ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α΄ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
1 Ούτως ἡμᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος, ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ οἰκονόμους μυστηρίων Θεοῦ.
Τους ονόμασε οικονόμους, για να δείξει ότι το έργο αυτό δεν πρέπει να το αναθέτει κανείς σε όλους, αλλά σε όσους πρέπει και σ’ εκείνους που είναι άξιοι να είναι οικονόμοι.
2 ὃ δὲ λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰκονόμοις, ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ.
Δηλαδή να μη σφετερίζεται την εξουσία του Κυρίου του και να μη προβαίνει σε τιμωρία για την προσωπική του ικανοποίηση, σαν να είναι αυτός κύριος, αλλά σαν οικονόμος. Και έργο του οικονόμου είναι να διοικεί καλώς.
3 ἐμοὶ δὲ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν ἵνα ὑφ᾿ ὑμῶν ἀνακριθῶ ἢ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἡμέρας· ἀλλ᾿ οὐδὲ ἐμαυτὸν ἀνακρίνω· 4 οὐδὲν γὰρ ἑμαυτῷ σύνοιδα· ἀλλ᾿ οὐκ ἐν τούτῳ δεδικαίωμαι· ὁ δὲ ἀνακρίνων με Κύριός ἐστιν. (Δεν με πειράζει καθόλου να κριθώ από σας ή από ανθρώπινο δικαστήριο, αλλά ούτε εγώ κρίνω τον εαυτό μου, διότι δεν συναισθάνομαι τίποτε κατά του εαυτού μου, αλλά ούτε έτσι είμαι δικαιωμένος∙ εκείνος που με κρίνει είναι ο Κύριος.
Ότι συμβαίνει και σήμερα, το ίδιο γίνονταν και τότε στην Κόρινθο. Διακωμωδούσαν δηλαδή εξαιτίας της αμάθειάς τους ανθρώπους ευλαβείς και φιλοθέους, ενώ θεωρούσαν λόγω της ευγλωτίας τους ανθρώπους γεμάτους από μύρια κακά. Κατόπιν ως ανώτεροι δικαστές με αναίδεια έκρινα ως εξής: Ο τάδε είναι άξιος, ο τάδε είναι ανώτερος από το τάδε. Και αφού έπαψαν να πενθούν για τα δικά τους αμαρτήματα, έγιναν δικαστές των άλλων και με την τακτική αυτή προκάλεσαν θλιβερές διχόνοιες. Ο Παύλος λοιπόν προσπαθώντας να θεραπεύσει αυτό το νόσημα του είπε: «Δεν με πειράζει καθόλου να κριθώ από σας» φέρνοντας έτσι τον λόγο στο πρόσωπό του. Και όχι μόνο αυτό αλλά λέει «ή από ανθρώπινο δικαστήριο». Κανείς ας μην κατηγορήσει τον Παύλο για αναίδεια επειδή λέει ότι κανείς από τους ανθρώπους δεν είναι άξιος να τον κρίνει. Πρώτον διότι δεν τα λέει αυτά για τον εαυτό του, αλλά διότι θέλει άλλους να σώσει από την ενοχλητικότητα εκείνων. Και λέγοντας αυτά θεραπεύει με αυτό τον τρόπο και αυτούς που κρίνουν.
Και λέγοντας «ούτε και τον εαυτό μου κρίνω» δεν δεικνύει αλαζονεία, αλλά εννοεί ότι ούτε αυτός ο ίδιος δεν είναι ικανός για να κρίνει με ακρίβεια τον εαυτό του. Και γι’ αυτό προσθέτει «αλλά έτσι δεν είμαι δικαιωμένος».
«Διότι δεν συναισθάνομαι τίποτα κατά του εαυτού μου». Κι όμως πριν λέει ότι δεν είναι δικαιωμένος. Τι λοιπόν εννοεί εδώ; -Ότι θα συνέβαινε να έχει κάνει μερικά αμαρτήματα, χωρίς όμως να γνωρίζει αυτά. Από αυτό το παράδειγμα σκέψου πόση θα είναι η ακρίβεια της μελλούσης κρίσεως.
5 ὥστε μὴ πρὸ καιροῦ τι κρίνετε, ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ Κύριος, ὃς καὶ φωτίσει τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους καὶ φανερώσει τὰς βουλὰς τῶν καρδιῶν, καὶ τότε ὁ ἔπαινος γενήσεται ἑκάστῳ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ.
