ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ (Θ΄)
1 Ο δὲ Σαῦλος ἔτι ἐμπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς μαθητὰς τοῦ Κυρίου, προσελθὼν τῷ ἀρχιερεῖ 2 ᾐτήσατο παρ᾿ αὐτοῦ ἐπιστολὰς εἰς Δαμασκὸν πρὸς τὰς συναγωγάς, ὅπως ἐάν τινας εὕρῃ τῆς ὁδοῦ ὄντας, ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας, δεδεμένους ἀγάγῃ εἰς ῾Ιερουσαλήμ.
Και περιγράφεται ο ζήλος του Παύλου, για να δείξει ότι προσελκύεται από τον Χριστό ενώ διακατέχεται από ζήλο, διότι χωρίς να έχει χορτάσει με το φόνο του Στεφάνου, ούτε να έχει ικανοποιηθεί με το διωγμό της Εκκλησίας και τη διασπορά των χριστιανών, προσέρχεται στον αρχιερέα. Εδώ εκπληρώνεται εκείνο που έχει λεχθεί από τον Χριστό στους μαθητές Του «ότι έρχεται ώρα, ώστε καθένας που θα σας φονεύσει, να νομίσει ότι προσφέρει λατρεία στο Θεό».
Και γιατί πήγαινε στη Δαμασκό; -Διότι ήταν πόλη μεγάλη και βασιλική και φοβήθηκε μήπως και εκείνη προσελκυσθεί από τους χριστιανούς.
Και πρόσεχε το ζήλο και τη σφοδρή του επιθυμία, πως ενεργούσε σύμφωνα με τον νόμο. Διότι δεν προσήλθε σε άρχοντα, αλλά στον αρχιερέα.
3 ἐν δὲ τῷ πορεύεσθαι ἐγένετο αὐτὸν ἐγγίζειν τῇ Δαμασκῷ, καὶ ἐξαίφνης περιήστραψεν αὐτὸν φῶς ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, 4 καὶ πεσὼν ἐπὶ τὴν γῆν ἤκουσε φωνὴν λέγουσαν αὐτῷ· Σαοὺλ Σαούλ, τί με διώκεις;
Γιατί δεν έγινε αυτό στην Ιερουσαλήμ; Γιατί δεν έγινε στη Δαμασκό; - Για να μην είναι δυνατόν σε άλλους να διηγηθούν διαφορετικά τα γεγονότα, αλλά για να είναι αξιόπιστος αυτό που διηγείται.
Με το έντονο αυτό φως ο Παύλος τυφλώθηκε. Γιατί; Για να προσέξει πολύ, για να σβήσει ο θυμός του με τον φόβο. Και δεν του είπε «Σαούλ πίστεψε», αλλά «γιατί με διώκεις». Δηλαδή σαν να του έλεγε «ποια πικρή και μεγάλη αδικία έχεις πάθει από μένα και τα κάνεις αυτά»;
5 εἶπε δέ· τίς εἶ, κύριε; Πρώτα ομολόγησε τον εαυτό του δούλο.
ὁ δὲ Κύριος εἶπεν· ἐγώ εἰμι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ διώκεις·
Δηλαδή μη νομίζεις ότι πολεμάς εναντίον ανθρώπων.
Εκείνοι που ήταν μαζί με τον Παύλο άκουσαν μεν την φωνή του Παύλου, δεν έβλεπαν όμως κανέναν προς τον οποίο αποκρινόταν.
6 ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ εἴσελθε εἰς τὴν πόλιν, καὶ λαληθήσεταί σοι τί σε δεῖ ποιεῖν.
Βλέπε πως δεν αποκαλύπτει αμέσως σ’ αυτόν τα πάντα, αλλά μόνο καταπραύνει πρώτα τη διάνοιά του και με εκείνα που τον συμβουλεύει να κάνει δίνει σ’ αυτόν αγαθές ελπίδες και ότι θα αναβλέψει.
7 οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες αὐτῷ εἱστήκεισαν ἐνεοί, ἀκούοντες μὲν τῆς φωνῆς, μηδένα δὲ θεωροῦντες. 8 ἠγέρθη δὲ ὁ Σαῦλος ἀπὸ τῆς γῆς, ἀνεῳγμένων τε τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ οὐδένα ἔβλεπε· χειραγωγοῦντες δὲ αὐτὸν εἰσήγαγον εἰς Δαμασκόν. 9 καὶ ἦν ἡμέρας τρεῖς μὴ βλέπων, καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲ ἔπιεν.
Και το αξιοθαύμαστο είναι ότι οι πολέμιοι και εχθροί τον δήγησαν αυτόν μέσα στην πόλη, ενώ όλη η πόλη τον έβλεπε.
Και γιατί έγιναν όλα αυτά τώρα και όχι από την αρχή και πριν την θανάτωση του Στέφανου; - Για να αποδειχθεί ότι πράγματι αναστήθηκε ο Χριστός, διότι εκείνος που καταδίωκε Αυτόν και δεν πίστευε στον σταυρικό θάνατό Του και φυσικά ούτε στην Ανάστασή Του και καταδίωκε τους μαθητές Του, αυτός από πού πες μου θα πίστευε, αν δεν ήταν μεγάλη η δύναμη του Σταυρωθέντος; Έστω οι μαθητές Του ότι πίστευαν χαριζόμενοι σ’ Αυτόν, γι’ αυτός όμως τι θα πεις; Πως έγινε αυτός που έχυνε αίματα χριστιανών, αυτός που φυλάκιζε και δίωκε με τε΄τοια μανία να πιστεύει αμέσως;
Δεν έφαγε και δεν ήπιε λέει για τρεις μέρες. Με αυτόν τον τρόπο κατηγορούσε τον εαυτό του για τα όσα έγιναν, εξομολογούνταν, προσεύοχνταν, παρακαλούσε τον Θεό.
10 ῏Ην δέ τις μαθητὴς ἐν Δαμασκῷ ὀνόματι ᾿Ανανίας, καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ Κύριος ἐν ὁράματι· ᾿Ανανία. ὁ δὲ εἶπεν· ἰδοὺ ἐγώ, Κύριε· 11 ὁ δὲ Κύριος πρὸς αὐτόν· ἀναστὰς πορεύθητι ἐπὶ τὴν ρύμην τὴν καλουμένην εὐθεῖαν καὶ ζήτησον ἐν οἰκίᾳ ᾿Ιούδα Σαῦλον ὀνόματι Ταρσέα· ἰδοὺ γὰρ προσεύχεται, 12 καὶ εἶδεν ἐν ὁράματι ἄνδρα ὀνόματι ᾿Ανανίαν εἰσελθόντα καὶ ἐπιθέντα αὐτῷ χεῖρα, ὅπως ἀναβλέψῃ.
Γιατί δεν κάλεσε κανέναν από τους κορυφαίους Αποστόλους, ούτε απέστειλε αυτούς για την κατήχηση του Παύλου; - Διότι δεν έπρεπε να μεταστραφεί από ανθρώπους, αλλά από τον ίδιο τον Χριστό, αφού και ο Ανανίας δεν δίδαξε τίποτα σ’ αυτόν παρά μόνο τον βάπτισε. Μόλις λοιπόν βαπτίστηκε, απέκτησε πολύ χάρη του Πνεύματος εξ’ αιτίας του ζήλου και της πολλής του προθυμίας. Το ότι δε και ο Ανανίας ήταν από τους πολύ επίσημους, είναι φανερό και από τα όσα λέει προς αυτόν και με τα όσα πάλι εκείνος αποκρίνεται λέγοντας:
13 ἀπεκρίθη δὲ ᾿Ανανίας· Κύριε, ἀκήκοα ἀπὸ πολλῶν περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτου, ὅσα κακὰ ἐποίησε τοῖς ἁγίοις σου ἐν ῾Ιερουσαλήμ· 14 καὶ ὧδε ἔχει ἐξουσίαν παρὰ τῶν ἀρχιερέων δῆσαι πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομά σου. 15 εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Κύριος· πορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς μοί ἐστιν οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν καὶ βασιλέων υἱῶν τε ᾿Ισραήλ· 16 ἐγὼ γὰρ ὑποδείξω αὐτῷ ὅσα δεῖ αὐτὸν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματός μου παθεῖν.
Όχι μόνο θα είναι πιστός, αλλά και διδάσκαλος αυτός θα γίνει. Και η διδασκαλία του θα είναι τόσο πολύ καρποφόρα ώστε θα επικρατήσει σε όλα τα έθνη και τους βασιλείς αυτών.
Και δείτε πως τον αποκάλεσε ο Θεός: «Σκεύος εκλογής». «Σκεύος» για να δείξει ότι δεν είναι φυσική η κακία του και πρόσθεσε «εκλογής», για να δείξει ότι το κατάλληλο εκλέγουμε.
17 ᾿Απῆλθε δὲ ᾿Ανανίας καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ ἐπιθεὶς ἐπ᾿ αὐτὸν τὰς χεῖρας εἶπε· Σαοὺλ ἀδελφέ, ὁ Κύριος ἀπέσταλκέ με, ᾿Ιησοῦς ὁ ὀφθείς σοι ἐν τῇ ὁδῷ ᾗ ἤρχου, ὅπως ἀναβλέψῃς καὶ πλησθῇς Πνεύματος ῾Αγίου. 18 καὶ εὐθέως ἀπέπεσον ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ὡσεὶ λεπίδες, ἀνέβλεψέ τε, καὶ ἀναστὰς ἐβαπτίσθη, καὶ λαβὼν τροφὴν ἐνίσχυσεν.
Για να μη νομίσει κανείς ότι η τύφλωσή του ήταν φανταστική, γι’ αυτό υπήρχαν τα λέπια. Άρα δεν χρειάστηκε άλλη διδασκαλία, αλλά το συμβάν αυτό έγινε διδασκαλία.
19 ᾿Εγένετο δὲ ὁ Σαῦλος μετὰ τῶν ὄντων ἐν Δαμασκῷ μαθητῶν ἡμέρας τινάς, 20 καὶ εὐθέως ἐν ταῖς συναγωγαῖς ἐκήρυσσε τὸν ᾿Ιησοῦν ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ.
Πρόσεχε ότι αμέσως έγινε διδάσκαλος στις συναγωγές. Δεν σιθανόταν ντροπή για την μεταστροφή του, δεν φοβόταν καταλύοντας εκείνα με τα οποία προηγουμένως ήταν λαμπρός. Και δεν ήταν απλός διδάσκαλος, αλλά διδάσκαλος στις συναγωγές.
Και πρόσεξε επίσης το περιεχόμενο της διδασκαλίας του, διότι δεν κήρυττε ότι ο Χριστός αναστήθηκε, ούτε ότι χει, αλλά τι; Με απόλυτη ακρίβεια εξέθετε το δόγμα: «Ότι αυτός είναι ο Υιός του Θεού».
21 ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες καὶ ἔλεγον· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ πορθήσας ἐν ῾Ιερουσαλὴμ τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομα τοῦτο, καὶ ὧδε εἰς τοῦτο ἐλήλυθεν, ἵνα δεδεμένους αὐτοὺς ἀγάγῃ ἐπὶ τοὺς ἀρχιερεῖς; 22 Σαῦλος δὲ μᾶλλον ἐνεδυναμοῦτο καὶ συνέχυνε τοὺς ᾿Ιουδαίους τοὺς κατοικοῦντας ἐν Δαμασκῷ, συμβιβάζων ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός.
Επειδή ήταν νομομαθής, αποστόμωνε τους Ιουδαίους και δεν τους άφηνε να αντιλέγουν. Κι ενώ νόμιζαν ότι είχαν απαλλαγεί από τον Στέφανο, βρήκαν μπροστά τους άλλον ορμητικότερο του Στεφάνου.
23 ὡς δὲ ἐπληροῦντο ἡμέραι ἱκαναί, συνεβουλεύσαντο οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀνελεῖν αὐτόν·
Σοβαρές αποφάσεις παίρνουν πάλι οι Ιουδαίοι, διότι δεν επιζητούν πλέον συκοφάντες και κατήγορους και ψευδομάρτυρες, αλλά μόνοι τους πλέον προχωρούν. Γιατί; -Διότι το κήρυγμα του Ευαγγελίου εξαπλώνονταν κι έτσι πλέον ούτε δικαστήριο συγκροτούν.
24 ἐγνώσθη δὲ τῷ Σαύλῳ ἡ ἐπιβουλὴ αὐτῶν. παρετήρουν τε τὰς πύλας ἡμέρας τε καὶ νυκτὸς ὅπως αὐτὸν ἀνέλωσι·
Όλα αυτά συνέβησαν διότι η μεταστροφή του Παύλου ήταν γι’ αυτούς από τα πλέον ανυπόφορα σημεία που ως τότε είχαν γίνει. Και πρόσεχε ότι αυτός στην αρχή δεν διασώζεται με τη χάρη, αλλά από την ανθ΄ρωπινη σοφία:
25 λαβόντες δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ νυκτὸς καθῆκαν διὰ τοῦ τείχους χαλάσαντες ἐν σπυρίδι.
Και τι; Αφού διέφυγε τον κίνδυνο, άραγε σταμάτησε; -Καθόλου, αλλά αμέσως πηγαίνει εκεί όπου περισσότερο θα τους εξόργιζε.
26 Παραγενόμενος δὲ ὁ Σαῦλος εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ἐπειρᾶτο κολλᾶσθαι τοῖς μαθηταῖς· καὶ πάντες ἐφοβοῦντο αὐτόν, μὴ πιστεύοντες ὅτι ἐστὶ μαθητής.
Δεν πλησίασε τους μαθητές για να μάθει κάτι απ’ αυτούς διότι ο ίδιος ήταν διδάσκαλος
27 Βαρνάβας δὲ ἐπιλαβόμενος αὐτὸν ἤγαγε πρὸς τοὺς ἀποστόλους, καὶ διηγήσατο αὐτοῖς πῶς ἐν τῇ ὁδῷ εἶδε τὸν Κύριον
Αυτός ο Βαρνάβας ήταν ένας πράος και ήμερος άνθρωπος. «Υιός δε παρακλήσεως» ερμηνεύεται το όνομά του γι’ αυτό και έγινε φίλος του Παύλου. Και επειδή ήταν πάρα πολύ αγαθός και ευκολοπλησίαστος δεν φοβόταν όπως οι υπόλοιποι τον Παύλο. Στον Χρυσόστομο δε φαίνεται πως ο Βαρνάβας ήταν από πριν γνωστό και φίλος του Παύλου. και διηγείται:
καὶ ὅτι ἐλάλησεν αὐτῷ, καὶ πῶς ἐν Δαμασκῷ ἐπαρρησιάσατο ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ ᾿Ιησοῦ.
Διότι ήταν φυσικό ο Βαρνάβας και στη Δαμασκό να είχε ακούσει τα σχετικά με τον Παύλο. Γι’αυτό αφού επιβεβαίωσε με εκείνα και αυτά, έμπρακτα επιβεβαίωσε τα λεχθέντα.
28 καὶ ἦν μετ᾿ αὐτῶν εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος ἐν ῾Ιερουσαλὴμ καὶ παρρησιαζόμενος ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, 29 ἐλάλει τε καὶ συνεζήτει πρὸς τοὺς ῾Ελληνιστάς·
Επειδή οι μαθητές φοβούνταν αυτόν, οι δε Απόστολοι δεν πίστευαν σ’ αυτόν, γι’ αυτό με αυτές τις ενέργειές του διαλύει το φόβο τους. «Μιλούσε» και «συζητούσε», λέει με τους «ελληνιστές». Ως ελληνιστές εννοεί εκείνους που μιλούσαν ελληνικά. Και μιλούσε με εκείνους διότι οι άλλοι Εβραίοι ούτε ήθελαν να δουν ούτε να ακούσουν αυτόν.
οἱ δὲ ἐπεχείρουν αὐτὸν ἀνελεῖν. Δηλαδή οι Ιουδαίοι επιχειρούσαν να τον σκοτώσουν. Αυτό αποτελούσε απόδειξη της σκληρότητα των εβραίων και της ολοκληρωτικής νίκης των χριστιανών και της υπερβολικής λύπης των ηττηθέντων.
30 ἐπιγνόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ κατήγαγον αὐτὸν εἰς Καισάρειαν καὶ ἐξαπέστειλαν αὐτὸν εἰς Ταρσόν.
Αν και αυτό το έκαναν από φόβο, όμως τον απέστειλαν και για άλλη αιτία. Για να κηρύξει και να βρίσξεται σε ασφάλεια εφόσον θα ήταν στην πατρίδα του. πρόσεχε δε πως δεν γινόταν όλα με τη Θεία Χάρη, αλλά επιτρέπει ο Θεός σ’ αυτούς και με τη δική τους σοφία και κατά ανθρώπινο τρόπο να διευθετούν πολλά ζητήματα. Διότι αν αυτό έγινε στον ίδιο τον Ιησού, πολύ περισσότερο σ’ αυτούς. Επιτρέπει λοιπόν αυτό, για να εξαλείψει την πρόφαση των ραθύμων.