Eυαγγελική περικοπή και ερμηνεία Σαββάτου 13/10/2018 Κάρπου Παπύλου, Αγαθοδώρου και Αγαθονίκης μαρτύρων Λουκ. στ΄1-10
ΕΓΕΝΕΤΟ δὲ ἐν σαββάτῳ δευτεροπρώτῳ διαπορεύεσθαι αὐτὸν διὰ τῶν σπορίμων· καὶ ἔτιλλον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τοὺς στάχυας καὶ ἤσθιον ψώχοντες ταῖς χερσί. 2 τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων εἶπον αὐτοῖς· τί ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστι ποιεῖν ἐν τοῖς σάββασι; 3 καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς· οὐδὲ τοῦτο ἀνέγνωτε ὃ ἐποίησε Δαυῒδ ὁπότε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ᾿ αὐτοῦ ὄντες; 4 ὡς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔλαβε καὶ ἔφαγε, καὶ ἔδωκε καὶ τοῖς μετ᾿ αὐτοῦ, οὓς οὐκ ἔξεστι φαγεῖν εἰ μὴ μόνους τοὺς ἱερεῖς; 5 καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου. 6 ᾿Εγένετο δὲ καὶ ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν καὶ διδάσκειν· καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρωπος, καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἡ δεξιὰ ἦν ξηρά. 7 παρετήρουν δὲ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ θεραπεύσει, ἵνα εὕρωσι κατηγορίαν αὐτοῦ. 8 αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν, καὶ εἶπε τῷ ἀνθρώπῳ τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα· ἔγειρε καὶ στῆθι εἰς τὸ μέσον. ὁ δὲ ἀναστὰς ἔστη. 9 εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτούς· ἐπερωτήσω ὑμᾶς τί ἔξεστι τοῖς σάββασιν, ἀγαθοποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι, ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀποκτεῖναι; 10 καὶ περιβλεψάμενος πάντας αὐτοὺς εἶπεν αὐτῷ· ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου. ὁ δὲ ἐποίησε, καὶ ἀποκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὡς ἡ ἄλλη.
=========================================================================================================
Για ποιο λόγο ο Ιησούς οδήγησε τους μαθητές Του ανάμεσα από τα σπαρμένα χωράφια;
Πράγματι, καταλύει την αργία του Σαββάτου ο Κύριος όχι όμως άνευ λόγου. Αφενός μεν ήθελε να δοξασθεί το όνομα του Πατέρα Του, αφετέρου δε δια να αποκαλύψει την αδυναμία των Ιουδαίων. Προβάλλει εδώ ως επιχείρημα την πείνα των μαθητών Του. Εσύ όμως πρόσεξε κάτι πολύ σπουδαιότερο, ότι οι μαθητές του Κυρίου αν και είχαν φτάσει σε σημείο μεγάλης πείνας δεν εγκατέλειψαν καθόλου τον Κύριο καταφρονώντας έτσι τις ανάγκες του σώματος. 2 οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἰδόντες εἶπον αὐτῷ· ἰδοὺ οἱ μαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστι ποιεῖν ἐν σαββάτῳ.
Παρατηρούμε πως οι Φαρισαίοι δεν εξοργίστηκαν, απλά κατηγόρησαν την πράξη των μαθητών. Όταν όμως θεράπευσε ο Χριστός την “ξηρανθείσαν χείραν” τότε εξαγριώθηκαν τόσο πολύ ώστε θέλησαν να τον εξαφανίσουν. Όπου δηλαδή δεν γίνεται κάτι το πολύ γενναίο ησυχάζουν, όταν όμως βλέπουν ανθρώπους να σώζονται ταράσσονται και γίνονται πιο βάναυσοι απ’ όλους. Τόσο μεγάλοι εχθροί της σωτηρίας των ανθρώπων είναι!
Πως όμως απολογείται ο Χριστός για την πράξη των μαθητών Του;
3 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ ἀνέγνωτε τί ἐποίησε Δαυῒδ ὅτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ᾿ αὐτοῦ;
4 πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγεν, οὓς οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς μετ᾿ αὐτοῦ, εἰ μὴ μόνοις τοῖς ἱερεῦσι;
Όταν δηλαδή απολογείται για το παράδειγμα των μαθητών επικαλείται τον Δαυίδ, όταν όμως απολογείται για τις δικές Του πράξει επικαλείται τον Πατέρα Του.
Το παράδειγμα του Δαυίδ ασφαλώς δεν είναι όμοιο με την προκειμένη περίσταση. Διότι ο Δαυίδ μεν δεν παρενέβην απλώς το Σάββατο, αλλά έκανε κάτι ακόμη πιο σοβαρό έφαγε από τους άρτους της προθέσεως τους οποίους μόνον οι ιερείς μπορούσαν να φάγουν. Και μη μου πεις ότι αυτός ήταν προφήτης, διότι θα σου πω, ναι όμως δεν ήταν ιερεύς. Άλλωστε και στους συντρόφους του έδωσε να φάγουν οι οποίοι ούτε προφήτες δεν ήταν αλλά ούτε και ιερείς.
