Ευαγγελική περικοπή και ερμηνεία Σαββάτου 4/8/2018 (Μνήμη των επτά παίδων των εν Εφέσω) Ματθ. 17,24- 18,4
24 ᾿Ελθόντων δὲ αὐτῶν εἰς Καπερναοὺμ προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχμα λαμβάνοντες τῷ Πέτρῳ καὶ εἶπον· ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ τὰ δίδραχμα; 25 λέγει, ναί. καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, προέφθασεν αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων· τί σοι δοκεῖ, Σίμων; οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς ἀπὸ τίνων λαμβάνουσι τέλη ἢ κῆνσον; ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων; 26 λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος· ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων. ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ἄραγε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί. 27 ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς, πορευθεὶς εἰς τὴν θάλασσαν βάλε ἄγκιστρον καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα· ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ. Εν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέγοντες· τίς ἄρα μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν; 2 καὶ προσκαλεσάμενος ὁ ᾿Ιησοῦς παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ εἶπεν· 3 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. 4 ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.
24 ᾿Ελθόντων δὲ αὐτῶν εἰς Καπερναοὺμ προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχμα λαμβάνοντες τῷ Πέτρῳ καὶ εἶπον· ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ τὰ δίδραχμα;
Και ποια είναι αυτά τα δίδραχμα; Επειδή ο Χριστός θεωρούνταν πρωτότοκος και ο Πέτρος πρώτος μεταξύ των μαθητών έπρεπε να δίδει το φόρο υπέρ της φυλής Λευί όπως έκαναν όλοι οι Ιουδαίοι οι οποίοι δεν ήταν ιερατική φυλή αλλά πιο πολυπληθής. Και τι απάντησε τελικά ο Πέτρος; 25 λέγει, ναί. Απάντησε σ’ αυτούς ναι οσάν να είναι ένας κοινός άνθρωπος. Στον Ιησού όμως δεν τόλμησε να αναφέρει το θέμα αυτό. καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, προέφθασεν αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων· τί σοι δοκεῖ, Σίμων; οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς ἀπὸ τίνων λαμβάνουσι τέλη ἢ κῆνσον; ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων; 26 λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος· ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων. ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ἄραγε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί.
Δηλαδή είμαι ελεύθερος από το να πληρώνω φόρο, διότι αν οι επίγειοι βασιλείς δεν ζητούν φόρο από τους υιούς τους, πολύ περισσότερο πρέπει να είμαι εγώ απαλλαγμένος από φόρο αφού δεν είμαι απλά υιός επίγειου, αλλά του Ουράνιου Βασιλέως, άρα Βασιλιάς και άρα απαλλαγμένος από κάθε φόρο.
27 ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς, πορευθεὶς εἰς τὴν θάλασσαν βάλε ἄγκιστρον καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα· ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ.
Πρόσεξε τώρα ότι ενώ απέδειξε ότι είναι απαλλαγμένος από τους φόρους δεν αρνείται τελικά να πληρώσει τον φόρο· πρώτον για να μην σκανδαλιστούν εκείνοι και δεύτερον για να μην σκανδαλιστούν οι μαθητές. Και δίνει όχι γιατί είναι υποχρεωμένος, αλλά με σκοπό να θεραπεύσει την ασθένεια εκείνων. Αλλά δεν δίνει χρήματα απ’ αυτά που είχαν στο ταμείο τους οι μαθητές, αλλά φροντίζει να δείξει με θαυμαστό και πάλι τρόπο το ποιος είναι, ότι είναι Θεός όλων και κυρίαρχος και της θάλασσας. Έτσι το πρώτο ψάρι μέσα από τους βυθούς, αυτό πληρώνει τελικά τον φόρο!
1Εν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέγοντες· τίς ἄρα μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν;
Ποια ήταν εκείνη η ώρα; Όταν είδαν οι μαθητές ότι ο Πέτρος τιμήθηκε ως πρωτότοκος και άρα πιο πολύ απ΄’ όλους. Και θυμήθηκαν τα λόγια του Ιησού «Μακάριος είσαι Σίμων»… και «θα σου δώσω τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών» και «δώσε ένα για μένα και ένα για σένα». Όμως δεν ρώτησαν απ’ ευθείας γι’ αυτό που τους απασχολούσε, γι’ αυτό που τους σκανδάλισε, διότι ντράπηκαν και έθεσαν το θέμα αόριστα.
Εσύ όμως μη βλέπεις τον σκανδαλισμό τους διότι ούτε αυτόν δεν μπορούμε να φτάσουμε. Διότι αυτοί μεν αγωνιούσαν για το ποιος θα είναι πρώτος στην βασιλεία των ουρανών, ενώ εμείς για το ποιος θα είναι πρώτος στην βασιλεία της γης, ποιος θα είναι πλουσιότερος και ποιος ισχυρότερος.
2 καὶ προσκαλεσάμενος ὁ ᾿Ιησοῦς παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ εἶπεν· 3 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. 4 ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. 5 καὶ ὃς ἐὰν δέξηται παιδίον τοιοῦτον ἓν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐμὲ δέχεται·
Σεις δηλαδή φιλονικείτε και αγωνιάτε για το ποιος θα είναι μεγαλύτερος, ενώ εγώ σας λέω ότι αυτός που δεν θα γίνει ταπεινότερος απ’ όλους δεν μπορεί να εισέλθει στην Βασιλεία των Ουρανών. Και δεν αναφέρει απλά τα λόγια αυτά, αλλά στήνει στη μέση ένα παιδί, διότι το παιδί είναι καθαρό από φθόνο και κενοδοξία, δεν ποθεί πρωτεία και κατέχει την πιο μεγάλη αρετή, την αφέλεια. Και δεν αρκείται σ’ αυτά αλλά προσθέτει «ότι όποιος δεχτεί ένα τέτοιο παιδί εμένα δέχεται». Δηλαδή τόσο ποθητό μου είναι το ταπεινό και το απροσποίητο. Άρα με την ευρεία έννοια όποιος δεχτεί στη ζωή του τους καταφρονημένους και περιφρονημένους τον Χριστό δέχεται.
Πρωτοπρεσβυτέρου Μιχαήλ Δ. Στεφάνου από την μελέτη στον Ιερό Χρυσόστομο