ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α΄ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
1 Παύλος, κλητὸς ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήματος Θεοῦ, καὶ Σωσθένης ὁ ἀδελφός, 2 τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ, ἡγιασμένοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, κλητοῖς ἁγίοις, σὺν πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐν παντὶ τόπῳ αὐτῶν τε καὶ ἡμῶν· 3 χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. (Εγώ ο Παύλος καλεσμένος με το θέλημα του Θεού να είμαι απόστολος και ο Σωσθένης ο αδελφός, προς την Εκκλησία του Θεού που βρίσκεται στην Κόρινθο, προς εκείνους που είναι αγιασμένοι διά του Ιησού Χριστού, που έχουν κληθεί να είναι άγιοι μαζί με όλους που επικαλούνται σε κάθε τόπο το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο οποίος είναι δικός τους και δικός μας Κύριος, να έχετε χάρη και ειρήνη από τον Θεό Πατέρα μας και τον Κύριό μας Ιησού Χριστό).
Πρόσεξε πως ευθύς αμέσως από το προοίμιο απέκλεισε την αλαζονεία και με το ονομάσει τον εαυτό του κλητό, απέρριψε κάθε υπερηφάνεια αυτών. Ότι λοιπόν έμαθα δεν το ανακάλυψα μόνος μου, αλλά κλήθηκα στο αποστολικό έργο ενώ πολιορκούσα την Εκκλησία του Χριστού. Έτσι Εκείνος με κάλεσε και σας κάλεσε, όχι γιατί είμαστε άξιοι αλλά επειδή έτσι έκρινε Εκείνος για το καλό μας. Πάλι εδώ δεικνύει μετριοφροσύνη, θέτοντας τον εαυτό του σε ίση αξία με τους Κορινθίους.
Ο δε κληθείς τίποτε γενικώς δεν κάνει παρά μόνον να υπακούσει.
«Και Σωσθένης ο αδελφός»»: Πάλι δεικνύει την μετριοφροσύνη του, θέτοντας τον πολύ κατώτερό του σε ίση αξία με τον εαυτό του.
«Την εκκλησία του Θεού»: Εκκλησία σημαίνει ένωση και συμφωνία, όχι χωρισμό.
«Προς εκείνους που είναι αγιασμένοι διά Ιησού Χριστού»: Τι είναι ο αγιασμός; Το λουτρό, ο καθαρισμός. Υπενθυμίζει δηλαδή σ’ αυτούς την ακαθαρσία τους, από την οποία τους απάλλαξε και θέλει να τους πείσει να είναι ταπεινόφρονες, διότι πέτυχαν τον αγιασμό τους, όχι με τα δικά τους κατορθώματα, αλλά χάρη στην αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο.
«Που έχουν κληθεί να είναι άγιοι»: Τονίζει, ότι ακόμη και το γεγονός ότι σώθηκαν διά της πίστεως, ούτε αυτό είναι δικό τους έργο, γιατί οπωσδήποτε δεν πλησίασαν τον Χριστό με δική τους πρωτοβουλία.
«Μαζί με όλους που επικαλούνται το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού», όχι το όνομα αυτού ή εκείνου, αλλά το όνομα του Κυρίου..
«Σε κάθε τόπο Κύριος δικός τους και δικό μας»: Δηλαδή αν και η επιστολή απευθύνεται μόνο προς τους Κορινθίους, ενθυμείται όμως και όλους τους πιστούς της γης, για να δείξει ότι μία πρέπει να είναι η Εκκλησία στην οικουμένη αν και είναι χωρισμένη σε πολλούς τόπους και πολύ περισσότερο ότι μία πρέπει να είναι η εκκλησία της Κορίνθου. Και αν ακόμη χωρίζει ο τόπος, ο Κύριος όμως που είναι ο ίδιος για όλους τους ενώνει. Γι’ αυτό και πρόσθεσε «δικός τους και δικός μας».
«Να έχετε χάρη και ειρήνη από τον Θεό Πατέρα μας και τον Κύριό μας Ιησού Χριστό»: Και αν η ειρήνη είναι αποτέλεσμα της χάριτος, γιατί μεγαλοφρονείς, γιατί υπερηφανεύεσαι πολύ, αφού με τη χάρη του Θεού σώθηκες; Και αν έχεις ειρήνη με τον Θεό, γιατί ταράσσεσαι με ορισμένους; Ποιο λοιπόν είναι το όφελος, αν με τον Θεό έχετε ειρήνη, αλλά όχι με τους συνανθρώπους σας; Αλλά και αντιθέτως, καθόλου δεν ωφελούμαστε, αν έχουμε ειρήνη με όλους τους ανθρώπους, αλλά πόλεμο με τον Θεό. Όπως επίσης, καθόλου δεν βλαπτόμαστε αν όλοι μας πολεμούν , εφόσον εμείς έχουμε ειρήνη με τον Θεό. Εξάλλου δεν έχουμε καμία ωφέλεια, αν όλοι μας εκτιμούν, ευρισκόμεθα όμως σε αντίθεση με τον Κύριο.
