Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1305-1404

Μετά τον Βονιφάτιο Η΄ οι καρδινάλιοι εξέλεξαν πάπα τον Βενέδικτο ΙΑ΄, ο οποίος ήταν άνθρωπος ειρηνικός και εξάλειψε τον αφορισμό του Φιλίππου Ωραίου. Πέθανε όμως νωρίς, το 1304.

Ο Επόμενος πάπας ήταν ο Κλήμης Ε΄ (1305-1314), αυτός ήταν ο πρώτος πάπας που εγκαταστάθηκε στην Αβινιόν της Γαλλίας. Η παραμονή των παπών στην Αβινιόν χαρακτηρίστηκε ως «βαβυλώνεια αιχμαλωσία».

Ο Κλήμης Ε΄ ήταν άγγλος υπήκοος κι έτσι οι καρδινάλιοι τον εξέλεξαν πιστεύοντας πως θα κρατήσει την ανεξαρτησία του με την βοήθεια του Εδουάρδου Α΄ της Αγγλίας και  ότι θ’ αντισταθεί στον Φίλιππο Ωραίο της Γαλλίας.

Όμως αυτές οι ελπίδες διαψεύστηκαν γιατί ο Εδουάρδος ήταν απασχολημένος με την Σκοτία και δεν ήθελε ν’ αναμειχθεί στα εκκλησιατικά πράγματα.

Ο Φίλιππος δίχως πλέον πίεση, ανάγκασε τον πάπα να τον κηρύξει αθώο για την επίθεση που έκανε εναντίον του Βονιφάτιου Η΄. Ζήτησε μάλιστα να δικαστεί ο νεκρός πάπας, κάτι που τελικά δεν έγινε ποτέ.

Στις ημέρες του πάπα Κλήμη Ε΄ διαλύθηκε με απάνθρωπο τρόπο το Τάγμα των Ναϊτών, το οποίο έδρευε στα Ιεροσόλυμα και ήταν πολύ αγαπητό. Είχε συγκεντρώσει από δωρεές  τεράστια περιουσία. Ο Φίλιππος όμως ανάγκσε τον πάπα να δικάσει ως άπιστους και ειδωλολάτρες και ανήθικους τους Ναΐτες, οι οποίοι βασανίστηκαν φριχτά, και πολλοί εξ’ αυτών αναγκάστηκαν να παραδεχτούν τις κατηγορίες που τους πρόσαψαν. 54 μάλιστα απ’ αυτούς τους έκαψαν ζωντανούς.

Στη σύνοδο της Βιεν (ΙΕ΄ οικουμενική) στην οποία παραβρέθηκε ο Φίλιππος, αποφασίστηκε η διάλυση του τάγματος. Έτσι ο πάπας διέταξε η περιουσία τους να μεταβιβαστεί στο Τάγμα των Ιωαννιτών (Νοσοκόμων), αλλά στην Γαλλία η περιουσία πέρασε στα χέρια του βασιλιά.

Ο αρχηγός του Τάγματος δικάστηκε και κάηκε ζωντανός. Πριν τον κάψουν είπε: «Δεν είμαστε ένοχοι για τα εγκλήματα που μας κατηγορούν, η ενοχή μας βρίσκεται στο ότι για να σώσουμε τη ζωή μας προδώσαμε αισχρά το Τάγμα μας. Το Τάγμα είναι αγνό, είναι άγιο, οι κατηγορίες είναι ανόητες και οι ομολογίες μας είναι ένας σωρός ψέματα».

Ο Κλήμης Ε΄ τελικά εγκαταστάθηκε σε ένα μοναστήρι των Δομηνικανών στην Αβινιόν. Από τους φόρους που εισέπραττε μάζεψε μεγάλη περιουσία, αλλά απ’ αυτά ωφελήθηκαν οι συγγενείς του κι έτσι κατηγορήθηκε για σιμωνία. Από την εποχή του Κλήμη καθιερώθηκε μια κακιά συνήθεια των παπών σχετικά με την έντονη ενανσχόληση τους με την είσπραξη φόρων. Όλα αυτά τα χρόνια Γάλλοι καρδινάλιοι είχαν ισχυρη πλειοψηφία με τους Ιταλούς να είναι πάντα λιγότεροι.

