Ο άγιος Σώζον κατήγετο από την Λυκαονία της Μικράς Ασίας και έζησε κατά τα χρόνια του Διοκλητιανού (284-305). Νεαρός στην ηλικία και ποιμήν προβάτων, σε όποιον τόπο οδηγούσε το κοπάδι του για βοσκή δίδασκε στους κατοίκους τον λόγο της ευσεβείας και έφερνε πολλούς ειδωλολάτρες στην μάνδρα του Χριστού.
Όταν ξέσπασε ο μεγάλος διωγμός, ενώ έβοσκε εκείνη την ημέρα το κοπάδι του σε ένα λιβάδι, αποκοιμήθηκε ελαφρά και είδε θεία οπτασία, η οποία του θέρμανε την πίστη. Κυριευμένος από θείο ζήλο κατέβηκε στην Πομπηιούπολη της Κιλικίας και εισήλθε στον ναό των ειδώλων, όπου λατρεύονταν το χρυσό άγαλμα της θεάς Αρτέμιδος. Έκοψε το χέρι του αγάλματος, το τεμάχισε και μοίρασε τα χρήματα από την πώληση αυτού στους φτωχούς. Μεγάλη ήταν η αγανάκτηση των ειδωλολατρών όταν διαπίστωσαν την καταστροφή. Ο Σώζων όμως δεν κρύφτηκε παρουσιάστηκε μόνος του στους ειδωλολάτρες οι οποίοι τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στον ηγεμόνα της Κιλικίας Μαξιμιανό. Ο Μαξιμιανός τον προέτρεψε να θυσιάσει στους θεούς ώστε να αφεθεί ελεύθερος, αλλά ο μάρτυρας κατονόμασε τα είδωλα «έργα χειρών ανθρώπων».
Οι δήμιοι καταξέσχισαν τις σάρκες του με σιδερένια νύχια, του φόρεσαν στα πόδια σιδερένια σανδάλια με αιχμηρά καρφιά και τον ανάγκαζαν να βαδίζει.
Ο Μαξιμιανός είπε τότε στον Σώζων: «Αύριο, Σώζων, που θα βγει η μεγάλη θεά, παίξε τον αυλό σου και σου ορκίζομαι ότι θα σε απαλλάξει από κάθε ευθύνη και τιμωρία». Ο Σώζων απάντησε: «Εσύ μεν μου λέγεις αυτά που σου υποβάλλει ο πονηρός δαίμων, για να με περιπαίξεις, αλλά εγώ και πρώτα έπαιζα την φλογέρα μου στους αγρούς βόσκοντας τα πρόβατά μου και τώρα ψάλλω στον Κύριό μου άσμα καινόν ευαγγελιζόμενος σε όλους τη σωτηρία. Η δική σου όμως θεά στέκεται, κατά την παροιμία, απέναντι από τον αυλό μου σαν άψυχη και αναίσθητη όνος».
Ο Μαξιμιανός στο άκουσμα αυτών διέταξε να τον μαστιγώσουν σκληρά έως ότου διαλυθεί το σώμα του. Έτσι ο Σώζων παρέδωσε την μαρτυρική ψυχή του στον Κύριο αγαλλώμενος. Οι δήμιου άναψαν φωτιά για να κατακαύσουν τα διαλυμένα του μέλη, με μια φοβερή όμως καταιγίδα η φωτιά σβήστηκε και αυτοί σκορπίστηκαν. Ελεύθεροι οι πιστοί συνέλεξαν τα τίμια λείψανα και οδηγούμενοι από λαμπρότατο υπερφυσικό φως ενταφίασαν αυτά.
Η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του στις 7 Σεπτεμβρίου