1 Ηκουσαν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ οἱ ὄντες κατὰ τὴν ᾿Ιουδαίαν ὅτι καὶ τὰ ἔθνη ἐδέξαντο τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. 2 καὶ ὅτε ἀνέβη Πέτρος εἰς ῾Ιεροσόλυμα, διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ ἐκ περιτομῆς 3 λέγοντες ὅτι πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχοντας εἰσῆλθες καὶ συνέφαγες αὐτοῖς.
Μετά από τόσα θαύματα σκανδαλίζονταν οι εκ περιτομής πιστοί.. όχι όμως οι Απόστολοι. Και δεν έλεγαν «γιατί κήρυξες σ’ αυτούς το Ευαγγέλιο»; , αλλά «γιατί έφαγες μαζί τους»; Ο δε Πέτρος δεν απολογείται γι’ αυτό το ασήμαντο ζήτημα, αλλά αναφέρεται σε εκείνο το σπουδάιο λέγοντας:
4 ἀρξάμενος δὲ ὁ Πέτρος ἐξετίθετο αὐτοῖς καθεξῆς λέγων·
5 ἐγὼ ἤμην ἐν πόλει ᾿Ιόππῃ προσευχόμενος, καὶ εἶδον ἐν ἐκστάσει ὅραμα, καταβαῖνον σκεῦός τι ὡς ὀθόνην μεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς καθιεμένην ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἦλθεν ἄχρις ἐμοῦ· 6 εἰς ἣν ἀτενίσας κατενόουν, καὶ εἶδον τὰ τετράποδα τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. 7 ἤκουσα δὲ φωνῆς λεγούσης μοι· ἀναστάς, Πέτρε, θῦσον καὶ φάγε. 8 εἶπον δέ, μηδαμῶς, Κύριε· ὅτι πᾶν κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον οὐδέποτε εἰσῆλθεν εἰς τὸ στόμα μου. 9 ἀπεκρίθη δέ μοι φωνὴ ἐκ δευτέρου ἐκ τοῦ οὐρανοῦ· ἃ ὁ Θεὸς ἐκαθάρισε σὺ μὴ κοίνου. 10 τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ τρίς, καὶ πάλιν ἀνεσπάσθη ἅπαντα εἰς τὸν οὐρανόν. 11 καὶ ἰδοὺ ἐξαυτῆς τρεῖς ἄνδρες ἐπέστησαν ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἐν ᾗ ἤμην, ἀπεσταλμένοι ἀπὸ Καισαρείας πρός με. 12 εἶπε δέ μοι τὸ Πνεῦμα συνελθεῖν αὐτοῖς μηδὲν διακρινόμενον. ἦλθον δὲ σὺν ἐμοὶ καὶ οἱ ἓξ ἀδελφοὶ οὗτοι, καὶ εἰσήλθομεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ ἀνδρός. 13 ἀπήγγειλέ τε ἡμῖν πῶς εἶδε τὸν ἄγγελον ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ σταθέντα καὶ εἰπόντα αὐτῷ· ἀπόστειλον εἰς ᾿Ιόππην ἄνδρας καὶ μετάπεμψαι Σίμωνα τὸν ἐπικαλούμενον Πέτρον, 14 ὃς λαλήσει ρήματα πρός σε, ἐν οἷς σωθήσῃ σὺ καὶ πᾶς ὁ οἷκός σου. 15 ἐν δὲ τῷ ἄρξασθαί με λαλεῖν ἐπέπεσε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον ἐπ᾿ αὐτοὺς ὥσπερ καὶ ἐφ᾿ ἡμᾶς ἐν ἀρχῇ. 16 ἐμνήσθην δὲ τοῦ ρήματος Κυρίου ὡς ἔλεγεν· ᾿Ιωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ. 17 εἰ οὖν τὴν ἴσην δωρεὰν ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ Θεὸς ὡς καὶ ἡμῖν, πιστεύσασιν ἐπὶ τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, ἐγὼ δὲ τίς ἤμην δυνατὸς κωλῦσαι τὸν Θεόν;
Συνεπώς είναι σαν να τους λέει ο Πέτρος, «εγώ τίποτα δεν έκανα και καθόλου δεν επεδίωξα ώστε οι εθνικοί να βαπτιστούν. Τα πάντα. Και η κλήση και το Βάπτισμα έγιναν από το Πνεύμα το Άγιο. Και δεν έλαβαν οι εθνικοί λιγότερα από τους Ιουδαίους, αλλά όπως τονίζει ο Πέτρος έλαβαν «την ίδια δωρεά».
