ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔEKATO TΡΙΤΟ (ΙΓ΄)

1 Ήσαν δέ τινες ἐν ᾿Αντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν προφῆται καὶ διδάσκαλοι, ὅ τε Βαρνάβας καὶ Συμεὼν ὁ ἐπικαλούμενος Νίγερ, καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος, Μαναήν τε ῾Ηρῴδου τοῦ τετράρχου σύντροφος καὶ Σαῦλος. 2 λειτουργούντων δὲ αὐτῶν τῷ Κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον· ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρνάβαν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς. 3 τότε νηστεύσαντες καὶ προσευξάμενοι καὶ ἐπιθέντες αὐτοῖς τὰς χεῖρας ἀπέλυσαν.

Και ποιος είπε αυτό το «ξεχωρίστε μου»; -Το Πνεύμα μέσω των προφητών. Γι’ αυτό προηγουμένως είπε ότι υπήρχαν και προφήτες που νήστευαν και εκτελούσαν όλα τα καθήκοντά τους προς τον Κύριο, για να μάθεις ότι χρειαζόταν μεγάλη επαγρύπνηση και προσευχή. Βλέπεις πόσο σπουδαίο πράγμα είναι η νηστεία;

Τι σημαίνει «λειτουργούντων»; Σημαίνει ενώ κήρυτταν. Τι σημαίνει «ξεχωρίστε μου»; Σημαίνει να μου τους ξεχωρίσετε για το έργο, για την αποστολή. Πρόσεχε πάλι από ποιους γίνεται η χειροτονία, από τον Λούκιο τον Κυρηναίο και τον Μαναή, ή καλύτερα από το Πνεύμα, διότι όσο κατώτερα είναι τα πρόσωπα, τόσο περισσότερο αποκαλύπτεται η Χάρη του Θεού. Χειροτονούνται πλέον για την αποστολή, ώστε με εξουσία να κηρύττουν. Πως λοιπόν αυτός λέγει «δεν έλαβα το αξίωμα του αποστόλου από ανθ΄ρωπους, ούτε μέσω των ανθρώπων»; (Γαλ. 13, 2-3). Το μεν «όχι από ανθρώπους», το είπε για να δείξει ότι δεν τον προσκάλεσε ούτε τον οδήγησε στο αξίωμα του Αποστόλου άνθρωπος, ενώ το «δι ανθρώπων», το είπε για να δείξει ότι δεν στάλθηκε από αυτόν, αλλά από το Πνεύμα.

4 Οὗτοι μὲν οὖν ἐκπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ ῾Αγίου κατῆλθον εἰς τὴν Σελεύκειαν, ἐκεῖθεν τε ἀπέπλευσαν εἰς τὴν Κύπρον, 5 καὶ γενόμενοι ἐν Σαλαμῖνι κατήγγελλον τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῶν ᾿Ιουδαίων· εἶχον δὲ καὶ ᾿Ιωάννην ὑπηρέτην.

Βλέπεις  που καταβάλλουν κάθε φροντίδα να κηρύξουν το λόγο του Θεού πρώτα στους Ιουδαίους ώστε να μη αυξήσουν περισσότερο τις διαθέσεις τους για φιλονικείες;         

 6 Διελθόντες δὲ τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου εὗρόν τινα μάγον ψευδοπροφήτην ᾿Ιουδαῖον ᾧ ὄνομα Βαριησοῦς, 7 ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ. οὗτος προσκαλεσάμενος Βαρνάβαν καὶ Σαῦλον ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ·
8 ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς ᾿Ελύμας ὁ μάγος –οὕτω γὰρ μεθερμηνεύεται τὸ ὄνομα αὐτοῦ– ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον ἀπὸ τῆς πίστεως.

Πάλι μάγος Ιουδαίος όπως ακριβώς ο Σίμων. Και πρόσεχε αυτόν, όταν μεν κήρυτταν στους άλλους, δεν έδειχνε υπερβολική αγανάκτηση, όταν όμως προσήλθαν στον ανθύπατο, τότε έδειξε. Το άξιο θαυμασμού όμως του ανθύπατου είναι, ότι, αν και ήταν προκατειλημμένος από τη μαγεία εκείνου, ήθελε ν’ ακούσει τους Αποστόλους.

