Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφάλαιο Ι΄(10ο)
1 Καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν.
Επειδή ο Ματθαίος μέχρι εκείνη τη στιγμή μας είχε διηγηθεί την κλήση μόνο δύο μαθητών του Πέτρου και του Ιωάννου και κατόπιν την δική του κλήση, θεωρεί αναγκαίο να εκθέσει τον κατάλογο των μαθητών του Ιησού. Ποιοι είναι αυτοί αναφέρονται παρακάτω:
2 Τῶν δὲ δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόματά εἰσι ταῦτα· πρῶτος Σίμων ὁ λεγόμενος Πέτρος καὶ ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, ᾿Ιάκωβος ὁ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάννης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ,
3 Φίλιππος καὶ Βαρθολομαῖος, Θωμᾶς καὶ Ματθαῖος ὁ τελώνης, ᾿Ιάκωβος ὁ τοῦ ᾿Αλφαίου καὶ Λεββαῖος ὁ ἐπικληθεὶς Θαδδαῖος,
4 Σίμων ὁ Κανανίτης καὶ ᾿Ιούδας ὁ ᾿Ισκαριώτης ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν.
Ο κατάλογος αυτός δεν παρουσιάζεται βάση της αξίας του εκάστου μαθητού. Διότι αν ήταν έτσι θα έπρεπε να αναφέρει πάνω-πάνω στην λίστα τον Ιωάννη. Για τον Ιούδα τον αναφέρει ιστορικώς, δεν τον κατακρίνει με εκφράσεις, αλλά απλά αναφέρει την πράξη της προδοσίας του. Διότι διαφορετικά θα έπρεπε να έλεγε ο μιαρός. Επίσης λέει ο Ισκαριώτης, που είναι τοπονοίμιο της καταγωγής του και για να τον διακρίνει από τον άλλο Ιούδα τον Λεββαίο, τον μετονομασθή Θαδδαίο, ο οποίος κατά τον Λουκά, ήταν υιός του Ιακώβου.
Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει τέσσερεις αλιείς και δύο τελώνες.
5 Τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ ᾿Ιησοῦς παραγγείλας αὐτοῖς λέγων· εἰς ὁδὸν ἐθνῶν μὴ ἀπέλθητε καὶ εἰς πόλιν Σαμαρειτῶν μὴ εἰσέλθητε·
6 πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισραήλ.
Δηλαδή παρά το ότι αυτοί με αποστρέφονται και με συκοφαντούν, πρώτα σ’ αυτούς να στραφείτε για να διορθωθούν. Πως τους ονομάζει; Πρόβατα που έχουν χαθεί. Έτσι κανείς πλέον δεν μπορεί να κατηγορήσει τον Χριστό ότι δεν νοιάστηκε γι’ αυτούς και ότι στράφηκε κατευθείαν προς τους ειδωλολάτρες. Τι όμως έπρεπε να πουν σ’ αυτούς οι μαθητές; Ποιο ήταν το περιεχόμενο του κηρύγματός τους;
7 Πορευόμενοι δὲ κηρύσσετε λέγοντες ὅτι ἤγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Τίποτα το αισθητό δεν κηρύττουν όπως έκαναν παλαιότερα οι προφήτες, αλλά την βασιλεία των ουρανών κηρύττουν και όλα όσα έχουν σχέση μ’ αυτήν. Και είναι ανώτεροι οι μαθητές του Κυρίου από τους προφήτες, διότι αυτοί δέχονται την αποστολή τους χωρίς αμφιβολία, αλλά με υπακοή και προθυμία.
8 ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, λεπροὺς καθαρίζετε, νεκροὺς ἐγείρετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε.
Τους δίνει οδηγίες για την συμπεριφορά τους, ώστε να έχει αξία το θαύμα. Τους απαγορεύει να ενεργούν από φιλοχρηματία. Με αυτόν επίσης τον τρόπο τους υπενθυμίζει, ότι την δύναμη αυτή την έλαβαν οι μαθητές ως δωρεά και όχι βάση της αξίας τους.
9 μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν,
10 μὴ πήραν εἰς ὁδὸν μηδὲ δύο χιτῶνας μηδὲ ὑποδήματα μηδὲ ράβδον· ἄξιος γάρ ἐστιν ὁ ἐργάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ.
Τώρα τους απαλλάσσει από κάθε είδους φροντίδα. Μοναδική τους φροντίδα θα πρέπει να είναι το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Παρότι λοιπόν είναι άνθρωποι, τους αποστέλλει ωσάν αγγέλους, απαλλάσσοντάς τους από κάθε υλική φροντίδα.
