Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφάλαιο Ε΄
1 Ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, καὶ καθίσαντος αὐτοῦ προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ,
2 καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς λέγων·
Ας θαυμάσουμε την ταπεινότητα του Ιησού, δεν κήρυξε εν μέσω κάποιας πόλης ή στις πλατείες αυτής αλλά σε έρημο τόπο, διδάσκοντάς μας να μην ενεργούμε σε τίποτα με επίδειξη. Και όταν λέει «ανοίξας το στόμα αυτού», θέλει να μας πει ο ευαγγελιστής ότι δεν δίδασκε μόνο με τα λόγια αλλά και όταν σιωπούσε.
3 μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Υπάρχουν ταπεινοί που έγιναν ταπεινοί διότι τους ανάγκασαν οι περιστάσεις . Δεν ομιλεί όμως γι’ αυτούς, αλλά για εκείνους που ενσυνειδήτως υπακούουν στις εντολές του Θεού. Και γιατί δεν είπε οι ταπεινοί, αλλά οι πτωχοί; Διότι αυτή η λέξη είναι εντονότερη από την πρώτη. Άλλωστε, υπάρχουν πολλές βαθμίδες ταπείνωσης. Επαινεί όμως ο Θεός μία καρδία που είναι συντετριμμένη και τεταπεινωμένη. Και δεν είπε ο τάδε είναι έτσι ή ο δείνα, αλλά μακάριοι είναι όσοι κάνουν αυτά δίχως να συγκρίνει κανέναν.
4 μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται.
Ποιους μακαρίζουν οι άνθρωποι; Τους ευτυχισμένους. Εδώ όμως ο Χριστός μακαρίζει τους πενθούντες, αυτούς δηλαδή που όλοι μας ελεεινολογούμε. Ποιους πενθούντες όμως; Σίγουρα όχι αυτούς που πενθούν για τα εγκόσμια, αλλά γι’ αυτούς που πενθούν για τις αμαρτίες τους. Δεν είπε λυπούμενοι, αλλά πενθούντες, τονίζοντας έτσι το βάθος της καταστάσεως. Ποια θα είναι η επιβράβευσή τους; «Ότι αυτοί παρακληθήσονται». Δηλαδή θα βρουν ανακούφιση. Που; Και εδώ, και στους ουρανούς. Αν λοιπόν θέλει κάποιος να βρει ανακούφιση ας φροντίσει να αισθάνεται εδώ θλίψη. Θλίψη όχι μόνο για τις αμαρτίες του, αλλά και για τις αμαρτίες των άλλων.
5 μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν.
Ποια γη; Όχι μόνο την υλική αλλά και την πνευματική, δηλαδή την γη της επαγγελίας που είναι ο παράδεισος. Εδώ ο Χριστός παρακινεί δια των υλικών σε πνευματικές αναβάσεις!
6 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται.
Ας προσέξουμε τις λέξεις που χρησιμοποιεί. «πεινώντες» και «διψώντες» ότι αυτοί «χορτασθήσονται». Συνήθως η πλεονεξία χορταίνει τον άνθρωπο από τα αγαθά, εδώ όμως ο Κύριος μας λέει το αντίθετο. Μας λέει με άλλα λόγια, μη φοβάσαι αν γίνεις φτωχός αρκεί να είσαι δίκαιος, διότι εκείνοι που χάνουν σίγουρα τα πάντα είναι οι πλεονέκτες και όχι οι δίκαιοι.
7 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται.
Δεν εννοεί βέβαια μόνον εκείνους που κάνουν ελεημοσύνη με χρήματα αλλά και με κάθε άλλο τρόπο. Βέβαια, άλλο πράγμα είναι να ελεεί άνθρωπος άνθρωπο, και άλλο ο Θεός να ελεεί τον άνθρωπο. Υπάρχει διαφορά όση το φως από το σκοτάδι.
8 μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται.
Ποιος θα δει τον Θεό; Αυτοί που έχουν καθαρή συνείδηση. Αυτοί που διακατέχονται από ευσεβή έργα. Δεν αρκεί δηλαδή κανείς μόνον να ελεεί αλλά και όλο τον νόμο με ευσυνειδησία να εκτελεί.