Εκείνος λοιπόν που έχει την χάρη από τον Θεό, κανέναν δεν φοβάται και δεν εννοώ μόνον άνθρωπο, αλλά ακόμη κι αυτόν τον ίδιο τον διάβολο, όποιος όμως βρίσκεται σε αντίθεση με τον Θεό, όλους τους υποπτεύεται κι αν ακόμη θεωρείται ότι βρίσκεται σε ασφάλεια. Διότι χαρακτηρίζεται από αστάθεια το ανθρώπινο γένος και όχι μόνο φίλοι, ούτε μόνον αδελφοί, αλλά ακόμη και πατέρες πολλές φορές, χωρίς σοβαρή αιτία, αλλάζουν τα συναισθήματά τους και εκδιώκουν από πλησίον τους ως τον μεγαλύτερο εχθρό τους , αυτόν που γέννησαν και δημιούργησαν, άλλοτε πάλι παιδιά εκδιώκουν τους πατέρες τους.
Λοιπόν, όλοι ας φροντίζουμε για το εξής: Αν κάποιος είναι δούλος, να έχει εκτίμηση από τον Θεό και όχι από τον κύριό του, η γυναίκα να ζητεί να έχει εκτίμηση από τον σωτήρα Θεό, παρά από τον σύζυγό της και ο στρατιώτης να έχει τη εύνοια του ουρανού μάλλον, παρά του άρχοντος, διότι έτσι θα είσαι αξιαγάπητος και από τους ανθρώπους.
Αλλά πως είναι δυνατόν κάποιον να βρει χάρη εις τον Θεό; Πως αλλιώς, παρά με την ταπεινοφροσύνη; Διότι λέει «Ο Θεός εναντιώνεται στους περήφανους, στους ταπεινός όμως δίνει χάρη». (Παρ. 3,34)
Διότι τίποτα δεν κάνει τον χριστιανό τόσο αξιοθαύμαστο όσο η ταπεινοφροσύνη. Άκουσε τους λόγους του Αβραάμ: «Εγώ είμαι χώμα και στάχτη» (Γεν. 18,27). Πρόσεξε και τη γνώμη του θεού για τον Μωυσή, ότι δηλαδή αυτός ήταν ο πραότερος απ’ όλους τους ανθρώπους. Κανείς δεν είχε μεγαλύτερη ταπεινοφροσύνη απ’ αυτόν.
Η υπεροψία είναι βεβαίως προϊόν ευτελούς διανοίας και κατώτερης ψυχής, ενώ η πραότης είναι αποτέλεσμα υπάρξεως μεγαλόφρονος και μεγαλοψύχου σκέψεως. Διότι πραγματικός υψηλόφρων είναι ο γνησίως ταπεινός, όχι ο κόλακας ούτε και ο είρωνας. Διότι άλλο πράγμα είναι η μεγαλοφροσύνη και άλλο η υπεροψία.
4 Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ μου πάντοτε περὶ ὑμῶν ἐπὶ τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ τῇ δοθείση ὑμῖν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, 5 ὅτι ἐν παντὶ ἐπλουτίσθητε ἐν αὐτῷ, ἐν παντὶ λόγῳ καὶ πάσῃ γνώσει,
Τίποτα δεν είναι τόσο αρεστό στο Θεό, όσο το να ευχαριστούμε για τους εαυτούς μας και για τους άλλους, διά τούτο σε κάθε σχεδόν επιστολή προτάσσει τούτο.
«Τω Θεώ μου»: Με πολλή λαχτάρα αρπάζει και κάνει δικό του αυτό που ανήκει σε όλους, πράγμα που συνήθιζαν και οι προφήτες να κάνουν λέγοντας «ο Θεός, ο Θεός μου». Προτρέπει λοιπόν κι αυτούς να κάνουν το ίδιο, διότι αυτός που ομιλεί έτσι για τον Θεό αναχωρεί απ’ όλα τα ανθρώπινα και προχωρεί προς εκείνον τον οποίο καλεί με πολλή λαχτάρα.
Και δεν είπε απλά «ευχαριστώ», αλλά «πάντοτε περί υμών». Διδάσκοντας αυτούς πάντοτε να αισθάνονται ευγνωμοσύνη και προς κανέναν άλλο, παρά μόνο προς τον θεό. «Διά την χάριν του Θεού». Διότι όπου υπάρχει χάρις, δεν ισχύουν τα έργα, και όπου ισχύουν τα έργα δεν υπάρχει χάρις. Εάν λοιπόν ισχύει η χάρις, γιατί μεγαλοφρονείτε;
«Η οποία εδόθη σε σας»: Και διά τίνος εδόθη; Μήπως δι εμού ή ετέρου αποστόλου; Καθόλου, αλλά διά του Ιησού Χριστού. «Εν Χριστώ Ιησού».
«Διότι γίνατε πλούσιοι σε όλα»: Πως; Δια αυτού. Και όχι απλώς επλουτίσατε, αλλάκαι «εις όλα». Όταν λοιπόν υπάρχει πλούτος και μάλιστα πλούτος Θεού, σκέψου τον άφατο θησαυρό.