18 ἀκούσαντες δὲ ταῦτα ἡσύχασαν καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεὸν λέγοντες· ἄρα γε καὶ τοῖς ἔθνεσιν ὁ Θεὸς τὴν μετάνοιαν ἔδωκεν εἰς ζωήν.
Βλέπεις πως από την ομιλία του Πέτρου, με την οποία τους γνωστοποίησε όλα τα συμβάντα όλα τελείωσαν καλά;
19 Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ ᾿Αντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον ᾿Ιουδαίοις.
Δεν συνέβαλε λίγο ο διωγμός στη διάδοση του θείου λόγου. Διότι λέγει, «Σ’ εκείνους που αγαπούν το Θεό όλα συμβάλλουν για αγαθό αποτέλεσμα». (Ρωμ. 8,28). Δηλαδή στην ουσία μέσω του διωγμού διασκορπίστηκαν σε όλη την οικουμένη οι διδάσκαλοι του Ευαγγελίου. Άλλωστε σε άλλο σημείο ο Πάυλος βροντοφωνάζει: «Προς σας ανάγκη ήταν να κηρυχθεί πρώτα ο λόγος του Θεού επειδή όμως τον απορρίπτετε και δεν τον δέχεστε και δεν θεωρείτε άξιους τους ευατούς σας γι’ αυτόν, γι’ αυτό στρεφόμαστε προς τους εθνικούς». (πραξ. 13,46)
20 ῏Ησαν δέ τινες ἐξ αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ Κυρηναῖοι, οἵτινες εἰσελθόντες εἰς ᾿Αντιόχειαν ἐλάλουν πρὸς τοὺς ῾Ελληνιστάς, εὐαγγελιζόμενοι τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν.
Πρόσεχε ότι κηρύσσουν το Ευαγγέλιο στους έλληνες διότι φυσικό ήταν να γνώριζαν αυτοί τα ελληνικά και να υπήρχαν πολλοί τέτοιοι στην Αντιόχεια.
21 καὶ ἦν χεὶρ Κυρίου μετ᾿ αὐτῶν, πολύς τε ἀριθμὸς πιστεύσας ἐπέστρεψεν ἐπὶ τὸν Κύριον.
Βλέπεις για ποιο λόγο κατέστη αναγκαία η επιτέλεση θαυμάτων ώστε να πιστέψουν;
22 ᾿Ηκούσθη δὲ ὁ λόγος εἰς τὰ ὦτα τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν ῾Ιεροσολύμοις περὶ αὐτῶν, καὶ ἐξαπέστειλαν Βαρνάβαν διελθεῖν ἕως ᾿Αντιοχείας·
Γιατί τέλος πάντων, ενώ μια τέτοια πόλη δέχεται τον θείο λόγο, δεν ήρθαν οι ίδιοι οι Απόστολοι, αλλά στέλνουν τον Βαρνάβα; -Εξ’ αιτίας των Ιουδαίων. Πλην όμως το θέμα τακτοποιείται πολύ σπουδαία ώστε έτσι να έρθει εδώ ο Παύλος.
23 ὃς παραγενόμενος καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐχάρη, καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ Κυρίῳ, 24 ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης Πνεύματος ῾Αγίου καὶ πίστεως καὶ προσετέθη ὄχλος ἱκανὸς τῷ Κυρίῳ. 25 ἐξῆλθε δὲ εἰς Ταρσὸν ὁ Βαρνάβας ἀναζητῆσαι Σαῦλον, καὶ εὑρὼν αὐτὸν ἤγαγεν αὐτὸν εἰς ᾿Αντιόχειαν.