9 μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται.
Δεν αρκεί μόνο κανείς να μην πολεμά αλλά και να αναλαμβάνει δράση ώστε να συμφιλιώνονται και άλλοι άνθρωποι που φιλονικούν. Τι θα κερδίσουν; «ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται». Πράγματι! Αυτή ήταν η αποστολή του Χριστού, υπό την σκέπη Του να γεμίσει ειρήνη και αγάπη ο κόσμος. «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Βέβαια σήμερα δεν υπάρχει ειρήνη στον κόσμο, διότι απλά δεν δοξάζουν οι άνθρωποι τον Θεό…
10 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
11 μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ρῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ.
Τι μας λέει εδώ; Να επιδιώκουμε εκείνα που οι άνθρωποι αποφεύγουν. Παρά την παράδοξη αυτή απαίτηση του Χριστού, δεν πείστηκαν λίγοι, αλλά ολόκληρη η οικουμένη! Βέβαια, μακάριος είναι εκείνος και μόνον εκείνος που τον κακολογούν αδίκως οι άνθρωποι. Όταν δηλαδή οι κακολογίες είναι ψευδείς. Ποια είναι η αμοιβή; 12 χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς· οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑμῶν.
Οι μακαρισμοί του Χριστού έχουν μία πνευματική προοδευτικότητα. Δεν μπορεί δηλαδή κανείς να πεί επιλέγω για τον εαυτό μου τον τάδε μακαρισμό και σε αυτόν επιδίδομαι. Αλλά αφού γίνω πτωχός το πνεύματι θα θελήσω να πενθήσω για τις αμαρτίες μου ώστε να γίνω πράος και ταπεινός τη καρδία. Θα γίνω ειρηνοποιός αφού αποκτήσω την εσωτερική ειρήνη του Χριστού και πλέον δεν θα με νοιάξει αν με κακολογήσουν οι άνθρωποι για την αγάπη μου για τον Χριστό.
Ας προσέξουμε επίσης την φράση ἕνεκεν ἐμοῦ. Εδώ για πρώτη φορά φανερά ο Χριστός εξισώνει τον εαυτό Του με τον Πατέρα.
Πως θα μπορέσουμε όμως να τα κάνουμε όλα αυτά; Μας το λέει παρακάτω: 13 ῾Υμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς·
Επειδή δηλαδή έχασε τα λογικά του το ανθρώπινο γένος αποστέλλει εμάς. Τι να κάνουμε; Αφού ο Χριστός δια της σταυρικής του θυσίας θεράπευσε την νόσο και την δυσωδία στέλνει στην συνέχεια τους μαθητές Του να παστώσουν και να διατηρήσουν την θεραπεία αυτή. Αν όμως παρεκτραπούμε όχι μόνο τους άλλους δεν θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε αλλά αφού αυτοκαστραφούμε και τους άλλους θα καταστρέψουμε: ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται; εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ μὴ βληθῆναι ἔξω καὶ καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων.
14 ῾Υμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· 15 οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασι αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ.
Διαρκής επαγρύπνηση μας χρειάζεται. Όλη η ανθρωπότητα μας παρακολουθεί. Δεν μας κάνει εντύπωση ότι αν κάποιος αμαρτήσει ενώ πηγαίνει στην Εκκλησία θα του πουν; - Δεν ντρέπεσαι, είσαι και χριστιανός και αυτά κάνεις; Έχουμε επωμιστεί μια βαριά κληρονομιά αυτή του χριστιανού. Γι’ αυτό λοιπόν ας μοχθήσουμε ώστε να επιδείξουμε χρηστά έργα. Προσοχή όμως όχι προς επίδειξη. Τα έργα μας αυτά ενώ εμείς επιμελώς θα τα κρύβουμε δεν θα μπορούν πλέον να κρυφτούν!
16 οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
17 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.
