ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ (ΙΣΤ΄)
1.Ταύτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα μὴ σκανδαλισθῆτε. 2 ἀποσυναγώγους ποιήσουσιν ὑμᾶς· ἀλλ' ἔρχεται ὥρα ἵνα πᾶς ὁ ἀποκτείνας ὑμᾶς δόξῃ λατρείαν προσφέρειν τῷ Θεῷ. 3 καὶ ταῦτα ποιήσουσιν, ὅτι οὐκ ἔγνωσαν τὸν πατέρα οὐδὲ ἐμέ.
4 ἀλλὰ ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ὅταν ἔλθῃ ἡ ὥρα, μνημονεύητε αὐτῶν ὅτι ἐγὼ εἶπον ὑμῖν. ταῦτα δὲ ὑμῖν ἐξ ἀρχῆς οὐκ εἶπον, ὅτι μεθ' ὑμῶν ἤμην.
Είναι μεγάλη η τυραννία της λύπης και χρειαζόμαστε πολύ ανδρεία, ώστε να σταθούμε απέναντι απ’ αυτό το πάθος με γενναιότητα και καρπούμενοι την χρησιμότητα απ’ αυτό να αφήνουμε κατά μέρος το περιττό, καθ’ όσον έχει και κάτι το χρήσιμο. Διότι όταν αμαρτάνουμε εμείς ή άλλοι, τότε μόνον είναι σωστό να λυπόμαστε. Όταν όμως περιπέσουμε σε ανθρώπινες καταστάσεις, τα΄τοε πλέον είναι άχρηστη η χρήση της λύπης. Πράγματι είναι φοβερό πράγμα η υπερβολική λύπη, είναι φοβερή και γίνεται και αιτία θανάτου.
«Αυτά δεν σας τα είπα από την αρχή». Και γιατί; - Για να μη πει κανείς ότι τα έλεγε αυτά συμπεραίνοντας από αυτά που πολλές φορές συμβαίνουν. Και δεν τα έλεγε τόσο καιρό όλα αυτά όχι γιατί δεν τα γνώριζε, αλλά «επειδή ήταν μαζί τους» κι έτσι ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορούσαν να τον ρωτήσουν και έτσι όλος ο πόλεμος μεταφέρονταν εναντίον Του. Όμως δεν τους έλεγε: «θα οδηγηθείτε ενώπιον ηγεμόνων και βασιλέων και θα σας μαστιγώσουν μέσα στις συναγωγές»; Πως λοιπόν λέγει «δεν σας τα είπα αυτά από την αρχή»; -Ναι, προείπε τότε για τις μαστιγώσεις και την οδήγησή τους ενώπιον των αρχών, δεν τους είπε όμως ότι ο θάνατός τους θα θεωρούνταν τόσο σημαντικός, ώστε αυτό το πράγμα να θεωρείται λατρεία.
5 νῦν δὲ ὑπάγω πρὸς τὸν πέμψαντά με, καὶ οὐδεὶς ἐξ ὑμῶν ἐρωτᾷ με ποῦ ὑπάγεις!
6 ἀλλ' ὅτι ταῦτα λελάληκα ὑμῖν, ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑμῶν τὴν καρδίαν.
Δεν είναι και αυτή μικρή παρηγοριά, το να μάθουν δηλαδή ότι γνώριζε το υπερβολικό μέγεθος της λύπης τους. Γιατί όμως δεν τους τα είπε όλα αυτά όταν έλαβαν το Πνεύμα το Άγιο; -Για να μάθεις ότι ήταν πάρα πολύ ενάρετοι, διότι χωρίς ακόμη να αξιωθούν να λάβουν το Άγιο Πνεύμα, δεν τον εγκατέλειψαν κυριευθέντες από την λύπη, σκέψου τώρα ποιοι επρόκειτο αυτοί να γίνουν λαμβάνοντες το Άγιο Πνέυμα…
7 ἀλλ' ἐγὼ τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑμῖν·
Πρόσεχε πως τους παρηγορεί πάλι διότι λέγει, δεν σας λέγω λόγια που προκαλούν ευχαρίστηση, αλλά κι αν ακόμη είναι τόσο πολύ δυδάρεστα αυτά, πρέπει να ακούσετε αυτά που σας συμφέρουν. Διότι εσείς μεν επιθυμείτε να είμαι μαζί σας, το συμφέρον σας όμως είναι άλλο. Γνώρισμα δε εκείνω που φροντίζουν για τους φίλους είναι το να μη παρασύρεται από τα συναισθήματα των φίλων του.
συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω. ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς·
Τι λέγουν εδώ εκείνοι που δεν έχουν την πρέπουσα γνώμη περί του Αγίου Πνεύματος; Συμφέρει να φύγει ο Κύριος και να έλθει ο δούλος; -βλέπεις όμως πόση είναι η αξιά του Πνεύματος; «Εάν δε απέλθω θα στείλω αυτόν προς εσάς». Και ποιο το κέρδος; 8 καὶ ἐλθὼν ἐκεῖνος ἐλέγξει τὸν κόσμον περὶ ἁμαρτίας καὶ περὶ δικαιοσύνης καὶ περὶ κρίσεως.
Δηλαδή δεν θα τα κάνουν αυτά χωρίς να τιμωρηθούν. Δηλαδή τω΄ρα μεν λέγουν ότι υιός του ξυλουργού, του οποίου εμείς γνωρίζουμε τον πατέρα και την μητέρα, όταν όμως δουν τον θάνατο να καταλύεται, την κακία να εκδιώκεται, την αναπηρία της ανθρώπινης φύσεως να θεραπεύεται, τους δαίμονες να εκδιώκονται, την απερίγραπτη χορηγία του Πνεύματος, και όλα αυτά θα συμβαίνουν διά της επικλήσεως του ονόματός μου, τι θα πουν; Διότι μαρτύρησε για μένα ο Πατήρ, θα μαρτυρήσει και το Πνεύμα, αν και βεάβαια και στην αρχή μαρτύρησε, όμως θα το κάνει αυτό και τώρα.
9 περὶ ἁμαρτίας μέν, ὅτι οὐ πιστεύουσιν εἰς ἐμέ· Θα αποκλέισει δηλαδή κάθε δικαιολογία και θα αποδείξει ότι διέπραξαν πράγματα ασυγχώρητα.
10 περὶ δικαιοσύνης δέ, ὅτι πρὸς τὸν πατέρα μου ὑπάγω καὶ οὐκέτι θεωρεῖτέ με· Δηλαδή σας χάρισα ακατάληπτο βίο και αυτό είναι απόδειξη ότι μεταβαίνω προς τον Πατέρα μου, διότι επειδή πάντοτε τον κατηγορούσαν γι’ αυτό, ότι δεν προέρχεται από τον Θεό και με αυτή την κατηγορία τον αποκαλούσαν αμαρτωλό και παράνομο, λέγει λοιπόν ότι και αυτήν την δικαιολογία θα εξαλείψει.
11 περὶ δὲ κρίσεως, ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου κέκριται. Πάλι εδώ κάνει λόγο περί δικαιοσύνης, διότι κατενίκησε τον αντίδικό Του. και πως τον κατανίκησε; Με την Ανάστασή Του.
12 ῎Ετι πολλὰ ἔχω λέγειν ὑμῖν, ἀλλ' οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι.