Τι λοιπόν; Ούτε οι διδάσκαλοι δεν πρέπει να κρίνουν; -Πρέπει να κρίνουν, αλλά στον κατάλληλο καιρό και να το κάνουν αυτό από θλίψη και πόνο και όχι από κενοδοξία και αλαζονεία όπως αυτοί έκαναν.
6 Ταῦτα δέ, ἀδελφοί, μετεσχημάτισα εἰς ἐμαυτὸν καὶ ᾿Απολλὼ δι᾿ ὑμᾶς, ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε τὸ μὴ ὑπὲρ ὃ γέγραπται φρονεῖν, (Αυτά δε, αδελφοί, τα εφήρμοσα εις τον εαυτό μου και εις τον Αππολώ προς χάριν σας. Για να μάθετε με το παράδειγμά μας να μη φρονείτε περισσότερο απ’ ότι είναι γραμμένο)
Όπως στην περίπτωση των ασθενών, όταν το άρρωστο παιδί κλωτσά και αποστρέφεται τις τροφές που του προσφέρουν οι γιατροί, έτσι και ο Παύλος επειδή πρόκειται να απευθύνει κατηγορίες προς υπεράσπιση άλλων, εκ των οποίων άλλοι μεν αδικούνταν, άλλοι δε ετιμώντο πέραν του μέτρου, τα ίδια μεν πρόσωπα δεν τα ανέφεραν, μετέφερε όμως τον λόγο προς το όνομα το δικό του και του Απολλώ, ώστε να δεχθούν τη θεραπεία από πολύ σεβασμό προς αυτούς.
Τι ήθελε να πει; -Ότι εσείς κρίνετε αγίους και θαυμαστούς άνδρες, αλλά δεν το είπε έτσι γιατί θα δυσανασχετούσαν και θα έφευγαν. Αλλά τι είπε; «Δεν με πειράζει καθόλου να κριθώ από σας», και επίσης «τι είναι ο Παύλος; Τι είναι ο Απολλώ»; Γι’ αυτό λοιπόν λέει «αυτά εφάρμοσα στον εαυτό μου, για να μάθετε με το παράδειγμά μας να μη φρονήτε περισσότερο απ’ ότι είναι γραμμένο», για να δείξει ότι αν είχε κάνει λόγο για κείνους, δεν θα είχαν μάθει όσα έπρεπε να μάθουν. Τώρα όμως από σεβασμό προς τον Παύλο και τους συνοδούς του ευκόλως ανέχθηκαν την επιτίμηση.
Και τι σημαίνει «το να μη φρονείτε περισσότερο απ’ ότι είναι γραμμένο»; Τι είναι γραμμένο; «Μη κρίνετε για να μη κριθείτε», «εκείνος που ταπεινώνει τον εαυτό του θα υψωθεί», «εκείνος που θέλει να γίνει πρώτος ας γίνει υπηρέτης όλων». Αυτά είναι τα όσα έχουν γραφεί.
ἵνα μὴ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου.
Διότι είναι αλαζονεία, το να υπερηφανεύεται κανείς για άλλον. Διότι δεν μας δόθηκαν οι δάσκαλοι για να φατριάζουμε οι μεν εναντίον των δε, αλλά για να είμαστε όλοι στενώς συνδεδεμένοι. Καθόσον μάλιστα ο στρατηγός γι’ αυτό είναι αρχηγός του στρατού, για να καταστήσει τους διηρημένους ένα σώμα. Εάν όμως πρόκειται να διασπά τον στρατό, τότε έχει θέση εχθρού μάλλον παρά στρατηγού.
7 τίς γάρ σε διακρίνει; τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες;
Από πού φαίνεται ότι αξίζεις να επαινείσαι; Έχει γίνει η κρίση; Προχώρησε η εξέταση, η δοκιμασία, ο ακριβής έλεγχος; Εάν λοιπόν οι άνθρωποι κρίνουν, η κρίση τους δεν είναι ορθή. Ας υποθέσουμε όμως ότι και επαίνους αξίζεις και ότι έχει όντως το χάρισμα και ότι δεν έσφαλε η κρίση των ανθρώπων, ούτε και τότε έπρεπε να υπερηφανεύεσαι, διότι δεν το έχεις με τις δικές σου ικανότητες, αλλά αφού το έλαβες από τον Θεό. Γιατί λοιπόν προσποιείσαι ότι έχεις κάτι, το οποίο δεν το έχεις; Δεν είναι λοιπόν αυτά δικά σου κατορθώματα, αλλά της χάριτος του Θεού. Και αν αναφέρεις την πίστη, αυτήν την έχεις λόγω της κλήσεως.
εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;
Χρησιμοποιώντας συνεχείς ερωτήσεις, αποδεικνύει ότι αυτοί χρειάζονται ακόμη πολλά και τονίζει και ότι κι αν ακόμη είχατε λάβει τα πάντα, δεν έπρεπε να καυχάστε, διότι τίποτα δεν είναι δικό σας, τώρα όμως έχετε ακόμη πολλές ελλείψεις.
8 ἤδη κεκορεσμένοι ἐστέ, ἤδη ἐπλουτήσατε,
Δηλαδή δεν έχετε πλέον καμία έλλειψη, έχετε γίνει τέλειοι, κατέχετε την ίδια κορυφή, δεν έχετε πλέον την ανάγκη κανενός, ούτε αποστόλων, ούτε διδασκάλων.
«κορεσμένοι»=χορτασμένοι. Το να χορτάσει κάποιος με τα ολίγα είναι χαρακτηριστικό ασθενούς ψυχής. Το να νομίζει ότι με τα ολίγα γίνεται πλούσιος, δεικνύει ψυχή αηδιαστική και ταλαίπωρη. Διότι η ευλάβεια δεν χορταίνει. Είναι δε χαρακτηριστικό παιδικής διάνοιας το να νομίζουν ότι με την απόκτηση των πρώτων έχουν λάβει το παν, ενώ δεν βρίσκονται ακόμη ούτε καν στην αρχή.
χωρὶς ἡμῶν ἐβασιλεύσατε· καὶ ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε, ἵνα καὶ ἡμεῖς ὑμῖν συμβασιλεύσωμεν.
Είναι πλήρης βαρύτητας ο λόγος. Ντροπιαστικός ο λόγος ικανός να συγκρατήσει την αναίσχυντη ψυχή.
«Χωρίς εμάς γίνατε βασιλείς»: Εδώ υπάρχει έμφαση και για διδασκάλους και για μαθητές. Αποδεικνύεται η ασυνειδησία και η μεγάλη ανοησία τους. Αυτό που λέει σημαίνει το εξής: Εις μεν τους κόπους είναι όλα κοινά και για μας και για σας, στα έπαθλα όμως και τους στεφάνους σεις είστε πρώτοι.
«Και είθε να είχατε γίνει βασιλείς»: Έπειτα για να μη φανεί ότι είναι κάποια ειρωνεία, προσέθεσε «για να είμαστε και εμείς βασιλείς μαζί σας».
9 δοκῶ γὰρ ὅτι ὁ Θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν, ὡς ἐπιθανατίους,
Δηλαδή εμάς, οι οποίοι υπομένουμε μύρια κακά, που σπείρουμε το κήρυγμα της ευσεβείας, που σας οδηγούμε σ’ αυτήν την φιλοσοφία, αυτούς τους παρουσίασε ως τελευταίους ανθρώπους, ως μελλοθάνατους, δηλαδή ως κατάδικους. Ενώ εσείς φαντάζεστε ήδη βασιλεία και τιμές και έπαθλα. Τι πιο ντροπιαστικό απ’ αυτό;
ὅτι θέατρον ἐγενήθημεν τῷ κόσμῳ, καὶ ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις.
Τι σημαίνει «γίναμε θέαμα στον κόσμο»; Δεν υποφέρουμε όλα αυτά σε μια γωνιά της γης, αλλά παντού και επί πάντων.
Τι σημαίνει «και εις τους αγγέλους»; Οι δικοί μας οι αγώνες είναι τέτοιοι ώστε αξίζουν να τους βλέπουν οι άγγελοι. Διότι οι πάλη του δεν είναι μόνο απέναντι προς τους ανθρώπους, αλλά και προς τις ασώματες δυνάμεις. Δια τούτο γίνεται μέγα θέμα.
10 ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν, ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ·
Και αυτό πάλι το είπε για να προκαλέσει ντροπή, δείχνοντας ότι είναι αδύνατον αυτά να συμβούν.