Ποιος τέλος πάντων εξέφρασε τέτοιες υποψίες; -Επειδή επρόκειτο να καθιερώσει νέες εντολές προετοιμάζει τους ακροατές του. Αν και δεν εφάρμοζαν τον Μωσαϊκό νόμο οι ιουδαίοι είχαν μεγάλη ευθιξία σ’ αυτόν. Διευκρινίζει λοιπόν ότι δεν ήρθε για να καταλύσει τον νόμο αλλά για να τον συμπληρώσει. Αυτό εξουδετερώνει από τη μία την αναίδεια των ιουδαίων και από την άλλη κλειδώνει τα στόματα των αιρετικών οι οποίοι λέγουν ότι συντάκτης της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο διάβολος. Πως όμως συμπληρώνει τον νόμο; Κατ’ αρχήν επιβεβαιώνει τους προφήτες αφού τους εκπληρώνει. Δεύτερον τηρεί όλο τον νόμο και ζητεί και από μας να κάνουμε το ίδιο, και τρίτον συμπλήρωσε την παλαιά διδασκαλία χωρίς όμως να καταργεί τίποτα απ’ αυτήν:
21 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, οὐ φονεύσεις· ὃς δ᾿ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει. 22 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει· Στην εντολή αυτή που λέει να μην οργιζόμαστε δεν καταργεί το ου φονεύσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με όλες τις άλλες τις εντολές. Δηλαδή η εντολή «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι» ισοδυναμεί με την εντολή να μην οργίζεστε, η εντολή «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία» ισοδυναμεί με την εντολή να μην στρέψεις το βλέμμα σου προς γυναίκα με πόθο σαρκικό. Η εντολή να μη συγκεντρώνουμε θησαυρούς επί της γης, ισοδυναμεί με το «Μακάριοι οι ελεήμονες», οι εντολές να πενθούμε, να καταδιωκόμαστε, ισοδυναμούν με την εντολή να περνούμε από την στενή πύλη, η εντολή να πεινούμε και να διψούμε την δικαιοσύνη σημαίνει «Όσα αν θέλετε να σας κάνουν οι άνθρωποι και σεις να κάνετε σ’αυτούς».
Όταν δε μακάρισε τον ειρηνοποιό συμπλήρωσε εδώ να αφήσουμε το δώρο μας στο θυσιαστήριο και να τρέξουμε να συμφιλιωθούμε με εκείνον που αδικήσαμε και όποιος υβρίσει τον αδελφό του θα εισπράξει την κόλαση.
Η εντολή «ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά» ισοδυναμεί και πάλι με την εντολή «Μακάριοι οι ελεήμονες». Εδώ όμως δεν ζητεί απλώς να είμαστε ελεήμονες αλλά απαιτεί να προσφέρουμε και τα ενδύματά μας. Ούτε ζητεί απλώς να είμαστε ήρεμοι αλλά να στρέψουμε και το άλλο μάγουλο σε όποιον θέλει να μας χτυπήσει.
18 ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται.
Δηλαδή είναι αδύνατον να μείνουν όλα αυτά ανεκτέλεστα, αλλά θα εφαρμοστούν και οι λεπτομέρειες του νόμου. Θα αλλάξει προς το καλύτερο όλη η κτίση και το ανθρώπινο γένος θα προσκληθεί σε άλλη πατρίδα με ηθικότερη ζωή.
19 ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.
Αφού λοιπόν στερέωσε την διδασκαλία Του από κάθε καχυποψία, τώρα φοβερίζει και επιπλέον λέγει:
20 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ἡ δικαιοσύνη ὑμῶν πλεῖον τῶν γραμματέων καὶ Φαρισαίων, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
Αν αυτή η απειλή αναφέρονταν στον παλαιό νόμο δεν θα έλεγε να περισσεύσει.
Γιατί όμως χαρακτήρισε κάποιες εντολές ελάχιστες ενώ είναι τόσο σπουδαίες; -Επειδή επρόκειτο να νομοθετήσει ο Ίδιος. Όταν λέει ελάχιστος στην βασιλεία των ουρανών, δεν εννοεί μόνο τον παράδεισο αλλά με τη λέξη «βασιλεία» και τον χρόνο της αναστάσεως των νεκρών και την Δευτέρα Παρουσία.
