ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ (Α΄)
1 Τον μὲν πρῶτον λόγον ἐποιησάμην περὶ πάντων, ὦ Θεόφιλε, ὧν ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς ποιεῖν τε καὶ διδάσκειν
Για ποιο λόγο υπενθυμίζει στον Θεόφιλο το Ευαγγέλιο; -Για να αποδείξει την ακρίβεια των λεγομένων του. και δεν αρκείται στην δική του μαρτυρία, αλλά και σ’ αυτήν των Αποστόλων. 2 ἄχρι ἧς ἡμέρας ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ Πνεύματος ῾Αγίου οὓς ἐξελέξατο ἀνελήφθη·
Και δεν αρκείται στη μαρτυρία των Αποστόλων, αλλά κάνει τον λόγο του ακόμη ισχυρό ότι ο λόγος του δεν είναι αμέτοχος του Αγίου Πνεύματος.
3 οἷς καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι᾿ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Και δεν παρέδωκαν την μαρτυρία αυτή αυτοί που απλώς υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες της ζωής των κηρυγμάτων των παθών και της Αναστάσεως του Χριστού, αλλά αυτοί που από την αρχή ήταν αυτόπτες μάρτυρες κάνοντας έτσι το κείμενό του αδιαμφισβήτητο.
«Στους οποίου και εμφανίστηκε ζωντανός». Αφού προηγουμένως είπε για την Ανάληψη, τώρα λέει για την Ανάσταση. Είδες πως σιγά –σιγά διασπείρει τα δόγματα;
«Για σαράντα μέρες εμφανιζόταν σ’ αυτούς». Διότι δεν ήταν ακριβώς όπως πριν την Ανάσταση που ήταν πάντοτε μαζί τους. Διότι πρόσεξε δεν είπε «σαράντα μέρες», αλλά «για σαράντα μέρες» διότι εμφανιζόταν και εξαφανιζόταν ν πάλι.
Και για ποιο λόγο δεν εμφανίστηκε σε όλους αλλά μόνον στους μαθητές; -Διότι θα φαινόταν φάντασμα στους πολλούς που δεν γνώριζαν το μυστήριο. Διότι αν οι ίδιοι οι μαθητές απιστούσαν στην αρχή και ταράσσονταν και χρειάστηκαν να τον αγγίξουν με το χέρι τους και να παρακαθίσουν μαζί Του σε τραπέζια τι ήταν φυσικό να πάθουν οι πολλοί; Γι’ αυτό λοιπόν από τα θαύματα κάνει αναμφίβολη την απόδειξη της Αναστάσεως, ώστε όχι μόνο στους τότε, αλλά και σε όλους τους μετέπειτα να γίνει φανερή η ανάσταση.
Διότι αν δεν αναστήθηκε, αλλά μένει νεκρός, πως με το όνομά Του οι Απόστολοι έκαναν θαύματα; Αλλά μήπως δεν έκαναν θαύματα; Πως λοιπόν δημιουργήθηκε το έθνος μας; Έτσι όσοι λέγουν ότι δεν έγιναν θαύματα, τους εαυτούς τους ντροπιάζουν. Διότι αυτό είναι το μεγαλύτερο θαύμα, η χωρίς θαύματα προσέλκυση ολόκληρης της οικουμένης που προσελκύστηκε από δώδεκα αλιείς χωρίς να έχουν άφθονα χρήματα, ούτε με την σοφία των λόγων τους, ούτε με οτιδήποτε άλλο , ώστε χωρίς να το θέλουν θα ομολογήσουν ότι υπάρχει σ’ αυτούς θεία δύναμη.
4 καὶ συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ ῾Ιεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι,
Όπως ακριβώς λίγους στρατιώτες που πρόκειται να επιτεθούν σε πλήθος αντιπάλων κανένας δεν τους αφήνει να εξέλθουν, μέχρι να εξοπλιστούν, ούτε τα άλογα να περάσουν την αφετηρία μέχρι να δεχθούν πάνω τους τον ιππέα, κατά τον ίδιο τρόπο λοιπόν και αυτούς δεν τους άφηνε να εμφανιστούν σε παράταξη μάχης πριν από την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος για να μη καταβληθούν και εύκολα συλληφθούν από τους πολλούς. Και όχι μόνο γι’ αυτό αλλά και επειδή πολλοί επρόκειτο να πιστέψουν στα Ιεροσόλυμα. Κι έτσι κρατούν εντός των Ιεροσολύμων τις αποδείξεις της αναστάσεως σ’ αυτούς που τον είχαν σταυρώσει, που τον είχαν θάψει, στην ίδια την πόλη που αποτολμήθηκε η παράνομη ενέργεια, ώστε να αποστομωθούν και όλοι όσοι προέρχονταν έξω από τα Ιεροσόλυμα.