11 εἰς ἣν δ᾿ ἂν πόλιν ἢ κώμην εἰσέλθητε, ἐξετάσατε τίς ἐν αὐτῇ ἄξιός ἐστι, κἀκεῖ μείνατε ἕως ἂν ἐξέλθητε.
Μέχρις ότου ολοκλήρωναν το έργο τους οι απόστολοι σε έναν τόπο, έπρεπε να κρίνουν κάποιον άξιο στου οποίου το σπίτι θα διέμεναν. Και αυτό θα τους προφύλασσε από τα πολλά και περιττά τραπεζώματα και την γαστριμαργία. Έπειτα αν άλλαζαν συνεχώς σπίτια θα στενοχωρούσαν αυτόν που αρχικά τους φιλοξένησε.
12 εἰσερχόμενοι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν ἀσπάσασθε αὐτὴν λέγοντες· εἰρήνη τῷ οἴκῳ τούτῳ.
13 ἐὰν μὲν ᾖ ἡ οἰκία ἀξία, ἐλθέτω ἡ εἰρήνη ὑμῶν ἐπ' αὐτήν· ἐὰν δὲ μὴ ᾖ ἀξία, ἡ εἰρήνη ὑμῶν πρὸς ὑμᾶς ἐπιστραφήτω.
Βλέπεις μέχρι ποιο σημείο προχωρεί συμβουλεύοντάς τους; Εάν κάποιος τους καλοδεχτεί θα έρθει σ’ αυτόν η ευλογία της ειρήνης. Αλλά και εκείνος που θα τους υβρίσει δεν πρέπει να ακούσει περιττούς λόγους από τους αποστόλους, απλά θα χάσει την ευλογία της ειρήνης και έπειτα θα τον βρουν οι συμφορές που βρήκαν τους κατοίκους των Σοδόμων και των Γομόρρων
14 καὶ ὃς ἐὰν μὴ δέξηται ὑμᾶς μηδὲ ἀκούσῃ τοὺς λόγους ὑμῶν, ἐξερχόμενοι ἔξω τῆς οἰκίας ἢ τῆς πόλεως ἐκείνης ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν.
Τι συμβολίζει η πράξη αυτή; Ότι δεν πήραν τίποτα απ’ αυτούς. Αλλά θα πει κάποιος και ποια η ζημιά για εκείνους που έχασαν αυτή την ειρήνη; -Απαντούμε: Ο ίδιος ο Χριστός απέδειξε αυτήν αναγκαία και σπουδαία, αφού φεύγοντας από την γη κατά την Ανάληψή Του λέγοντας: «Σας αφήνω ειρήνη, σας δίδω την δική μου ειρήνη», και πρέπει να πράττουμε τα πάντα ώστε να την απολαμβάνουμε. Τέτοια ειρήνη απλόχερα δίνει σήμερα η Εκκλησία διά των πρεσβυτέρων, πόσο λοιπόν αδικαιολόγητος είσαι όταν ούτε καν θέλεις να υποδεχτείς ή να ακούσεις εκείνον που σου δίνει τέτοιες δωρεές. Και όταν ο παπάς λέει ειρήνη σε σένα, τότε και συ να λέγει και στο δικό σου πνεύμα. Αν δε εδώ μέσα μου λες «ας έχει ειρήνη το πνεύμα σου» και έξω με καταριέσαι και με περιφρονείς και κατηγορείς και με περιλούζεις κρυφίως με αμέτρητες ύβρεις, τι λογής ειρήνη είναι αυτή; Εγώ όμως ότι κι αν εσύ μου κάνεις θα πρέπει να σου δίνω ειρήνη με ειλικρινή διάθεση και πατρικό ενδιαφέρον, και αν τύχει και σε επιπλήξω, θα το κάνω αυτό με αγάπη και ενδιαφέρον. Και εγώ μεν αν ακόμη κι αν
15 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀνεκτότερον ἔσται γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρας ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ.
16 ᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων· γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί.
Αφού τους έστειλε γυμνούς και ανυπόδητους, δίχως δύο χιτώνες, δίχως μαχαίρι στο ζωνάρι, τώρα τους προειδοποιεί ότι τους στέλνει όχι απλά στους λύκους, αλλά ανάμεσα στους λύκους, πράγμα πολύ επικίνδυνο. Παρόλα αυτά τους παραγγέλλει να είναι ήρεμοι όπως τα πρόβατα και ακέραιοι όπως τα περιστέρια. Πως θα υπερισχύσουν όμως τα πρόβατα των λύκων; Ενώ θα δέχονται αμέτρητα δαγκώματα, όχι μόνο δεν θα εξαφανίζονται, αλλά και τους λύκους θα μεταβάλλουν. Κι όλα αυτά ενώ τα πρόβατα είναι μόνο δώδεκα και όλη οικουμένη ήταν γεμάτη από αιμοβόρους λύκους.