Τον Κλήμη Ε΄ διαδέχθηκε ο Ιωάννης ΚΒ΄ (1316-1334) Κατά την διάρκεια της θητείας του αντιμετώπισε έντονα  το ζήτημα της εκλογής του αυτοκράτορα για το αν σ’ αυτό πρέπει να έχει ή όχι γνώμη ο πάπας.

Έτσι, μετά τον θάνατο του Ερρίκου Ζ΄ παρουσιάστηκαν δύο υποψήφιοι, ο Λουδοβίκος της Βαυαρίας και ο Φρειδερίκος Ωραίος της Αυστρίας. Ο πάπας πήρε το μέρος του Φρειδερίκου και αφόρισε τον Λουδοβίκο, ο οποίος μπήκε στην Ρώμη και εκεί τον έστεψε ο Νικόλαος Ε΄ ο πάπας που διόρισε ο ίδιος.

Ο Φρειδερίκος τελικά πέθανε κι έτσι ο Λουδοβίκος έμεινε μόνος διεκδικητής του θρόνου.

Όμως εξαιτίας του αφορισμού του Λουδοβίκου από τον πάπα, οι περισσότεροι ηγεμόνες αποσπάστηκαν απ’ αυτόν και ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Κάρολο Στ΄ (1346-1378) βασιλιά της Βοημίας. Εν τέλει ο Λουδοβίκος πέθανε το 1347.

Κατόπιν ο Κάρολος  πήγε στην Ρώμη και ένας καρδινάλιος σταλμένος από τον πάπα τον έστεψε αυτοκράτορα την ημέρα του Πάσχα.

Διάδοχος του Βενέδικτου  ΙΒ΄  (1334-1342) ήταν ο Κλήμης Στ΄ (1342-1352). Αυτός ήταν αφοσιωμένος στα Γαλλικά συμφέροντα και από την εποχή του και έπειτα οι πάπες της Αβινιόν έγιναν όργανα της Γαλλικής πολιτικής.

Ο Κλήμης Στ΄ αγόρασε την κομιτεία της Αβινιόν από την βασίλισσα της Ν. Ιταλίας Ιωάννα, σαν μην σκεφτόταν ποτέ να γυρίσει πίσω στην Ιταλία. Από την εποχή του και έπειτα για πολλά χρόνια η πολυτέλεια και η σπατάλη της παπικής αυλής ήταν σκανδαλώδης.

Στα χρόνια του Κλήμεντος Στ΄ έγιναν δύο μεγάλες καταστροφές. Άρχισε ο εκατονταετής πόλεμος ανάμεσα στην Γαλλία και στην Αγγλία και η μαύρη πανώλη από το 1348 ως το 1350 και το 1361 κατά την οποία θανατώθηκε σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Ευρώπης.

Διάδοχος του Κλήμεντος Στ΄ήταν ο Ιννοκέντιος Στ΄ ο οποίος έστειλε στην Ιταλία τον Ισπανό καρδινάλιο Αλμπορνόζ, άριστο στρατιωτικό  και διπλωμάτη, ο οποίος μέσα σε 10 χρόνια κατάφερε με τον στρατό του να ελευθερώσει τα παπικά εδάφη και να κυριεύσει τη Ρώμη. Έτσι το 1366 ο πάπας Ουρβανός Ε΄ παρά την αντίδραση του βαλιλιά της Γαλλίας γύρισε στη Ρώμη, αλλά ύστερα από τον θάνατο του Αλμπορνόζ αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αβινιόν.