Έπειτα για να μη λέγουν οι μαθητές πως λοιπόν θα μπορέσουμε να μένουμε ανάμεσα σε ανθρώπους που είναι αχρείοι και φονιάδες και τόσοι πολλοί, ενώ εμείς είμαστε λίγοι και ασήμαντοι; Κοίταξε πως λύνει την αγωνία τους: ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς ἣν ἠκούσατέ μου·
Και πότε άκουσαν; -Όταν έλεγε ότι «είναι συμφέρον σας εγώ να φύγω διότι αν εγώ δεν φύγω, ο Παράκλητος δεν θα έλθει σε σας» (Ιω 16,7)
5 ὅτι ᾿Ιωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας.
Φανερώνει λοιπόν το ενδιάμεσο ανάμεσα σ΄’ Αυτόν και τον Ιωάννη, όχι πια όπως πριν από αυτό κατά τρόπο συγκαλυμμένο (διότι πάρα πολύ συγκάλυπτε το λόγο , όταν έλεγε «ο μικρότερος στη βασιλεία των ουρανών είναι μεγαλύτερος από αυτόν»), αλλά τώρα πιο φανερά διότι λέγει «ο Ιωάννης βάπτισε με απλό νερό σεις δε θα βαπτισθείτε με Πνεύμα Άγιο». Δεν χρησιμοποιεί πια την μαρτυρία, αλλά ενθυμείται το πρόσωπο μόνο, επαναφέροντας στη μνήμη τους τα όσα είχε πει και αποδεικνύει ότι αυτοί είναι πλέον μεγαλύτεροι από τον Ιωάννη, εφόσον βέβαια επρόκειτο και αυτοί να βαπτιστούν με Πνεύμα Άγιο. Και δεν είπε εγώ σας βαπτίζω με το Πνεύμα μου το Άγιο, αλλά «θα βαπτιστείτε», διδάσκοντας να είμαστε ταπεινόφρονες.
6 Οἱ μὲν οὖν συνελθόντες ἐπηρώτων αὐτὸν λέγοντες· Κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τὴν βασιλείαν τῷ ᾿Ισραήλ;
Όταν πρόκειται να ρωτήσουν κάτι οι μαθητές προσέρχονται μαζί. Πράττουν δε αυτό για να επιτύχουν με το πλήθος το σκοπό για τον οποίο ικετεύουν. Διότι γνώριζαν, ότι εκείνο που είχε πει προηγουμένως ότι «κανένας δεν γνωρίζει την ημέρα» (Ματθ. 24,36) ήταν αποφυγή και όχι άγνοια. Γι’ αυτό πάλι προσέρχονται και ρωτούν. Δεν θα ρωτούσαν, αν βέβαια ήταν πράγματι πεπεισμένοι. Διότι επειδή άκουσαν ότι πρόκειται να λάβουν το Άγιο Πνεύμα, ήθελαν να μάθουν, σαν να ήταν πια άξιοι και έτοιμοι να απαλλαγούν από την επιρροή του Διδασκάλου τους. Διότι δεν ήθελαν να υποβάλλουν τους εαυτούς τους σε κινδύνους, αλλά να ανακουφιστούν, καθ’ όσον δεν ήταν μικρά αυτά που είχαν συμβεί σ’ αυτούς, αλλά για τα έσχατα υπήρχε ο κίνδυνος. Χωρίς λοιπόν να πουν κάτι για το Άγιο Πνεύμα , ρωτούν λέγοντας: «Κύριε, μήπως αυτόν τον καιρό, πρόκειται ν’ αποκαταστήσεις τη βασιλεία του Ισραήλ»;
Και τι απάντησε ο Ιησούς; 7 εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς· οὐχ ὑμῶν ἐστι γνῶναι χρόνους ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ,
Έπρεπε να μάθουν οι μαθητές πράγματα μεγαλύτερα από αυτά αλλά όχι αυτά για τα οποία κράτησε ο Θεός υπό την δική Του εξουσία. Και τι μεγαλύτερο έπρεπε να μάθουν; - Ότι είναι Υιός του Θεού και ότι ο Θεός έχει ισότιμο Υιό. Έμαθαν ότι θα υπάρξει ανάσταση, έμαθαν ότι όταν επέλθει στους ουρανούς θα καθίσει στα δεξιά του Πατρός. Έμαθαν το πιο φρικώδες απ’ αυτά, ότι σάρκα κάθεται επάνω και προσκυνείται από τους αγγέλους. Έμαθαν ότι πάλι θα έλθει να κρίνει όλο τον κόσμο. Έμαθαν ότι τότε πρόκειται να καθίσουν και αυτοί κριτές των δώδεκα φυλών του Ισραήλ, έμαθαν ότι αντί αυτών εισέρχονται οι εξ’ εθνών. Το να γνωρίζει κανείς αυτά, είναι σπουδαίο πράγμα, το να μάθει όμως ότι κάποιος θα βασιλεύσει ή το πότε δεν είναι μεγάλο πράγμα. Διότι τι είναι δυσκολότερο να μάθει κανείς, την αρχή ή το τέλος;
Άκουσε δε πως παίρνει από την σκέψη τους αυτά που δεν είναι προς το συμφέρον τους να μάθουν υποσχόμενος χαροποιά σημεία:
8 ἀλλὰ λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέ μοι μάρτυρες ἔν τε ῾Ιερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ ᾿Ιουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς.