9 Σαῦλος δέ, ὁ καὶ Παῦλος, πλησθεὶς Πνεύματος ἁγίου καὶ ἀτενίσας πρὸς αὐτὸν 10 εἶπεν· ὦ πλήρης παντὸς δόλου καὶ πάσης ραδιουργίας, υἱὲ διαβόλου, ἐχθρὲ πάσης δικαιοσύνης, οὐ παύσῃ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς Κυρίου τὰς εὐθείας; 11 καὶ νῦν ἰδοὺ χεὶρ Κυρίου ἐπὶ σέ, καὶ ἔσῃ τυφλὸς μὴ βλέπων τὸν ἥλιον ἄχρι καιροῦ.

Εδώ το όνομα του Σαύλου γίνεται Πάυλος συγρόνως με τη χειροτονία, πράγμα που συνέβη και με τον Πέτρο. Και πρόσεχε, η ενέργειά του αυτή δεν αποτελεί ύβρη, αλλά επίπληξη διότι οι αδιάντροποι και αναίσχυντοι έτσι πρέπει να επιπλήσσονται. Αποκαλύπτει ο Πάλους τα όσα υπήρχαν μέσα στη σκέψη του, διότι με το πρόσχημα της σωτηρίας οδηγούσε τον ανθύπατο στην απώλεια. Δεν πολεμάς εμάς, λέγει, ούτε μάχεσαι εμάς, αλλά διαστρέφεις τις ευθείες οδούς του Κυρίου.

«Και τώρα να το χέρι του Κυρίου θα πέσει πάνω σου». Άρα δεν ήταν τιμωρία, αλλά θεραπεία. Και δες την σεμνότητα του Παύλου, είναι σαν να του λέει αυτό δεν το κάνω εγώ αλλά το χέρι του Θεού.

Και με το ίδιο θαύμα που οδηγήθηκε ο ίδιος στην πίστη, με το ίδιο θέλησε και αυτόν να τον οδηγήσει. Και με το «μέχρι ένα ορισμένο καιρό», δεν ήταν λόγος που απέβλεπε στην τιμωρία αλλά στην επιστροφή. Διότι αν αποσκοπούσε στην τιμωρία, θα τον τύφλωνε για πάντα, τώρα όμως δεν συμβάινει αυτό, αλλά για ορισμένο καιρό για να κερδίσει τον ανθύπατο.

παραχρῆμα δὲ ἔπεσεν ἐπ᾿ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος, καὶ περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς. 12 τότε ἰδὼν ὁ ἀνθύπατος τὸ γεγονὸς ἐπίστευσεν, ἐκπλησσόμενος ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ Κυρίου.

Πολύ σωστά· διότι εκείνον που είχε κυριευθεί από τη μαγεία αυτή έπρεπε να τον διδάξει με την τιμωρία. Κατά τον ίδιο τρόπο και οι μάγοι στην Αίγυπτο διδάσκονταν προηγουμένως από τις φλυκτίδες.

13 ᾿Αναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου οἱ περὶ τὸν Παῦλον ἦλθον εἰς Πέργην τῆς Παμφυλίας· ᾿Ιωάννης δὲ ἀποχωρήσας ἀπ᾿ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα. 14 Αὐτοὶ δὲ διελθόντες ἀπὸ τῆς Πέργης παρεγένοντο εἰς ᾿Αντιόχειαν τῆς Πισιδίας, καὶ εἰσελθόντες εἰς τὴν συναγωγὴν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων ἐκάθισαν.

Εξακολουθούσαν να μπαίνουν στις συναγωγές με εμδυμασία Ιουδαϊκή, για να μη πολεμούνται ούτε να διώχνονται, και με τον τρόπο αυτό κατόρθωναν το παν. Γιατί όμως αναχώρησε από κοντά τους Ιωάννης (Μάρκος); -Επειδή αναχωρούσαν πλέον για μακρότερη αποστολή, αν και βέβαια εκείνος ήταν υπηρέτης, ενώ αυτοί διέτρεχαν τον κίνδυνο.