Αργότερα, ο διάδοχος του Ουρβανού, Γρηγόριος ΙΑ΄ μετά από απειλές των Ιταλών ότι θα εκλέξουν άλλον πάπα αν δεν επιστρέψει στην Ρώμη, επέστρεψε το 1377. Η επιστροφή του πάπα στην Ρώμη ενέτεινε τις εχθρότητες μεταξύ Γάλλων και Ιταλών, κάτι που σταδιακά οδήγησε τον παπισμό να γίνει πολιτικό παιχνίδι στα χέρια των κυβερνώντων και έτσι οδηγήθηκε στο σχίσμα:

Το παπικό σχίσμα

Οι καρδινάλιοι ζητούσαν για διάδοχο του Γρηγορίου ΙΑ΄ Ιταλό πάπα και έπειτα από λαϊκή πίεση εξέλεξαν τελικά τον αρχιεπίσκοπο του Μπάρι, με το όνομα Ουρβανός Στ΄ (1378-1389).

13 Γάλλοι καρδινάλιοι συγκεντρώθηκαν στο Φόντι κοντά στην Νεάπολη και εξέλεξαν ως πάπα τον Κλήμεντα Ζ΄(1378-1394), ο οποίος ήταν ξάδερφος του βασιλιά της Γαλλία και ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Αβινιόν. Έτσι τώρα υπήρχαν δύο πάπες. Τον Κλήμη τον αναγνώριζαν όσα κράτη ακολουθούσαν την Γαλλική πολιτική, δη΄. Η Σκοτία, η Νεάπολη, η Καστίλλη και η Αραγωνία. Τον δε Ουρβανό οι αντιγαλλικές δυνάμεις, δηλ. η Αγγλία, οι Σκανδιναβοί, η Γερμανία, η Ιταλία.

Την περίοδο αυτή όλη η Ευρώπη ήταν αφορισμένη. Η μισή από τον έναν πάπα και η άλλη μισή από τον άλλο.

Όταν πέθανε ο πάπας Ουρβανός, οι καρδινάλιοι της Ρώμης εξέλεξαν νέο πάπα τον Βονιφάτιο Θ΄ (1389-1404) και στην Αβινιόν όταν πέθανε ο Κλήμης Ζ΄, οι εκεί καρδινάλιοι εξέλεξαν τον Βενέδικτο ΙΓ΄, ο οποίος υποσχέθηκε πως θα λήξει το σχίσμα, χωρίς όμως να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του.

Αργότερα ο πάπας Ρώμης Γρηγόριος ΙΒ΄, άρχισε συνομιλίες με τον πάπα της Αβινιόν Βενέδικτο ΙΓ΄ και αποφάσισαν να συναντηθούν και να παραιτηθούν και οι δύο, όμως τα πολιτικά συμφέροντα των ηγεμόνων εμπόδισαν αυτή τους την πρόθεση.

Τελικά το σχίσμα έληξε την εποχή των μεταρρυθμιστικών συνόδων.

Το σχίσμα αυτό κράτησε 40 χρόνια με προκαλώντας πολλές τραυματικές καταστάσεις στην Δυτική εκκλησία.

ΤΑ ΜΟΝΑΧΙΚΑ ΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΠΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Α) Κιστεριανοί

Ο ηγούμενος ενός από τα Κλουνιακά μοναστήρια (το πιο γωνστό μοναστήρι της Δύσης μονή Κλουνί) το 1098 εφάρμοσε τον αυστηρό κανόνα του αγίου Βενεδίκτου. Όταν έγινε ηγούμενος ο άγγλος Στήβεν Χάρτινγκ, η ζωή έγινε αυστηρή  κι έτσι ιδρύθηκε το τάγμα αυτό.

Έβγαλαν από τον ναό τα πολυτελή υφάσματα, κατασκεύασαν ιερά σκεύη από απλά μέταλα και ντύνονταν απλά. Φορούσαν ύφασμα με χρώμα λευκό και γκρίζο.  Δεν έτρωγαν κρέας και λίπη και τρέφονταν μόνο με λαχανικά και ξερό ψωμί.

Ήταν πολύ εργατικοί και δούλευαν σκληρά στα χωράφια, στην κτηνοτροφία και την βιοτεχνία.