-Τι λοιπόν; θέλουμε να υπερισχύσουμε εναντίον των εχθρών μας με τη βία; Δεν ντρεπόμαστε γι’ αυτό; Μόνο αν γίνουμε σαν τα πρόβατα θα υπερισχύσουμε. Διότι αν, αν αντισταθούμε και δαγκώσουμε, τότε μειώνουμε τον άθλο.
Γιατί όμως προσθέτει ότι πρέπει να είναι φρόνιμοι όπως τα φίδια; -Για να μη νομίσουν ότι τα πάντα θα γίνουν από μόνα τους χωρίς τη δική τους συμβολή. Το φίδι όταν βρεθεί σε κίνδυνο, εγκαταλείπει την μάχη, ακόμη και το μισό του σώμα για να σώσει το κεφάλι του. Αυτή την φρόνηση ζητά από τους μαθητές του ο Κύριος, να εγκαταλείπουν τα πάντα εκτός από την πίστη. Δηλαδή είτε τα χρήματα, είτε ακόμη και το ίδιο τους το σώμα για να διασώσουν την κεφαλή, δηλαδή την πίστη.
Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η αποστολή των μαθητών! Ενώ τους προειδοποίησε ότι θα πάθαιναν τόσα κακά, δεν τους επέπτρεπε ούτε να αγανακτούν! Αυτό είναι το γνώρισμα της περιστεράς, ποτέ δεν αγανακτεί.
Ας μην ταρασσώμεθα αγαπητοί αδελφοί, διότι όλα τελικά επετεύχθησαν. Και φρόνιμοι υπήρξαν οι μαθητές και ακέραιοι και τους λύκους νίκησαν. Ήξερε άλλωστε ο Κύριος ότι η θρασύτητα δεν καταπολεμείται με την θρασύτητα, αλλά με την επιείκεια.
17 Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων· παραδώσουσι γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν μαστιγώσουσιν ὑμᾶς·
18 καὶ ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν.
Σε ποιους τα λέει όλα αυτά; Στους μέχρι πρότινος δειλούς ψαράδες που δεν είχαν απομακρυνθεί ποτέ τους από την λίμνη που ψάρευαν. Τώρα τους λέει ότι θα οδηγηθούν ενώπιον βασιλιάδων και ηγεμόνων, ότι με άλλα λόγια τον πόλεμο όλης της οικουμένης θα υποστούν. Και τους παρηγορεί λέγοντάς τους ότι εκείνες τις δύσκολες ώρες θα βρίσκεται δίπλα τους:
19 ὅταν δὲ παραδώσωσιν ὑμᾶς, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε.
Εδώ ο Κύριος τους ανάγει στο αξίωμα των προφητών:
20 οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν.
21 Παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς·
Αμέσως το ερώτημα που ανακύπτει εδώ και κανονικά έπρεπε να ρωτήσουν οι μαθητές είναι: «Πως θα πιστέψουν οι άλλοι άνθρωποι όταν εξ’ αιτίας μας τα παιδιά τους θα φονεύονται από τους πατεράδες, και αδελφοί θα σκοτώνουν αδελφούς; Ποια καλή ειρήνη θα δώσουμε στους οίκους τους όταν αυτές γεμίσουν με τόσες σφαγές»; Όμως οι μαθητές του Χριστού τίποτα απ’ αυτά δεν ρώτησαν, ούτε ζήτησαν ευθύνες, παρά μόνο προχώρησαν στην υπακοή. Αυτό δεν ήταν μόνο καρπός της αρετής τους, αλλά οφείλονταν και στην σοφία του Διδασκάλου.
22 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου· ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται.
Εν τέλει, σαν να μην έφτανε ότι όλη η οικουμένη θα αναστατωθεί εξαιτίας τους, τους προσθέτει και το κερασάκι στην τούρτα: ότι όλοι θα τους μισούν. Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση είναι ολοφάνερη η παρηγοριά, διότι θα τους μισούν εξαιτίας Εκείνου. Και προσθέτει ότι αυτός που θα τα υπομείνει όλα αυτά μέχρι το τέλος, αυτός και θα σωθεί.