«Εις κάθε λόγο και κάθε γνώση»: Λόγο όχι κοσμικό, αλλά του Θεού, διότι υπάρχει γνώση χωρίς λόγο και υπάρχει γνώση με λόγο. Βεβαίως υπάρχουν πολλοί που έχουν μεν γνώση, αλλά δεν έχουν λόγο, όπως είναι π.χ οι απλοϊκοί άνθρωποι που δεν μπορούν να εκφράσουν με σαφήνεια όσα σκέπτονται.
Όμως εσείς λέγει δεν είστε τέτοιοι, αλλά είστε ικανοί να σκέπτεστε και να ομιλείτε:
6 καθὼς τὸ μαρτύριον τοῦ Χριστοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑμῖν,
Τους ψέγει πολύ, διότι δεν έχουν τάξη στους επαίνους και την ευχαριστία διότι λέγει, μπορέσατε να μάθετε τα δόγματα της αληθείας και να στερεωθείτε στην μαρτυρία του Χριστού , δηλαδή στο κήρυγμα, όχι με τη βοήθεια της κοσμικής φιλοσοφίας, ούτε της κοσμικής παιδείας, αλλά με τη βοήθεια της χάριτος του Θεού. Απολαύσατε δηλαδή πολλών σημείων, πολλών θαυμάτων αφάτου χάριτος, ώστε να δεχθείτε το κήρυγμα.
7 ὥστε ὑμᾶς μὴ ὑστερεῖσθαι ἐν μηδενὶ χαρίσματι,
Εδώ ζητείται να εξακριβωθεί κάτι σημαντικό, κατά πόσο δηλαδή είναι σαρκικοί αυτοί που πλουτίστηκαν σε κάθε λόγο, εφόσον καθόλου δεν υστέρησαν σε κανένα χάρισμα. Διότι αν ήταν από την αρχή πλούσιοι σε κάθε λόγο, πολύ περισσότερο θα έπρεπε να είναι και τώρα.
Όμως τι έγινε; Στην αρχή μεν πίστεψαν και δόθηκαν σ’ αυτούς κάθε είδους χαρίσματα, διότι τα επιθυμούσαν, αλλά κατόπιν έγιναν πολύ νωθροί.
ἀπεκδεχομένους τὴν ἀποκάλυψιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ·
Γιατί λοιπόν θορυβείσθε και ταράσσεσθε; Μήπως δεν είναι εδώ ο Χριστός; Είναι όμως παρών και η ημέρα της κρίσεως πλησιάζει. Κι έτσι με αυτό τους γεμίζει φόβο και τους απομακρύνει από τα ανθρώπινα. Διότι οι χριστιανοί που έχουν τα χαρίσματα αυτά πρέπει να θυμούνται την ημέρα εκείνη, και χρειάζονται πολλοί κόποι, ώστε να μπορέσουν να φθάσουν στο τέλος.
8 ὃς καὶ βεβαιώσει ὑμᾶς ἕως τέλους ἀνεγκλήτους ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
Εδώ φαίνεται ότι προσπαθεί να τους θεραπεύσει και ο λόγος δεν έχει καθόλου κολακεία. Διότι με το να πει «θα σας στερεώσει» και «ακατηγόρητους», δεικνύει ότι βρίσκονται ακόμη σε αναταραχή και είναι υπό κατηγορία.
9 πιστὸς ὁ Θεὸς δι᾿ οὗ ἐκλήθητε εἰς κοινωνίαν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν.
Πουθενά και καμία άλλη επιστολή δεν βρίσκεται το όνομα του Χριστού τόσο συνεχώς. Εδώ όμως σε λίγους μόνο στίχους αναφέρεται πολλάκις. Πρόσεξε από την αρχή «Παύλος καλεσμένος για να είμαι απόστολος του Ιησού Χριστού… προς τους αγιασμένους διά Ιησού Χριστού… εις τους επικαλουμένους το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού…ας είναι η χάρις και η ειρήνη από τον Θεόν Πατέρα και τον Κύριον Ιησούν Χριστόν…ευχαριστώ τον Θεό μου για τη χάρη που εδόθη σε σας διά Ιησού Χριστού…καθώς εστερεώθη μεταξύ σας η μαρτυρία δια τον Χριστόν… καθώς περιμένετε την αποκάλυψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ο οποίος και θα σας στερεώσει ακατηγόρητους κατά την ημέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού….Αξιόπιστος είναι ο Θεός δια του οποίου εκλήθητε να έχετε κοινωνία με τον Υιόν του Ιησούν Χριστόν τον Κύριό μας. Σας παρακαλώ δε δια του ονόματος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού». 10 Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
Βλεπεις ότι συνεχώς αναφέρει το όνομα του Χριστού; Έτσι είναι φανερό και στους πλέον ανόητους ότι δεν το κάνει αυτό τυχαία, ούτε άσκοπα, αλλά με την πυκνότητα της καλής αναφοράς του ονόματος του Χριστού θεραπεύει τη φλεγμονή τους και καθαρίζει πλήρως τη σαπίλα του νοσήματός τους.
ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, καὶ μὴ ᾖ ἐν ὑμῖν σχίσματα, ἦτε δὲ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ.
Αυτό ακριβώς που έλεγαν πάντοτε, ότι δηλαδή οι επιπλήξεις πρέπει να γίνονται ολίγον κατ’ ολίγον και με ηρεμία, αυτό κάνει και εδώ ο Παύλος. Επειδή πρόκειται να εισέλθει σε ένα θέμα που ελλοχεύει πολλούς κινδύνους και το οποίο είναι ικανό να καταστρέψει εκ θεμελίων την Εκκλησία γράφει με περισσότερη πραότητα. Λέει δηλαδή ότι τους παρακαλεί και μάλιστα τους παρακαλεί δια του Χριστού. Και τι σημαίνει «παρακαλώ δια Χριστού»; Παίρνω ως σύμμαχο τον Χριστό και ως βοηθό το αδικημένο και υβρισμένο όνομά Του κατά τρόπο πολύ ελεγκτικό, ώστε να μην αρνηθούν αναισχύντως να τον ακούσουν, διότι η αμαρτία κάνει τους ανθρώπους θρασείς.
Και τι τους παρακαλεί; «Να λέγετε όλοι την ίδια ομολογία και να μην υπάρχουν μεταξύ σας σχίσματα». Διότι με το σχίσμα δεν παράγονται πολλά ολόκληρα μέρη, αλλά χάνεται κει το αρχικό ένα. Διότι το ολόκληρο όταν διαιρεθεί σε πολλά, όχι μόνο δεν γίνεται πολλά, αλλά καταστρέφεται και το ένα. Τέτοια είναι η φύση των σχισμάτων.
«Να είσθε ενωμένοι με το ίδιο πνεύμα και την ίδια γνώμη»: Επιζητώ την συμφωνία όχι μόνο στους λόγους, αλλά και στις σκέψεις. Αλλά επειδή είναι δυνατόν να υπάρχει συμφωνία στη σκέψη, αλλά όχι σε όλα τα θέματα, γι’ αυτό πρόσθεσε «να είστε ενωμένοι». Διότι εκείνος που σε ένα θέμα είναι ενωμένος ενώ σε άλλο σκέπτεται διαφορετικά, δεν έχει ακόμη ενωθεί, ούτε έχει τελειοποιηθεί σε ομοφροσύνη. Είναι δυνατόν κάποιος να συμφωνεί μεν κατά τη σκέψη, αλλά να μη συμφωνεί καθόλου με την εσωτερική του διάθεση. Όταν π. χ ενώ έχουμε την ίδια πίστη, δεν είμαστε ενωμένοι κατά την αγάπη.
Αλλά επειδή ο κατηγορούμενος αρνείται αναισχύντως, έως ότου δεν προσάγονται μάρτυρες, πρόσεξε πως προσήγαγε μάρτυρες, επειδή δεν ήθελε να αρνηθούν:
11 ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσι.
Και δεν το είπε αυτό εξ’ αρχής, αλλά προηγουμένως ανέφερε την κατηγορία, αφού είχε πιστέψει εκείνους που την ανέφεραν. Και παρότι αμάρτησαν, τίποτα δεν τους εμποδίζει να τους ονομάσει αδελφούς.
Και τι του αναφέρθηκε; «Ότι υπάρχουν έριδες μεταξύ σας».
Κατόπιν αναφέρει και είδος της έριδας:
12 λέγω δὲ τοῦτο, ὅτι ἕκαστος ὑμῶν λέγει· ἐγὼ μέν εἰμι Παύλου, ἐγὼ δὲ ᾿Απολλώ, ἐγὼ δὲ Κηφᾶ,
Αν λοιπόν δεν έπρεπε να ιδιοποιούνται τα ονόματα του Παύλου, του Απολλώ και του Κηφά, πολύ περισσότερο δεν έπρεπε άλλων. Και επειδή επείγεται να απαλλάξει αυτούς απ’ αυτήν την ασθένεια, γι’ αυτό ανέφερε και τα ονόματα των αποστόλων. Άλλωστε κάνει το λόγο του λιγότερο δυσάρεστο με το να μην αναφέρει ονομαστικώς τους διαιρούντας την Εκκλησία, αλλά τους κρύπτει χρησιμοποιώντας ως πρόσωπα τα ονόματα των αποστόλων.
Ανέφερε τον Πέτρο τελευταίο, όχι γιατί θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο, αλλά απεναντίας επειδή θεωρεί τον Πέτρο πολύ ανώτερό του. προχώρησε δηλαδή το λόγο του κατά αύξουσα σημασία, γι’ αυτό και ανέφερε τον εαυτό του πρώτο. Δέχεται δηλαδή ο ίδιος όλη την επίθεση και μετά αναφέρει τον Απολλώ και εν συνεχεία τον Κηφά.
ἐγὼ δὲ Χριστοῦ.
Για ποιο λόγο πρόσθεσε τον Χριστό; Δεν το κατηγορεί αυτό, αλλά ότι μόνον τον Χριστό έπρεπε να ιδιοποιούνται όλοι και κανέναν άλλο. Αλλά τον ανέφερε για έναν ακόμη λόγο επειδή τον Χριστό τον περιόριζαν σε ένα μέρος μόνο των χριστιανών σαν έναν κοινό απόστολο.