Γνώριζε βέβαια ο Θεός εκ των προτέρων ότι πολλοί είναι αδιάφοροι και θα θεωρούσαν υπερβολικό το να ριφθεί κανείς στην κόλαση επειδή είπε κάποιον μωρό, ή να θεωρηθεί κάποιος μοιχός μόνο επειδή κοίταξε. Όμως, αυτή την νοοτροπία της νωθρότητας ήθελε να καταπολεμήσει. Τόνισε δε ότι δεν πρέπει μόνο κανείς να εκτελέσει αλλά και να διδάξει και τους άλλους.
Πρόσεξε τώρα την δύναμη της Χάριτος του Θεού, αφού απαιτεί από τους νεοσύλλεκτους μαθητές να είναι ανώτεροι από τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Λέγοντας «Γραμματέων και Φαρισαίων» δεν εννοεί εδώ τους αμαρτωλούς αλλά εκείνους που εκτελούν τις εντολές. Μας χάρισε λοιπόν μεγαλύτερη δύναμη ο Χριστός και έτσι πλέον δεν αρκεί μόνο η εκτέλεση της Παλαιάς Διαθήκης χρειάζεται περισσότερος αγώνας. Δεν θα ανταμειφθούμε πλέον με γάλα και μέλι, ούτε με πολυτεκνία, ούτε με ευτυχισμένα γηρατειά, αλλά με του ουρανού τα αγαθά και με την ιδιότητα των υιών του Θεού.
Αλλά γιατί δεν είπε ΕΙΠΑ στους αρχαίους, αφού ο Ίδιος έδωσε τις εντολές σ’ αυτούς; Διότι δεν ήταν ευπρόσδεκτος από τους ακροατές του ο λόγος Του. Όμως ποιος προφήτης μίλησε ποτέ με τόση αυθεντία; Κανείς. Έλεγαν «Τάδε λέγει Κύριος», αλλά ο Υιός δεν ομιλεί έτσι.
Ας δούμε όμως την φιλοσοφία κάποιων εντολών της Παλαιάς Διαθήκης όπως το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» και το «οδόντα αντί οδόντος». Πως είναι δυνατόν να είναι αγαθός εκείνος που έδωσε τέτοιου είδους εντολές ή άλλες παρόμοιες;
Απάντηση: Δεν έδωσε αυτές τις εντολές για να καλύψει πιθανά αισθήματα εκδικήσεως και τιμωρίας, αλλά για την προστασία των αδυνάτων από την υπέρμετρη κακοποίηση. Ας υποθέσουμε ότι δεν υπήρχαν αυτές οι εντολές, άρα όλοι θα ενεργούσαν χωρίς τον φόβο της τιμωρίας, άρα όλες οι πόλεις θα πλημμύριζαν από εγκληματίες ατιμώρητους. Συνεπώς οι εντολές αυτές είχαν φιλάνθρωπο-προστατευτικό χαρακτήρα και όχι απάνθρωπο και εκδικητικό.
Όμως πολλοί θα πουν ότι ο «Θεός της Καινής Διαθήκης» δίνει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των πραγμάτων. Καταδικάζει ακόμη και την επιθυμία για οργή. Μήπως λοιπόν ρωτούν ο Θεός της Καινής διαθήκης αποδεικνύεται ήπιος σε σχέση με τον «Θεό της Παλαιάς Διαθήκης»; Απάντηση: Όχι και οι δύο μορφές των εντολών έχουν τον αυτό χαρακτήρα είναι ανάλογες των περιστάσεων και έχουν τον αυτό σκοπό.
