ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ

11.1 Μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ. 11.2 ἐπαινῶ δὲ ὑμᾶς ὅτι πάντα μου μέμνησθε καὶ καθὼς παρέδωκα ὑμῖν τὰς παραδόσεις κατέχετε.

Αφού λοιπόν τους δίδαξε και στα πιο σημαντικά και στα δευτερεύοντα, τώρα τους τονώνει το ηθικό και τους επαινεί με σκοπό αφού τους ενισχύσει να συνεχίσει την διδαχή (η οποία ήταν συνάμα και κατηγορία γιατί σίγουρα δεν τηρούσαν όλοι τις παραδόσεις παρά ορισμένοι απ' αυτούς). Ο Παύλος δεν παρέδωκε μόνο γραπτώς διδασκαλία, αλλά αγράφως.

11.3 θέλω δὲ ὑμᾶς εἰδέναι ὅτι παντὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ ὁ Χριστός ἐστιν, κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ ἀνήρ, κεφαλὴ δὲ τοῦ Χριστοῦ ὁ θεός.

Δεν εννοεί ότι είναι κεφαλή κάθε ανδρός ο Χριστός, αλλά μόνο των πιστών. Διότι το κεφάλι έχει σώμα και το σώμα είναι οι πιστοί.

Παρακάτω λέει πως κεφαλή της γυναίκας είναι ο άνδρας και κεφαλή του Χριστού ο Θεός. Κι εδώ οι αιρετικοί μας επιτίθενται λέγοντας ότι από δω αποδεικνύεται η κατωτερότητα του Υιού. Αλλά αντιφάσκουν. Διότι αν κεφαλή της γυναικός είναι ο άνδρας και η κεφαλή είναι ομοούσιος με το σώμα, άρα ομοούσιος είναι ο Υιός με τον Πατέρα.

Μην εννοήσεις τώρα ότι υπαινίσσεται ο Παύλος  εξουσία  του ανδρός πάνω στη γυναίκα και υποταγή αυτής. Η γυναίκα βέβαια πρώτη αυτή έφαγε τον καρπό της παρακοής και γι' αυτό υποτάχθηκε τελικά. Αλλά εξ' αρχής δεν συνέβη έτσι. Δεν πλάστηκε κατ' αυτόν τον τρόπο η γυναίκα. Η κατάσταση αυτή λοιπόν αποτελεί μεταπτωτικό φαινόμενο.

Κι επειδή ο άνδρας θα μπορούσε να φανεί άσπλαχνος πλέον προς το ίδιο του το μέλος (γυναίκα) τότε ως τείχος προστασίας εδόθη η υποταγή της γυναικός.

Και όταν λέει υποταγή μην εννοήσει κανείς την σκλαβιά διότι  τότε θα παρουσίαζε κύριο και δούλο και όχι άνδρα με γυναίκα. Άλλωστε και ο Υιός που έγινε υπήκοος προς τον Πατέρα, έγινε ως  Θεός χωρίς καθόλου να εκπέσει από την θεότητα.

 11.4 πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων καταισχύνει τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ· 11.5 πᾶσα δὲ γυνὴ προσευχομένη ἢ προφητεύουσα ἀκατακαλύπτῳ τῇ κεφαλῇ καταισχύνει τὴν κεφαλὴν αὐτῆς· ἓν γάρ ἐστιν καὶ τὸ αὐτὸ τῇ ἐξυρημένῃ.

Ας μην τα παρακάμπτει κανείς ευκόλως αυτά. Διότι η ουσία του πράγματος είναι εδώ η υπακοή. Η σεμνότητα, ο διαχωρισμός των δύο φύλων ο οποίος γίνεται φανερός και από την ενδυμασία.

