ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔEKATO ΠΕΜΠΤΟ (ΙΕ΄)

1 Και τινες κατελθόντες ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας ἐδίδασκον τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι ἐὰν μὴ περιτέμνησθε τῷ ἔθει Μωϋσέως, οὐ δύνασθε σωθῆναι.

Και δεν δίδασκαν απλώς περιτομή, αλλά και ότι δεν μπορούν να σωθούν. και δεν είπε ο Παύλος τι λοιπόν; Δεν είμαι αξιόποιστος από τα τόσα θαύματα;

 2 γενομένης οὖν στάσεως καὶ ζητήσεως οὐκ ὀλίγης τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρνάβᾳ πρὸς αὐτούς, ἔταξαν ἀναβαίνειν Παῦλον καὶ Βαρνάβαν καί τινας ἄλλους ἐξ αὐτῶν πρὸς τοὺς ἀποστόλους καὶ πρεσβυτέρους εἰς ῾Ιερουσαλὴμ περὶ τοῦ ζητήματος τούτου. 3 Οἱ μὲν οὖν προπεμφθέντες ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας διήρχοντο τὴν Φοινίκην καὶ Σαμάρειαν ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν, καὶ ἐποίουν χαρὰν μεγάλην πᾶσι τοῖς ἀδελφοῖς. 4 παραγενόμενοι δὲ εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ἀπεδέχθησαν ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων, ἀνήγγειλάν τε ὅσα ὁ Θεὸς ἐποίησε μετ᾿ αὐτῶν, καὶ ὅτι ἤνοιξε τοῖς ἔθνεσι θύραν πίστεως. 5 ᾿Εξανέστησαν δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες, λέγοντες ὅτι δεῖ περιτέμνειν αὐτοὺς παραγγέλλειν τε τηρεῖν τὸν νόμον Μωϋσέως.

6 Συνήχθησαν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἰδεῖν περὶ τοῦ λόγου τούτου. 7 Πολλῆς δὲ συζητήσεως γενομένης ἀναστὰς Πέτρος εἶπε πρὸς αὐτούς· ἄνδρες ἀδελφοί, ὑμεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ᾿ ἡμερῶν ἀρχαίων ὁ Θεὸς ἐν ἡμῖν ἐξελέξατο διὰ τοῦ στόματός μου ἀκοῦσαι τὰ ἔθνη τὸν λόγον τοῦ εὐαγγελίου καὶ πιστεῦσαι.

Πρόσεχε τον Πέτρο που από την αρχή έχει διαχωρίσει τον εαυτό του από το όλο θέμα και ιουδαῒζει μέχρι και τώρα. «Σεις γνωρίζετε» λέει. Ίσως παραβρίσκονταν και εκείνοι που παλιά στην περίπτωση του Κορνηλίου τον κατηγόρησαν και είχαν εισέλθει μαζί με αυτόν γι’ αυτό προβάλλει αυτούς σαν μάρτυρες. «Από τις πρώτες ημέρες ο Θέός διάλεξε εμένα από ανάμεσά σας». Τι σημαίνει «Εν υμίν»; Ή εννοεί στην Παλαιστίνη, ή ενώ ήσασταν παρόντες εσείς.  «Μέσω του στόματός μου». Πρόσεχε πως δείχνει το Θεό να ομιλεί μέσω αυτού και τίποτα το ανθρώπινο δεν λέει.

 8 καὶ ὁ καρδιογνώστης Θεὸς ἐμαρτύρησεν αὐτοῖς δοὺς αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον καθὼς καὶ ἡμῖν, 9 καὶ οὐδὲν διέκρινε μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν τῇ πίστει καθαρίσας τὰς καρδίας αὐτῶν.

Παντού εξισώνει τους εθνικούς με τους Ιουδαίους. Από την πίστη λεει, μόνο, έλαβαν τα ίδια. Αυτά είναι ικανά και εκείνους να ελέγξουν και να τους κάνουν να νοιώσουν ντροπή ή καλύτερα μπορούν και εκείνους να διδάξουν ότι η πίστη μόνο χρειάζεται και όχι τα έργα και η περιτομή. Δεν τα λένε δηλαδή αυτά απολογούμενοι μόνο υπέρ των εθνικών, αλλά διδάσκοντας και εκείνους ν’ απομακρυνθούν από το νόμο. Όμως στην αρχή αυτό δεν το λένε.

10 νῦν οὖν τί πειράζετε τὸν Θεόν, ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν, ὃν οὔτε οἱ πατέρες ἡμῶν οὔτε ἡμεῖς ἰσχύσαμεν βαστάσαι; 11 ἀλλὰ διὰ τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ πιστεύομεν σωθῆναι καθ᾿ ὃν τρόπον κἀκεῖνοι.

