέσα σ’ αυτή την αναταραχή βρέθηκαν κυνηγημένοι και διωγμένοι. Με άλλα λόγια θα λέγαμε ότι βρέθηκαν μέσα στο μάτι του κυκλώνα. Ο Αντίοχος ο Επιφανής πολέμησε με λύσσα τους εβραίους, επιχείρησε να καταλύσει την πίστη των Ιουδαίων και τον ναό τους, τον οποίο κατέκτησε και αφιέρωσε στον Ολύμπιο Δία. Αυτοί που βοήθησαν τον Αντίοχο να καταλάβει την Ιερουσαλήμ ήταν οι αποστάτες Ιουδαίοι, οι οποίοι στάθηκαν έως τέλους θερμοί αντίπαλοι των υπερασπιστών της Ιουδαϊκή πίστης, δηλαδή τους Μακκαβαίων. Ο Θεός επέτρεψε να συμβεί αυτός ο διωγμός ώστε μέσα απ’ αυτόν να διαχωριστούν οι καλοί και πιστοί Ιουδαίοι από τους απίστους, ώστε να χωρισθούν όπως ο χρυσός από το καμίνι. Ο Αντίοχος ο επιφανής έστησε τον εαυτό του στον ναό του Σολομώντος ως μόνο θεό και απαίτησε από τους υπηκόους του να τον προσκυνούν ως τον μοναδικό θεό. Πολύ σωστά πολλοί πατέρες της εκκλησίας τον ονομάζουν τύπο του αντιχρίστου. Το τέλος του ασφαλώς ήταν οδυνηρό αφού βρήκε τραγικό κατά της διάρκεια μιας εκστρατείας του κατά των Πάρθων και των Αρμενίων.
Κεφάλαιο δωδέκατο
Το κεφάλαιο αυτό αποτελεί τον επίλογο του βιβλίου του Δανιήλ. Μιλά για την ανάσταση και την δόξα των δικαίων. Τα κακά δεν θα διαρκέσουν πάντοτε. Οι καλοί θα αμειφθούν και οι κακοί θα τιμωρηθούν. Πως θα γίνει αυτό; -Θα εγερθεί ως υπερασπιστής του Ισραήλ μέγας προστάτης ο οποίος θα θέσει τέρμα στους διωγμούς. Ο προστάτης αυτός είναι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ. Οι θλίψεις λοιπόν των Ιουδαίων επί των διωγμών του Αντιόχου ο οποίος είναι και τύπος του αντιχρίστου δεν θα διαρκέσουν πέραν του ορισμένου.
Συνεπώς αν μιλήσουμε σε μεγαλύτερη κλίμακα, αυτό σημαίνει ότι οι νεκροί δεν θα παραμείνουν για πάντα μέσα στο χώμα, αλλά σε ορισμένο χρόνο θα πραγματοποιηθεί η ανάστασή τους.
Πότε όμως θα πραγματοποιηθούν αυτές οι προφητείες; - Όταν ο διωγμός και οι συμφορές συντελεσθούν, φτάσουν υπό του Θεού στο προσδιορισμένο σημείο, όλα αυτά θα εκπληρωθούν.
Ο Δανιήλ πάρα ταύτα μπερδεύεται, ανησυχεί θέλει περισσότερες λεπτομέρειες και αυτές του δίνονται από τον άγγελο αφού πρώτα τον καθησυχάσει: Η εποχή είναι μακρινή και θα μείνουν μυστηριώδη τα γεγονότα αυτά μέχρι τότε. Δι’ άλλου τρόπου και όχι χρονολογικώς ο άγγελος προσδιορίζει τα έσχατα χρόνια. «Όταν οι εκλεκτοί γίνουν εκλεκτότεροι, και οι κακοί χειρότεροι».
Όσον αφορά τα χρόνια του Αντιόχου τα οποία με παραστατικό τρόπο φωτογραφίζει ο άγγελος, η Ιουδαϊκή θυσία θα παύσει για 2300 μέρες, δηλαδή 6 χρόνια. Η περίοδος αυτή ομοιάζει με αυτή κατά τα χρόνια του αντιχρίστου ( Αποκ. 11,3) περίπου 3 ½ χρόνια.
Ο άγγελος και πάλι καθησυχάζει τον Δανιήλ: «Πήγαινε να αναπαυθείς εν Κυρίω, να αποθάνεις. Δεν θα δεις τους διωγμούς αυτούς». Θα αναστηθεί όμως εν τη εσχάτη ημέρα της Δευτέρας του Χριστού παρουσίας για να χαρεί την ευλογημένη κληρονομιά της αιωνίου μακαριότητας.
Βήλ και Δράκων
Πρόκειται για εξιστόρηση μιας ανόητης λατρείας ενός ειδώλου (Βηλ), το οποίο οι πέρσες προσκυνούσαν σαν θεό. Οι ιερείς του Βηλ είχαν σκηνοθετήσει μία απάτη κατά την οποία έπειθαν τον βασιλιά και τους υπηκόους του ότι το είδωλο είναι ζωντανό αφού τρέφεται. Το να τρώει κάποιος είναι δείγμα ζωής. Εβδομήντα ήταν οι ιερείς του Βηλ. Αυτοί κατηγόρησαν τον Δανιήλ ως βλάσφημο, αφού εκείνος αρνούνταν να προσκυνήσει τον Βηλ. Ο Δανιήλ όμως αποκαλύπτει την απάτη τους. Γέλασε ο Δανιήλ! Πράγματι η απάτη ήταν κωμική! Οι ιερείς από κρυφή υπόγεια πύλη έμπαιναν στον χώρο που φυλάσσονταν ο Βηλ και έτρωγαν τα προσφερόμενα σ’ αυτό φαγητά. Το τέλος τους ήταν τραγικό αφού σφαγιάστηκαν όλοι ανεξαιρέτως τιμωρούμενοι για την απάτη τους.
Οι πέρσες όμως πίστευαν και σε ένα άλλο τέρας της εποχής, σε ένα τεράστιο δράκωντα (φίδι) ο οποίος ήταν όντως ζωντανός, αλλά όχι ασφαλώς θεός όπως οι ανόητοι ειδωλολάτρες πίστευαν. Ο Δανιήλ εύκολα το εξολόθρευσε ταΐζοντάς το με λίπος ως δόλωμα αναμεμιγμένο με πίσσα και τρίχες. Ο Όφις επνίγει από το μίγμα αυτό και ο Δανιήλ για μία ακόμη φορά αποκάλυψε την ματαιότητα της ειδωλολατρίας. Μόνο ένας Θεός υπάρχει, ο Θεός των Ιουδαίων, ο Θεός του Δανιήλ ο Οποίος είναι Παντοδύναμος και Παντογνώστης.