ΗΜΙΠΕΛΑΓΙΑΝΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ ΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ
Αφού πλέον ο πελαγιανισμός καταδικάστηκε, άφησε ορισμένους οπαδούς οι οποίοι έχοντας υπόψιν τους τις απόψεις του Αυγουστίνου τις έκριναν υπερβολικές.
Ο κυριότερος αντίπαλος του Αυγουστίνου ήταν ο Ιωάννης ο Κασσιανός (435) ηγούμενος του αγίου Βίκτωρος.
Ο Κασσιανός τόνιζε το ρόλο που παίζει η ελευθερία στη σωτηρία του ανθρώπου, δεχόταν το προπατορικό αμάρτημα και την αναγκαιότητα της χάρης του Θεού. Σύμφωνα με τον Κασσιανό η ανθρώπινη θέληση έχει την πρωτοβουλία για το αγαθό και δέχεται τη χάρη του Θεού, η οποία δίνεται σε όλους αδιακρίτως, γιατί ο Θεός θέλει την σωτηρία όλων των ανθρώπων.
Όσοι δέχτηκαν την διδασκαλία του Κασσιανού ονομάστηκαν τον ιστ΄ αιώνα ημιπελαγιανοί, γιατί θεωρήθηκαν ως υπολείμματα του πελαγιανισμού.
Ο Αυγουστίνος πέθανε το 430 και δύο λαϊκοί ο Ιλάριος και ο Πρόσπερος προσπάθησαν να μετριάσουν τις ακρότητες της διδασκαλίας του.
Ο Αρελάτης Καισάριος, σημαντικός συγγραφέας και ασκητής , σε σύνοδο που έγινε στην Οράνζ (529) κοντά στη Μασσαλία, έκανε διακήρυξη με την οποία αποκήρυξαν όσους πίστευαν στον προορισμό για την απώλεια. Η ελέυθερη βούληση που έπαθε βλάβη στο πρώτο άνθρωπο, δεν μπορεί ν’ αποκατασταθεί παρά μόνοι με τη χάρη του βαπτίσματος. Η χάρη προηγείται στις καλές πράξεις, η ανθρώπινη βούληση μπορεί να κάνει το κακό, για να κάνει όμως το καλό πρέπει να προετοιμαστεί από το Θεό. ο πάπας Βονιφάτιος Β΄στον οποίο ο Καισάριος έστειλε τις αποφάσεις, τις ενέκρινε το 531 και έγραψε ότι είναι σύμφωνες με τους κανόνες των πατέρων.
ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Το 428 οι Πέρσες έδιωξαν τους τελευταίους απογόνους του Αρτακές και στη θέση του έβαλαν Πέρση κυβερνήτη ο οποίος προσπάθησε να επιβάλλει την μαζαδαϊκή θρησκεία. Επειδή οι Αρμένιοι αντιστάθηκαν τους καταδίωξε. Το 484 τελειώσαν οι διωγμοί αλλά η Αρμενική εκκλησία χώρισε οριστικά από τους Ορθοδόξους. Οι Αρμένιοι καταδικάζουν μέχρι και σήμερα τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνος. Κάτι επικύρωσαν στις συνόδους της Ντοβίν το 506 του 554 και του 696.