13 μεμέρισται ὁ Χριστός;
Αυτό που λέει σημαίνει: Κατακομματιάσατε τον Χριστό και διαιρέσατε το σώμα Του. βλέπεις θυμό; Βλέπεις επίπληξη;, βλέπεις λόγο γεμάτο αγανάκτηση;
Εν συνεχεία εργάζεται για την εκρίζωση του κακού λέγοντας:
μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ ὑμῶν; ἢ εἰς τὸ ὄνομα Παύλου ἐβαπτίσθητε;
Πρόσεξε την φιλόχριστο σκέψη του, πως τα πάντα τα αναφέρει στο δικό του το όνομα, δεικνύοντας πληρέστατα ότι σε κανέναν άνθρωπο δεν ανήκει αυτή η τιμή και για να μη φανεί ότι αυτά τα λέει κινούμενος από φθόνο, γι’ αυτό αναφέρει συνεχώς τον εαυτό του. και πρόσεξε τη σύνεση, δεν είπε δηλαδή μήπως ο Παύλος δημιούργησε τον κόσμο, μήπως ο Παύλος σας έδωσε ζωή, αλλά τονίζει μόνον όσα είναι για τους πιστούς εξαίρετα και χρειάζονται πολλή επιμέλεια, δηλαδή τον σταυρό και το βάπτισμα και τα αγαθά που απορρέουν απ’ αυτά. Διότι την αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο την δείχνει περισσότερο απ’ όλα η συγκατάβαση δια του σταυρού.
14 εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ ὅτι οὐδένα ὑμῶν ἐβάπτισα εἰ μὴ Κρίσπον καὶ Γάϊον,
Γιατί μεγαλοφρονείτε για το ότι βαπτίζετε, ενώ εγώ απεναντίας ευχαριστώ τον Θεό, διότι δεν έπραξα τούτο; Και λέγοντας αυτά αφαιρεί με επιμέλεια την αλαζονεία για την εκτέλεση του βαπτίσματος, όχι τη δύναμη του βαπτίσματος –μη γένοιτο- αλλά την μωρία των μεγαλοφρονούντων για το βάπτισμα, πρώτον δείχνοντας ότι δεν είναι ιδικό το δώρο, δεύτερον με το να ευχαριστεί τον Θεό για να δείξει με αυτόν τον τρόπο ότι το βάπτισμα το καθιστά μέγα όχι απ’ αυτό που βαπτίζει αλλά απ’ τον καλούμενο στο βάπτισμα.
Σπουδαίο λοιπόν το βάπτισμα αλλά αυτό μπορεί να το πραγματοποιήσει και άνθρωπος που δεν είναι πολύ γενναίος. Απεναντίας ο ευαγγελισμός χρειάζεται πολύ κόπο και γενναίο φρόνιμα.
Στη συνέχεια λέει και την αιτία για την οποία ευχαριστεί ότι κανέναν δεν βάπτισε: 15 ἵνα μή τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα ἐβάπτισα.
16 ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν Στεφανᾶ οἶκον· λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα.
Εδώ δηλαδή δείχνει ότι καθόλου δεν τον ενδιαφέρει να τον τιμούν οι πολλοί.
17 οὐ γὰρ ἀπέστειλέ με Χριστὸς βαπτίζειν, ἀλλ᾿ εὐαγγελίζεσθαι,
Αυτό ήταν το πλέον επίπονο που ήθελε πολύ μόχθο και σιδηρά ψυχή και το οποίο περιελάμβανε τα πάντα.
οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου, ἵνα μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ.
Γιατί λοιπόν μεγαλοφρονείς για θέμα για το οποίο έπρεπε να ντρέπεσαι; Εάν δηλαδή η σοφία αυτή πολεμεί τον σταυρό και μάχεται τα ευαγγέλια δεν πρέπει να επαίρεσαι γι’ αυτήν, αλλά απεναντίας να αισθάνεσαι ντροπή. Διότι η αιτία για την οποία οι απόστολοι δεν υπήρξαν κατά κόσμο σοφοί, δεν είναι η αδυναμία του χαρίσματος, αλλά η πρόνοια του να μη βλαφθεί το κήρυγμα.
