Ευαγγελική περικοπή και ερμηνεία Πέμπτης 6/9/2018 Μνήμη του εν Χώναις θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ Λουκ. 10, 16-21
16 ᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων· γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί. 17 Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων· παραδώσουσι γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν μαστιγώσουσιν ὑμᾶς· 18 καὶ ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν. 19 ὅταν δὲ παραδώσωσιν ὑμᾶς, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε. 20 οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν. 21 Παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς· 22 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου· ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται.
Αφού τους έστειλε γυμνούς και ανυπόδητους, δίχως δύο χιτώνες, δίχως μαχαίρι στο ζωνάρι, τώρα τους προειδοποιεί ότι τους στέλνει όχι απλά στους λύκους, αλλά ανάμεσα στους λύκους, πράγμα πολύ επικίνδυνο. Παρόλα αυτά τους παραγγέλλει να είναι ήρεμοι όπως τα πρόβατα και ακέραιοι όπως τα περιστέρια. Πως θα υπερισχύσουν όμως τα πρόβατα των λύκων; Ενώ θα δέχονται αμέτρητα δαγκώματα, όχι μόνο δεν θα εξαφανίζονται, αλλά και τους λύκους θα μεταβάλλουν. Κι όλα αυτά ενώ τα πρόβατα είναι μόνο δώδεκα και όλη οικουμένη ήταν γεμάτη από αιμοβόρους λύκους.
-Τι λοιπόν; θέλουμε να υπερισχύσουμε εναντίον των εχθρών μας με τη βία; Δεν ντρεπόμαστε γι’ αυτό; Μόνο αν γίνουμε σαν τα πρόβατα θα υπερισχύσουμε. Διότι αν, αν αντισταθούμε και δαγκώσουμε, τότε μειώνουμε τον άθλο.
Γιατί όμως προσθέτει ότι πρέπει να είναι φρόνιμοι όπως τα φίδια; -Για να μη νομίσουν ότι τα πάντα θα γίνουν από μόνα τους χωρίς τη δική τους συμβολή. Το φίδι όταν βρεθεί σε κίνδυνο, εγκαταλείπει την μάχη, ακόμη και το μισό του σώμα για να σώσει το κεφάλι του. Αυτή την φρόνηση ζητά από τους μαθητές του ο Κύριος, να εγκαταλείπουν τα πάντα εκτός από την πίστη. Δηλαδή είτε τα χρήματα, είτε ακόμη και το ίδιο τους το σώμα για να διασώσουν την κεφαλή, δηλαδή την πίστη.
Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η αποστολή των μαθητών! Ενώ τους προειδοποίησε ότι θα πάθαιναν τόσα κακά, δεν τους επέτρεπε ούτε να αγανακτούν! Αυτό είναι το γνώρισμα της περιστεράς, ποτέ δεν αγανακτεί.
Ας μην ταρασσώμεθα αγαπητοί αδελφοί, διότι όλα τελικά επετεύχθησαν. Και φρόνιμοι υπήρξαν οι μαθητές και ακέραιοι και τους λύκους νίκησαν. Ήξερε άλλωστε ο Κύριος ότι η θρασύτητα δεν καταπολεμείται με την θρασύτητα, αλλά με την επιείκεια.
Που τους απέστειλε ο Κύριος; Μήπως σε γιάφκες ληστών; Όχι αλλά που; Στους συμπατριώτες τους ισραηλίτες. Κι όμως μιλά για τον κίνδυνο του κηρύγματος, για το μίσος των συμπατριωτών τους. Κι όμως και πάλι ο Χριστός δεν αποστρέφεται τους ισραηλίτες κι ενώ εδώ τους ονομάζει λύκους για να τονίσει την κακία τους , αλλού τους ονομάζει ως «πρόβατα που έχουν χαθεί». Κι έτσι κανείς πλέον δεν μπορεί να κατηγορήσει τον Χριστό ότι δεν νοιάστηκε γι’ αυτούς και ότι στράφηκε κατευθείαν προς τους ειδωλολάτρες. Τι όμως έπρεπε να κηρύξουν σ’ αυτούς οι μαθητές; Ποιο ήταν το περιεχόμενο του κηρύγματός τους;
7 Πορευόμενοι δὲ κηρύσσετε λέγοντες ὅτι ἤγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Τίποτα το αισθητό δεν κηρύττουν όπως έκαναν παλαιότερα οι προφήτες, αλλά την βασιλεία των ουρανών κηρύττουν και όλα όσα έχουν σχέση μ’ αυτήν. Και είναι ανώτεροι οι μαθητές του Κυρίου από τους προφήτες, διότι αυτοί δέχονται την αποστολή τους χωρίς αμφιβολία, αλλά με υπακοή και προθυμία.