Ρωτούν όμως οι επικριτές: Τι γίνεται όμως όταν λέει να στρέψουμε και το άλλο μάγουλο σ’ αυτόν που μας χτυπά; Ο εγκληματίας μένει ατιμώρητος; Απάντηση: Όχι, απλά μην τον τιμωρήσεις εσύ. Βέβαια το να μην οργισθούμε θέλει διάκριση. Επιτρέπεται να οργισθούμε όταν έχουμε για παράδειγμα κίνητρο να επαναφέρουμε κάποιον στον δρόμο του Θεού. Είναι ανεπίτρεπτη όμως η οργή όταν συμβαίνει με αίσθημα εκδίκησης και παροξυσμού. Είναι αυτό δηλαδή που διαβάζουμε στις γραφές «Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε».
Σε άλλο σημείο στην επί του όρους ομιλία ο Χριστός διδάσκει: «ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ρακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ μωρέ, ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός». Τι εντολή είναι αυτή πάλι; Για μια λέξη να τιμωρηθούμε τόσο αυστηρά; Απάντηση: Δεν γνωρίζεις ότι οι περισσότερες αμαρτίες αρχίζουν με τα λόγια; Βλασφημούμε, απαρνούμεθα, επιορκούμε, ψευδομαρτυρούμε. Έτσι με μικρές λέξεις ανάβουν μεγάλες πυρκαγιές, πυρπολείται η ψυχή. Άλλωστε εμείς οι ίδιοι θεωρούμε ανυπόφορη και την ελάχιστη προσβολή. Τα λόγια πολλές φορές ανέτρεψαν ολόκληρες πόλεις. Τα λόγια μοιάζουν με την φωτιά. Αν η φωτιά είναι πολύ ισχυρή, ακόμη και το νερό αντί να την σβήσει την ενισχύει. Ο Χριστός τα γνωρίζει ασφαλώς όλα αυτά και έτσι καθορίζει μικρότερη τιμωρία σε εκείνον απλά που θα οργισθεί και βαρύτερη σε εκείνον που θα εκφραστεί με ύβρεις.
Δεν είναι απλό πράγμα και εύκολα προσπελάσιμο το να πεις κάποιον βλάκα. Του αφαιρείς τον νου, την φρόνηση, την υψηλή καταγωγή του. Ας μην ομιλούμε λοιπόν με επιπολαιότητα.
Ο Θεός είναι ξεκάθαρος μαζί μας: «᾿Εὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ, 24 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου». Δεν δέχεται δηλαδή ο Θεός ούτε τις προσευχές μας, ούτε τις ελεημοσύνες μας αν υπάρχουν εκκρεμότητες με τους συνανθρώπους μας. Πήγαινε λέει και συμφιλιώσου. Άλλωστε Αυτός πρώτος μας έδωσε το παράδειγμα, αφού έτρεξε κοντά μας, έγινε άνθρωπος. Άφησε λοιπόν μας λέγει το δώρο σου στο θυσιαστήριο. Δεν λογαριάζει τον εαυτό Του, την τιμή που του γίνεται. ΑΣ ΔΙΑΚΟΠΕΙ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΟΥ μας λέει! ΚΑΤΑΛΑΓΗΘΙ συμφιλιώσου ακόμα κι αν εσύ δεν είσαι ο φταίχτης.
Θα πει κάποιος, εδώ ο Θεός ωφελεί τον αδικούντα, βλάπτει τον αδικημένο. Τι γίνεται όμως στην πραγματικότητα; -ο αδικημένος τελικά ωφελείται, γυρνά πίσω στο θυσιαστήριο και αφήνει το δώρο του με περισσότερη παρρησία. Ας σκεφτούμε και πάλι την συμπεριφορά του Χριστού ο οποίος α μη τι άλλο είχε δίκαια παράπονα εναντίον μας. Κι όμως προσέτρεξε, κι όμως θυσιάστηκε!
Συμφιλιώσου πριν σε βρει η δύση του ηλίου. Γιατί; Γιατί την ημέρα είσαι απασχολημένος, το βράδυ όμως θεριεύουν οι λογισμοί, μεγαλώνει η σύγχυση. Ο διάβολος εκμεταλλεύεται την μοναξιά και διαχύει περισσότερο δηλητήριο.
Συνεπώς η εντολή να μην αποκαλούμε κανέναν ανόητο είναι ένα προληπτικό φάρμακο κατά του μίσους. Η δε συμφιλίωση είναι φάρμακο θεραπευτικό.