***Όποιος λοιπόν έχει φίλο και συγγενή και γνωστό ας ενεργεί όπως ο Πέτρος και ο Πάυλος κι έτσι θα είναι στόμα Χριστού. «Διότι εκείνος που από ανάξιο κάνει κάποιον πολύτιμο θα είναι όπως το στόμα μου» λέει. Και αν δεν πείσεις σήμερα, πείσεις αύριο, και να δεν πείσεις ποτέ, εσύ θα έχει πλήρη τον μισθό σου. Και αν δεν τους πείσεις όλους, θα μπορέσει να πείσεις λίγους από τους πολλούς, διότι και απόστολοι δεν τους έπεισαν όλους, αλλά όμως σε όλους κήρυξαν, και απολαμβάνουν ολόκληρο τον μισθό τους. Μη λοιπόν περιφρονείς και τους λίγους, επειδή δεν δύνασαι να σώσεις την οικουμένη, ούτε να αποσπάσεις τον εαυτό σου από τα μικρά, επειδή επιθυμείς τα μεγάλα. Και αν δεν μπορεί να πείσεις εκατό, φρόντισε για τους δέκα. Και να δεν μπορεί δέκα μη περιφρονήσεις και τους πέντε. Και αν δεν μπορεί πέντε μην αδιαφορήσεις για τον έναν. Και αν δεν μπορεί ούτε έναν, ούτε τότε να στενοχωρείσαι και να μην εμποδίσεις τον εαυτό σου από το έργο.
18 ῾Ο λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι.
19 γέγραπται γάρ· ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν, καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν ἀθετήσω. 20 ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου;
Επειδή ήταν επόμενο οι εθνικοί να χλεύαζαν τον σταυρό, εκείνοι να αποκρούουν την δήθεν σοφία τους και να τους πολεμούν ταραγμένοι από τους λόγους των εθνικών, ο Παύλος τους παρηγορεί και τους λέει, μη νομίσετε ότι συμβαίνει κάτι παράξενο και παράδοξο, διότι είναι φυσικό ώστε οι απολλυμένοι να μη γνωρίζουν την δύναμή του, διότι έχουν παραφρονήσει και παραπαίουν και για το λόγο αυτό χλευάζουν και αποστρέφονται τα φάρμακα της σωτηρίας.
Αλλά τι λες άνθρωπε; Ο Χριστός έγινε δούλος για σένα, έλαβε μορφή δούλου και σταυρώθηκε και αναστήθηκε, πρέπει για τούτο να τον προσκυνείς και να θαυμάζεις την φιλανθρωπία του, διότι αυτό δεν το έκανε για σένα ούτε πατέρας, ούτε φίλος, ούτε υιός, αυτά όλα τα έκανε ο Κύριος για σένα τον εχθρό και αντίθετο. Ενώ λοιπόν θα έπρεπε να θαυμάζεις, εσύ ακόμη και μωρία ονομάζεις όλα αυτά. Αλλά τίποτα δεν είναι παράξενο, διότι είναι χαρακτηριστικό των απολλυμένων να μην αναγνωρίζουν όσα οδηγούν στην σωτηρία.
…Βεβαίως άνθρωπε ο σταυρός είναι παράλογος και η δύναμη του δεν είναι δυνατόν να εκφραστεί με λόγους. Γιατί αν πω «εσταυρώθη», ο εθνικός λέει –και πως εξηγείται αυτό με την λογική; Όταν ήταν σταυρωμένος έπασχε, δεν βοήθησε τον εαυτό του και πως κατόπιν αναστήθηκε και βοήθησε άλλους; Εάν δηλαδή είχε τη δύναμη, έπρεπε να την είχε δείξει προ του θανάτου του, εξ’ άλλου και οι Ιουδαίοι αυτό έλεγαν. Όμως να η άπειρος δύναμη. Ότι ενώ ο Χριστός πέθανε, διέλυσε τον θάνατο και αυτό ήταν παραδοξότερο από το να μη πεθάνει. Μη λέγει λοιπόν, γιατί δεν βοήθησε τον εαυτό του, διότι βιάζονταν να συμπλακεί με τον ίδιο τον θάνατο. Δεν κατέβηκε από τον σταυρό, όχι γιατί δεν μπορούσε, αλλά επειδή δεν ήθελε. Αυτόν δηλαδή που δεν κράτησε η τυραννία του θανάτου, πως θα μπορούσαν να τον κρατήσουν τα καρφιά του σταυρού;
«Που είναι ο σοφός; Που είναι ο γραμματεύς»; Έτσι κατηγορεί συγχρόνως και τους εθνικούς και τους Ιουδαίους. Διότι ποιος φιλόσοφος, ποιος από κείνους που έχουν ασχοληθεί με τη τους συλλογισμούς, ποιος σοφός Ιουδαίος έσωσε και γνώρισε την αλήθεια; Κανείς. Αλλά τα πάντα είναι έργο των αλιέων.
οὐχὶ ἐμώρανεν ὁ Θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου τούτου;
Επειδή δηλαδή κατά την σοφία του Θεού ο κόσμος δεν γνώρισε τον Θεό με την σοφία του, φάνηκε ο σταυρός.
21 ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν, εὐδόκησεν ὁ Θεὸς διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας.
Και τι σημαίνει «κατά την σοφία του Θεού»; Δια μέσου της σοφίας που φαίνεται από τα δημιουργήματα, με τα οποία ήθελε να τον γνωρίσουν οι άνθρωποι. Επειδή όμως ο άνθρωπος δεν θέλησε να γνωρίσει τον Θεό απ’ αυτήν την σοφία, τον έπεισε με την θεωρούμενη μωρία του κηρύγματος, όχι με τη λογική, αλλά με την πίστη. Όπου λοιπόν υπάρχει η σοφία του Θεού δεν χρειάζεται πλέον η ανθρώπινη σοφία.