Είναι αξιοθαύμαστοι οι άθλοι των αγίων αποστόλων. Διότι αυτοί δεν νίκησαν με όπλα, ούτε πολέμησαν κάποια στιγμή και δοξάστηκαν όπως έκαναν οι ήρωες που διαβάζουμε στην ιστορία. Αλλά όλη τους τη ζωή πολεμούσαν, όχι απέναντι σε μερικά πλήθη οπλισμένων στρατιωτών, αλλά απέναντι στον διάβολο και όλη την οικουμένη. Και η νίκη τους είναι ολοφάνερη, αφού όπου κι αν πήγαιναν φύτευαν εκκλησίες, μετέστρεφαν τους λύκους σε πρόβατα και όλα αυτά μολονότι ήσαν μόνο δώδεκα! Και παρότι τους έσερναν αλυσοδεμένους εδώ κι εκεί, ποτέ τους δεν λιγοψύχησαν, αλλά παρέμειναν ακέραιοι στην πίστη τους.
Ποια λοιπόν κατηγορία δεν θα αποφύγουμε εμείς, όταν έχοντες τόσα παραδείγματα αγίων μόνοι μας σφαζόμεθα, μολονότι κανείς δεν μας απειλεί! Και μολονότι κανείς δεν μας καταδιώκει εξαχρειωνόμαστε τόσο!
Μα θα πεις εκείνοι έκαναν θαύματα. Όμως γι’ αυτό δεν τους μαστίγωναν; Γι’ αυτό δεν τους καταδίωκαν; Εσύ όμως και θορυβείσαι και ταράσσεσαι και είσαι τόσο μαλθακός σαν το κερί, μολονότι ζεις σε καιρό ειρήνης και σε χρόνια που ο χριστιανισμός είναι αναγνωρισμένος και επίσημος. Αναλογίσου λοιπόν ότι αν σε καιρός ειρήνης τόσο λιγοψυχείς, τι θα κάνεις σε καιρό διωγμού;
Ρωτάς τώρα τι πρέπει να κάνεις, αφού κανείς δεν σε διώκει: -Αγωνίσου εναντίον των παθών, εξάσκησε τον εαυτό σου να είναι απρόσβλητος στις λύπες. Μιμήσου τον Ιώβ ο οποίος αν και ζούσε σε παλάτι, ήταν πάντοτε έτοιμος για να αντιμετωπίσει «αυτό που φοβόταν». Έτσι όταν ήρθε ο πειρασμός, θριάμβευσε, κατατρόπωσε τον διάβολο και τις παγίδες του και το όνομά του έγινε συνώνυμο της υπομονής. Έτσι γυμνάζεται ο χριστιανός ώστε να είναι έτοιμος σε κάθε περίσταση και σε κάθε τόπο.
23 ὅταν δὲ διώκωσιν ὑμᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, φεύγετε εἰς τὴν ἄλλην· ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ τελέσητε τὰς πόλεις τοῦ ᾿Ισραὴλ ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
Αφού τους είπε προηγουμένως για τα δυσάρεστα, για τη σταύρωση και όσα άλλα θα συμβούν, τώρα τους τονώνει πνευματικά λέγοντας πως θα τους συναντήσει και πάλι πριν προλάβουν να διαβούν όλες τις πόλεις. Αυτή η συνάντηση εμπνέει στους μαθητές αφοβία και παρηγοριά ώστε να βγάλουν εις πέρας το δύσκολο έργο τους.
24 Οὐκ ἔστι μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ.
25 ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ, καὶ τῷ δούλῳ ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ. εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺλ ἐκάλεσαν, πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ;
Επομένως δεν θα πρέπει να φοβηθούν ούτε τις ύβρεις, ούτε τις συκοφαντίες. Αν τον Κύριο κάλεσαν Βεελζεβούλ, πόσο μάλλον τους μαθητές Του. Τι; Λυπάστε επειδή σας αποκαλούν πλάνους και μάγους; Δείξτε λίγη υπομονή και σε λίγο όλοι θα σας ονομάζουν σωτήρες και ευεργέτες της οικουμένης. Τότε όλοι εκείνοι που σας ύβριζαν θα φανερωθούν ως συκοφάντες, ψεύτες και υβριστές, ενώ εσείς θα λάμψετε πιο πολύ κι από τον ήλιο.
26 Μὴ οὖν φοβηθῆτε αὐτούς· οὐδὲν γάρ ἐστι κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται.
27 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε ἐν τῷ φωτί, καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε, κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων.
Και πάλι εδώ ο Χριστός τονώνει το ηθικό των μαθητών χρησιμοποιώντας την υπερβολή στον λόγο Του. Διότι ούτε στο σκοτάδι τους μίλησε ποτέ ούτε απ’ τις ταράτσες των σπιτιών χρειάστηκε τελικά οι μαθητές να κηρύξουν. Κάνει ακριβώς όπως η μία μαμά αγαπά το παιδί της από την γη ως το φεγγάρι και μια άλλη από την γη ως το άπειρο σύμπαν… (η υπερβολή του λόγου που τονώνει τον ακροατή)
28 καὶ μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ.