 11.6 εἰ γὰρ οὐ κατακαλύπτεται γυνή, καὶ κειράσθω· εἰ δὲ αἰσχρὸν γυναικὶ τὸ κείρασθαι ἢ ξυρᾶσθαι, κατακαλυπτέσθω. 11.7 ἀνὴρ μὲν γὰρ οὐκ ὀφείλει κατακαλύπτεσθαι τὴν κεφαλήν, εἰκὼν καὶ δόξα θεοῦ ὑπάρχων· ἡ γυνὴ δὲ δόξα ἀνδρός ἐστιν. 11.8 οὐ γάρ ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός, ἀλλὰ γυνὴ ἐξ ἀνδρός· 11.9 καὶ γὰρ οὐκ ἐκτίσθη ἀνὴρ διὰ τὴν γυναῖκα, ἀλλὰ γυνὴ διὰ τὸν ἄνδρα. 11.10 διὰ τοῦτο ὀφείλει ἡ γυνὴ ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς διὰ τοὺς ἀγγέλους.

Και δεν αρκέστηκε μόνο στην ενδυμασία, αλλά πρόσθεσε πως η γυναίκα θα πρέπει να έχει στην κεφαλή της σημάδι ότι τελεί ως απόδειξη ότι τελεί υπό εξουσία. Και τούτο από ντροπή προς τους αγγέλους. Και ποιο είναι αυτό το σημάδι; Το κάλυμμα.

Και αν εσύ γυναίκα ρίπτεις το κάλυμμα που σου δόθηκε από τον Θεό, τότε κόψε και τα μαλλιά σου που σου δόθηκαν από την φύση. Το ίδιο και ο άνδρας, αν μακραίνει τα μαλλιά του που κάτι που δεν του χρειάζεται, τότε ας βάλλει και κάλυμμα που είναι πράγμα γυναικείο.

Ο καθένας λοιπόν έχει τα όριά του και δεν είναι πρέπον ο άνδρας να υπεισέρχεται στα της γυναικός και η γυναίκα στα του ανδρός. Διότι είναι τιμή το να παραμένει κανείς στα δικά του όρια. Και τα όριά του αυτά αποτελούν και το στέμμα του καθενός!

Η γυναίκα λέει είναι δόξα του ανδρός. Άρα είναι φυσική η εξουσία του ανδρός. Γιατί;  Διότι η γυναίκα δημιουργήθηκε από τον άνδρα και όχι ο άνδρας από τη γυναίκα. Και δημιουργήθηκε για τον άνδρα.

 11.11 πλὴν οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρὸς οὔτε ἀνὴρ χωρὶς γυναικὸς ἐν κυρίῳ·

Μην εξετάζεις όμως μόνο τα της δημιουργίας, αλλά και τα μετά απ' αυτήν. Και δεν πως ο ένας είναι αίτιος της υπάρξεως του άλλου.

11.12 ὥσπερ γὰρ ἡ γυνὴ ἐκ τοῦ ἀνδρός, οὕτως καὶ ὁ ἀνὴρ διὰ τῆς γυναικός· τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ.

Ναι αλλά όλα εκ του Θεού τελικά είναι και σ' Αυτόν οφείλονται. Τότε λοιπόν μην αντιλέγεις.

 11.13 ἐν ὑμῖν αὐτοῖς κρίνατε· πρέπον ἐστὶν γυναῖκα ἀκατακάλυπτον τῷ θεῷ προσεύχεσθαι;

Κρίνατε μόνοι σας! Θέτει αυτούς τώρα ως κριτές.

11.14 οὐδὲ ἡ φύσις αὐτὴ διδάσκει ὑμᾶς ὅτι ἀνὴρ μὲν ἐὰν κομᾷ ἀτιμία αὐτῷ ἐστιν, 11.15 γυνὴ δὲ ἐὰν κομᾷ δόξα αὐτῇ ἐστιν; ὅτι ἡ κόμη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται [αὐτῇ].

Αυτά που είναι αυτονόητα και τα διδάσκει  η φύση, έπρεπε να τα κατανοούμε από μόνοι μας γι' αυτό και λέει από μόνοι σας κρίνετε. Διότι όλα αυτά δεν ήταν άγνωστα ούτε στους βάρβαρους.

11.16 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι, ἡμεῖς τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχομεν, οὐδὲ αἱ ἐκκλησίαι τοῦ θεοῦ.