Άλλη ερώτηση που κάνουν ορισμένοι: Τι γίνεται με τα δικαστήρια, επιτρέπεται οι χριστιανοί μετά απ’ όσα ακούσαμε να προστρέχουν για υποθέσεις τους σ’ αυτά; Ο Θεός το λέει ξεκάθαρα, προτίμησε να αδικηθείς. Αν πας στον δικαστή αυτόματα έχασες την ελευθερία σου παραχώρησες την κρίση σου σε έναν τρίτο. Πάρε λοιπόν εσύ την απόφαση, κάνε τις απόψεις του αντιπάλου σου δικές σου! Αν αυτό φαίνεται δυσβάστακτο, σκέψου τους μάρτυρες, σκέψου ότι όλα αυτά τα κάνεις για τον Θεό και τα τότε θα «απολαύσεις» το εκούσιο μαρτύριό που προκάλεσες στον εαυτό σου.
Ας αποτινάξουμε λοιπόν αδελφοί τον ζυγό των παθών από πάνω μας, τότε ο δρόμος της κακίας από ελκυστικός που φαίνονταν πριν θα μας φανεί ελεεινός, άξιος πάσης αποστροφής.
27 «Ακούσατε ότι ειπώθηκε: Μη μοιχέψεις.
28 Εγώ όμως σας λέω ότι καθένας που βλέπει γυναίκα, με σκοπό να επιθυμήσει αυτήν, ήδη μοίχεψε με αυτή μέσα στην καρδιά του.
Ας προσέξουμε· δεν είπε όποιος επιθυμήσει να μοιχεύσει, αλλά όποιος κοιτάξει και στη συνέχεια επιθυμήσει να μοιχεύσει, μας δείχνει δηλαδή τον τρόπο που γεννάται ο λογισμός, στη συνέχεια η αιχμαλωσία και τέλος η πράξη. Αν κοιτάξω τότε θα επιθυμήσω.
Αν κοιτάξω όμως και δεν πράξω τίποτα πονηρό; Ανάβει παρόλα αυτά το καμίνι και κάποτε θα έρθει και η αιχμαλωσία. Αν ένα παιδί κρατά μαχαίρι, δεν το μαλώνεις από φόβο μη τυχόν κοπεί;
Γιατί όμως ο Χριστός αναφέρεται στο κοίταγμα των ανδρών και όχι των γυναικών; Επειδή όταν μιλά στο κεφάλι δίδει παράλληλα και συμβουλή στο υπόλοιπο σώμα
Βέβαια, το να κοιτάξει κανείς την γυναίκα του δεν εμπεριέχει μέσα του ενοχή, το πρόβλημα βρίσκεται όταν κανείς αγναντεύει σε ξένα κάλλη.
Υπάρχει όμως και μια δικαιολογία όσον αφορά το κοίταγμα των ανδρών. Ο καλλωπισμός των γυναικών. Ρωτούν δε μερικές από αυτές. Αν καλλωπίζομαι χωρίς να έχω σκοπό να σκανδαλίσω. Έφτιαξες όμως το δηλητήριο, το προσέφερες κι ας μην ευρέθη κανείς να δοκιμάσει…
29 Και αν ο οφθαλμός σου ο δεξιός σε σκανδαλίζει, βγάλε τον και ρίξε τον μακριά από εσένα. Γιατί σε συμφέρει να χαθεί ένα από τα μέλη σου και να μη ριχτεί όλο το σώμα σου στη γέεννα.
30 Και αν το δεξί σου χέρι σε σκανδαλίζει, κόψε το εντελώς και ρίξε το μακριά από εσένα. Γιατί σε συμφέρει να χαθεί ένα από τα μέλη σου και να μην πάει όλο το σώμα σου στη γέεννα».
Δηλαδή με λίγα λόγια απομακρύνσου. Κάποιοι το εννοούν αυτό το εδάφιο κυριολεκτικά. Δηλαδή τι να κάνω; Να βγάλω το δεξί μου μάτι; Και τι θα γίνει αν συνεχίσω να βλέπω και με το αριστερό;…
31 ᾿Ερρέθη δέ· ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον.