ἡμεῖς ἀσθενεῖς, ὑμεῖς δὲ ἰσχυροί·
Δηλαδή, εμείς εκδιωκόμαστε, σεις όμως δεν φοβάστε τίποτα και σας περιποιούνται.
ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ ἄτιμοι.
Εδώ απευθύνεται προς όσους έχουν ευγενική καταγωγή και υπερηφανεύονται για τα κοσμικά.
11 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ γυμνητεύομεν καὶ κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν 12 καὶ κοπιῶμεν ἐργαζόμενοι ταῖς ἰδίαις χερσί·
Τούτο ανατρέπει τα πάντα, τούτο συγκλονίζει όλη την οικουμένη. Εμείς όμως απεναντίας αποβλέπουμε στην γνώμη των πολλών. Κι έτσι αποβλέπουμε ακριβώς στα αντίθετα, δηλαδή στον πλούτο και στην δόξα. Κι ενώ ο Θεός καθημερινά μας νουθετεί, κι όμως δεν εισακούεται, ο πολύς όμως όχλος ο άτακτος και τιποτένιος, δεν χρειάζεται καν να μας διατάσσει, αλλά αρκεί μόνον να μας δείξει ποια πράγματα του αρέσουν και αμέσως υπακούμε σε όλα.
Υποσημ. Για χάντρες και ματάκια: Τι να αναφέρει κανείς για τα φυλακτά, τις χάντρες και τα ματάκια και τα κόκκινα νήματα που κρεμούν πάνω στα βρέφη, ενώ δεν θα έπρεπε να θέτουν τίποτα άλλο στο παιδί παρά μόνο τον σταυρό για να το προστατεύει; Τώρα όμως περιφρονείται ο σταυρός, ο οποίος πέτυχε την επιστροφή όλης της οικουμένης και κατάφερε φοβερό πλήγμα κατά του διαβόλου και κατέστρεψε όλη τη δύναμή του και εμπιστεύονται την ασφάλεια του παιδιού (ή του αυτοκινήτου) σε κλωστές και νήματα και διαβολικές χάντρες και ματάκια. Να πω, τι άλλο είναι γελοιοδέστερον τούτου;
λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα, 13 βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν· ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίψημα ἕως ἄρτι.
Δηλαδή γίναμε μωροί για τον Χριστό, διότι εκείνος που βλάπτεται και όμως ούτε εκδικείται ούτε θλίβεται, φαίνεται στους εκτός της πίστεως ότι είναι ανόητος και περιφρονημένος και αδύνατος. Και δεν γίναμε λέει παρικαθάρματα της πόλεώς σας, αλλά όλου του κόσμου. Και δεν γίναμε μόνο ακαθαρσία για σας, αλλά όλης της οικουμένης. Και με αυτόν τον λόγο έδωσε δυνατό κτύπημα τελειώνοντας τον λόγο του.
14 Οὐκ ἐντρέπων ὑμᾶς γράφω ταῦτα, ἀλλ᾿ ὡς τέκνα μου ἀγαπητὰ νουθετῶ.
Δηλαδή, δεν τα λέω αυτά για να σας ντροπιάσω, αλλά για να σας συμβουλεύσω ως τέκνα μου αγαπητά, δηλαδή για να σας θεραπεύσω. Διότι το να μη μιλήσει βλέποντας αυτά δεν ήταν δυνατό για εκείνον διότι θα άφηνε ανίατη την πληγή.
15 ἐὰν γὰρ μυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ, ἀλλ᾿ οὐ πολλοὺς πατέρας·
Εδώ δεν υποδηλώνει το αξίωμα, αλλά το υπερβολικό μέγεθος της αγάπης. Και λέει παρακάτω και την αιτία της τόσης αγάπης του:
ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἐγὼ ὑμᾶς ἐγέννησα.
Εν Χριστώ Ιησού, άρα δεν είναι έργο δικό μου. Και δεν είπε εγώ σας κήρυξα, αλλά εγώ σας γέννησα. Κι έτσι με αυτόν τον τρόπο αποκαλύπτει προς αυτούς την πατρική του αγάπη.
16 παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, μιμηταί μου γίνεσθε.
