Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ. Α΄

Ερμηνεία Καινής Διαθήκης

Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο

Κεφάλαιο Α΄

                        «Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ Δαυΐδ, υἱοῦ Ἀβραάμ».

        Ξεκινώντας ο Ματθαίος ονομάζει το Ευαγγέλιό του «Βίβλο γενέσεως». Το ερώτημα που προκύπτει αμέσως είναι το γιατί βάζει αυτόν τον περιοριστικό τίτλο; Μήπως δεν επρόκειτο να μας εξιστορήσει για θαύματα, για την διδασκαλία του Χριστού, για την σταύρωση, για τριήμερο ταφή, για την Ανάσταση; Βεβαίως θα μας τα εξιστορήσει όλα αυτά. Όμως όλα αυτά που είπαμε ακολοθούνται από το γεγονός της γεννήσεως. Και η γέννηση του Χριστού είναι ένα γεγονός που δεν μπορεί να ερμηνευτεί από την ανθρώπινη λογική. Αφού λοιπόν ο Αχώρητος χώρεσε στην κοιλιά μιας γυναίκας όλα τα υπόλοιπα πλέον είναι δυνατά να συμβούν.

        Ακολουθεί η γενεαλογία του Ιησού. Ξεκινά από τον Αβραάμ και καταλήγει στον Ιωσήφ τον Άνδρα Μαρίας. Μας αναφέρει λοιπόν την γενεαλογία του Ιησού Χριστού λες και αυτός είναι απόγονος όλων αυτών. Εκείνος που δημιούργησε τα πάντα εμφανίζεται τώρα ως Υιός του ανθρώπου. Όρο με τον οποίο δεν διστάζει άλλωστε να αποκαλέσει και ο ίδιος τον εαυτό του. Ο Χριστός λοιπόν δεν ντρέπεται να ονομαστεί υιός του ανθρώπου διότι δεν τον ενδιαφέρει η αμαρτωλότητα του ανθρώπου, αλλά η μετάνοια και η σωτηρία του. Άλλωστε θα βρούμε μέσα στην γενεαλογία του Ιησού ανθρώπους αμαρτωλούς. Αλλά ακόμη και τα «μεγάλα ονόματα» της γενεαλογίας όπως αυτό του Αβραάμ και του Δαυίδ, δεν υπήρξαν άμεμπτα των αμαρτιών . Ο Δαυίδ για παράδειγμα απόκτησε τον Σολομώντα από γυναίκα πόρνη, ενώ ο Αβραάμ κατηγορείται ευθέως από την Θάμαρ για πορνεία.
Συνεπώς ο Χριστός εδώ δεν έρχεται να κατηγορήσει, ούτε να σκεπάσει αλλά να αποκαλύψει και τελικά να αγκαλιάσει το ανθρώπινο γένος όπως είναι με όλα τα κουσούρια της αμαρτίας του.

        Η γενεαλογία όμως του Ιησού έχει και μία ακόμη ουσιαστική χρησιμότητα. Καταδεικνύει ότι είναι απόγονος της φυλής του Ιούδα και συνεπώς και του Δαυίδ. Οι προφητείες για τον ερχομό του Μεσσία αυτό ακριβώς έλεγαν ότι ο Μεσσίας θα είναι υιός Δαυίδ.

        Γιατί όμως μας αναφέρει στο τέλος τον Ιωσήφ τον άνδρα Μαρία ο οποίος κανέναν απολύτως ρόλο δεν είχε στην ενσάρκωση του Χριστού; Θα μπορούσε να γράψει μόνο για την Παναγία που τον γέννησε.  Η απάντηση έγκειται στην συνήθεια των Ιουδαίων στις γενεαλογίες τους να μην αναφέρουν τις γυναίκες αλλά τους άνδρες. Θα ξένιζε λοιπόν πολύ τους ακροατές του Ευαγγελίου αν διάβαζαν σε μια γενεαλογία το όνομα μιας γυναίκας. Άλλωστε οι Ιουδαίοι δεν θα δέχονταν με κανέναν τρόπο ότι μία παρθένος έμεινε έγκυος και οπωσδήποτε θα την λιθοβολούσαν με την κατηγορία της Μοιχείας.

        Ας αφήσουμε όμως όλα αυτά και ας φτάσουμε στην ουσία του πράγματος. Ας μιλήσουμε για τον τρόπο της γεννήσεως: «Τοῦ δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἦνμνηστευθείσης γὰρ τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ Ἰωσήφ, πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου».

        Να λοιπόν ο τρόπος της γεννήσεως. Η Μαρία έμεινε έγκυος όχι από άνδρα αλλά από το Άγιο Πνεύμα. Εδώ λοιπόν έχουμε ένα παράδοξο γεγονός. Κάτι που δεν χωρά στην ανθρώπινη λογική. Κάτι που ο άνθρωπος δεν πρέπει να σταθεί και να ερευνήσει γιατί δεν μπορεί να το κατανοήσει. Και όσοι προσπαθούν να το ερευνήσουν τελικά πέφτουν σε σειρά λαθών. Γιατί πως χώρεσε ο απέραντος Θεός στην κοιλιά μιας γυναίκας; Πως ο απέραντος Θεός έγινε άνθρωπος; Όλα αυτά και άλλα άπειρα τα αγνοούμε και αναγκαστικά τα προσπερνούμε.

        «Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν καὶ μὴ θέλων αὐτὴν παραδειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτήν».