Η  φιλονικία είναι καινοτομία. Ξένη προς την υπακοή της Εκκλησίας γι΄αυτό λοιπόν

11.17 Τοῦτο δὲ παραγγέλλων οὐκ ἐπαινῶ ὅτι οὐκ εἰς τὸ κρεῖσσον ἀλλὰ εἰς τὸ ἧσσον συνέρχεσθε.

Η κατηγορία αυτή του Παύλου έχει να κάνει με τις έριδες που αναπτύχθηκαν μεταξύ των Κορινθίων. Είχαν δημιουργηθεί πνευματικές "κλίκες" με αποτέλεσμα να λένε "εγώ μεν είμαι του Παύλου, εσύ του Απολλώ κ.α". Και δεν σας επαινώ διότι με αναγκάζετε να σας δώσω νέα συμβουλή.

 11.18 πρῶτον μὲν γὰρ συνερχομένων ὑμῶν ἐν ἐκκλησίᾳ ἀκούω σχίσματα ἐν ὑμῖν ὑπάρχειν, καὶ μέρος τι πιστεύω.

Και δεν λέει ότι "δεν ακούω να συγκεντρώνεστε από κοινού", αλλά αναφέρει την αιτία που είναι το σχίσμα. Και το επιβεβαιώνει αυτό λέγοντας ότι "εν μέρει το πιστεύω αυτό". Και το λέει αυτό για να τους προκαλέσει αγωνία και τελικά μετάνοια και επιστροφή.

 11.19 δεῖ γὰρ καὶ αἱρέσεις ἐν ὑμῖν εἶναι, ἵνα [καὶ] οἱ δόκιμοι φανεροὶ γένωνται ἐν ὑμῖν.

Δεν εννοεί εδώ αιρέσεις επί των δογμάτων, αλλά διαφωνίες για να φανερωθούν οι γνήσιοι τηρητές της αγάπης απ' αυτούς που προκαλούν σκάνδαλα. Και ποια ήταν τελικά αυτά τα σχίσματα;

11.20 Συνερχομένων οὖν ὑμῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οὐκ ἔστιν κυριακὸν δεῖπνον φαγεῖν, 11.21 ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον δεῖπνον προλαμβάνει ἐν τῷ φαγεῖν, καὶ ὃς μὲν πεινᾷ, ὃς δὲ μεθύει. 11.22 μὴ γὰρ οἰκίας οὐκ ἔχετε εἰς τὸ ἐσθίειν καὶ πίνειν; ἢ τῆς ἐκκλησίας τοῦ θεοῦ καταφρονεῖτε, καὶ καταισχύνετε τοὺς μὴ ἔχοντας; τί εἴπω ὑμῖν; ἐπαινέσω ὑμᾶς; ἐν τούτῳ οὐκ ἐπαινῶ.

Αν τα σχίσματα αυτά προέρχονταν από δογματικές διαφορές οπωσδήποτε η αντίδραση του Παύλου θα 'ήταν σφοδρότερη. Τώρα είναι μεν ηπιότερος, αλλά και πάλι σφυροκοπά για να διορθώσει τα του εγωισμού  παθήματα.

Και εξηγεί λέγοντας ότι η συγκέντρωση στο Κυριακό δείπνο αποτελεί σχήμα της Θείας Ευχαριστίας, σχήμα αγάπης και ευχαριστίας.

Αν και βέβαια η απόσταση μεταξύ πλουσίων και φτωχών εν συγκρίσει με την απόσταση του Δεσπότου Χριστού από  τους μαθητές και ιδιαίτερα βέβαια από τον προδότη είναι άμετρη.

Αλλά καταργήσατε λέγει το Κυριακό δείπνο και ο καθένας από σας σπεύδει να προλάβει. Δηλαδή όχι απλώς τρώει μόνος, αλλά "σπεύδει". Τους κατηγορεί τώρα για λαιμαργία. Και άλλος  λέει μεθάει. Απόδειξη ότι δεν υπήρχε κανένα μέτρο στη λαιμαργία τους.