Με το παράδειγμα λοιπόν του Δαυίδ ο Χριστός αποστομώνει τους Φαρισαίους, αλλά δεν σταματάει εκεί αλλά συνεχίζει:
5 ἢ οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῷ νόμῳ ὅτι τοῖς σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ σάββατον βεβηλοῦσι, καὶ ἀναίτιοί εἰσι;
6 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι τοῦ ἱεροῦ μεῖζόν ἐστιν ὧδε.
Οι Ιερείς αναίτια δηλαδή και χωρίς ανάγκη βεβηλώνουν το Σάββατο, αλλά παραμένουν ακατηγόρητοι διότι αυτό επιτάσσει ο νόμος του Θεού. Εδώ όμως μπροστά τους στέκεται κάτι πολύ σπουδαιότερο από τον νόμο. Ίσταται ο ίδιος ο Νομοθέτης ο οποίος ο Αυτός ο Ίδιος έχει την εξουσία να απαλλάξει τους μαθητές Του από κάθε κατηγορία.
7 εἰ δὲ ἐγνώκειτε τί ἐστιν ἔλεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν, οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους.
8 κύριος γάρ ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου.
Είναι λοιπόν οι μαθητές Του αθώοι και για έναν ακόμη λόγο, διότι ο Υιός του ανθρώπου ως Νομοθέτης είναι Κύριος και του Σαββάτου.
Θα πει κάποιος: - Δηλαδή ο Χριστός καταργεί τόσο μεγάλη ωφέλεια που ήταν η τήρηση του Σαββάτου;
-Απ. Ο Κύριος δεν κατήργησε τίποτα. Απλά επέκτεινε την αργία του Σαββάτου στην καθημερινότητα. Αφού αυτός που ζει κάθε μέρα σαν να είναι Σάββατο τότε γι’ αυτόν κάθε μέρα είναι γιορτή και έτσι σκέπτεται καθημερινά την πνευματική ωφέλεια τόσο του ιδίου όσο και των συνανθρώπων του. Είναι ήδη πραγματικός πολίτης των ουρανών αφού ζει σαν να βρίσκεται ήδη στον ουρανό. Αυτός τηρεί στην πραγματικότητα και το Σάββατο και κάθε εορτή.
Θα πει και πάλι κάποιος: -Μα αυτή η οδός είναι στενή και γεμάτη θλίψεις.
–Ναι, αλλά και η προηγούμενη που ακολουθούσες ήταν αδιάβατος και γεμάτη από άγρια θηρία…
9 Καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν ἦλθεν εἰς τὴν συναγωγὴν αὐτῶν.
10 καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπος ἦν ἐκεῖ τὴν χεῖρα ἔχων ξηράν· καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες· εἰ ἔξεστι τοῖς σάββασι θεραπεύειν; ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ.
Άλλοι ευαγγελιστές λέγουν ότι έβαλλε τον άνθρωπο να σταθεί στη μέση της Συναγωγής ώστε να καμφθεί ο εγωισμός τους.
Όπως όμως και να’ χει το πράγμα οι σκληροί και μισάνθρωποι προτίμησαν να βλάψουν την δόξα του Θεού παρά να δουν άνθρωπο αυτόν να θεραπεύεται. Και ρώτησαν οι σκληροί και απάνθρωποι αν επιτρέπεται να θεραπεύσει κανείς την ημέρα του Σαββάτου με σκοπό να εμποδίσουν την θεραπεία αυτού αλλά και άλλων δύστυχων ανθρώπων. Η ερώτησή τους σαφώς δεν είχε σκοπό την γνώση, αλλά την κατηγορία.
11 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· τίς ἔσται ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος ὃς ἕξει πρόβατον ἕν, καὶ ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον, οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ;
12 πόσῳ οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προβάτου; ὥστε ἔξεστι τοῖς σάββασι καλῶς ποιεῖν.
Ο φιλάνθρωπος Κύριος όμως τους απαντά, θέλοντας να τους ωφελήσει και να εμβάλλει μέσα τους αισθήματα φιλανθρωπίας και τους παρουσιάζει με το παράδειγμα αυτό τον ωραίο συλλογισμό που ακούσαμε παραπάνω.
13 τότε λέγει τῷ ἀνθρώπῳ· ἔκτεινόν σου τὴν χεῖρα· καὶ ἐξέτεινε, καὶ ἀποκατεστάθη ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη.
Ο Ιησούς βέβαια πριν τον ασθενή ήθελε να θεραπεύσει και τον φθόνο των Φαρισαίων, αλλά αυτοί ήταν περισσότερο φιλάργυροι και κακοί, παρά φιλάνθρωποι. Παρά ταύτα όμως τίποτα δεν λύγισε την σκληροκαρδία τους και έτσι προχώρησε στην επιτέλεση του θαύματος.
Πρωτοπρ. Μιχαήλ Δ. Στεφάνου από την μελέτη στον Ιερό Χρυσόστομο