Να λοιπόν γιατί σας συμφέρει να απέλθω, εφόσον τότε πρόκειται να τα κατανοήσετε, όταν θα απέλθω. Και τι έχει συμβεί; Είναι ανώτερο το Πνεύμα από σένα αφού τώρα μεν δεν κατανοούμε, ενώ Εκείνο θα μας προετοιμάσει για να τα κατανοήσουμε; -Δεν είναι αυτό, διότι και ο Παράκλητος θα σας πει αυτά που σας λέω κι εγώ. Διά τούτο λέγει: 13 ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν· οὐ γὰρ λαλήσει ἀφ' ἑαυτοῦ, ἀλλ' ὅσα ἂν ἀκούσῃ λαλήσει, καὶ τὰ ἐρχόμενα ἀναγγελεῖ ὑμῖν. 14 ἐκεῖνος ἐμὲ δοξάσει, ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν. 15 πάντα ὅσα ἔχει ὁ πατὴρ ἐμά ἐστι·
Για να μη γίνει λοιπόν παρανόηση ότι το Πνέυμα είναι ανώτερο από Εκείνον, γι’ αυτό λοιπόν λέγει «εκ του εμού λήψεται», δηλαδή εκείνα ακριβώς που είπα εγώ, αυτά και εκείνος θα πει. Όταν δε λέγει «Τίποτα δεν θα πει από τον εαυτό του», εννοεί ότι τίποτα το αντίθετο, τίποτε το δικό του δεν θα πει, παρά αυτά που λέω εγώ.
διὰ τοῦτο εἶπον ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν.
Αυτό σημαίνει, από όσα εγώ γνωρίζω, από την δική μου γνώση, διότι μία είναι η γνώση, η δική μου και του Πνεύματος.
Και τι το καινούριο έχει να μας αναγγείλει το Πνεύμα; «Τα μέλλοντα να συμβούν». Εδώ δεικνύει το κατ΄’ εξοχήν αξίωμα αυτού, επειδή γνώρισμα του θεού αυτό είναι προ πάντων, το να προλέγει τα μέλλοντα. Εάν δε και αυτό το μάθαινε από άλλους, τότε τίποτα περισσότερο δεν θα είχε από τους προφήτες. Αλλά εδώ δηλώνει την ακριβή περί Θεού γνώση.
16 μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ με, καὶ πάλιν μικρὸν καὶ ὄψεσθέ με, ὅτι ἐγὼ ὑπάγω πρὸς τὸν πατέρα. 17 Εἶπον οὖν ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρὸς ἀλλήλους· τί ἐστι τοῦτο ὃ λέγει ἡμῖν, μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ με, καὶ πάλιν μικρὸν καὶ ὄψεσθέ με, καὶ ὅτι ἐγὼ ὑπάγω πρὸς τὸν πατέρα; 18 ἔλεγον οὖν· τοῦτο τί ἐστιν ὃ λέγει τὸ μικρόν; οὐκ οἴδαμεν τί λαλεῖ. 19 ἔγνω οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἤθελον αὐτὸν ἐρωτᾶν, καὶ εἶπεν αὐτοῖς· περὶ τούτου ζητεῖτε μετ' ἀλλήλων ὅτι εἶπον, μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ με, καὶ πάλιν μικρὸν καὶ ὄψεσθέ με;
Όταν ενθάρρυνε τους μαθητές Του με τα λόγια τα περί Αγίου Πνεύματος, τότε πάλι καταβάλλει το φρόνημα αυτών. Για ποιο λόγο το κάνει αυτό; -Ασκεί τη σκέψη τους και την κάνει σταθερότερη και τους συνηθίζει στην ακρόαση λυπητερών γεγονότων και συγκεκριμένα με το γεγονός της αποχωρήσεως. Όμως τους ξεκαθαρίζει πως αυτός ο χωρισμός δεν θα είναι μόνιμος, αλλά μία πολύ πρόσκαιρη κατάσταση. Αλλά αυτό δεν το αντιλήφθηκαν. Ώστε θα μπορούσε κάποιος να θαυμάσει πως ενώ πολλές φορές άκουσα τα ίδια πράγματα ήταν σαν να μην άκουσαν τίποτε. Και γιατί συνέβη αυτό; -Εξαιτίας της λύπης.