Και  συνεχίζει την κατηγορία λέγοντας: "Ή καταφρονείτε την Εκκλησία του Χριστού και ντροπιάζετε εκείνους που δεν 'έχουν φαγητά"; Και με αυτό τον τρόπο λέει ότι όχι μόνο οι φτωχοί αλλά η ίδια η Εκκλησία καταφρονείται απ' αυτούς!

"Και ντροπιάζετε αυτούς που δεν έχουν φαγητά". Και δεν είπε τους καταδικάζετε να πεθάνουν απ' την πείνα, αλλά τους ντροπιάζετε, πράγμα που το θεωρεί πολύ χειρότερο απ' το πρώτο.

 11.23 ᾽Εγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ κυρίου, ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν, ὅτι ὁ κύριος ᾽Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτὶ ᾗ παρεδίδετο ἔλαβεν ἄρτον

Γιατί μας το αναφέρει αυτό; Για να γεμίσει κι εκείνους κι εμάς με ντροπή. Διότι ενώ ο Κύριος παρέδωσε τον εαυτό Του για χάρη σου, εσύ ούτε ψωμί δεν δίνεις στον αδελφό σου. Και τούτο πάλι για σένα έπρεπε να το κάνεις.

Και μετά την παράδοση τούτου του Μυστηρίου τίποτε άλλο δεν παρέδωσε στους μαθητές ο Κύριος αφήνοντας αυτό για το τέλος.

11.24 καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ εἶπεν, 11.24 Τοῦτό μού ἐστιν τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. 11.25 ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι, λέγων, Τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν τῷ ἐμῷ αἵματι· τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἐὰν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. 11.26 ὁσάκις γὰρ ἐὰν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἔλθῃ.

Και έδωσε σε όλους εξ' ίσου και το Σώμα και το Αίμα Του. Κι ενώ λοιπόν τελούμε αυτά στην μνήμη του Χριστού, παραλείπουμε τους φτωχούς; Και δεν φρίττεις λέει ο Παύλος μ' αυτό;

Και τι σημαίνει εκείνο που λέει, "τούτο το ποτήριον η καινή διαθήκη εστί". Δηλαδή υπήρχε  και ποτήριο της Παλαιάς Διαθήκης; -Ναι, οι θυσίες και το αίμα των ζώων.

Και μέχρι πότε πρέπει να τελούμε την Θεία Λειτουργία; "έως ότου έλθει". Δηλαδή μέχρι τη συντέλεια του κόσμου.

 11.27 Ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως,  ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ κυρίου.

Γιατί; Διότι αυτό προήλθε από σφαγή όχι από θυσία. Όπως δηλαδή εκείνοι που κέντησαν το Σώμα του Κυρίου, δεν το κέντησαν για να πιουν το Αίμα αλλά για  να το χύσουν, έτσι κι αυτό που μετέχει αναξίως, πράττει αναλόγως.

Διότι πως δεν κοινωνεί αναξίως όταν παραμελεί εκείνον που πεινά;

Κάποια στιγμή απότομα ο Παύλος σταματά να τους επιπλήττει για να τους δώσει χώρο να αναπνεύσουν, λέει ο Χρυσόστομος.

11.28 δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω·

Άλλο θέμα τώρα θίγει ο Παύλος. Εξετάζετε λέει τον εαυτό σας και μετά να προσέρχεστε στην Θεία Κοινωνία. Εμείς το κάνουμε αυτό; Ή προσερχόμαστε μόνο στις εορτές μαζί με τους πολλούς γιατί έτσι έχουμε συνηθίσει; Ποιος όμως είναι κατάλληλος ο καιρός για να προσέλθει κανείς στο Άγιο Ποτήριο; -Όταν έχει καθαρή συνείδηση. Και δεν λέει να εξετάζει ο ένας τον άλλο, αλλά ο καθένας τον εαυτό του.

11.29 ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων κρίμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει μὴ διακρίνων τὸ σῶμα.