Έπειτα για να μην τον ρωτούν πάλι αναλήφθηκε στου ουρανούς. Και για να μάθει ότι τους απομάκρυνε απ’ αυτή την γνώση μάθε πως μία είναι η εξουσία και του Πατρός και του Υιού. Γι’ αυτό λοιπόν όταν τους είπε «οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ», αυτό ήταν αποφυγή απαντήσεως. Κι αν ακόμη αμφιβάλλει τότε πως αλλού είπε: «όπως ο Πατήρ ανασταίνει νεκρούς και τους ζωοποιεί, έτσι και ο Υιός εκείνους που θέλει ζωοποιεί»; (Λουκ. 10,22 και Ματθ. 11,27). Αν δηλαδή όπου πρέπει να εργασθεί, πράττει αυτό με την ίδια εξουσία, όπου χρειάζεται να γνωρίζει , δεν γνωρίζει με την ίδια εξουσία; Και βέβαια είναι πολύ μεγαλύτερο ν’ ανασταίνει κανείς νεκρούς από το να γνωρίζει την ημέρα.
Εν τέλει τι τους είπε; Ότι όταν θα λάβετε την δύναμη του αγίου Πνεύματος θα κηρύξετε όχι μόνο στην Ιουδαία και την Σαμάρεια αλλά και ως τα πέρατα της γης. Κι αφού τους είπε το φοβερότερο απ’ όλα, για να μην τον ρωτούν πάλι: 9 καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν. 10 καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν πορευομένου αὐτοῦ, καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο παρειστήκεισαν αὐτοῖς ἐν ἐσθῆτι λευκῇ,
Βλέπεις ότι αυτοί κήρυξαν και συμπλήρωσαν το Ευαγγέλιο; Πράγματι μεγάλο δώρο χάρισε σ’ αυτούς. Εκεί που φοβηθήκατε πρώτα, δηλαδή στα Ιεροσόλυμα, εκεί πρώτα κηρύξατε και ύστερα ως τα πέρατα της γης. Κι έπειτα αναλήφθηκε μπροστά στα μάτια τους. Διότι δεν αναστήθηκε όταν εκείνοι έβλεπαν, ενώ τον έβλεπαν όταν ανυψώθηκε. Αλλά ούτε και όραση κατόρθωσε το παν. Διότι της αναστάσεως το μεν τέλος το είδαν, την δε αρχή όχι και της αναλήψεως την μεν αρχή είδαν το δε τέλος καθόλου. Διότι δεν αρκούν καθόλου οι οφθαλμοί να φανερώσουν το ύψος.
Και γιατί ανελήφθη υπό νεφελών; -Όπως συνέβη με τον Ηλία. Ούτε άρμα πύρινο, αλλά νεφέλη παρέλαβε αυτόν καθώς λέγει ο προφήτης «Αυτός που τοποθέτησε νέφη για να επιβαίνει επ’ αυτών» (Ψαλ. 103,3). Αυτό λοιπόν είναι σύμβολο Θείας δυνάμεως.
Πω πω! Ποιου θεάματος αξιώθηκαν; Και καθώς λέγει κοιτούσαν με προσοχή στον ουρανό, ενώ αυτός ανυψωνόταν και ξαφνικά δύο άνδρες με ενδύματα λευκά στάθηκαν κοντά τους και τους είπαν:
11 οἳ καὶ εἶπον· ἄνδρες Γαλιλαῖοι, τί ἑστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; οὗτος ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται, ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν.