Αυτός ο νόμος ελέχθη διά Μωϋσέως. Γιατί; Διότι τότε οι άνδρες περιφρονούσαν τις γυναίκες αν δεν τους έδιδε ο Μωυσής την δυνατότητα διαζυγίου θα τις έσφαζαν.
32 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι, καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ, μοιχᾶται.
Ο μοναδικός λόγος λοιπόν για ένα διαζύγιο είναι η μοιχεία. Διότι ο σκοπός είναι το σώμα να μη γίνει μέλος της πορνείας, αν όμως αυτό συμβεί τότε πλέον ο γάμος μπορεί να διαλυθεί.
33 Πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου.
34 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως· μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶ τοῦ Θεοῦ·
35 μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστι τῶν ποδῶν αὐτοῦ· μήτε εἰς ῾Ιεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶ τοῦ μεγάλου βασιλέως·
Όλα τα συσχετίζει με τον Θεό. Αν ορκίζομαι σε πράγματα χωρίς να έχω την αίσθηση ότι αυτά ανήκουν στον Θεό, τότε γίνομαι ειδωλολάτρης.
36 μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ἢ μέλαιναν ποιῆσαι.
Απέχεις δηλαδή από το να είσαι κύριος ακόμη και της κεφαλής σου. Τίποτα δεν σου ανήκει… Μη λες λοιπόν έχω δικαίωμα να αμαρτάνω. Εδώ δεν σου ανήκει το κεφάλι σου!
37 ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.
Τι είναι το παραπάνω από το ναι ή το όχι; Ο όρκος και η επιορκία. Το πρώτο περιττεύει και το δεύτερο σίγουρα είναι διαβολικό.
38 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη, ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος·
39 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ· ἀλλ᾿ ὅστις σε ραπίσει ἐπὶ τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην·
Ας προσέξουμε, δεν είπε να μην αντισταθείς στον αδελφό, αλλά στον πονηρό διότι εκείνος σπρώχνει τον δράστη να χειροδικήσει. Ο Κύριος με αυτό τον τρόπο μετριάζει την υπερβολική οργή του παθόντος μεταθέτοντας την ευθύνη στον διάβολο. Θα ρωτήσει κάποιος. –Δηλαδή δεν πρέπει να αντιστεκόμαστε στον πονηρό; Απαντούμε: Ασφαλώς και πρέπει, αλλά όχι με τον συνηθισμένο τρόπο (δέρνοντας και σπρώχνοντας) αλλά παρέχοντας τον εαυτό μας στην κακοποίηση. Έτσι νικιέται ο πονηρός! Την φωτιά κανείς δεν τη σβήνει με φωτιά…
Ο Χριστός διδάσκει την ανεξικακία όταν μας καλεί να γυρίσουμε στον εχθροπραξία και το άλλο μάγουλο. Σημειώνουμε πως δεν υπάρχει πιο ταπεινωτικό χτύπημα από αυτό που γίνεται στη σιαγόνα ενός ανθρώπου.
Ας αναρωτηθούμε τώρα πια θα είναι η αντίδραση του δράστη όταν του γυρίσει κάποιος και το άλλο μάγουλο: Θα εκπλαγεί. Δεν θα καταφέρει να πράξει και το δεύτερο χτύπημα ακόμη κι αν είναι αγριότερος και από τα θηρία. Μάλιστα θα καταδικάσει τον εαυτό του και για το πρώτο χτύπημα. Ακόμη πιο θαυμαστό θα είναι όταν ο δράστης θαυμάζοντας τον ανεξίκακο, θα ελεηνολογήσει τον εαυτό του και θα θελήσει από εχθρός να γίνει φίλος του!