20 ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι κλαύσετε καὶ θρηνήσετε ὑμεῖς, ὁ δὲ κόσμος χαρήσεται· ὑμεῖς δὲ λυπηθήσεσθε, ἀλλ' ἡ λύπη ὑμῶν εἰς χαρὰν γενήσεται· 21 ἡ γυνὴ ὅταν τίκτῃ, λύπην ἔχει, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα αὐτῆς· ὅταν δὲ γεννήσῃ τὸ παιδίον, οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διὰ τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον. 22 καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία, καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ' ὑμῶν.
Επειδή αυτοί δεν ήθελαν τον θάνατό Του, έφθασαν στο σημείο να πιστεύουν ότι δεν θα πεθάνει. Στη συνέχεια όμως όταν άκουσα ότι θα πεθάνει αμφέβαλλαν μη γνωρίζοντες τι τέλος πάντων σημαίνει εκείνο «το μικρόν». Έτσι λοιπόν τους κάνει τώρα ξεκάθαρο πως μετά την λύπη θα ακολουθήσει μεγάλη χαρά και χρησιμοποιεί την παραβολή της τίκτουσας γυναίκας. Υπαινίσσεται εδώ και κάποιο μυστικό, ότι δηλαδή αυτός κατέλυσε τις ωδίνες του θανάτου και συνετέλεσε ώστε να γεννηθεί νέος άνθρωπος. Και δεν είπε ότι θα παρέλθει η θλίψη μόνο, αλλά ούτε καν θα ενθυμείται αυτήν. Το ίδιο θα συμβεί και με τους αγίους. Και δεν είπε γεννήθηκε «παιδίον», αλλά «άνθρωπος». Εδώ υπαιννίσσεται την Ανάστασή Του.
23 καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐμὲ οὐκ ἐρωτήσετε οὐδέν· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὅσα ἂν αἰτήσητε τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματί μου, δώσει ὑμῖν.
Πάλι τίποτα άλλο δεν θέλει να δείξει με αυτά, παρά ότι προέρχεται από τον Θεό. Τι σημαίνει όμως το «εμέ ουκ ερωτήσετε»; Δεν θα χρειαστείτε μεσίτη, αλλά είναι αρκετό και μόνο να πείτε το όνομά μου και όλα θα τα λάβετε. Κι έτσι εδώ δείχνει ξεκάθαρα την δύμαμη του ονόματός Του.
24 ἕως ἄρτι οὐκ ᾐτήσατε οὐδὲν ἐν τῷ ὀνόματί μου· αἰτεῖτε καὶ λήψεσθε, ἵνα ἡ χαρὰ ὑμῶν ᾖ πεπληρωμένη.
Εδώ και πάλι δείχνει το συμφέρον της αποχωρήσεώς Του. μη νονίσετε λοιπόν ότι επειδή δεν θα βρίσκομαι κοντά σας ότι σας εγκατέλειψα. Το όνομά μου θα σας δώσει μεγαλύτερη παρρησία.
25 Ταῦτα ἐν παροιμίαις λελάληκα ὑμῖν· ἀλλ' ἔρχεται ὥρα ὅτε οὐκέτι ἐν παροιμίαις λαλήσω ὑμῖν, ἀλλὰ παρρησίᾳ περὶ τοῦ πατρὸς ἀναγγελῶ ὑμῖν.
Πότε; Κατά τον χρόνο της Αναστάσεως. Τότε λοιπόν όταν θα μεδείτε αναστημένο και θα με συναναστραφήτε, θα μπορέσετε με σαφήνεια όλα να τα μάθετε. Διότι ο ίδιος ο Πατήρ θα σας αγαπήσει εφόσον θα έχει σταθεροποιηθεί η πίστη σας σε μένα. 26 ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐν τῷ ὀνόματί μου αἰτήσεσθε· καὶ οὐ λέγω ὑμῖν ὅτι ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα περὶ ὑμῶν· 27 αὐτὸς γὰρ ὁ πατὴρ φιλεῖ ὑμᾶς, ὅτι ὑμεῖς ἐμὲ πεφιλήκατε, καὶ πεπιστεύκατε ὅτι ἐγὼ παρὰ τοῦ Θεοῦ ἐξῆλθον. 28 ἐξῆλθον παρὰ τοῦ πατρὸς καὶ ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον· πάλιν ἀφίημι τὸν κόσμον καὶ πορεύομαι πρὸς τὸν πατέρα.