Κι τούτος βέβαια ο λόγος δεν ελέχθει από υπερηφάνεια, αλλά για να τους δείξει ότι είναι εύκολη η αρετή. Μη μου πεις λοιπόν, ότι δεν είναι εύκολο να σε μιμηθώ διότι εσύ είσαι μέγας διδάσκαλος. Η μεταξύ μας απόσταση δεν είναι τόσο μεγάλη όσον μεταξύ εμού και του Χριστού. Στην προς Εφεσίους είπε «Να γίνετε μιμηταί του Θεού» (Εφ. 5,1), εδώ όμως μπροστιάζει τον εαυτό του για να κάνει τον λόγο του ποιο προσιτό. Άλλωστε και εκείνος μιμητής του Χριστού είναι μιμούμενος το πρωτότυπο.
Ας δούμε την εικόνα του Παύλου, ας την φέρουμε εις το μέσον και θα δούμε γιατί είναι ωραία η εικόνα αυτή. Όχι γιατί το σώμα του υπερέχει από το σώμα άλλων ανθρώπων, αλλά για τα ποιηθέντα. Τα πόδια του βάδισαν όλη την γη «πόσο ωραία είναι τα πόδια αυτών που ευαγγελίζονται ειρήνη» λέει ο Ησαΐας.
Θέλεις να δεις το στήθος; Ο Μωϋσής βάσταζε λίθινες πλάκες, αυτός όμως είχε μέσα του τον Χριστό. Από κει εξήρχετο φωνή ανώτερη από τα Χεραουβείμ , εκεί βρίσκονταν η ακτινοβόλος ψυχή του.
Δες και την κοιλιά του. Άκουσε τι λέγει: «Εάν το φαγητό μου σκανδαλίζει τον αδελφό μου, δεν θα φάγω κρέας ποτέ». Είχε λοιπόν διδαχθεί αυτή η κοιλιά να παραμένει ήρεμη, είχε διδαχθεί την σωφροσύνη.
Θέλεις να δεις τα χέρια του όπως είναι τώρα ή θέλεις κατ’ αρχήν να θαυμάσεις τα κακά έργα αυτών των χειρών στο παρελθόν, τότε που έσυρε άνδρες και γυναίκες, διότι είχε χέρια όχι ανθρώπου αλλά θηρίου. Στη συνέχεια όμως αυτά τα χέρια μεταποιήθηκαν σε χέρια πνευματικά που όχι πλέον δεν έπληξαν κανέναν, αλλά επλήγησαν μυριάκις.
Θέλεις να δεις και τα νώτα του που ομοιάζουν με τα υπόλοιπα μέλη; «Πέντε φορές εμαστιγώθην από τους Ιουδαίους με σαράντα κτυπήματα κάθε φορά, τρεις φορές εραπίσθην, μίαν φοράν ελιθοβολήθην, τρεις φορές εναυάγησα, επί εν εικοσιτετράωρον παρέμεινα εις το πέλαγος» (Β΄Κορ. 11,24-25).
Ας απολαύσουμε το κάλλος των ενδυμάτων του, το οποίο ακόμη και οι δαίμονες σεβάστηκαν, δια τούτου έφευγαν μακριά και νοσήματα θεραπεύονταν. Και όπου τυχόν εμφανιζόταν ο Παύλος τα πάντα υποχωρούσαν και τρέπονταν σε φυγή. Έτσι οι δαίμονες, ακόμη και την ζώνη του να έβλεπαν απομακρύνονταν. Που είναι τώρα οι πλούσιοι που υπερηφανεύονται για τα χρήματά τους και τα πολυτελή υφάσματα που φορούν; Αυτό το στεφάνι ας ποθήσουμε κι εμείς αδελφοί, διότι αυτός ο άνδρας δεν ανεδείχθη λαμπρός μόνο από τους διωγμούς, καθόσον μάλιστα έλεγε: «Σκληραγωγώ το σώμα μου» το οποίο είναι δυνατόν να επιτευχθεί και χωρίς διωγμούς. Διότι πως αλλιώς θα νικήσουμε τις ασώματες δυνάμεις που μας πολεμούν; Με καλοπέραση; Με ποτά; Με πλούσια γεύματα; Και σε όλα αυτά μη νομίσει κανείς ότι του είναι εμπόδιο τα χρήματα. Όχι αυτά δεν είναι εμπόδιο αλλά η νοσηρή διάνοια. Διότι καλά είναι τα χρήματα όταν χρησιμοποιούμε για να ταΐσουμε φτωχούς, να ντύσουμε γυμνούς, να ξεδιψάσουμε διψασμένους.
