Οι Άραβες εκμεταλευόμενοι τη νίκη του Ηρακλείου ενεντίον των Περσών την οικονομική εξασθένιση του Βυζαντίου, καθώς και τις εσωτερικές τριβές της αυτοκρατορίας, την εποχή του χαλίφη Ομάρ κατέλβαν ολόκληρη τη Συρία (636) και κατόπιν την Ιερουσαλήμ (638), από την οποία πολιορκημένοι χριστιανοί έστειλαν τον Τίμιο Σταυρό στην Κωνσταντινούπολη. Το 642 κατέλαβαν την Αλεξάνδρεια και προχώρησαν στις ακτές της Β. Αφρικής. Το 651 κυρίεψαν τη Μεσοποταμία κι έτσι έφτασαν στην καρδιά της Περσίας. Κυρίεψαν επίσης την Κύπρο και την Ρόδο, έφτασαν στη Σικελία και τη Ν. Ιταλία και την λεηλάτησαν. Το 697 κατέλαβαν την Καρχηδόνα. Την εποχή του Κωνστνατίνου Δ΄ κινδύνεψε και η Κωνσταντινούπολη.
Το 715 οι Άραβες πέρασαν το Γιβραλτάρ, νίκησαν του Βησιγότθους, πέρσαν τα πυρηναία και ξεχύθηκαν στην πεδιάδα της Γαλλίας. Νικήθηκαν όμως από τον Κάρολο Μαρτέλ στο Πουατιέ (732).