Επειδή δηλαδή δεν ηταν τυχαία η παρηγοριά που λάμβαναν από τον λόγο περί της Αναστάσεώς Του και μαζί με αυτά και το ότι άκουγαν ότι «από τν Θεό εξήλθα και εκεί πηγαίνω», επιβεβαιώνει ότι ορθά πιστεύουν σ’ Αυτόν.
29 Λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ· ἴδε νῦν παρρησίᾳ λαλεῖς, καὶ παροιμίαν οὐδεμίαν λέγεις. 30 νῦν οἴδαμεν ὅτι οἶδας πάντα καὶ οὐ χρείαν ἔχεις ἵνα τίς σε ἐρωτᾷ. ἐν τούτῳ πιστεύομεν ὅτι ἀπὸ Θεοῦ ἐξῆλθες.
Δηλαδή πριν ακόμη ακούσεις τις αγνωίες μας, τα ερωτήματά μας, εσύ σε όλα μας απάντησες και μας καθησύχασες με αυτά που μας είπες. Βλέπεις πότε κατανόησαν; Μετά από τόσα και τόσα λόγια επειδή ήταν πντυαμτικά ατελείς. Τίποτα όμως ακόμη δεν κατορθώσατε. Έχετε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά σας μέχρι να φτάσετε στο τέλος και στο στο τέλειον. Με άλλα λόγια, τώρα που λέτε ότι πιστεύετε, στην πραγματικότητα ακόμη δεν πιστεύετε, ούτε δέχεστε τα λόγια μου τους μεταφέρει σε άλλο χρόνο:
31 ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς· ἄρτι πιστεύετε· 32 ἰδοὺ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐλήλυθεν, ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια καὶ ἐμὲ μόνον ἀφῆτε· καὶ οὐκ εἰμὶ μόνος, ὅτι ὁ πατὴρ μετ' ἐμοῦ ἐστι. 33 ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἐν ἐμοὶ εἰρήνην ἔχητε.
Δηλαδή όλα αυτά σας τα είπα για να μη με βγάλετε από σκέψη σας, αλλά να με παραδεχτείτε. Να μη θεωρήσει κανείς υατά τα λεγόμενα σαν κάποιο δόγμα, διότι έχουν λεχθεί προς παρηγοριά σας και εις ένδειξη αγάπης.
ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον.
Κρατείστε λοιπόν ψηλά το φρόνημά σας, διότι τίποτα φοβερό δεν θα πάθετε, διότι από τη στιγμή που ο Διδάσκαλος καταβάλλει τους εχθρούς, δεν πρέπει οι μαθητές να λυπούνται.
Μα πες μου πως νίκησες τον κόσμο; -Σας είπα ήδη ότι κατενίκησα τον άρχοντα αυτού του κόσμου, θα το γνωρίσετε όμως και αργότερα, όταν όλοι θα υποχωρούν από μποροστά σας και θα υπακούν σε σας.
Μπορούμε λοιπόν κι εμεί να νικήσουμε, αν το θελήσουμε, έχοντας στραμμένα τα βλέμματά μας προς τον αρχηγό της πίστεώς μας βαδίζοντας αυτή την οδό που χάραξε αυτός. Έτσι ούτε ο θάνατος θα μπορέσει να μας νικήσει. Τι λοιπόν; Δεν θα πεθάνουμε; Μην μπερδεύεστε. Δεν είμαστε αθάνατοι εξαιτίας της συμπλοκής με τον θάνατο, αλλά εξαιτίας της νίκης μας προς αυτόν. Διότι θνητός δεν είναι αυτός που για λίγο χρόνο βρέθηκε υπό την κατοχή του θανάτου, διότι και εκείνους που κοιμούνται δεν τους ονομάζεις καθόλου ως πεθαμένους.