15 μετὰ δὲ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν ἀπέστειλαν οἱ ἀρχισυνάγωγοι πρὸς αὐτοὺς λέγοντες· ἄνδρες ἀδελφοί, εἰ ἔστι λόγος ἐν ὑμῖν παρακλήσεως πρὸς τὸν λαόν, λέγετε.

Από δω πλέον μαθαίνουμε τα όσα έχουν σχέση με τον Παύλο, καθόσον δεν είναι λίγα εκείνα που μάθαμε προηγουμένως σχετικά με τον Πέτρο.

16 ἀναστὰς δὲ Παῦλος καὶ κατασείσας τῇ χειρὶ εἶπεν· ἄνδρες ᾿Ισραηλῖται καὶ οἱ φοβούμενοι τὸν Θεόν, ἀκούσατε.

Εδώ για πρώτη φορά κηρύττει ο Παύλος. Και πρόσεχε πως ο Βαρνάβας παραχώρησε τον λόγο στον Παύλο.

17 ὁ Θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου ᾿Ισραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας ἡμῶν, καὶ τὸν λαὸν ὕψωσεν ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτῳ, καὶ μετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς,

Και πρόσεχε πως προσπερνά τους καιρούς των συμφορών και πουθενά δεν αναφέρει τα εγκλήματά τους, αλλά τη φιλανθρωπία του Θεού αφήνοντας εκείνα να τα σκεφτούν αυτοί.

 18 καὶ ὡς τεσσαρακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ, 19 καὶ καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χαναὰν κατεκληρονόμησεν αὐτοῖς τὴν γῆν αὐτῶν. 20 καὶ μετὰ ταῦτα ὡς ἔτεσι τετρακοσίοις καὶ πεντήκοντα ἔδωκε κριτὰς ἕως Σαμουὴλ τοῦ προφήτου. 21 κἀκεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα, καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ Θεὸς τὸν Σαοὺλ υἱὸν Κίς, ἄνδρα ἐκ φυλῆς Βενιαμίν, ἔτη τεσσαράκοντα·

Βλέπεις αυτό που είπαμε παραπάνω; Ότι πουθενά δεν αναφέρει την αγνωμοσύνη αυτών, αλλά παντού αναφέρει τη φιλανθρωπία του Θεού.

 22 καὶ μεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν αὐτοῖς τὸν Δαυῒδ εἰς βασιλέα, ᾧ καὶ εἶπε μαρτυρήσας· εὗρον Δαυῒδ τὸν τοῦ ᾿Ιεσσαί, ἄνδρα κατὰ τὴν καρδίαν μου, ὃς ποιήσει πάντα τὰ θελήματά μου. 23 τούτου ὁ Θεὸς ἀπὸ τοῦ σπέρματος κατ᾿ ἐπαγγελίαν ἤγαγε τῷ ᾿Ισραὴλ σωτηρίαν, 24 προκηρύξαντος ᾿Ιωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας παντὶ τῷ λαῷ ᾿Ισραήλ. 25 ὡς δὲ ἐπλήρου ὁ ᾿Ιωάννης τὸν δρόμον, ἔλεγε· τίνα με ὑπονοεῖτε εἶναι; οὐκ εἰμὶ ἐγώ, ἀλλ᾿ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾿ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι.

Και ο Ιωάννης δίνει την μαρτυρία αυτή όχι έτσι στην τύχη, αλλά αποκρούοντας την δόξα για τον εαυτό του.

26 ῎Ανδρες ἀδελφοί, υἱοὶ γένους ᾿Αβραὰμ καὶ οἱ ἐν ὑμῖν φοβούμενοι τὸν Θεόν, ὑμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἀπεστάλη. 27 οἱ γὰρ κατοικοῦντες ἐν ῾Ιερουσαλὴμ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν τοῦτον ἀγνοήσαντες, καὶ τὰς φωνὰς τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκομένας κρίναντες ἐπλήρωσαν, 28 καὶ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου εὑρόντες ᾐτήσαντο Πιλᾶτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν.