Το 1113 παρουσιάστηκαν στο μοναστήρι αυτό 30 ευγενείς νέοι με επικεφαλή τον ευγενή Βερνάρδο, νέο 23 ετών. Ο Βερνάρδος ήταν άγιος που κυριάρχησε στη ζωή της Ρωμαιοκαθολικήε εκκλησίας επί 40 χρόνια. Έγινε ηγούμενος σε ηλικία 25 ετών σε νέο μοναστήρι του τάγματος στο Κλαιρβώ και ονομάστηκε Βερνάρδος του Κλαιρβώ.

Έγραψε ασκητικά συγγράμματα, ποίηση, συμβουλές στους πάπες και στους ηγεμόνες, εκαντοντάδες ομιλίες, αντιρητικές και πολεμικές πραγματείες.

Την εποχή του συντάχθηκε ο κανόνας  charta caritalis που τον επικύρωσε ο πάπας Πασχάλης ή ο Κάλλιστος Β΄ (1118).

Σιγά-σιγά τα μοναστήρια του αγίου Βερνάρδου έφτασαν τα 530. Η δύναμη του τάγματος αυτού ήταν τεράστια.

Β) Επαιτικά τάγματα

Βλέποντας ορισμένοι μοναχοί την σύγκριση του πλούτου που υπήρχε στα μοναστήρια και την πτωχείας που κήρυττε ο Χριστός, ιδρύθηκαν τα επαιτικά τάγματα.

Γ) Δομηνικανοί ή τάγμα των ιεροκηρύκων

Αυτό το τάγμα προέκυψε από την ανάγκη αντιμετώπισης κακοδοξιών και αιρέσεων. Χρειάζονταν λοιπόν ιεροκήρυκες φτωχοί, απλοί, ευλαβικοίθ και ασκητικοί.

Ο Δομήνικος από την Καστίλλη γεννήθηκε το 1170. Μαζί με τον φίλο του Όσμα, ταξίδεψν στην Ν. Γαλλία (1203),όπου οι αιρετικοί Καθαροί είχαν μεγάλη δύναμη, ενώ ο λαός περιφρονούσε τους κληρικούς της εκκλησίας. Το 1206 ιδρύθηκε μοναστήρι κοντά στην Τουλούζη όπου ο Δομήνικος μετά τον θάνατο του ηγουμένου Διέγου ανέλαβε την ηγουμενία με σκοπό να αποκαταστήσει τον σωστό τρόπο ζωής των μοναχών και αποκαθιστώντας έτσι την κακή γνώμη του λαού απέναντι στους κληρικούς της εκκλησίας.

 Το 1215 ζήτησε από την Δ΄ σύνοδο του Λατρανού (ΙΒ΄ οικουμενική) να ααναγνωρίσει το τάγμα του, η σύνοδος δεν το αναγνώρισε κι έτσι ακολούθησε τον κανόνα του αγ. Αυγουστίνου. Το 1216 ο πάπας Ονώριος το αναγνώρισε κι έτσι ιδρύθηκε το τάγμα.

Σύντομα το τάγμα διαδόθηκε και τα μέλη του τάγματος (οι μοναχοί) ζούσαν με ζητιανιά από σπίτι σε σπίτι κηρύττοντας παράλληλα τον λόγο του Χριστού όπως ο Απόστολος Παύλος.

Όταν πέθανε ο Δομήνικος υπήρχαν ήδη 60 μοναστήρια (1221)

Οι μοναχοί του τάγματος αφιερώθηκαν στην μόρφωση που ήταν απαραίτητο συστατικό του κηρύγματος, γινόταν δε καθηγητές και φιλόσοφοι. Αργότερα χρησιμοποιήθηκαν ως ιεροεξεταστές, πράγμα που δεν συμφωνούσε με τα ιδανικά του Δομήνικου.

