Ευαγγελική περικοπή και ερμηνεία Κυριακής 4/11/2018 Ιωαννικίου οσίου Λουκ. 16, 19-31
9 ῎Ανθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς. 20 πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος, ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος 21 καὶ ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου· ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ. 22 ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Αβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. 23 καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ τὸν ᾿Αβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. 24 καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ ᾿Αβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. 25 εἶπε δὲ ᾿Αβραάμ· τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι· 26 καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν. 27 εἶπε δέ· ἐρωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου· 28 ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς· ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. 29 λέγει αὐτῷ ᾿Αβραάμ· ἔχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. 30 ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ ᾿Αβραάμ, ἀλλ᾿ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, μετανοήσουσιν. 31 εἶπε δὲ αὐτῷ· εἰ Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Στην παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου το ζητούμενο είναι η αιτία της δικαιοσύνης είτε της καταδίκης. Ο Κύριός μας στη γη εμφανίστηκε ως ταπεινός και περιφρονημένος. Έτσι προτιμά να είμαστε κι εμείς. Να μην επιδιώκουμε την καλοπέραση και την χλιδή πράγμα που μπορεί να μας οδηγήσει στην απώλεια της ψυχής μας. Και δεν είναι μικρό πράγμα το να απολεσθεί μία ανθρώπινη ψυχή. Και τι σημαίνει το να απολεσθεί μία ψυχή; Το να μείνει εκτός της Επουρανίου Βασιλείας. Έτσι η παραβολή αυτή μας δείχνει από τη μία μεριά την κόλαση και από την άλλη τους κόλπους του Αβραάμ δηλαδή τον παράδεισο.
Θέλετε να ρίξουμε όμως αδελφοί μία ματιά σήμερα στον παράδεισο; Οι ουρανοί εξαίφνης θα αδειάσουν, όλοι οι άγγελοι θα βρεθούν πέριξ του θρόνου του Κυρίου όλα τα έθνη θα συναχθούν επί το αυτώ. Το ανθρώπινο γένος θα διαχωριστεί στους μεν και στους δε. Διότι τώρα δεν είναι χωρισμένοι, αλλά όλοι ανακατεμένοι. Ο χωρισμός τότε θα γίνει με μεγάλη ακρίβεια. Και δεν τιμωρεί ο Κύριος από τώρα τους άδικους, αλλά όταν τους δικάσει, αφού τους τοποθετήσει πρώτα στη θέση τους και τότε θα τους απαγγείλει τα αμαρτήματά τους.
Εκείνοι βεβαίως θα απολογηθούν με καλοσύνη, αλλά αυτό σε τίποτα δεν θα τους ωφελήσει και πολύ ορθώς. Και ποια θα είναι η αιτία της καταδίκης των αδίκων; Δες τώρα τον πλούσιο της παραβολής. Να τι έκανε: παρέλειψε το έλεος το οποίο και οι προφήτες και οι απόστολοι και ο ίδιος ο Χριστός κήρυξαν με τόση επιμέλεια. Διότι όχι μόνο δεν έθρεψε αυτόν που πεινούσε, αλλά ούτε τον έντυσε ενώ ήταν γυμνός, αλλά ούτε τον επισκέφθηκε όταν ήταν άρρωστος και διψασμένος και μάλιστα όχι μακριά, αλλά στην πόρτα της αυλής του σπιτιού του…
Και δεν ζητούσε ο φτωχός Λάζαρος να του δώσει πολυτελή φαγητά, αλλά τα ελάχιστα και αναγκαία.
Και αυτός που τα ζητούσε όλα αυτά δεν ήταν άλλος τελικά από τον ίδιο τον Χριστό που αποκαλύπτεται στο πρόσωπο του φτωχού Λαζάρου. Ο Χριστός σε κάθε περίπτωση ταπεινώνεται και εξευτελίζεται εκουσίως και γίνεται επαίτης της καλοσύνης μας, όχι γιατί το έχει ανάγκη Εκείνος, αλλά για να σπάσει η δική μας σκληροκαρδία. Ώστε να γίνουμε μεταξύ μας αδέλφια και γνήσιοι αδελφοί του Χριστού.
Και πως μπορεί να γίνει κάποιος αδελφός του Χριστού; Μέσω του αγίου Βαπτίσματος και της συμμετοχής στα Θεία Μυστήρια.
Αδελφοί, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι «δεν είχαμε» και γι’ αυτό δεν ελεήσαμε. Ο Χριστός όλους μας θα κρίνει με ίσα κριτήρια. Τους πλούσιους με πλούσιους και τους φτωχούς με τους φτωχούς. Και έτσι ενώ κάποιοι που βρίσκονταν στην ίδια κατάσταση με τους άλλους κατόρθωσαν την αρετή, θα αποστομώσουν αυτούς που απέτυχαν. Και απέτυχαν όχι γιατί προσπάθησαν ανεπιτυχώς, αλλά γιατί υπέδειξαν τεράστια αδιαφορία.
Και οι δίκαιοι δεν κληρονομούν απλά και μόνο εξαιτίας της υιικής τους ιδιότητας αλλά λέει ότι όλα αυτά τα επουράνια αγαθά είχαν ετοιμαστεί γι’ αυτούς από τον Πατέρα πριν ακόμη γεννηθούν, δείχνοντας έτσι ότι ο Θεός γνώριζε προκαταβολικά ότι αυτοί θα ήταν δίκαιοι.
Και αντί ποίων πραγμάτων θα λάβουν οι δίκαιοι τόσα πολλά; Δίδοντας το ελάχιστο στον φτωχό αδελφό τους. Ακόμη και ένα ποτήρι κρύο νερό.. Τόσο φτηνά «πωλείται» ο παράδεισος…
Και πως και που θα καταδικαστούν οι άδικοι; Στο πυρ το εξώτερο, στην αιώνια κόλαση που ήταν ετοιμασμένη όχι γι’ αυτούς, αλλά για τον διάβολο και τους αγγέλους του. Και εκθέτει αλλού τις αιτίες της καταδίκης τους: «Πείνασα και δεν μου δώσατε να φάω κτλ.» και όλα αυτά δεν τα κάνατε ούτε καν στους φίλους σας. Κι όμως και σκύλο ακόμη αν δούμε να πεινά πολλές φορές λυγίζουμε και του ρίχνουμε λίγο φαγητό. Συ δε βλέποντας τον Δεσπότη Χριστό στο πρόσωπο του αδελφού σου δεν κάμπτεσαι;
Πρωτοπρ. Μιχαήλ Δ. Στεφάνου «από την μελέτη στον Ιερό Χρυσόστομο»