Αφού τους έμαθε να περιφρονούν τους κινδύνους, τώρα τους διδάσκει πως πρέπει να περιφρονούν ακόμη και αυτόν τον θάνατο. Και όχι απλώς τον θάνατο, αλλά τον βίαιο θάνατο.
Τι; Δηλαδή φοβάστε τον θάνατο και δεν κηρύττετε τον Χριστό; Γι αυτό ακριβώς πρέπει να κηρύξετε, επειδή φοβάστε τον θάνατο. Διότι αυτός θα σας λυτρώσει από τον πραγματικό θάνατο. Διότι αυτοί που θανατώνουν το σώμα δεν μπορούν να θανατώσουν και την ψυχή. Βλέπεις πως δεν υπόσχεται ο Κύριος απαλλαγεί από τον σωματικό θάνατο αλλά τους αφήνει να πεθάνουν για να τους χαρίσει περισσότερα. Δηλαδή να τους απαλλάξει πλήρως από τον θάνατο= Ανάσταση.
29 οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται; καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν.
30 ὑμῶν δὲ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσί.
31 μὴ οὖν φοβηθῆτε· πολλῶν στρουθίων διαφέρετε ὑμεῖς.
Κι όμως ακόμη και τα σπουργίτια που θεωρούνται ασήμαντα δεν θα συλληφθούν χωρίς τη θέληση του Θεού. Φυσικά δεν εννοεί ότι αυτά συλλαμβάνονται επειδή το θέλει ο Θεός, μη γένοιτο, αλλά το επιτρέπει ο Θεός και ότι ακόμη και αυτό δεν διαφεύγει από την προσοχή Του. Άλλωστε γνωρίζει και το πόσες τρίχες έχουμε στο κεφάλι μας! Αν λοιπόν κάποιος κάτι πάθει, ο Θεός οπωσδήποτε το γνωρίζει, το έχει επιτρέψει και δεν τον έχει εγκαταλείψει στη δυστυχία του. Δεν απαλλάσσει συνεπώς ο Θεός από τα δεινά, αλλά θέλει να τα περιφρονούμε. Διότι αυτή η περιφρόνηση είναι η κατ΄εξοχήν απαλλαγή από τα δεινά.
32 Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς·
Ας προσέξουμε: Δεν είπε «εμέ», αλλά «εν εμοί», για να δείξει ότι εκείνος που ομολογεί, δεν ομολογεί με δική του δύναμη, αλλά διά μέσου της Θείας Χάριτος.
33 ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς.
Ωραία, ο πρώτος ομολόγησε με τη δύναμη της Θείας Χάριτος. Αυτός δεν ομολόγησε διότι στερήθηκε αυτής και γι’ αυτό δεν ομολόγησε. Θα πει λοιπόν κάποιος, τότε για ποιο λόγο κατηγορείται; Απάντηση: -Αυτός ο ίδιος ευθύνεται που η Θεία Χάρις τον εγκατέλειψε.
Άλλο ερώτημα: Γιατί ο Κύριος δεν αρκείται στην νοερά ομολογία, αλλά επιθυμεί και την διά στόματος; Διότι θέλει να μας ανεβάσει πνευματικά διά της παρρησίας.
Εν κατακλείδι, ας περιφρονήσουμε όλα τα δεινά, ακόμη και αυτόν τον θάνατο ομολογούντες τον Χριστό, διότι ακόμη κι αν το σώμα μας καμφθεί και τυραννιστεί, η ψυχή θα λάμψει τελικά διά της ομολογίας.
Αλήθεια, γιατί το σώμα φθείρεται;
Πρώτον για να πειστούν και οι πλέον δύσπιστοι ότι είμαστε κατασκευασμένοι από χώμα και εκεί και πάλι επιστρέφουμε.
Δεύτερον διότι αγαπάμε τόσο πολύ τα σώματά μας που αν δεν φθείρονταν θα τα είχαμε θεοποιήσει. Θυμηθείτε πόσοι άνθρωποι κατά το παρελθόν ανακήρυξαν τους εαυτούς τους θεούς.
Τρίτον φθείρονται για να θαυμάσεις την ψυχή που κάνει το σώμα να φαίνεται ωραίο.