Και σε ποιους τα λέει όλα αυτά; Στους μέχρι πρότινος δειλούς ψαράδες που δεν είχαν απομακρυνθεί ποτέ τους από την λίμνη που ψάρευαν. Τώρα τους λέει ότι θα οδηγηθούν ενώπιον βασιλιάδων και ηγεμόνων, ότι με άλλα λόγια τον πόλεμο όλης της οικουμένης θα υποστούν. Και τους παρηγορεί λέγοντάς τους ότι εκείνες τις δύσκολες ώρες θα βρίσκεται δίπλα τους:
19 ὅταν δὲ παραδώσωσιν ὑμᾶς, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε.
Εδώ ο Κύριος τους ανάγει στο αξίωμα των προφητών:
20 οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν.
21 Παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς·
Αμέσως το ερώτημα που ανακύπτει εδώ και κανονικά έπρεπε να ρωτήσουν οι μαθητές είναι: «Πως θα πιστέψουν οι άλλοι άνθρωποι όταν εξ’ αιτίας μας τα παιδιά τους θα φονεύονται από τους πατεράδες, και αδελφοί θα σκοτώνουν αδελφούς; Ποια καλή ειρήνη θα δώσουμε στους οίκους τους όταν αυτές γεμίσουν με τόσες σφαγές»; Όμως οι μαθητές του Χριστού τίποτα απ’ αυτά δεν ρώτησαν, ούτε ζήτησαν ευθύνες, παρά μόνο προχώρησαν στην υπακοή. Αυτό δεν ήταν μόνο καρπός της αρετής τους, αλλά οφείλονταν και στην σοφία του Διδασκάλου.
22 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου· ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται.
Εν τέλει, σαν να μην έφτανε ότι όλη η οικουμένη θα αναστατωθεί εξαιτίας τους, τους προσθέτει και το κερασάκι στην τούρτα: ότι όλοι θα τους μισούν. Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση είναι ολοφάνερη η παρηγοριά, διότι θα τους μισούν εξαιτίας Εκείνου. Και προσθέτει ότι αυτός που θα τα υπομείνει όλα αυτά μέχρι το τέλος, αυτός και θα σωθεί.
Είναι αξιοθαύμαστοι οι άθλοι των αγίων αποστόλων. Διότι αυτοί δεν νίκησαν με όπλα, ούτε πολέμησαν κάποια στιγμή και δοξάστηκαν όπως έκαναν οι ήρωες που διαβάζουμε στην ιστορία. Αλλά όλη τους τη ζωή πολεμούσαν, όχι απέναντι σε μερικά πλήθη οπλισμένων στρατιωτών, αλλά απέναντι στον διάβολο και όλη την οικουμένη. Και η νίκη τους είναι ολοφάνερη, αφού όπου κι αν πήγαιναν φύτευαν εκκλησίες, μετέστρεφαν τους λύκους σε πρόβατα και όλα αυτά μολονότι ήσαν μόνο δώδεκα! Και παρότι τους έσερναν αλυσοδεμένους εδώ κι εκεί, ποτέ τους δεν λιγοψύχησαν, αλλά παρέμειναν ακέραιοι στην πίστη τους.
Ποια λοιπόν κατηγορία δεν θα αποφύγουμε εμείς, όταν έχοντες τόσα παραδείγματα αγίων μόνοι μας σφαζόμεθα, μολονότι κανείς δεν μας απειλεί! Και μολονότι κανείς δεν μας καταδιώκει εξαχρειωνόμαστε τόσο!
Μα θα πεις εκείνοι έκαναν θαύματα. Όμως γι’ αυτό δεν τους μαστίγωναν; Γι’ αυτό δεν τους καταδίωκαν; Εσύ όμως και θορυβείσαι και ταράσσεσαι και είσαι τόσο μαλθακός σαν το κερί, μολονότι ζεις σε καιρό ειρήνης και σε χρόνια που ο χριστιανισμός είναι αναγνωρισμένος και επίσημος. Αναλογίσου λοιπόν ότι αν σε καιρός ειρήνης τόσο λιγοψυχείς, τι θα κάνεις σε καιρό διωγμού; Ρωτάς τώρα τι πρέπει να κάνεις, αφού κανείς δεν σε διώκει: -Αγωνίσου εναντίον των παθών, εξάσκησε τον εαυτό σου να είναι απρόσβλητος στις λύπες. Μιμήσου τον Ιώβ ο οποίος αν και ζούσε σε παλάτι, ήταν πάντοτε έτοιμος για να αντιμετωπίσει «αυτό που φοβόταν». Έτσι όταν ήρθε ο πειρασμός, θριάμβευσε, κατατρόπωσε τον διάβολο και τις παγίδες του και το όνομά του έγινε συνώνυμο της υπομονής. Έτσι γυμνάζεται ο χριστιανός ώστε να είναι έτοιμος σε κάθε περίσταση και σε κάθε τόπο.
Πρωτοπρ. Μιχαήλ Δ. Στεφάνου από την μελέτη στον Ιερό Χρυσόστομο