Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ Α΄ΚΑΙ Β΄ΑΙΩΝΑ

Εκτός από τους αποστόλους και τους συνεργάτες τους που αναφέραμε, κι άλλοι εργάστηκαν για την διάδοση του χριστιανισμού. Π.χ στην Έφεσο ο Απολλώ, ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα.

Οι κήρυκες απευθυνόμενοι στον ελληνιστικό κόσμο χρησιμοποίησαν την ελληνική γλώσσα στην οποία γράφηκαν και τα βιβλία της Κ.Δ. Και η εκκλησία της Ρώμης χρησιμοποίησε τη γλώσσα αυτή. 

Η καταστροφή των Ιεροσολύμων έσβησε το προνόμιο της πόλεως στην οποία κηρύχθηκε ο χριστιανισμός. Έτσι έλλειψε ο κίνδυνος να παρουσιαστεί η εκκλησία σαν μία επιπλέον Ιουδαϊκή αίρεση.

Πριν από την καταστροφή της πόλεως, οι χριστιανοί με τον επίσκοπο Συμεών, έφυγαν και εγκαταστάθηκαν πέρα από τον Ιορδάνη ποταμό, στην Πέλλα η οποία ήταν ειδωλολατρική πόλη. 

Η εκκλησία αυτή έζησε χωρισμένη από από τους άλλους χριστιανούς και δέχτηκε αιρετικές ιδέες. δέχτηκε ένα είδος υιοθετισμού, γιατί έλεγαν ότι ο Ιησούς επειδή ήταν αφοσιωμένος στο νόμο, έγινε αργότερα Χριστός και γι' αυτό οι οπαδοί του μπορούν να του μοιάσουν. Αυτοί ονομάστηκαν Εβιωνίτες, που σημαίνει φτωχοί. ήταν αφοσιωμένοι στον Μωσαϊκό νόμο και από την Κ.Δ χρησιμοποιούσαν μόνο το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και δεν δέχονταν τον Απόστολο Παύλο. Από την επαφή τους με τους Εσαίους πρόσθεσαν και άλλες αιρετικές δοξασίες. Είχαν την περιτομή με το βάπτισμα, ήταν χορτοφάγοι, πίστευαν στην καλή και στην κακή δημιουργία, και αντί για οίνο χρησιμοποιούσαν στην Θεία Ευχαριστία νερό. Στα μέσα του Β΄αιώνα συμφωνούσαν με την Εκκλησία όπως διαπίστωσε ο συγγραφέας Ηγήσιπος που προέρχονταν από την ομάδα αυτή. 

Τα χριστιανικά κέντρα από τα οποία διαδόθηκε ο χριστιανισμός την εποχή αυτή ήταν : Η Παλαιστίνη, η Φοινίκη, η Τύρος, η Σιδώνα, η Πτολεμαϊδα. 

Στη Συρία σημαντικό χριστιανικό κέντρο ήταν η πρωτεύουσα Αντιόχεια, από κει ξεκίνησε τη δράση του ο Απόστολος Παύλος. 

Στην Μικρά Ασία όπου πρώτος εργάστηκε ο Πάλυος είναι γνωστές οι εκκλησίες της Πισιδίας, Παμφυλίας, Λυκαονίας, Γαλατίας, Καππαδοκίας. Επίσης οι εκκλησίες του Πόντου, της Βιθυνίας, οι επτά εκκλησίες της Ιωνίας οι οποίες αναφέρονται στην Αποκάλυψη. Ακόμη γνωστή ήταν η Εκκλησία της Εφέσου, στην οποία έδρασε ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής. Στην Ελλάδαγνωστές είναι οι πόλεις που επισκέφθηκε ο Παύλος και στις οποίες ίδρυσε εκκλησίες. 

Άγνωστο είναι το ποιος ίδρυσε την εκκλησία της Ρώμης. Ίσως ιδρύθηκε από χριστιανούς εμπόρους που την επισκέφθηκαν. 

Στην Γαλατία την οποία κατέκτησε ο Ιούλιος Καίσαρ (58-51 π.Χ) οργανώθηκαν τρεις επαρχίες με πρωτεύουσα τη Λυών. Στη Λυών επίσκοπος ήταν ο Φωτεινός, μαθητής του Πολυκάρπου επισκόπου Σμύρνης και αυτό τον διαδέχθηκε ο Ειρηναίος που καταγόταν από την Σμύρνη.