Συνεπώς το να πιστεύει κανείς στον σταυρωθέντα και ταφέντα και να είναι βέβαιος ότι αυτός ο ίδιος αναστήθκε και βρίσκεται στον ουρανό, τούτο δεν χρειάζεται σοφία, ούτε λογική, αλλά πίστη. Διότι και οι απόστολοι δεν προσήλθαν με την σοφία, αλλά με την πίστη και έγιναν σοφότεροι και ανώτεροι από τους σοφούς του κόσμου. Καταδικάστηκε λοιπόν η σοφία του κόσμου διότι αποδείχθηκε κατώτερη της απλοϊκής πίστεως. Γι’ αυτό χρειάζεται πίστις και απλότης και πρέπει να ζητοπύμε αυτήν παντού και να την προτιμούμε από την σοφία διότι λέγει «ο Θεός απέδειξε μωράν την σοφίαν».
22 ἐπειδὴ καὶ ᾿Ιουδαῖοι σημεῖον αἰτοῦσι καὶ ῞Ελληνες σοφίαν ζητοῦσιν, 23 ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, ᾿Ιουδαίοις μὲν σκάνδαλον, ῞Ελλησι δὲ μωρίαν, 24 αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, ᾿Ιουδαίοις τε καὶ ῞Ελλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν·
Υπάρχει πολλή σύνεση στους λόγους. Θέλει δηλαδή να πεί πως με τους δυσμενείς παράγοντες υπερίσχυσε ο Θεός και πως το κήρυγμα δεν είναι ανθρώπινο. Όταν δηλαδή πούμε στους Ιουδαίους πιστέψτε, εκείνοι απαντούν: Αναστήσατε νεκρούς, θεραπεύστε δαιμονισμένους, δείξετε σε μας σημεία. Εμείς όμως τι λέμε αντί τούτων; Ότι σταυρώθηκε και και ότι πέθανε αυτός που κηρύττουμε. Τούτο όμως είναι ικανό όχι μόνο να μην προσελκύει όσους δεν θέλουν, αλλά να απομακρύνει και αυτούς που θέλουν. Κι όμως δεν απομακρύνει, αλλά προσελκύει και κρατεί και υπερισχύει.
Οι εθνικοί εξ’ άλλου απαιτούν από μας ρητορεία λόγων, δεινότητα σοφισμάτων, εμείς όμως και σ’ αυτούς κηρύττουμε σταυρό και αυτό που φαίνεται στους Ιουδαίους ως αδυναμία, αυτό για τους έλληνες μωρία, όχι μόνο δεν θεωρείται έλλειψη δυνάμεως απερίγραπτος δύναμις.
Και πως δεν είναι δύναμις, όταν σ’ αυτούς που ζητούν σημεία και σοφία, τους δίδουμε τα αντίθετα και όμως κατόπιν αυτοί πείθονται.
Όπως ακριβώς σε έναν που πνίγεται ζητά να του δείξεις λιμάνι, αλλά εσύ δεν του δείχνεις λιμάνι αλλά αγριότερα κύματα εκείνος όμως αποφασίζει ακολουθήσει και μάλιστα με ευγνωμοσύνη;
Το ίδιο έκανε και στην κτίση, επέτυχε δηλαδή δια των αντιθέτων τα αντίθετα. Την θάλασσα την τείχισε με άμμο και έτσι χαλιναγώγησε το ισχυρό με το ανίσχυρο, τοποθέτησε τη γη πάνω στο ύδωρ και έτσι έκανε το βαρύ και πυκνό να βρίσκεται πάνω στο πλαδαρό και ρευστό. Αναλογικά λοιπόν με τον σταυρό βαστάζει όλη την οικουμένη. Είναι λοιπόν απόδειξη μεγάλης δυνάμεως και σοφίας το να πείθει κανείς με τα αντίθετα. Διότι ο σταυρός φαίνεται ότι είναι πράγμα που σκανδαλίζει, αλλά όμως όχι μόνο δεν σκανδαλίζει αλλά και ελκύει.
25 ὅτι τὸ μωρὸν τοῦ Θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί, καὶ τὸ ἀσθενὲς τοῦ Θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί.
Πως συνέβη δηλαδή να επιχειρήσουν τέτοια έργα δώδεκα άνθρωποι και μάλιστα απλοϊκοί που ζούσαν σε λίμνες και ποταμούς και σε ερημιές και που ποτέ ίσως δεν είχαν πάει σε πόλη ή σε αγορά; Πως τους ήλθε να αντιμετωπίσουν όλη την οικουμένη; Ότι δηλαδή ήταν δειλοί και άνανδροι το δείχνει και εκείνος που έγραψε γι’ αυτούς και δεν επισκίασε καθόλου τα ελαττώματά τους πράγμα που είναι επίσης απόδειξη της αλήθειας.