«Αυτόν» λέει τον αγνόησαν, ώστε από άγνοια διαπράχθηκε το έγκλημα. Πρόσεχε πως με ήρεμο τρόπο απολογείται υπέρ εκείνων. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και προσθέτει ότι έτσι έπρεπε να γίνει.

29 ὡς δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραμμένα, καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς μνημεῖον. 30 ὁ δὲ Θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν· 31 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς ῾Ιερουσαλήμ, οἵτινές εἰσι μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς τὸν λαόν. 32 καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίαν γενομένην, ὅτι ταύτην ὁ Θεὸς ἐκπεπλήρωκε τοῖς τέκνοις αὐτῶν, ἡμῖν, ἀναστήσας ᾿Ιησοῦν, 33 ὡς καὶ ἐν τῷ ψαλμῷ τῷ δευτέρῳ γέγραπται· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε. 34 ὅτι δὲ ἀνέστησεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν μηκέτι μέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν, οὕτως εἴρηκεν, ὅτι δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυῒδ τὰ πιστά. 35 διὸ καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· οὐ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν. 36 Δαυῒδ μὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ Θεοῦ βουλῇ ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ καὶ εἶδε διαφθοράν· 37 ὃν δὲ ὁ Θεὸς ἤγειρεν, οὐκ εἶδε διαφθοράν. 38 γνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν, ἄνδρες ἀδελφοί, ὅτι διὰ τούτου ὑμῖν ἄφεσις ἁμαρτιῶν καταγγέλλεται, 39 καὶ ἀπὸ πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν τῷ νόμῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι, ἐν τούτῳ πᾶς ὁ πιστεύων δικαιοῦται.

Έπειτα λέγει και το φοβερό:

40 βλέπετε οὖν μὴ ἐπέλθῃ ἐφ᾿ ὑμᾶς τὸ εἰρημένον ἐν τοῖς προφήταις· 41 ἴδετε, οἱ καταφρονηταί, καὶ θαυμάσατε καὶ ἀφανίσθητε, ὅτι ἔργον ἐγὼ ἐργάζομαι ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν, ἔργον ᾧ οὐ μὴ πιστεύσητε ἐάν τις ἐκδιηγῆται ὑμῖν.

Πρόσεχε πως πλέκει τον λόγο από τα παρόντα, από τους προφήτες, από το σπέρμα που υποσχέθηκε να στείλει ο Θεός.

42 ᾿Εξιόντων δὲ αὐτῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῶν ᾿Ιουδαίων παρεκάλουν τὰ ἔθνη εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ρήματα ταῦτα.

Είδες τη σύνεση του Παύλου; Δεν θαυμάστηκε μόνο τότε, αλλά έβαλε μέσα τους την επιθυμία για δεύτερη ακρόαση, λέγοντας μερικά μόνο σπέρματα της αληθείας και μη εξηγώντας αυτά, ούτε και ολοκληρώνοντας το λόγο, ώστε να καταστήσει πλήρη σ’ αυτούς τη διδασκαλία και να τους εξοικειώσει με τον εαυτό του και χωρίς να να τους κάνει περισσότερο αδιάφορους ρίχνοντας μέσα στις ψυχές τους όλα με τη μία φορά.

43 λυθείσης δὲ τῆς συναγωγῆς ἠκολούθησαν πολλοὶ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ τῶν σεβομένων προσηλύτων τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρνάβᾳ, οἵτινες προσλαλοῦντες αὐτοῖς ἔπειθον αὐτοὺς προσμένειν τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ.

44 Τῷ τε ἐρχομένῳ σαββάτῳ σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. 45 ἰδόντες δὲ οἱ ᾿Ιουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ τοῦ Παύλου λεγομένοις ἀντιλέγοντες καὶ βλασφημοῦντες.