Όπως δηλαδή τώρα τον είδατε να αναβαίνει στους ουρανούς, κατά τον ίδιο τρόπο θα έλθει και πάλι. Και τι είδαν να ανεβαίνει; -Σάρκα. Έχουμε λοιπόν ανάληψη σάρκας. Γι’ αυτό λέει «Αυτός που αναλήφθηκε από σας , κατά τον ίδιο τρόπο θα έλθει». Όχι «θα σταλεί», αλλά θα «έλθει». Που είναι λοιπόν το μικρότερο; Σύννεφο τον απέκρυψε. Πολύ καλά. Γιατί αυτός ο ίδιος είναι που κατέβηκε. Συ όμως σε παρακαλώ πρόσεξε πως όλα μεν λέγονται ανάλογα με την διανοητική ικανότητα εκείνων και όχι όπως αξίζει στον Θεό. Ανυψώθηκε πλέον η διάνοια εκείνων που έβλεπαν και χάρισε σ’ αυτούς όχι μικρό δείγμα της Δευτέρα Παρουσίας. Άρα πάλι με το Σώμα Του θα έλθει ο Χριστό και πάλι για να κρίνει ζώντας και νεκρούς. Και ότι πάλι θα έλθει κατά τον ίδιο τρόπο πάνω σε σύννεφο.
Το πότε θα γίνει αυτό και πάλι το αποκρύπτουν.
Και γιατί ήταν δύο οι άγγελοι; -Πολύ εύλογα. Διότι είχε πει «επί μαρτυρία δύο μαρτύρων θα πιστοποιηθεί κάθε λόγος».
Θυμήσου. Παντού άγγελοι γίνονται κήρυκες, όπως κατά την γέννηση, όπως πάλι προς τη Μαρία, όπως κατά την Ανάσταση, έτσι λοιπόν και κατά την Ανάληψη, μάλλον δε και κατά την Δευτέρα Παρουσία.
12 Τότε ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου ἐλαιῶνος, ὅ ἔστιν ἐγγὺς ῾Ιερουσαλήμ, σαββάτου ἔχον ὁδόν.
Τότε; Πότε; -Όταν άκουσαν. Διότι αλλιώς δεν θα ανέχονταν, εάν δεν υπόσχονταν σ’ αυτούς άλλη παρουσία.
13 καὶ ὅτε εἰσῆλθον, ἀνέβησαν εἰς τὸ ὑπερῷον οὗ ἦσαν καταμένοντες, ὅ τε Πέτρος καὶ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης καὶ ᾿Ανδρέας, Φίλιππος καὶ Θωμᾶς, Βαρθολομαῖος καὶ Ματθαῖος, ᾿Ιάκωβος ᾿Αλφαίου καὶ Σίμων ὁ Ζηλωτὴς καὶ ᾿Ιούδας ᾿Ιακώβου.
Καλώς ανέφερε τους μαθητές. Διότι επειδή ο μεν ένας τον πρόδωσε, ο δε άλλος τον αρνήθηκε, άλλος έδειξε απιστία, φανερώνει ότι εκτός εκείνου, όλοι ήταν σώοι.
14 οὗτοι πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει σὺν γυναιξὶ καὶ Μαρίᾳ τῇ μητρὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ σὺν τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ.
Πολύ καλώς. Διότι αυτό είναι μεγάλο όπλο στους πειρασμούς και σ’ αυτό είχαν διαπαιδαγωγηθεί από πριν αρκετά από τον Διδάσκαλο.
«Και τη Μαρία τη μητέρα του Ιησού». Πως λοιπόν λέγει «ότι την πήρε ο μαθητής στο σπίτι του»; - Αφού ο Χριστός πάλι συγκέντρωσε τους μαθητές, έτσι μαζί με αυτούς παραβρίσκονταν και εκείνη.
«Και συν τοις αδελφοίς αυτού» εννοεί αυτούς που είχαν απιστήσει σ’ αυτόν προηγουμένως.
15 Καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἀναστὰς Πέτρος ἐν μέσῳ τῶν μαθητῶν εἶπεν· ἦν τε ὄχλος ὀνομάτων ἐπὶ τὸ αὐτὸ ὡς ἑκατὸν εἴκοσιν·
Σαν ο πιο θερμός και σαν εμπιστευμένος την ποίμνη από τον Χριστό και σαν ο πρώτος του χορού των Αποστόλων, πάντοτε αρχίζει πρώτος τον λόγο.