Όταν η ψυχή ευφραίνεται, τότε ρόδα σκορπίζει στο πρόσωπο,
Όταν λυπάται, περιβάλλει τα πάντα με μαύρη στολή
Όταν συνεχώς ευφραίνεται, φτάνει το σώμα σε απάθεια
Όταν πονά ή ασθενεί, και το σώμα ασθενεί
Όταν θυμώσει κάνει το σώμα αποκρουστικό και αισχρό.
Το γαλήνιο βλέμμα είναι κάλλος
Το φθονερό δίνει ωχρότητα και μαρασμό
Εκείνο που αγαπά είναι η ομορφιά.
Παρατηρείστε τις γυναίκες· πολλές δεν είναι όμορφες, είναι όμως ελκυστικές διότι έχουν λάβει χάρη στην ψυχή τους. Άλλες, ενώ αρχικά ακτινοβολούσαν από ομορφιά, κατάντησαν άσχημες επειδή είχαν άσχημη ψυχή.
Σκέψου ένα πρόσωπο που κοκκινίζει από ντροπή, αυτή η ποικιλία των χρωμάτων πόση ευχαρίστηση παρέχει σ΄εκείνους που το παρατηρούν. Όταν όμως η ψυχή είναι άγρια η όψη του προσώπου γίνεται αγριότερη κι από θηρίο.
Τίποτα λοιπόν πιο όμορφο δεν υπάρχει από μια όμορφη ψυχή. Είδες όμορφα μάτια; Προσπάθησε να μάθεις και τον εσωτερικό τους κόσμο κι αν εκείνος δεν είναι καλός, τότε περιφρόνησε και την εξωτερική ωραιότητα αυτών των ματιών.
όνοιΜατθαίος 10 34-42
34 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν· οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην, ἀλλὰ μάχαιραν.
Τι; Ήρθες ση γη για να φονεύσεις κι εμάς που πιστέψαμε σε σένα κι αυτούς που θα μας πιστέψουν και να γεμίσεις τη γη με πολέμους; Τότε γιατί τους είπε νωρίτερα να χαιρετούν με χαιρετισμό ειρήνης σε κάθε οικία που θα μετέβαιναν; Πως λοιπόν οι άγγελοι έψαλλαν το «επι γης ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία»;
-Μόνο τότε θα υπάρξει πραγματική ειρήνη όταν αποκοπεί αυτό που έχει ασθενήσει, όταν χωριστεί εκείνος που στασιάζει. Καθόσον μόνο έτσι είναι δυνατόν να ενωθεί ο ουρανός με τη γη. Διότι έτσι και ο ιατρός διασώζει το υπόλοιπο σώμα, όταν αποκόψει εκείνο το οποίο είναι αδύνατο πλέον να θεραπευτεί.
Δεν είναι πάντοτε καλή η ομόνοια διότι και οι ληστές συμφωνούν μεταξύ τους. Αντιθέτως είναι καλή η ομόνοια εκείνη που όλοι συμφωνούν ως προς την ευσέβεια.
Έτσι απροκάλυπτα ο Κύριος ομολογεί: Ήρθα να φέρω πόλεμο, διότι αυτό είναι το θέλημά μου.. μη ταράσσεστε λοιπόν που πολεμείται η γη και οι εχθροί της την επιβουλεύονται.
Πράγματι, μίλησε με σκληρό τρόπο ο Κύριος, αλλά υπήρχε λόγος: Ήθελε να προγυμνάσει στην ακοή τους μαθητές όταν θα αντιμετώπιζαν τις ύβρεις και τις κακολογίες ώστε να μην εγκαταλείψουν την προσπάθειά τους. Άλλωστε κανείς πλέον δεν θα μπορούσε να πει ότι ο Κύριος τους καλόπιασε ή τους απέκρυψε τις δυσκολίες αλλά ακριβώς το αντίθετο συνέβη.
35 ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς καὶ νύμφην κατὰ τῆς πενθερᾶς αὐτῆς·
Όχι μόνο οι φίλοι αλλά και οι συγγενείς θα βρεθούν αντιμέτωποι ένας με τον άλλο. Πράγμα που αποδεικνύει τη δύναμη του Κυρίου διότι Αυτός θα είναι σημείο αντιλεγόμενο ακόμη κα ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν στενή συγγένεια.
Που είναι λοιπόν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης είναι κακός και αυτός της Καινής Διαθήκης καλός; Ιδού·ολόκληρη την οικουμένη γέμισε από συγγενικά αίματα.
36 καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ.
Είναι αλήθεια αυτό. Το ομολογούν οι χιλιάδες των μοναχών που έφυγαν από το σπίτι τους με συγγενικές κατάρες. Το ομολογούν οι άπειροι αγωνιστές της πίστεως που πρώτους αντιπάλους τους στο δρόμο της ευσεβείας βρήκαν τους οικιακούς τους.