Τι σημαίνει «πειράζετε το Θεό»;  Γιατί λέει απιστείτε στο Θεό; Γιατί περιρ΄ζετε αυτόν ότι τάχα δεν μπορεί να σώσει με την πίστη; Επόμένως είναι δείγμα απιστίας το να προβάλλουν αναγκαίο το νόμο. Έπειτα δείχνει ότι και αυτοί δεν έχουν καμιά ωφέλεια και το παν στρέφει προς το νόμο και όχι προς αυτούς, μετριάζοντας έτσι την κατηγορία. Από εδώ μαθαίνουμε ότι και αν ακόμα ήθελαν να μην οδηγηθούν  στην πίστη οι εθνικοί, δεν έπρεπε αυτοί ν’ αδιαφορούν γι’ αυτούς.

 12 ᾿Εσίγησε δὲ πᾶν τὸ πλῆθος καὶ ἤκουον Βαρνάβα καὶ Παύλου ἐξηγουμένων ὅσα ἐποίησεν ὁ Θεὸς σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τοῖς ἔθνεσι δι᾿ αὐτῶν. 13 Μετὰ δὲ τὸ σιγῆσαι αὐτοὺς ἀπεκρίθη ᾿Ιάκωβος λέγων· ἄνδρες ἀδελφοί, ἀκούσατέ μου. 14 Συμεὼν ἐξηγήσατο καθὼς πρῶτον ὁ Θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. 15 καὶ τούτῳ συμφωνοῦσιν οἱ λόγοι τῶν προφητῶν, καθὼς γέγραπται·

Αυτός ήταν επίσκοπος της εκκλησίας των Ιεροσολύμων, γι’ αυτό ομιλέι τελευταίος και έτσι πραγματοποιείται  εδώ «Με τη μαρτυρία δύο ή τριών μαρτύρων θα επιβεβαιωθεί η αλήθεια κάθε λόγου». Πρόσεχε λοιπόν και τη σύνεση του Ιακώβου που επειβεβαιώνει το λόγο του από τα λεγόμενα και των νέων και των παλαιών προφητών. Και πολύ σωστά ρυθμίζεται από τη Θεία πρόνοια να γίνουν αυτά από εκείνους που δεν επρόκειτο να τους συναναστρέφονται στο μέλλον, ώστε αυτός που ήταν δάσκαλός τους να μη είναι υπεύθυνος, ούτε βέβαια ν’ απορρίψει την απόφαση.

16 μετὰ ταῦτα ἀναστρέψω καὶ ἀνοικοδομήσω τὴν σκηνὴν Δαυῒδ τὴν πεπτωκυῖαν, καὶ τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀνοικοδομήσω καὶ ἀνορθώσω αὐτήν, 17 ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων τὸν Κύριον, καὶ πάντα τὰ ἔθνη ἐφ᾿ οὓς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπ᾿ αὐτούς, λέγει Κύριος ὁ ποιῶν ταῦτα πάντα.

Τι λοιπόν; Ανοικοδομήθηκαν τα Ιεροσόλυμα; Δεν καταστράφηκαν ακόμη περισσότερο; Αυτά δεν λέχτηκαν απ’ αυτόν γι’ αυτά. Ποια λοιπόν αναοικοδόμηση εννοεί; Την αναοικοδόμηση μετά από την επιστροφή τους από τη Βαβυλώνα.

 18 γνωστὰ ἀπ᾿ αἰῶνός ἐστι τῷ Θεῷ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ. 19 διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφουσιν ἐπὶ τὸν Θεόν, 20 ἀλλὰ ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι ἀπὸ τῶν ἀλισγημάτων τῶν εἰδώλων καὶ τῆς πορνείας καὶ τοῦ πνικτοῦ καὶ τοῦ αἵματος. 21 Μωϋσῆς γὰρ ἐκ γενεῶν ἀρχαίων κατὰ πόλιν τοὺς κηρύσσοντας αὐτὸν ἔχει ἐν ταῖς συναγωγαῖς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκόμενος.

Επειδή δεν είχαν ακούσει το νόμο, πολύ εύλογα δίνει αυτή την εντολή, για να μη φανεί ότι καταργεί αυτόν. και πρόσεχε πως δεν αφήνει αυτούς να ακούσουν αυτά από το νόμο, αλλά απ’ αυτόν τον ίδιο λέγοντας «κρίνω εγώ», δηλαδή από μόνος μου και όχι ότι το άκουσα αυτό από το νόμο. Στη συνέχεια πλέον η απόφαση γίνεται κοινή:

22 Τότε ἔδοξε τοῖς ἀποστόλοις καὶ τοῖς πρεσβυτέροις σὺν ὅλῃ τῇ ἐκκλησίᾳ ἐκλεξαμένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέμψαι εἰς ᾿Αντιόχειαν σὺν τῷ Παύλῳ καὶ Βαρνάβᾳ, ᾿Ιούδαν τὸν ἐπικαλούμενον Βαρσαββᾶν καὶ Σίλαν, ἄνδρας ἡγουμένους ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, 23 γράψαντες διὰ χειρὸς αὐτῶν τάδε

Πρόσεχε αυτούς που δεν νομοθετούν αυτά έτσι στην τύχη. Με σκοπό να γίνει αξιόπιστη η απόφαση, στέλνουν ανθ΄ρωπους από τον κύκλο τους και για να μην υπάρχουν πλέον υπόνοιες στους ανθρώπους γύρω από τον Παύλο. Και πρόσεχε πως γράφοντας την επιστολή σ’ αυτούς, τους προσάπτουν και βαριά κατηγορία.

 · Οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῖς κατὰ τὴν ᾿Αντιόχειαν καὶ Συρίαν καὶ Κιλικίαν ἀδελφοῖς τοῖς ἐξ ἐθνῶν χαίρειν.

24 ᾿Επειδὴ ἠκούσαμεν ὅτι τινὲς ἐξ ἡμῶν ἐξελθόντες ἐτάραξαν ὑμᾶς λόγοις ἀνασκευάζοντες τὰς ψυχὰς ὑμῶν, λέγοντες περιτέμνεσθαι καὶ τηρεῖν τὸν νόμον, οἷς οὐ διεστειλάμεθα,

Είναι αρκετή αυτή η κατηγορία για τη θρασύτητα εκείνων, και άξια της επιείκιας των Αποστόλων, καθόσον τίποτα περισσότερο δεν είπαν εναντίον εκείνων.

25 ἔδοξεν ἡμῖν γενομένοις ὁμοθυμαδόν, ἐκλεξαμένους ἄνδρας πέμψαι πρὸς ὑμᾶς σὺν τοῖς ἀγαπητοῖς ἡμῶν Βαρνάβᾳ καὶ Παύλῳ, 26 ἀνθρώποις παραδεδωκόσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ·

Αυτά τα γράφουν για να δείξουν ότι δεν τα γράφουν με εξουσιαστικό τρόπο, ότι όλοι έχουν την ίδια γνώμη και ότι τα γράφουν μετά από προσεκτική εξέταση του θέματος.

27 ἀπεστάλκαμεν οὖν ᾿Ιούδαν καὶ Σίλαν καὶ αὐτοὺς διὰ λόγου ἀπαγγέλλοντας τὰ αὐτά. 28 ἔδοξε γὰρ τῷ ῾Αγίῳ Πνεύματι καὶ ἡμῖν μηδὲν πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑμῖν βάρος πλὴν τῶν ἐπάναγκες τούτων,

Πάλι ονομάζει το νόμο βάρος και στη συνέχεια απολογείται και γι’ αυτούς τους ίδιους.

 29 ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ πνικτοῦ καὶ πορνείας· ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε. ἔρρωσθε.

Αυτές τις εντολές δεν τις έδωσε η Καινή Διαθήκη (διότι πουθενά ο Χριστός δεν μίλησε γι’ αυτά), αλλά τα παίρνουν από τον νόμο. Και «πνικτό» λέει. Με αυτά έδωσε εμπόδιο στο φόνο.

30 Οἱ μὲν οὖν ἀπολυθέντες ἦλθον εἰς ᾿Αντιόχειαν, καὶ συναγαγόντες τὸ πλῆθος ἐπέδωκαν τὴν ἐπιστολήν. 31 ἀναγνόντες δὲ ἐχάρησαν ἐπὶ τῇ παρακλήσει. 32 ᾿Ιούδας τε καὶ Σίλας, καὶ αὐτοὶ προφῆται ὄντες, διὰ λόγου πολλοῦ παρεκάλεσαν τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἐπεστήριξαν. 33 ποιήσαντες δὲ χρόνον ἀπελύθησαν μετ᾿ εἰρήνης ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν πρὸς τοὺς ἀποστόλους.

Δεν συμβαίνουν πλέον αντιρρήσεις και φιλονεικίες και αφού τους σταθεροποίησαν στην πίστη, αναχώρησαν εν ειρήνη. Πρόσεξε ότι παντού υπάρχει ευταξία στην Εκκλησία. Μετά τον Πέτρο ομιλεί ο Πάυλος και κανένας δεν προβάλλει αντίρρηση, ο Ιάκωβος δείχνει ανοχή και δεν διαφωνεί διότι σ’ εκείνον είχε ανατεθεί η εξουσία. Τίποτα δεν λέει εδώ ο Ιωάννη, τίποτα οι άλλοι Απόστολοι, αλλά σιωπούν και δεν αγανακτούν. Τόσο πολύ καθαρή ήταν η ψυχή τους από φιλοδοξία.

34 ἔδοξε δὲ τῷ Σίλᾳ ἐπιμεῖναι αὐτοῦ.
35 Παῦλος δὲ καὶ Βαρνάβας διέτριβον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ διδάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόμενοι μετὰ καὶ ἑτέρων πολλῶν τὸν λόγον τοῦ Κυρίου.36 Μετὰ δέ τινας ἡμέρας εἶπε Παῦλος πρὸς Βαρνάβαν· ἐπιστρέψαντες δὴ ἐπισκεψώμεθα τοὺς ἀδελφοὺς ἡμῶν κατὰ πᾶσαν πόλιν ἐν αἷς κατηγγείλαμεν τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, πῶς ἔχουσι. 37 Βαρνάβας δὲ ἐβουλεύσατο συμπαραλαβεῖν τὸν ᾿Ιωάννην τὸν ἐπικαλούμενον Μᾶρκον·
38 Παῦλος δὲ ἠξίου, τὸν ἀποστάντα ἀπ᾿ αὐτῶν ἀπὸ Παμφυλίας καὶ μὴ συνελθόντα αὐτοῖς εἰς τὸ ἔργον, μὴ συμπαραλαβεῖν τοῦτον. 39 ἐγένετο οὖν παροξυσμός, ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων, τόν τε Βαρνάβαν παραλαβόντα τὸν Μᾶρκον ἐκπλεῦσαι εἰς Κύπρον. 40 Παῦλος δὲ ἐπιλεξάμενος Σίλαν ἐξῆλθε, παραδοθεὶς τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν,

Άρα λοιπόν και στους προφήτες βρίσκουμε να υπάρχουν διάφορες γνώμες και διάφοροι χαρακτήρες. Όπως ο Ηλίας ήταν αυστηρός, ο Μωϋσής πράος. Κι εδώ λοιπόν ο Πάυλος είναι αυστηρότερος. Αλλά πρόσεχε και την επιείκια αυτού. «Είχε την αξίωση» λέει, «να μην πάρουν μαζί τουςεκείνον που τους εγκατέλειψε στην Παμφυλία». Όπως ακριβώς δηλαδή κάποιος στρατηγός δεν θα μπορούσε να έχει πάντοτε τον σκευοφόρο σκληρό, έτσι ούτε ο Απόστολος. Αυτό και τους άλλους δίδασκε και εκείνον τον ίδιο τον έκανε να ενεργεί σωστά.

Ο Βαρνάβας δηλαδή ήταν κακός; -Καθόλου, αλλά είναι και πάρα πολύ μεγάλη απρέπεια να το νομίζουμε αυτό. Άλλωστε πρόσεχε ότι δεν συνέβηκε κανένα κακό με το ότι αυτοί οι δύο αποχωρίστηκαν. Συ όμως θαύμασε αυτόν για το ότι δεν έκρυψε αυτό.  Δες επίσης ότι κανένας απ’ αυτούς δεν εξοργίστηκε επιζητώντας το δικό του και την τιμή για τον εαυτό του. Σκέψου επίσης πως πολλές ενέργειές τους γίνονταν και με ανθ΄ρωπινη σκέψη, διότι δεν ήταν λίθοι ή ξύλα. Το ποιος όμως τελικά σκέφθηκε ορθότερα, αυτό δεν μπορούμε να το πούμε εμείς, κατ’ αρχήν όμως μπορούμε να πούμε ότι δείχτηκε μεγάλα πρόνοια από τον Θεό, εφόσον βέβαια αυτοί μεν επρόκειτο να αξιωθούν για δεύτερη φορά να επισκεφτούν τις εκκλησίες που ίδρυσαν, ενώ εκείνοι ούτε μία φορά.

Και ας δούμε, τι λοιπόν; Αποχωρίστηκαν σαν εχθροί; - Μακριά μια τέτοια σκέψη. Διότι βλέπεις μετά απ’ αυτό τον Βαρνάβα ν’ απολαμβάνει από τον Παύλο στις επιστολές του πολλά εγκώμια. Και πρόσεχε τη σύνεση του Παύλου, δεν μεταβαίνει προηγουμένως σε άλλες πόλεις, προτού επισκεφτεί τις πόλεις που δέχτηκαν το λόγο του Θεού:

41 διήρχετο δὲ τὴν Συρίαν καὶ Κιλικίαν ἐπιστηρίζων τὰς ἐκκλησίας.