Πρόσεχε την κακία που δέχεται πλήγματα τη στιγμή ακριβώς που πλήττει άλλους. Αυτό τους έκανε περισσότερο λαμπρούς, το ότι δηλαδή εκείνοι πρόβαλλαν αντιρήσεις. Στην αρχή βέβαια μόνοι τους παρακάλεσαν  να ομιλήσει. «Προβάλλοντας», λέει, «αντιρήσεις και βρίζοντάς τους». Πω, πω μέγεθος αδιαντροπιάς! Εκείνα από τα οποία έπρεπε ν’ αποδεχτούν αυτούς, σ’ αυτά αυτοί προβάλλουν αντιρήσεις.

 46 παρρησιασάμενοι δὲ ὁ Παῦλος καὶ ὁ Βαρνάβας εἶπον· ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ· ἐπειδὴ δὲ ἀπωθεῖσθε αὐτὸν καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε ἑαυτοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἰδοὺ στρεφόμεθα εἰς τὰ ἔθνη.

Βλέπεις πως με το ότι φιλονείκησαν συνετέλεσαν στη διάδοση του κηρύγματος και περισσότερο παρέδωσαν  τους ευατούς τους στα έθνη, αφού απολογήθηκαν και παρουσίασαν τους ευατούς τους στους δικούς τους ανεύθυνους των κατηγοριών; Και δεν είπε «είστε ανάξιοι», αλλά «κριίνατε τους εαυτούς σας ανάξιους», κάνοντας το λόγο υποφερτό.

47 οὕτω γὰρ ἐντέταλται ἡμῖν ὁ Κύριος· τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν τοῦ εἶναί σε εἰς σωτηρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. 48 ἀκούοντα δὲ τὰ ἔθνη ἔχαιρον καὶ ἐδέξαντο τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, καὶ ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον·

Δηλαδή όσοι ήταν ξεχωρισμένοι για το Θεό. Πρόσεχε πως δείχνει την ταχύτητα της ωφέλειας.

 49 διεφέρετο δὲ ὁ λόγος τοῦ Κυρίου δι᾿ ὅλης τῆς χώρας.

Δηλαδή διαδιδόταν. Είναι σαν να έλεγε: Δεν αρκέστηκαν μόνο στο ζήλο, αλλά πρόσθεσαν και έργα.. πρόσεχε πάλι πως ενώ καταδιώκονται, κατορθώνουν με το ζήλο αλλά σπουδαία πράγματα.

50 οἱ δὲ ᾿Ιουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖκας καὶ τὰς εὐσχήμονας καὶ τοὺς πρώτους τῆς πόλεως καὶ ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον καὶ τὸν Βαρνάβαν, καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν.

Βλέπεις πόσο συνέβαλαν εκείνοι που αντιτίθονταν στο κήρυγμα, στη διάδοσή του; σε πόση απρέπεια οδήγησαν τις γυναίκες;

51 οἱ δὲ ἐκτιναξάμενοι τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν αὐτῶν ἐπ᾿ αὐτοὺς ἦλθον εἰς ᾿Ικόνιον.

Εδώ πλέον κάνουν τη φοβερή εκείνη ενέργεια, που πρόσταξε ο Χριστός λέγοντας «κι αν κάποιος δεν σας δειχθεί, φεύγοντας τινάξατε τη σκόνη από τα πόδια σας» (Ματθ. 10,14). Αυτοί δε δεν το έκαναν αυτό έτσι στην τύχη, αλλά επειδή διώχθηκαν απ’ αυτούς. Πλην όμως ούτε αυτό έβλαψε τους μαθητές, αλλά επέμεναν περισσότερο στο κήρυγμα του Θείου λόγου. Γι’ αυτό και για να δηλώσει αυτό προσθέτει:

 52 οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ Πνεύματος ῾Αγίου.

Διότι το κακοπάθημα δεν εμποδίζει το θάρρος του δασκάλου, αλλά κάνει πιο πρόθυμο τον μαθητή.