37 ῾Ο φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος· καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος·
Είδες αξίωμα δασκάλου; Είδες πως αποδεικνύει ότι είναι γνήσιος Υιός του Πατρός. Δίδει εντολή να εγκαταλείψουν τα πάντα οι άνθρωποι και να προτιμήσουν την δική Του αγάπη! Αλλά τι λέμε μόνο για τους συγγενείς; Πρέπει να διαλέξεις Εκείνου την αγάπη κι απ’ την ίδια σου τη ζωή.
Δεν σε προτρέπει βέβαια να τους μισείς χωρίς λόγο, διότι αυτό θα ήταν πολύ παράνομο, αλλά όταν εκείνοι θέλουν να τους αγαπάς περισσότερο από Κείνον. Διότι αυτό βλάπτει και αυτόν που αγαπάται και αυτόν που αγαπά.
38 καὶ ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστι μου ἄξιος.
Προσέξτε. Χωρίς εδώ να τους αναφέρει τίποτα για τον δικό Του ταπεινωτικό θάνατο, τους καλεί όχι απλώς να παραταχθούν σε μάχη, αλλά να είναι έτοιμοι να δεχτούν σκληρό θάνατο. Και όχι μόνο σκληρό αλλά και ταπεινωτικό.
Πραγματικά είναι απορίας άξιο ότι οι μαθητές ακούγοντας όλα αυτά δεν έφυγαν τρέχοντας από τον Κύριο και αυτό συνέβη διότι ήταν μεγάλη η δύναμη του ομιλούντος, αλλά παράλληλα και μεγάλη η αγάπη των μαθητών.
39 ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν.
Είδες πόση είναι η ζημία όταν κάποιος αγαπά τα γήινα περισσότερο απ’ ότι επιβάλλεται; Και πόσο αντιθέτως το κέρδος εκείνων που τα μισούν;
Επομένως γιατί δεν θέλεις να περιφρονήσεις τη ζωή σου; Επειδή την αγαπάς; Τότε γι’ αυτό πρέπει να την περιφρονήσεις και τότε θα την ωφελήσεις.
40 ῾Ο δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται, καὶ ὁ ἐμὲ δεχόμενος δέχεται τὸν ἀποστείλαντά με.
41 ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου μισθὸν προφήτου λήψεται, καὶ ὁ δεχόμενος δίκαιον εἰς ὄνομα δικαίου μισθὸν δικαίου λήψεται.
Ποιο πράγμα μπορεί να θεωρηθεί ίσο με την υποδοχή με την υποδοχή του Πατρός και του Υιού;
Στη συνέχεια για να μη προβάλλει κανείς ως δικαιολογία τη φτώχεια λέγει:
42 καὶ ὃς ἐὰν ποτίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομα μαθητοῦ, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ.
Είδες πως τους έπεισε και άνοιξε τις οικίες ολοκλήρου της οικουμένης; Διότι με όλα απέδειξε ότι οι άνθρωποι είναι οφειλέτες των μαθητών Του:
1ον Διότι ο εργαζόμενος δικαιούται τον μισθό του
2ον Με το ότι τους απέστειλε στο έργο τους χωρίς να έχουν τίποτα μαζί τους
3ον Με το ότι τους έρριψε στους πολέμους και στις μάχες προς χάριν αυτών που θα τους εδέχοντο.
4ον Με το ότι τους έδωσε τη δύναμη να θαυματουργούν
5ον Με το ότι εισήγαγε διά στου στόματος των μαθητών Του ειρήνη σε όποιους τους δέχονταν. Η ειρήνη αυτή είναι η αιτία όλων των αγαθών.
6ον Με το ότι απείλησε εκείνους που δεν θα τους δέχονταν με τιμωρία φοβερότερη των Σοδόμων.
7ον Με το ότι κατέστησε φανερό ότι εκείνοι που υποδέχονταν τους μαθητές είναι σαν να υποδέχονται τον ίδιο τον Πατέρα!
8ον Διότι υποσχέθηκε μισθό όμοιο με τον μισθό του προφήτου και του δικαίου
9ον Με το ότι υποσχέθηκε μισθό και διά την προσφορά ενός ποτηρίου κρύου νερού
Ζήτημα διαλόγου: Βλέπεις έναν φτωχό και υγιή που ζητιανεύει και συ αγανακτείς διότι θέλει να τρέφεται χωρίς να εργάζεται;
-Όλα αυτά να τα πεις στον εαυτό σου, ή μάλλον δώσε παρρησία στον ζητιάνο να τα πει αυτά εκείνος σε σένα και πολύ δίκαια θα σου πει: -Αγανακτώ , διότι ενώ είσαι υγιής, παραμένεις αργός και δεν κάνεις όσα σου διέταξε ο Θεός να κάνεις, αλλ’ αντιθέτως, ασχημονείς, κλέβεις, αρπάζεις και καταστρέφεις τις οικίες άλλων. Και συ μεν με κατηγορείς για οκνηρία, εγώ σε κατηγορώ για τα πονηρά έργα που κάνεις.