Δ) Φραγκισκανοί

Ο Τζοβάνι Μπερναντόνε γεννήθηκε το 1182 και ήταν γιος πλούσιου εμπόρου της Ασίζης. Η μητέρα του ήταν Γαλλίδα από την Προβηγκία και επειδή ο Τζοβάνι μιλούσε από μικρός τα γαλλικά τον ονόμασαν Francesco (Φραγκίσκος)  και μ’ αυτό το όνομα έγινε γνωστός. Τα πρώτα χρόνια της νιότης του τα πέρασε με διασκεδάσεις ανέμελα, όμως σ’ έναν πόλεμο τον έπιασαν αιχμάλωτο κι έμεινε έναν χρόνο στην Περούτζια, ύστερα πολέμησε με το λαό εναντίον των ευγενών, κατόπιν αρρώστησε και για πρώτη φορά άρχισε να βλέπει μια άλλη πλευρά του χαρακτήρα του. Έτσι σταδιακά συνετελέσθη η πνευματική μεταστροφή του.

Ο πατέρας του τον αποκλήρωσε μπροστά στον επίσκοπο και ο Φραγκίσκος του απάντησε πως έχει πατέρα τον Θεό.

Επί έναν χρόνο ζητιάνευε και με τα χρήματα που μάζεψε επισκεύασε δύο εκκλησίες, τις οποίες έκανε πνευματικό του κέντρο.

Πληροφορούμενος από τον Θεό για το τι πρέπει να κάνει, ακούγοντας σε μια Θεία Λειτουργία τα λόγια του Χριστού (Ματθ. 10, 9-10) αποφάσισε να ζήσει με απόλυτη φτώχεια και να κηρύξει μετάνοια.

Άνθρωποι που συμφωνούσαν μαζί του τον ακολούθησαν, ζούσαν σε καλύβες κι έτρωγαν ότι τους έδιναν από ζητιανιά, αγρυπνούσαν προσεύχονταν, κήρυτταν. Ονομάστηκαν «Μετανοούντες της Ασίζης» και ο Φραγκίσκος σύνταξε κανόνα γι’ αυτούς.

Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄, αρχικά δίστασε να τους αναγνωρίσει, στην συνέχεια όμως έδωσε τη συγκατάθεσή του όταν είδε όραμα κατά το οποίο το Λατερανό γκρεμίζονταν, και το συγκρατούσε μόνος του ο Φραγκίσκος.

Ο Φραγκίσκος χειροτονήθηκε διάκονος και το 1216 ονόμασε τους οπαδούς του «Ελάχιστους ή ταπεινούς αδελφούς».

Ήταν και καλός ψάλτης και ονομάστηκε «τροβαδούρος του Θεού».

Έγραψε τον ύμνο στο «Αδελφό Ήλιο» τον οποίο καλεί να υμνήσουν τον Θεό μαζί με όλα τα πλάσματα.

Κήρυξε στην Ιταλία, τη Ν. Γαλλία, την Ισπανία και μαζί με τους σταυροφόρους πήγε στην Αίγυπτο όπου μίλησε με τον Σουλτάνο με την ελπίδα να οτν κερδίσει στον χριστιανισμό.

Μαζί  με τον καρδινάλιο Ουγκολίνο, κατοπινό πάπα Γρηγόριο Θ΄ σύνταξε κανονισμό το 1223 και η αδελφότητα έγινε μοναστική οργάνωση. Έτσι αποσύρθηκε από τον κόσμο, έμεινε στο βουνό Αλβέρνο περνώντας τον καιρό του με αδιάκοπη προσευχή. Εκεί ενώ προσευχόταν βυθίστηκε σε έκσταση, αισθάνθηκε να ενώνεται με τον Εσταυρωμένο και τότε στις παλάμες, στα πόδια και στην πλευά του αποτυπώθηκαν τα στίγματα από τις πληγές του Χριστού κι έμειναν αποτυπωμένα. Ο Φραγκίσκος τα έκρυβε, αλλά οι άνθρωποι που ζούσαν κοντά του, τα είδαν. Πέθανε το 1226 και ύστερα από δύο χρόνια τον ανακήρυξαν άγιο.

Κατόπιν ηγέτης των Φραγκισκανών ήταν ο «Γενικός Υπουργός» που τον εξέλεξαν για 12 χρόνια. Σε κάθε επαρχία ήταν ο «επαρχιακός υπουργός» και επικεφαλής ομάδας ήταν ο «φύλακας».

Το 1212 δημιουργήθηκε το γυναικείο τμήμα με επικεφαλής την αγία Κλάρα.

