• Ο Ματέο Νταμπάσκιο {1552}, ήταν ένας φραγκισκανός χωρικός, που προσπάθησε να αναβιώσει την παλιά απλότητα και το πνεύμα της διαθήκης του αγίου φραγκίσκου. Φορούσε καφέ ράσο με κουκούλα, η ομάδα που ίδρυσε αναγνωρίστηκε από τον πάπα και το τάγμα του ονομάστηκε «των καπουτσίνων».
• Ο Φίλιππος Νέρι ίδρυσε στη Ρώμη το «ορατόριο της θείας αγάπης» που αποτελείτο από εφημεριακούς ιερείς. Το ορατόριο εξελίχθηκε πιο πέρα και ιδρύθηκε αργότερα το «τάγμα των θεατρίνων» που ίδρυσε ο Καράφα.
• Το τάγμα των Ιησουϊτών: Αρχηγός των Ιησουϊτών ήταν ο Ιγνάτιος Λοπέζ ντε Ρεκάλντε Λοϋόλα, ο οποίος ήταν στρατιώτης στον ισπανικό στρατό. Τραυματίστηκε όμως σε μάχη κατά των Γάλλων κι έτσι κατά την διάρκεια της αναρρώσεώς του μελέτησε τον βίο του Χριστού και των αγίων Δομηνίκου και Φραγκίσκου και αποφάσισε ότι πλέον ήθελε να γίνει ιππότης της Παρθένου Μαρίας. Πήγε στο μοναστήρι Μονσεράτ και αφιέρωσε την πανοπλία του στο θυσιαστήριο της Παρθένου και έζησε σε μοναστήρι των Δομηνικανών. Το 1553 πήγε στα Ιεροσόλυμα για να κηρύξει, αλλά οι εκεί Φραγκισκανοί τον θεώρησαν ακατάλληλο και τον έστειλαν πίσω στην Ισπανία. Σπούδασε στα πανεπιστήμια της Αλκάλα και της Σαλαμάνκα. Το 1534 ίδρυσε μαζί με άλλους εννέα φίλους του ομοϊδεάτες θρξσκευτική εταιρεία κατά την οποία θα τηρούσαν την αγνότητα και την φτώχεια. Ο πάπας Παύλος Γ΄ αναγνώρισε την θρησκευτική αυτή ομάδα κι έτσι ιδρύθηκε η «εταιρεία του Ιησού» ή «το τάγμα των Ιησουϊτών». Σύντομα ίδρυσαν σχολεία, ορφανοτροφεία, πτωχοκομεία. Για να γίνει κανείς μέλος τάγματος έπρεπε να περάσει ως δόκιμος δύο χρόνια, ύστερα ορκιζόταν να τηρήσει τις μοναχικές αρετές και άρχιζε να σπουδάζει επτά χρόνια φιλοσοφία και θεολογία. Ητ ΄τεταρτη προϋπόθεση ήταν ο όρκος απόλυτης υποταγής στον πάπα. Βασικός επίσης στόχος του τάγματος ήταν η ιεραποστολή και ο αγώνας εναντίον των αιρετικών. Το 1556 πέθανε ο Ιγνάτιος. Οι Ιησουίτες εξαπλώθηκαν σε όλη την Δυτική Ευρώπη. Τα σχολεία των Ιησουϊτών ενώ ξεκίνησαν να εκπαιδεύουν φτωχόπαιδα έφτασαν να μορφώνουν παιδιά βασιλιάδων και προγκήπων. Στην Γερμανία ο Πέτρος Κανίσιος ονομάστηκε δεύτερος απόστολος της Γερμανίας. Οι Ιησουίτες θεωρούσαν ως αμαρτία μια σειρά καθορισμένων πράξεων, παρά ως αμαρτωλή κατάσταση της ψυχής. Η προσωπική ευθύνη υπονομεύθηκε με τη «πιθανολογία», δηλαδή με την γνώμη ότι ο άνθρωπος θα μπορούσε να εκλέγει ότι νόμιζε καλύτερο αν όμως είχε την εξουσία γι’ αυτό, δίδαξαν επίσης την επίφύλαξη μέσα στη σκέψη, με την έννοια ότι ο άνθρωπος θαμπορούσε νε λέει ένα μέρος της αλήθειας, ενώ το άλλο θα το κρατούσε στο νου του. Επειδή οι Ιησουίτες απόκτησαν μεγάλη δύναμη και ασκούσαν επιρροή στην πολιτική κρατών, απόχτησαν πολλούς εχθρούς, οι οποίοι τους καπολεμούσαν και με συκοφαντίες. Έτσι στην Δυτική Ευρώπη αναπτύχθηκε ολόκληρη εχθρική φιλοσοφία γύρω από το τάγμα των Ιησουϊτών.
Δ) Ιερά Εξέταση.
Όταν φάνηκε ότι η συννενόηση με τους Προτεστάντες δεν είναι δυνατή οι Ιησουίτες και ο Καράφα παρότρυναν τον πάπα Παύλο Γ΄ να ιδρύσει την Ι. Εξέταση. Οι συντηριτικοί πίστευαν ότι ο τρόπος για να αναμορφωθεί ο Ρωμαιοκαθολικισμός ήταν ο πόλεμος εναντίον της αιρέσεως, ενώ η πολιτική της συνδιαλλαγής δυνάμωσε την αίρεση. Η μεσαιωνική Ι. Εξέταση δεν πέρασε ποτέ στον ολοκληρωτικο έλεγχο του παπισμού κι όταν αναδιοργανώθηκε και λειτούργησε στην Ισπανία το 1477 ήταν καθαρά εθνική υπόθεση. Ο παπας Παύλος Γ΄ίδρυσε στη Ρώμη το 1542 το «Ιερό Γραφείο» με ειδική βούλα, έτσι έγινε ο θεσμός παπικός και γενικός.
Ο Καράφα αγόρασε ένα σπίτι με υπόγεια το οποίο εφοδίασε με όργανα για βασανιστήρια. Ο Καράφα έγινε πάπας με το όνομα Παύλος Δ΄ σε ηλικία 79 ετών και κατά την θητεία του επικράτησε καθεστώς τρομοκρατίας. Η μοναδική πειθώ για όσους διαφωνούσαν ήταν η βία.