Η τράπεζα που αναβλύζει ζωή και είναι αιτία ζωής, γίνεται τώρα καταδίκη; - Όχι από τη φύση της, αλλά από την προαίρεση του προσερχόμενου.

Και τι σημαίνει το «δεν διακρίνει το σώμα του Κυρίου»; - Ότι δεν εξετάζει και δεν αντιλαμβάνεται την αξία της δωρεάς.

 11.30 διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί.

Και γίνεται εδώ ξεκάθαρος λέγοντας ότι πολλές μακροχρόνιες ασθένειες και θάνατοι μεταξύ των Κορινθίων οφείλονταν στις αμαρτίες τους. Τι; Δηλαδή αυτοί που αμαρτάνουν και φτάνουν σε μακροζωία δεν τιμωρούνται τελικά; -Ασφαλώς θα τιμωρηθούν εκεί ακόμη αυστηρότερα.

11.31 εἰ δὲ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν, οὐκ ἂν ἐκρινόμεθα·

Αν όμως από τώρα τους εαυτούς μας κρίνουμε, τότε μπορούμε να μην καταδικαστούμε ούτε εδώ, ούτε εκεί. Δηλαδή τι πρέπει να κάνουμε; -Να έχουμε επίγνωση των αμαρτημάτων μας. Εάν καταδικάζαμε τον εαυτό μας και για τα αμαρτήματα και τα πλημμελήματα θα σωζόμασταν. Διότι αυτός που κατακρίνει τον εαυτό του με διπλό τρόπο εξιλεώνει τον Θεό. Και με το ότι έχει επίγνωση των αμαρτημάτων του και με το ότι γίνεται περισσότερο δυσκίνητος στο μέλλον.

Επειδή όμως ούτε αυτό κάνουμε και επειδή ο Θεός δεν θέλει να μας καταδικάσει μαζί με τους άπιστους μας τιμωρεί από τώρα με πρόσκαιρη τιμωρία κάτι που ισοδυναμεί με απαλλαγή αμαρτημάτων.

 11.32 κρινόμενοι δὲ ὑπὸ [τοῦ] κυρίου παιδευόμεθα, ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατακριθῶμεν.

Δεν είπε κολαζόμαστε, αλλά παιδαγωγούμαστε. Διότι όλα αυτά συμβαίνουν ως ιατρική θεραπεία για μας. ‘Ώστε λέει να μην κατακριθούμε μαζί με τον κόσμο.

11.33 ὥστε, ἀδελφοί μου, συνερχόμενοι εἰς τὸ φαγεῖν ἀλλήλους ἐκδέχεσθε.

‘Ώστε αδελφοί μου όταν συγκεντρώνεστε για φαγητό, περιμένετε ο ένας τον άλλον. Κι ενώ ο φόβος της κολάσεως που τους γέννησε με τους παραπάνω λόγους βρίσκονταν στην ακμή του, λέει τώρα για την κοινή τράπεζα. Γιατί εξαιτίας των φτωχών είπε όλα τα ανωτέρω. Και δεν είπε δίδετε φαγητό στους φτωχούς, αλλά να τους περιμένετε, πράγμα που είναι πολύ ανώτερο.

11.34 εἴ τις πεινᾷ, ἐν οἴκῳ ἐσθιέτω, ἵνα μὴ εἰς κρίμα συνέρχησθε. Τὰ δὲ λοιπὰ ὡς ἂν ἔλθω διατάξομαι.

Και στο τέλος ντροπιάζει πολύ τους λαίμαργους, λέγοντας, αν κάποιος πεινά ας φάει στην οικία του. Και δεν είπε αν κάποιος παραβλέπει τους φτωχούς, αλλά σαν να μιλά προς παιδιά ανυπόμονα, είπε αν κάποιος πεινά. Και καταλήγει λέγονταν, για να μην καταλήξει η συγκέντρωσή σας σε καταδίκη.

«Τα υπόλοιπα θα τα κανονίσω όταν έλθω». Και πάλι εδώ προκαλεί φόβο, ώστε να προκαλέσει εγρήγορση.