Με όλα αυτά που λέμε δεν προάγουμε βεβαίως την οκνηρία, αλλά καταδικάζουμε την κατάκριση η οποία μάλιστα έγινε δίχως να προηγηθεί αυτοκριτική.
Μα θα πει πάλι κάποιος, ψεύδεται και υποκρίνεται τούτος ο ζητιάνος. –Μα ακριβώς γι’ αυτό είναι άξιος ελεημοσύνης, διότι κατέπεσε πολύ…
Εμείς όμως αντιθέτως λέμε: Σου έδωσα μια, δυο, τρεις, δεν σου ξαναδίνω. Τι λοιπόν; Επειδή έφαγε μια φορά δεν έχει ανάγκη να φάει άλλη; Γιατί δεν εφαρμόζεις και στην δική σου κοιλία τους ίδιους νόμους;
Και μολονότι ο Θεός έδωσε εντολή να τον ελεείς κρυφά, εσύ απεναντίας δημόσια τον διαπομπεύεις. Έστω αν δεν θέλεις να του δώσεις, μη του δίνεις, όμως μην τον συντρίβεις.
Ποιος άλλωστε θέλει να ατιμάζεται χωρίς αιτία; Πως θα μπορούσα ποτέ να δεχτώ ότι ένας άνθρωπος που ζει μέσα στην αφθονία προτιμά να γίνει επαίτης. Κανείς λοιπόν ας μην σας εξαπατά.
Ο Απόστολος Παύλος έλεγε: «Εάν κανείς δεν θέλει να εργάζεται, δεν πρέπει ούτε και να τρώγει», ενώ σε εκείνους που μπορούσαν να κάνουν ελεημοσύνη έλεγε: «Σεις μη χάσετε το θάρρος σας να κάνετε το καλό» και αυτό το έλεγε για να τους παρακινήσει προς την ελεημοσύνη. Διότι τίποτα δεν μας εξισώνει τόσο πολύ με τον Θεό, όσο με το να ευεργετούμε.
Κάποιος θα πει δεν είναι τίποτα πιο αναίσχυντο από τον επαίτη. –Διατί παρακαλώ; Μήπως επειδή γυρίζει εδώ κι εκεί και φωνάζει; Θέλεις λοιπόν να σου αποδείξω ότι εμείς είμαστε πιο πολύ αναίσχυντοι απ’ αυτούς και αναιδείς; Φέρε στη μνήμη σου σε παρακαλώ πόσες φορές έγινες θηρίο θυμού για το τίποτα. Δεν ονομάζεις όμως τον εαυτό σου αναίσχυντο που έγινες θηρίο, αλλά τον επαίτη που φοβάται και τρέμει, τον ονομάζεις αυθάδη, αναιδή και με άλλα χειρότερα λόγια. Και πώς αυτή η συμπεριφορά δεν είναι η απόδειξη της χειρότερης αναισχυντίας; Επομένως μη γίνεσαι σκληρός δικαστής. Διότι ακόμη κι αν ήσουν σωστός σε όλα σου και πάλι δεν θα σου επιτρεπόταν να κρίνεις βλ. Φαρισαίο. Σκέψου ότι όταν κατακρίνεις σπρώχνεις το ξίφος σου στον εαυτό σου και ακόμη χειρότερα όταν βρίσεις και διώξεις τον επαίτη. Διότι αυτός από τον Θεό στάλθηκε σε σένα.
Σκέψου: Αν εσύ είχες έναν υπηρέτη και τον έστελνες σε κάποιον να λάβει κατόπιν δική σου εντολής χρήματα που σου οφείλει και κείνος επέστρεφε βρισμένος και διωγμένος και με άδεια χέρια τι θα έκανες σ’ αυτόν που ύβρισε τον υπηρέτη σου; Το ίδιο να σκέπτεσαι και για τον Θεό. Διότι ο Θεός στέλνει τους φτωχούς σε μας και επομένως αν δώσουμε, από τα δικά Του δίνουμε. Αν τους διώξουμε, σκέψου πόσους κεραυνούς και πόση φωτιά αξίζει αυτό που κάναμε.