16 ἄνδρες ἀδελφοί, ἔδει πληρωθῆναι τὴν γραφὴν ταύτην ἣν προεῖπε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον
Γιατί τέλος πάντων δεν παρακάλεσε μόνο τον Χριστό για να δώσει γι’ αυτόν κάποιον στη θέση του Ιούδα; Και γιατί δεν κάνουν την εκλογή μόνοι τους; -Διότι όπως ακριβώς όταν ‘ήταν παρών ο Χριστός προέβαινε στην εκλογή των μαθητών κατά τον ίδιο τρόπο εκείνος θα εξέλεγε και όταν ήταν απών. Πρόσεξε δε και τον Πέτρο, που όλα τα κάνει με την σύμφωνη γνώμη των άλλων και δεν κάνει τίποτα κατά τρόπο αυθεντικό, ούτε σαν αρχηγός.
διὰ στόματος Δαυῒδ περὶ ᾿Ιούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσι τὸν ᾿Ιησοῦν,
Ανέφερε εδώ την προφητεία για να δείξει ότι δεν συνέβηκε τίποτα το παράξενο, αλλά αυτό που είχε ήδη προφητευτεί. Και δεν είπε «είπε ο Δαυίδ» αλλά το «πνεύμα δι αυτού».
Πρόσεξε επίσης πως δεν υβρίζει τον Ιούδα, αλλά απλώς φανερώνει το γεγονός, ούτε λέγει «του προδότη», αλλά βιάζεται να μεταθέσει το έγκλημα σε άλλους όσο ανήκε σ’ αυτούς. Αλλά και ούτε για κείνους μιλά πολύ.
17 ὅτι κατηριθμημένος ἦν σὺν ἡμῖν καὶ ἔλαχε τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης. 18 οὗτος μὲν οὖν ἐκτήσατο χωρίον ἐκ μισθοῦ τῆς ἀδικίας, καὶ πρηνὴς γενόμενος ἐλάκησε μέσος, καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ·
Καλώς δεν ανέφερε για το αμάρτημα αλλά για την τιμωρία. «Και χύθηκαν όλα τα σπλάγχνα του»
19 καὶ γνωστὸν ἐγένετο πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν ῾Ιερουσαλήμ, ὥστε κληθῆναι τὸ χωρίον ἐκεῖνο τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ αὐτῶν ᾿Ακελδαμᾶ, τουτέστι χωρίον αἵματος.
Οι Ιουδαίοι με αυτή την ονομασία ονόμασαν το χωράφι αυτό για τον Ιούδα. Και γιατί; 20 γέγραπται γὰρ ἐν βίβλῳ ψαλμῶν· γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος καὶ μὴ ἔστω ὁ κατοικῶν ἐν αὐτῇ· καὶ τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λάβοι ἕτερος.
Έτσι λοιπόν δεν θα αποτολμήσουμε σήμερα πράγματα τολμηρά, αλλά αυτά που έχουν ήδη προαναγγελθεί. Ότι δηλαδή την θέση του Ιούδα πρέπει να την πάρει άλλος.
21 δεῖ οὖν τῶν συνελθόντων ἡμῖν ἀνδρῶν ἐν παντὶ χρόνῳ ἐν ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾿ ἡμᾶς ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς,
Θα πρέπει λοιπόν ο αντικαταστάτης του Ιούδα να είναι κάποιος που ήταν μαζί μας όλο τον χρόνο. Και αυτό για να μην υπάρξουν φιλονικίες.
22 ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος ᾿Ιωάννου ἕως τῆς ἡμέρας ἧς ἀνελήφθη ἀφ᾿ ἡμῶν, μάρτυρα τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ γενέσθαι σὺν ἡμῖν ἕνα τούτων. 23 Καὶ ἔστησαν δύο, ᾿Ιωσὴφ τὸν καλούμενον Βαρσαββᾶν, ὃς ἐπεκλήθη ᾿Ιοῦστος, καὶ Ματθίαν,
Δεν έστησε ο Πέτρος αυτούς, αλλά όλοι. Ώστε ο Πέτρος με όλα αυτά έδειξε ότι η ιδέα αυτή δεν ήταν δική του αλλά κατά προφητεία και αυτός δεν έγινε διδάσκαλος του γεγονότος αλλά εξηγητής.
24 καὶ προσευξάμενοι εἶπον· σὺ Κύριε, καρδιογνῶστα πάντων, ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω ἐκ τούτων τῶν δύο ἕνα, 25 λαβεῖν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς, ἐξ ἧς παρέβη ᾿Ιούδας πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον.
Καλώς λέγουν το αμάρτημα εκείνου, φανερώνοντας ότι ζητούν μάρτυρα όχι για να πλεονάζουν στον αριθμό, αλλά για να μην αφήσουν να ελαττωθούν.
26 καὶ ἔδωκαν κλήρους αὐτῶν, Και γιατί κλήρους; Διότι δεν είχε σταλεί ακόμη το Άγιο Πνεύμα.
καὶ ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Ματθίαν καὶ συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων.