1 Εν δὲ ταῖς ἡμέραις ταύταις πληθυνόντων τῶν μαθητῶν ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν ῾Ελληνιστῶν πρὸς τοὺς ῾Εβραίους, ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν.
Δεν εννοεί οπωσδήποτε τις ημέρες εκείνες, αλλά συνηθίζει η Γραφή και τα μέλλοντα να συμβούν να τα αναφέρει σαν να συνέβηκαν και γι’ αυτό μίλησε έτσι. Ελληνιστές δεν νομίζω ότι ονομάζει εκείνους που μιλούν την ελληνική γλώσσα, διότι αυτοί μιλούσαν ελληνικά αν και ήταν εβραίοι.
Στο θέμα μας… Άρα ήταν καθημερινή η φροντίδα για τις χήρες. Και πρόσεχε πως και αυτός την ονομάζει διακονία και όχι αμέως την ελεημοσύνη, εξυψώνοντας και εκείνους που πρόσφερναν και εκείνους που λάβαιναν. Αυτό δεν ήταν αποτέλεσμα κακίας, αλλά ίσως αμέλεια του πλήθους. Βλέπεις πως τα κακά και απ’ αρχής δεν προέρχονταν μόνο απ’ έξω αλλά και από μέσα;
2 προσκαλεσάμενοι δὲ οἱ δώδεκα τὸ πλῆθος τῶν μαθητῶν εἶπον· οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις.
Σωστό. Διότι από τα αναγκαία τα αναγκαιότερα είναι προτιμότερα. Πρόσεχε δε, πως λαμβάνουν πρόνοια γι’ αυτά αμέσως και δεν παραμελούν το κήρυγμα.
3 ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτά, πλήρεις Πνεύματος ῾Αγίου καὶ σοφίας, οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης· 4 ἡμεῖς δὲ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονίᾳ τοῦ λόγου προσκαρτερήσομεν. 5 καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους· καὶ ἐξελέξαντο Στέφανον, ἄνδρα πλήρη πίστεως καὶ Πνεύματος ῾Αγίου, καὶ Φίλιππον καὶ Πρόχορον καὶ Νικάνορα καὶ Τίμωνα καὶ Παρμενᾶν καὶ Νικόλαον προσήλυτον ᾿Αντιοχέα, 6 οὓς ἔστησαν ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων, καὶ προσευξάμενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς τὰς χεῖρας. 7 καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ηὔξανε, καὶ ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν ἐν ῾Ιερουσαλὴμ σφόδρα, πολύς τε ὄχλος τῶν ᾿Ιουδαίων ὑπήκουον τῇ πίστει.
Εδώ δεν έβαλαν κλήρο όπως στην περίπτωση του Ματθία διότι η περίπτωση δεν ήταν παρόμοια, γι’ αυτό και δεν έθεσαν αυτήν σε κλήρο, αλλά εμπνεόμενοι από το Άγιο Πνεύμα και παράλληλα ενισχυόμενοι από την μαρτυρία των πολλών χειροτονούν ορισμένο αριθμό διακόνων για την κάλυψη αυτής της ανάγκης.
Και πρόσεχε πως έγινε χειροτονία διότι το χέρι τοποθετήθηκε πανω σε άνδρα, το όλο όμως έργο το επιτελεί ο Θεός και το χέρι Αυτού είναι εκείνο που αγγίζει το κεφάλι του χειροτονουμένου, εάν χειροτονείται όπως πρέπει.
«Και το κήρυγμα του λόγου του Θεού» λέγει, «προόδευε και πλήθυνε ο αριθμός των μαθητών». Δεν το είπε αυτό τυχαία για να δείξει πόση είναι η δύναμη της ελεημοσύνης και της σωστής διευθέτησης των πραγμάτων. Και πρόκειται στη συνέχεια να διηγηθεί τα σχετικά με τον Στέφανο.
Ποιο όμως αξίωμα είχαν αυτοί οι διάκονοι και ποια χειροτονία δέχτηκαν; Άραγε τη χειροτονία των νυν διακόνων; Και όμως αυτή δεν υπάρχει στις Εκκλησίες, αλλά η διαχείριση των ναών είναι έργο των πρεσβυτέρων, αν και βέβαια κανένας επίσκοπος δεν υπήρχε ακόμη, παρά μόνον Απόστολοι. Συνεπώς νομίζω ότι η ονομασία αυτή δεν δηλώνει τους διακόνους, ούτε τους πρεσβυτέρους αλλά κατ΄αρχή γι’ αυτό το έργο χειροτονήθηκαν. Και δεν έθεσαν απλώς τα χέρια πάνω τους, αλλά ευχήθηκαν να έλθει δύναμη σ’ αυτούς.
Και το περίεργο ήταν στο μέρος που σταυρώθηκε ο Χριστός εκεί προόδευε το κήρυγμα. Και πρόσεχε ότι και πολλοί απ’ αυτούς που λίγο νωρίτερα φώναζαν «Άλλους έσωσε, τον εαυτό του δεν μπορεί να σώσει», απ’ αυτούς λέει «πολλοί αποδέχονταν τις αλήθειες της πίστεως».
Διότι αυτό είναι το αξίωμα των μαθητών του Χριστού. Σταύρωσαν αυτόν, ενώ ήλθε για να ευεργετήσει αυτούς, μαστίγωσαν τους μαθητές αυτού και μετά απ’ αυτά τους τοποθετεί στην ίδια τιμή με τους μαθητές, μεταδίδοντας σ’ αυτούς τα ίδια από τα δικά του. Ας γινόμαστε, παρακαλώ μιμητές του Χριστού διότι αυτό κάνει τον άνθρωπο ίσο με τονΘεό, αυτό είναι μεγαλύτερο από τα ανθρώπινα. Ας επιδιώκουμε την ελεημοσύνη, αυτή είναι παιδαγωγός και διδάσκαλος φιλοσοφίας εκείνης. Εκείνος που έμαθε να ελεεί αυτόν που βρίσκεται σε συμφορά, θα μάθει και να μη μνησικακεί. Εκείνος που έμαθε αυτό, θα μπορέσει και τους εχθρούς του να ευεργετεί.
8 Στέφανος δὲ πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ.
Πρόσεχε πως και ανάμεσα στους επτά ήταν κάποιος που διακρινόταν και κατείχε τα πρωτεία. Διότι αν και η χειροτονία ήταν κοινή, εν τούτοις αυτός απέσπασε περισσότερη χάρη. Προηγουμένως δεν έκανε θαύματα, αλλά όταν έγινε φανερός με την χειροτονία για να αποδειχθεί ότι δεν αρκεί μόνο η χάρη, αλλά ότι είναι απαραίτητη και η χειροτονία· ώστε έγινε προσθήκη Πνεύματος. Αν και ήταν πλήρεις Πνέυματος και προ χειροτονίας, ήταν όμως πλήρεις από το Πνεύμα εκείνο που έλαβαν από το λουτρό του βαπτίσματος.
9 ἀνέστησαν δέ τινες τῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγομένης Λιβερτίνων καὶ Κυρηναίων καὶ ᾿Αλεξανδρέων καὶ τῶν ἀπὸ Κιλικίας καὶ ᾿Ασίας συζητοῦντες τῷ Στεφάνῳ, 10 καὶ οὐκ ἴσχυον ἀντιστῆναι τῇ σοφίᾳ καὶ τῷ πνεύματι ᾧ ἐλάλει. 11 τότε ὑπέβαλον ἄνδρας λέγοντας ὅτι ἀκηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ρήματα βλάσφημα εἰς Μωϋσῆν καὶ τὸν Θεόν·
Για να στηρίξουν την κατηγορία λέει ότι τον συκοφάντησαν με ψευδομάρτυρες λέγοντας ότι τάχατις τον άκουσαν να λέει βλάσφημα λόγια κατά του Μωϋσέως και του Θεού. Και όλα αυτά διότι δεν ήθελαν απλώς να τον φονεύσουν, αλλά και με ψήφο να βλάψουν την φήμη αυτού. Και οι ψευδομάρτυρες δεν είπαν ότι «ομιλεί», αλλά ότι «δεν παύει να ομιλεί» επαυξάνοντας την κατηγορία.
12 συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν καὶ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραμματεῖς, καὶ ἐπιστάντες συνήρπασαν αὐτὸν καὶ ἤγαγον εἰς τὸ συνέδριον, 13 ἔστησάν τε μάρτυρας ψευδεῖς λέγοντας· ὁ ἄνθρωπος οὗτος οὐ παύεται ρήματα βλάσφημα λαλῶν κατὰ τοῦ τόπου τοῦ ἁγίου καὶ τοῦ νόμου· 14 ἀκηκόαμεν γὰρ αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος οὗτος καταλύσει τὸν τόπον τοῦτον καὶ ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ παρέδωκεν ἡμῖν Μωϋσῆς.
Τον Ιησού τον ονομάζουν Ναζωραίο περιφρονητικά. Το δε ότι επιχειρεί να αλλάξει τα έθιμα το έλεγαν και για τον Χριστό «Συ που θα γκρέμιζες τον ναό του Θεού».
15 καὶ ἀτενίσαντες εἰς αὐτὸν ἅπαντες οἱ καθεζόμενοι ἐν τῷ συνεδρίῳ εἶδον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ πρόσωπον ἀγγέλου.
Τόσο πολύ ήταν δυνατό και εκείνοι που βρίσκονταν σε μικρότερο βαθμό να λάμπουν. Διότι σε τι πες μουήταν κατώτερος αυτός από τους Αποστόλους; Δεν έκανε θαύματα; Δεν έδειξε μεγάλο θάρρος; Είδαν λέει το πρόσωπό του να είναι σαν πρόσωπο αγγέλου. Άρα αυτό ήταν χάρη. Αυτό και η δόξα του Μωϋσέως. Μου φαίνεται δε ότι ο Θεός τον γέμισε με χάρη, ίσως γιατί επρόκειτο να πει μερικούς λόγους και για να καταπλήξει αμέσως αυτούς με το θαύμα του προσώπου του. Ή το ανέφερε αυτό ο συγγραφέας για να μας δείξει γιατί αυτοί ανέχθηκαν την ομιλία του. τι λοιπόν είπε ο αρχιερέας;