17 Διὰ τοῦτο ἔπεμψα ὑμῖν Τιμόθεον, ὅς ἐστι τέκνον μου ἀγαπητὸν καὶ πιστὸν ἐν Κυρίῳ, ὃς ὑμᾶς ἀναμνήσει τὰς ὁδούς μου τὰς ἐν Χριστῷ,
Βιάζονταν βέβαια να πάει ο ίδιος προς αυτούς, επειδή όμως αυτό δεν ήταν δυνατό αποστέλλει τον μαθητή του. Και δεν τον στέλνει έτσι απλά, αλλά τον συστήνει πρώτα προετοιμάζοντας έτσι αυτούς να τον δεχτούν με σεβασμό. Και με τα λόγια αυτά δείχνε επίσης την μεγάλη αγάπη του προς τον Τιμόθεο τον οποίο προτίμησε να αποχωριστεί για χάρη των Κορινθίων.
«Ο οποίος θα σας υπενθυμίσει»: Δεν είπε θα σας διδάξει, για να μη δυσανασχετήσουν. Και επειδή ο Τιμόθεος ήταν νέος, προσθέτει «τας οδούς μου», δηλαδή δεν θα υπενθυμίσει δικές του οδούς, αλλά του Παύλου. Και τι θα διδάξει;
καθὼς πανταχοῦ ἐν πάσῃ ἐκκλησίᾳ διδάσκω.
Δεν σας είπα τίποτα νέο, αυτά που σας είπα αυτά πιστεύουν από μένα και οι άλλες εκκλησίες.
18 ῾Ως μὴ ἐρχομένου δέ μου πρὸς ὑμᾶς ἐφυσιώθησάν τινες· (μερικοί όμως υπερηφανεύθηκαν ωσάν να μη επρόκειτο να έλθω προς εσάς)
Εδώ δηλαδή κατηγορεί εκείνους και μερικούς άλλους για φιλαρχία, κάτι που δημιουργήθηκε από την απουσία του δασκάλου και έφθασε να γίνει υπεροψία. Και επειδή ήξερε ότι το νόσημα αυτό θεραπεύεται εύκολα με την παρουσία του δασκάλου προσθέτει:
19 ἐλεύσομαι δὲ ταχέως πρὸς ὑμᾶς, ἐὰν ὁ Κύριος θελήσῃ, καὶ γνώσομαι οὐ τὸν λόγον τῶν πεφυσιωμένων, ἀλλὰ τὴν δύναμιν·
Και θα γνωρίσω λέει όταν θα έρθω όχι τους λόγους των υπερηφάνων, αλλά τη δύναμή τους, διότι η αλαζονεία τους δεν προέρχονταν στα δικά τους κατορθώματα, αλλά όπως είπαμε στην φυσική απουσία δασκάλου. Αλλά επειδή δεν επρόκειτο να πάει σύντομα, δεν προσδιορίζει τον χρόνο της επισκέψεώς του, βάζοντάς τους έτσι σε αγωνία.
20 οὐ γὰρ ἐν λόγῳ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλ᾿ ἐν δυνάμει. (Διότι η βασιλεία του Θεού δεν είναι ζήτημα ευγλωττίας, αλλά δυνάμεως)
Υπερισχύσαμε λέγει δια των θαυμάτων, όχι δια της ευγλωττίας, και διότι τα θαύματα τα οποία κάνουμε με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος, τα παρουσιάζουμε ως μέγιστη απόδειξη του ότι η διδασκαλία μας είναι θεία και ότι κηρύττουμε την βασιλεία των ουρανών. Εάν λοιπόν θέλουν να είναι κάπως σπουδαίοι αυτοί που τώρα είναι γεμάτοι από αλαζονεία, όταν θα έλθω, ας δείξουν αν έχουν κάποια τέτοια δύναμη και ας μην μου προβάλλουν λόγους αλαζονικούς, διότι εκείνη η τέχνη δεν είναι τίποτα για μας.
21 τί θέλετε; ἐν ράβδῳ ἔλθω πρὸς ὑμᾶς, ἢ ἐν ἀγάπῃ πνεύματί τε πρᾳότητος;
Ο λόγος αυτός και φόβο προκαλεί και φιλόφρονα αισθήματα δεικνύει.
Τι σημαίνει με ράβδο; Με κολασμό με τιμωρία, αφανισμό, πράγμα που έκανε ο Πέτρος στην Σαπφείρα, και στον Ελυμά τον μάγο. Βλέπετε; Εδώ ο Παύλος δεν μιλά σαν να βρίσκεται στην ίδια θέση με κείνους, αλλά ως αυθέντης. Και γιατί μιλά με αυτόν τον τρόπο; Επειδή αγαπά πάρα πολύ και γι’ αυτό βρίσκεται σε ανάγκη να τιμωρήσει. Γι’ αυτό και ο Θεός αν και σε πολλές περιπτώσεις τιμωρεί είναι όμως και μακρόθυμος και πολυέλεος. Και με την ερώτηση «τι θέλετε»; Η εκλογή επαφίεται στη κρίση των Κορινθίων, διότι και το να πέσουμε στην κόλαση ή να επιτύχουμε τον παράδεισο από μας εξαρτάται.
Μα θα πει κάποιος και ποιος είναι τόσο ανόητος ώστε να μη θέλει. Δεν αρκεί όμως κάποιος να πει «θέλω», αλλά και οι πράξεις του να επαληθεύουν τα λεγόμενα. Πες μου λοιπόν, εκείνος που θέλει να νυμφευθεί γυναίκα, αρκείται στο να θέλει τούτο; Καθόλου, αλλά και προξενήτρα επιζητεί και από φίλους ζητά να ενδιαφερθούν νυχθημερόν και χρήματα συγκεντρώνει για τον σκοπό αυτό. Πως λοιπόν δεν είναι παράξενο για τα μεν γήινα να δείχνουμε τόσο ενδιαφέρον, ενώ όμως όταν επρόκειτο να κερδίσουμε τον ουρανό, να αρκούμαστε στο να «θέλουμε» απλά;
Πες μου σ ε παρακαλώ τι υπήρχε γλυκύτερο και ακοπώτερο από το να τρέφεται κανείς με το μάννα; Και όμως οι ιουδαίοι δυσανασχετούσαν, ενώ απολάμβαναν τέτοια τροφή. Τι ήταν πικρότερο από την πείνα και όλους τους κόπους, τους οποίου υπέμενε ο Παύλος; Και όμως εκείνος σκιρτούσε από χαρά και έλεγε: «Τώρα χαίρομαι για όσα υποφέρω». Ποια λοιπόν ήταν η αιτία; Η διαφορά στον τρόπο σκέψεως. Αν λοιπόν συνηθίσεις να σκέπτεσαι όπως πρέπει, τότε θα δεις την ευκολία της αρετής. Γιατί πες μου, τι είναι πιο εύκολο; Να επιθυμεί κανείς πολλά χρήματα ή να κατανικήσει αυτήν την επιθυμία; Σε μένα φαίνεται ότι είναι ευκολότερο το δεύτερο. Ή πες μου: ποιος είναι ανώτερος και σεμνότερος; Εκείνος που επιθυμεί πολλά ή εκείνος που δεν επιθυμεί τίποτα; Νομίζω πως όλοι ομολογούν ότι εκείνος που δεν επιθυμεί τίποτα υπερτερεί. Πες μου επίσης: Τι είναι γλυκύτερο; Το να χαίρεται κανείς με όσα έχει χωρίς φόβο ή ζώντας κάτω από τον ζυγό του πλούτου να μη τολμά να αγγίξει τίποτα από τα υπάρχοντά του; Νομίζω ότι το πράγμα ομοιάζει με το να έχουν κάποιοι άνδρες δύο γυναίκες και ενώ τις ποθούν πάρα πολύ, δεν έχουν την ίδια ελευθερία προς αυτές, αλλά σε κείνον που έχει μία γυναίκα του επιτρέπεται να την αγγίξει και να έχει σχέσεις με τη γυναίκα του.
Έτσι και ο φιλάργυρος, ποτέ δεν θα πάψει να επιθυμεί χρήματα, εκείνος όμως που καταφρονεί τα; Χρήματα, όλα πάντοτε θα τα θεωρεί περιττά. Διότι τίποτα δεν βασανίζει τόσο πολύ την ψυχή, όσο η επιθυμία που παραμένει ανικανοποίητη και η οποία αποδεικνύει την διεστραμμένη διάνοια.