Κι ενώ αυτοί θα έπρεπε να πουν: «Τι είναι πάλι τούτο; Τον εαυτό του δεν μπόρεσε να σώσει και θα προστατεύσει εμάς; Τον εαυτό του δεν υπεράσπισε όταν ζούσε και θα βοηθήσει εμάς τώρα που πέθανε; Ζώντας ο ίδιος δεν υπέταξε ούτε ένα έθνος κι εμείς θα πείσουμε την οικουμένη όλη λέγοντας το όνομά του;
Κι όμως τα επιχείρησαν όλα αυτά. Και μη πει κανείς ότι ήταν κάτι απλό και εύκολο, διότι είναι γνωστό σε όλους πως το να εισαγάγει κανείς καινοτομίες σε μια κοινωνία στα θέματα περί θρησκείας, αυτό προ πάντων αναστατώνει και ταράσσει τους ανθρώπους. Σκεφτείτε πως αυτοί οι άνθρωποι είπαν στους ειδωλολάτρες πως αυτοί που λάτρευαν ως θεούς δεν ήταν θεοί αλλά δαίμονες, ότι ο εσταυρωμένος είναι Θεός, αντιλαμβάνεστε όλοι πόση οργή άναψε, πόσες τιμωρίες δημιούργησε, πόσο πόλεμο προκάλεσε.
Πως λοιπόν τους ήρθε να κηρύττουν τέτοιες νέες ιδέες; Πως επιτέθηκαν εναντίον όλων και κατέλυσαν τις αρχές τους τα ήθη τους και τα έθιμά τους σε χρόνο ελάχιστο; Πως διέτρεξαν όλη την οικουμένη ωσάν να είχαν φτερά;
26 Βλέπετε γὰρ τὴν κλῆσιν ὑμῶν, ἀδελφοί,
Δηλαδή επέλεξε όχι μόνο απλοϊκούς δασκάλους, αλλά και απλοϊκούς μαθητές.
ὅτι οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα,
Είναι δηλαδή δυσκολότερο να πείσει ένας απλοϊκός και μάλιστα ανθρώπους άσοφους και πόσο μάλλον όταν ο λόγος είναι για αναγκαία και μεγάλα πράγματα. Αλλά όμως έπεισαν και αυτού του γεγονότος καλεί αυτούς ως μάρτυρες.
Και τι σημαίνει «κατά σάρκα»; Την κοσμική μόρφωση. Αλλά δεν απέκλεισε τους μορφωμένους από την πίστη. Γι’ αυτό δεν είπε «δεν υπάρχει κανείς», αλλά «δεν υπάρχουν πολλοί». Και γιατί μιλά με αυτόν τον τρόπο για τους κατά κόσμον μορφωμένους τους οποίους αποκαλέι κατά σάρκα σοφούς; Διότι αυτού του είδους οι «σοφοί» είναι γεμάτοι από πολλή μωρία. Γιατί ίδιον της μωρίας είναι όταν δεν θέλει να αποβάλλει κάποιος την διεφθαρμένη διδασκαλία που τον εμποδίζει από την σωτηρία.
οὐ πολλοὶ δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς,
Διότι και αυτοί είναι γεμάτοι με αλαζονεία. Και δεν είναι τίποτα τόσο άχρηστο για την ακριβή γνώση του Θεού, όσο η αλαζονεία και η προσήλωση στον πλούτο, διότι κάνουν τον άνθρωπο να θαυμάζει τα παρόντα και καθόλου να μη σκέπτονται για τα μέλλοντα.
27 ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς ἵνα τοὺς σοφοὺς καταισχύνῃ,
Τούτο ακριβώς είναι το σπουδαιότερο στη νίκη, όταν αυτή επιτυγχάνεται δια των απλοϊκών ανθρώπων. Και δεν έκανε μόνο αυτό αλλά:
καὶ τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρά, 28 καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καὶ τὰ μὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ,
Δηλαδή κάλεσε όχι μόνο τους απλοϊκούς, αλλά και πτωχούς και περιφρονημένους και άσημους για να ταπεινώσει τους ισχυρούς.
Και ποιους ονομάζει ως «μη όντα»; Αυτούς που θεωρούνται ότι δεν είναι τίποτα εξαιτίας της μηδαμινότητάς τους.
29 ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
Όλα δηλαδή ο Θεός τα κάνει με σκοπό να περιορίσει την αλαζονεία και την υπερηφάνεια και να ματαιώσει την καύχηση. Τα κάνει λοιπόν όλα ώστε για να μη θεωρούμε τίποτα δικό μας έργο, αλλά όλα να τα αποδίδουμε στο Θεό.
30 ἐξ αὐτοῦ δὲ ὑμεῖς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὃς ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις,
Το «εξ’ αυτού» νομίζω ότι το λέει εδώ όχι για την γέννηση, αλλά για την πίστη, δηλαδή γίναμε τέκνα Θεού όχι χάριν της δικής μας αξία ούτε του δικού μας κόπου, αλλά διά χάριτος και δωρεάν.
31 ἵνα, καθὼς γέγραπται, ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω.
Διότι όποιος έμαθε να καυχάται εν Κυρίω, ουδέποτε θα υπερηφανευθεί, αλλά πάντοτε θα είναι μετριόφρων και ευγνώμων για όλα.