        Το πρόσωπο του Ιωσήφ έχει πολύ σπουδαία σημασία. Τον ονομάζει δίκαιο. Ο Ιωσήφ ήταν πράγματι ένας πολύ ενάρετος άνθρωπος τηρητής του Μωσαϊκού νόμου και καλός γνώστης αυτού. Ποιος άνδρας εκείνο τον καιρό αν είχε όχι απλά μία υποψία μοιχείας, αλλά το τεκμήριο της εγκυμοσύνης  δεν θα διαπόπεμπε την γυναίκα του ως μοιχαλίδα; Όμως ο Ιωσήφ παρότι βρήκε την Παναγία έγκυο δεν θέλησε να την τιμωρήσει παραδειγματικά, αλλά με μυστικό τρόπο θέλησε να της δώσει διαζύγιο: «ἐβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτήν».

        «Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾿ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων· Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυΐδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριὰμ τὴν γυναῖκά σου· τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν Ἁγίου». Ο άγγελος λοιπόν εδώ εμφανίζεται κατ’ όναρ στον Ιωσήφ και τον προσφωνεί αμέσως Υιό Δαυίδ. Είπαμε ότι ο Ιωσήφ ήταν καλός γνώστης των γραφών. Ήξερε ότι ο Μεσσίας θα προέλθει από την γενεαλογία του Δαυίδ και ότι και ο ίδιος ανήκε στην ίδια φυλή με τον Μεσσία. Του εξηγεί στη συνέχεια ότι η εγκυμοσύνη της Μαρίας είναι ενέργεια του Αγίου Πνεύματος και τον βάζει τώρα  προ των ευθυνών του. Να μην παρατήσει την γυναίκα του αλλά να εκτελέσει το θέλημα του Θεού.        «τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν· αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν». Του λέει τώρα το όνομα που θα δώσει στο Θείο βρέφος θυμίζοντάς του ότι Αυτός που επρόκειτο να έρθει δεν υπόσχεται κατάπαυση των πολέμων, ούτε κρίση, ούτε βασίλεια ούτε δόξα. Ο σκοπός του ερχομού του Μεσσία είναι μόνο ένας: Η λύτρωση των ανθρώπων από τις αμαρτίες του και τον θάνατο.

        «      Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος». Ο Ιωσήφ γνωρίζει τους προφήτες και γνωρίζει για τις προφητείες του Ησαΐα. Άρα η ενσάρκωση του Χριστού ανήκει στο προαιώνιο σχέδιο του Θεού για την σωτηρία των ανθρώπων.

        «Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεός». Τώρα του λέει την προφητεία κατά την οποία μία παρθένος θα τεκνοποιήσει υιό. Ο Ιωσήφ ήξερε την προφητεία, η λέξη παρθένος του ήταν συνεπώς γνώριμη και τώρα βρίσκεται μπροστά στην κατανόηση αυτού του χωρίου του Ησαΐα που διάβαζε τόσο καιρό και αναγκαστικά προσπερνούσε γιατί δεν μπορούσε να κατανοήσει. Αλλά γιατί μας λέει ότι θα τον ονομάσουν Εμμανουήλ; Γιατί όχι Ιησού; Εμμανουήλ σημαίνει μεθ’ ημών ο θεός. Οι άνθρωποι ότι έβλεπαν αυτό και περιέγραφαν. Τι έβλεπαν; Τον Θεό να περπατά ανάμεσά τους. Άρα εδώ δεν  πρόκειται για όνομα, αλλά για περιγραφή μιας κατάστασης.

                «Διεγερθεὶς δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος Κυρίου καὶ παρέλαβε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ    καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν».

        Αυτό το εδάφιο χρησιμοποιούν όλοι μα όλοι οι αιρετικοί για να πολεμήσουν το αειπάρθενον της Παναγίας. Δεν ήρθε λέει σε συζυγική σχέση μαζί της έως ότου γέννησε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον. Αυτό το «εώς» είναι που τους σκανδαλίζει γιατί δεν κατανοούν ότι αυτή η λέξη αποτελεί μία βιβλική ορολογία. Ας θυμηθούμε κάτι παρόμοιο: «Από του αιώνος εως του αιώνος συ ει» Εδώ δεν οριοθετεί την αιωνιότητα του Θεού, είναι έκφραση που δείχνει το άπειρο. Άλλο παράδειγμα: Ο Νώε βγάζει τον κόρακα από την κιβωτό για να δει αν θα βρει κάπου να πατήσει ή αν θα επιστρέψει στην κιβωτό: «καὶ ἐξελθών, οὐκ ἀνέστρεψεν ἕως τοῦ ξηρανθῆναι τὸ ὕδωρ ἀπὸ τῆς γῆς» . Εδώ η  λέξη έως δεν σημαίνει ότι αργότερα επέστρεψε ο κόρακας στην κιβωτό, αλλά ασφαλώς ότι αυτός ποτέ δεν επέστρεψε. Υπάρχουν και άλλα πολλά παραδείγματα που μπορούμε να βρούμε στην βίβλο.

        Άλλωστε είδαμε το πώς και σε πιο μέγεθος ήταν ευλαβής ο Ιωσήφ και δίκαιος. Πως θα μπορούσε αυτός ο δίκαιος άνθρωπος να ερχόταν σε συζυγική σχέση με την μητέρα του Θεού;