Ο Βαρνάβας ήταν πολύ καλός άνθρωπος, απλοϊκός και γνωστός του Παύλου γι’ αυτό και ήρθε προς τον αθλητή, προς τον στρατηγό, προς τον μονομάχο, προς το λιοντάρι, προς το στόμα που επαρκούσε για όλη την οικουμένη. Πράγματι γι’ αυτό στην Αντιόχεια έλαβαν οι πιστοί την τακτική ονομασία «χριατιανοί», επειδή ο Παύλος διέμενε σ’ αυτήν τόσο πολύ χρόνο.
26 ἐγένετο δὲ αὐτοὺς ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον ἱκανόν, χρηματίσαι τε πρῶτον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς.
27 ᾿Εν ταύταις δὲ ταῖς ἡμέραις κατῆλθον ἀπὸ ῾Ιεροσολύμων προφῆται εἰς ᾿Αντιόχειαν·
Επειδή έπρεπε εδώ να φυτευτεί και ο καρπός της ελεημοσύνης ρυθμίζεται προς αποκόμιση ωφέλειας να κατεβούν εδώ οι προφήτες. Συ όμως σε παρακαλώ πρόσεχε πως κανένας από τους φημισμένους δεν γίνεται δάσκαλος αυτών. Διότι είχαν δασκάλους Κυπρίους και Κυρηναίους και τον Παύλο (αν και αυτός υπερέβαινε αυτούς), όπως ακριβώς ο Πάλυος είχε τον Βαρνάβα και τον Ανανία αλλά δεν μειονεκτεί σε τίποτα ως προς υατό, είχε όμως και τον Χριστό.
28 ἀναστὰς δὲ εἷς ἐξ αὐτῶν ὀνόματι ῎Αγαβος ἐσήμανε διὰ τοῦ Πνεύματος λιμὸν μέγαν μέλλειν ἔσεσθαι ἐφ᾿ ὅλην τὴν οἰκουμένην· ὅστις καὶ ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου Καίσαρος.
Κατ’ ανάγκη εδώ προλέγει ότι πρόκειται να συμβεί κάποια μεγάλη πείνα, η οποία βέβαια και συνέβηκε, όπωςς προλέχθηκε γι’ αυτήν. Για να μη νομίσουν δηλαδή μερικοί ότι γι’ αυτό συνέβηκε πείνα, επειδή εμφανίστηκε ο χριστιανισμός. Και γιατί ήρθε η πείνα; -Εξ’ αιτίας των κακών που συνέβηκαν στους Αποστόλους, τα οποία αν και έγιναν, στην αρχή έδειχνε ο Θεός μακροθυμία, επειδή όμως εξακολουθούσαν την καταδίωξη, πργαμτοποιείται η πείνα, προλέγοντας στους Ιουδαίους τα κακά που επρόκειτο να συμβούν. Πρόσεχε όμως το πότε συνέβη η πείνα. Όταν οι εθνικοί αποδέχτηκαν τον κήρυγμα. Γιατί; Για τον λόγο του Χριστού: «Μέσα στον κόσμο θα έχετε θλίψη» (Ιω 16,33). Μη προτρέχει μη πεις, μη μιλήσεις πριν κατανοήσεις. Διότι η πείνα γι’ αυτούς έγινε αιτία σωτηρίας, αφορμή ελεημοσύνης και πρόξενος πολλών αγαθών.
29 τῶν δὲ μαθητῶν καθὼς ηὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἀδελφοῖς·
Τόσο πολύ ωφέλησε η πείνα. Και πρόσεχε αυτούς που δεν καταφεύγουν κατά την ώρα της θλίψεως σε θρήνους και δάκρυα, όπως ακριβώς κάνουμε εμείς, αλλά παραδίδουν τους ευατούς τους σε μεγάλο και αγαθό έργο.
30 ὃ καὶ ἐποίησαν ἀποστείλαντες πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ χειρὸς Βαρνάβα καὶ Σαύλου.
῾