Το 1221 ιδρύθηκε το Τρίτο τάγμα οι «Τερτιάριοι» που ζούσαν στον κόσμο, όμως εργάζονταν για τα ιδανικά του τάγματος.

Σύντομα όμως το τάγμα των Φραγκισκανών χωρίστηκε σε δύο παρατάξεις. Α) Οι αυστηροί με ηγέτη τον αδελφό Λέοντα, οι οποίοι ήθελαν να παραμείνουν πιστοί στις ιδέες του Φραγκίσκου και Β) Η χαλαρή μερίδα με ηγέτη τον Ηλία από την Κορτόνα, οι οποίοι επιζητούσαν να αυξήσουν την επιρροή τους, ήθελαν δύναμη, δεχόταν δώρα και κτίρια.

Ο πάπας υποστήριζε την χαλαρή μερίδα και το 1323 ο πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ διακήρυξε ότι η διδασκαλία σύμφωνα με την οποία ο Χριστός και οι απόστολοι ήταν φτωχοί είναι αιρετική και πρέπει να καταδικαστεί.

Τελικά ο πάπας Λέων ΙΣΤ΄ αναγνώρισε τη διαίρεση των Φραγκισκανών σε δύο μερίδες, τους αυστηρούς και τους μετριοπαθείς.

Ε) Ιπποτικά τάγματα

Τα μέλη των ταγμάτων αυτών εκτός από την υποχρέωση της φτώχειας, είχαν την υποχρέωση να είναι οπλισμένοι και να πολεμούν προστατεύοντας τους προσκυνητές από τις επιθέσεις των Σαρακηνών.

- Τάγμα Ιωαννιτών ή νοσοκόμων

Στην Ιερουσαλήμ υπήρχε νοσοκομείο που το ίδρυσε ο Μέγα Κάρολος και καταστάφηκε το 1010. Οι κάτοικοι του Αμάλφι το ξανάχτισαν και ονομάστηκε Ιωαννιτών από τον ναό του αγ. Ιωάννου του Βαπτιστού που ήταν χτισμένος εκεί κοντά.

Αρχικά ήταν στρατιώτες και νοσοκόμοι και κατόπιν μόνο στρατιώτες. Φορούσαν μαύρο μανδύα με ένανλευκό σταυρό, στον πόλεμο φορούσαν κόκκινη στρατιωτική στολή.

Το 1291 όταν οι Σταυροφόροι έχασαν τους Αγ. Τόπους οι Ιωαννίτες έμειναν στην Λεμεσό της Κύπρου και κατόπιν στη Ρόδο την οποία κυρίευσαν έως το 1523, οπότε την κυρίευσαν οι Τούρκοι. Όταν ο Κάρολος Ε΄ τους παραχώρησε την Μάλτα, εγκαταστάθηκαν εκεί και έτσι ονομάστηκαν Ιππότες της Μάλτας. Εκεί έμειναν μέχρι το 1798 όπου και κυρίευσε την Μάλτα ο  Μ. Ναπολέων και τότε διαλύθηκε το τάγμα τους.

-Τάγμα Ναϊτών

Ιδρύθηκε από τον Ούγκο ντε Παιγιένς το 1119 και ο βασιλιάς της Ιερουσαλήμ Βαλδουίνος Β΄ τους έδωσε κατοικία ένα ανάκτορο κοντά στον τόπο που ήταν ο ναός του Σολομώντα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ναΐτες. Σκοπός τους ήταν να υποστηρίξουν τους Σταυροφόρους στους Αγίους Τόπους και τους προσκυνητές.

Φορούσαν λευκό μανδύα με κόκκινο σταυρό. Πολλοί τους συμπαθούσαν και τους έδιναν κτήματα και χρήματα. Έτσι συγκέντρωσαν τεράστια περιουσία, κάτι που κίνησε τον βασιλικό φθόνο. Έτσι, ο βασιλιάς της Γαλλία Φίλιππος Δ΄ Ωραίος , διάλυσε το τάγμα με σκληρό και απάνθρωπο τρόπο.

Τευτονικό τάγμα

Ιδρύθηκε το 1189/90 από κατοίκους της Βρέμης και της Λυβέκης, στην αρχή ήταν νοσοκομειακή αδελφότητα και το 1198 μεταβλήθηκε σε ιπποτικό τάγμα. Ο Χέρμαν Φον Σάλτσα (1239) μετέφερε την έδρα του τάγματος στην Πρωσσία απ’ όπου προσπάθησε να μεταδόσει τον χριστιανισμό στις Βαλτικές χώρες. Φορούσαν άσπρο μανδύα με μαύρο σταυρό.

Το 1525 ο ηγεμόνας του Βραδεμβούργου Άλμπρεχτ κυρίευσε τις χώρες του και ίδρυσε σ’ αυτές προτεσταντική ηγεμονία.

ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΩΝ

ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ: Αντί για ένζυμο άρτο χρησιμοποιούσαν άζυμη «όστια». Από το ΙΒ΄ αι. έπαυσαν να μεταλαβαίνουν τους λαϊκούς με καθαγιασμένο οίνο, από φόβο μήπως χυθεί και βεβηλωθεί. Ο Θωμάς Ακινάτης διακαιολόγησε την πρακτική αυτή με την θεωρία ότι καθένα από τα στοιχεία (σώμα, αίμα) περιέχεται στο άλλο. Τον ΙΓ΄ αι. επικράτησε να μη μεταλαβαίνουν τα νήπια για τον ίδιο λόγο και φόβο.

ΒΑΠΤΙΣΜΑ-ΧΡΙΣΜΑ: Το βάπτισμα δεν γινόταν με κατάδυση, αλλά με ράντισμα. Το μυστήριο του Χρίσματος χωρίστηκε από το Βάπτισμα και το τελούσε μόνο ο επίσκοπος σε παιδιά 10-12 ετών, οπότε μεταλάβαιναν για πρώτη φορά, γιατί έλεγαν ότι ο άνθρωπος πρέπει να καταλαβαίνει τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος την οποία δέχεται. Οι πρεσβύτεροι και οι επίσκοποι χρίονται με μύρο όταν χειροτονούνται.

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ: Η Δ΄ σύνοδος του Λατερανού (1215) επέβαλε με την απειλή αφορισμού στους λαϊκούς να εξομολογούνται του λάχιστον μία φορά τον χρόνο πριν το Πάσχα. Ο ιερέας συγχωρούσε τον μετανοούντα  λέγοντας «ο Θεός σε συγχωρεί», αλλά από τον ΙΑ΄ αι. επικράτησε να λέει «εγώ σε συγχωρώ». Ο ιερέας επέβαλλε κάποιες τιμωρίες στον  στον εξομολογούμενο οι οποίες λειτουργούσαν ως αντισταθμίσματα πνευματικής ζωής. Όπως π.χ υπερβολική λύπη, απαγγελία προσευχώς σε καθημερινή βάση, δωρεές κτημάτων σε εκκλησίες ή μοναστήρια, συμμετοχή σε σταυροφορίες κ.α

Ορισμένοι θεολόγοι και ο Θωμάς Ακινάτης υποστήριξαν πως όσες αγαθές πράξεις περίσσεψαν από τον Χριστό και τους αγίους, σχημάτισαν θησαυρό αγαθών έργων από τα οποία έργα, μέρος αυτών μπορεί να μεταβιβαστεί σε αξιωματούχους της εκκλησίας και κυρίως από τον πάπα στον αμαρτωλό άνθρωπο.

Η εκκλησία χορηγούσε συγχωροχάρτια, στα οποία επιβεβαιώνονταν η άφεση των αμαρτιών. Από την εποχή του Βονιφατίου Β΄ πωλούσαν συγχωροχάρτια. Στον τόπο που τα πωλούσαν βρίσκονταν και ένας εξομολόγος που έδινε συγχώρεση. Έτσι σιγά-σιγά ο λαός εξαγόρασε τις ποινές του, αλλά και την συγχώρεση των αμαρτιών.