40 καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον·
Την ίδια υπερβολή χρησιμοποιεί και εδώ. Όπως πριν μας παρότρυνε να γυρίσουμε και την αριστερά σιαγόνα, έτσι και εδώ μας ζητά να χαρίσουμε και το πανωφόρι μας σε αυτόν που μας ζητά μόνο το πουκάμισο. -Και τι θα γίνει θα τριγυρνάμε γυμνοί; Αντιθέτως· αν κάποιος κυβερνά τη ζωή του με τέτοιο τρόπο ο Θεός θα του στείλει πολλούς που θα του χαρίσουν άλλα πανωφόρια και αν ήταν δυνατόν και την ίδια τους την σάρκα θα έβγαζαν για να του δώσουν! Και αν νομίζεις ότι εδώ φτάσαμε στο τέλος και στην τελειότητα άκου τι λέει παρακάτω:
41 καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν, ὕπαγε μετ᾿ αὐτοῦ δύο·
42 τῷ αἰτοῦντί σε δίδου καὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανείσασθαι μὴ ἀποστραφῇς.
Δηλαδή ακόμη και το ίδιο σου το σώμα υπέβαλλε σε ταλαιπωρία για χάρη του αδελφού και μάλιστα περισσότερο απ’ όσο ο άλλος σου ζητήσει για χάρη του.
43 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη, ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου καὶ μισήσεις τὸν ἐχθρόν σου.
44 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καὶ διωκόντων ὑμᾶς.
45 ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους.
Δεν είπε απλά να αγαπάμε, αλλά και να προσευχόμαστε υπέρ των αδελφών. Ας μετρήσουμε λοιπόν τα σκαλοπάτια της αρετής στα οποία ο Κύριος μας ζητά να ανεβούμε:
Α) Να μην κάνουμε εμείς την αρχή της αδικίας
Β) Να μην ανταποδίδουμε τα ίδια σ’ αυτούς που μας αδικούν
Γ) Να μείνουμε ήσυχοι-ατάραχοι απέναντι στην αδικία
Δ) Να προσφέρουμε τον εαυτό μας στην αδικία
Ε) Να δώσουμε περισσότερα απ΄όσα μας ζητά ο αντίδικος
Στ) Να μη μισήσουμε αυτόν που μας έβλαψε
Ζ) Αντιθέτως να τον αγαπήσουμε
Η) Να τον ευεργετήσουμε
Θ) Να παρακαλέσουμε για χάρη του τον Θεό
Και τι θα κερδίσουμε αν τα κάνουμε όλα αυτά που μοιάζουν τώρα αδύνατα και υπερβολικά; Σκέψου:- αν κάποιος σου έλεγε κάνε όλα αυτά και σύντομα στον λογαριασμό σου θα μπουν ένα εκατομμύριο ευρώ, δεν θα τα έκανες; Και βέβαια θα τα έκανες και μάλιστα περισσότερα απ’ αυτά. Όμως ο Θεός σου υπόσχεται κάτι παραπάνω από χρήματα. Σου τάζει θέωση, σου λέει ότι θα σε κάνει θεό! Όμοιο με τον Πατέρα!
Αυτός ευεργετεί δίκαιους και άδικους, πονηρούς και αγαθούς, ευεργετεί του δούλους του. Εσύ, ο δούλος, πρέπει απλά να ευεργετήσεις έναν όμοιό σου, έναν ομόδουλό σου. Άρα και πάλι δεν τίθεται μέτρο σύγκρισης. Άκουσε τον Χριστό να λέει πάνω από τον σταυρό: «Συγχώρεσέ τους, δεν ξέρουν τι κάνουν». Αυτοί νοσούν, στην ουσία αυτοί κακοποιούν τον εαυτό τους.
46 ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, τίνα μισθὸν ἔχετε; οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσι;
47 καὶ ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς φίλους ὑμῶν μόνον, τί περισσὸν ποιεῖτε; οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι οὕτω ποιοῦσιν;
Φανταστείτε σε πόσο αθλία κατάσταση βρισκόμαστε, όταν ούτε στους τελώνες δεν μπορούμε να μοιάσουμε, όταν εμείς ούτε αυτούς που μας αγαπούν δεν αγαπάμε!
Και ο Κύριος της Δόξης καταλήγει τον λόγο Του λέγοντας και παροτρύνοντας:
48 ῎Εσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν.