641-668 Η άνοδος του Κώνστα στον θρόνο
Στο προσκήνιο δεν κάθισαν πολλοί οι Κωνστνατίνος Δ΄ και Ηρακλεωνάς γιατί ύστερα από λίγο αυτοκράτορας έγινε ο Κώνστας (641-668). Με την άνοδος του Κώνστα, αντικαταστάθηκε ο πατριάρχης Πύρρος από τον Παύλο που ήταν οικονόμος στην Αγ. Σοφία.
Ένας από τους πιο σφοδρούς πολέμιους του μονοθελητισμού-μονοενεργητισμού ήταν ο Μάξιμος ο Ομολογητής. Στην Καρχηδόνα έκανε μάλιστα δημόσια συζήτηση με τον πατριάρχη Πύρρο (645) στην οποία ο Μάξιμος νίκησε και αυτό το αναγνώρισε ο Πύρρος, ο οποίος ζήτησε να πάει στη Ρώμη. Εκεί μπροστά στο πάπα Θεόδωρο (642-649) υπέβαλε δημόσια ομολογία στην οποία καταδίκασε την Έκθεση και την αίρεση. Έτσι ο πάπας τον δέχτηκε με μεγάλη τιμή. Μετά από λίγο όμως ο Πύρρος υπαναχώρησε και ξαναδέχτηκε τον Μονοεργητισμό, οπότε και ο πάπας τον αφόρισε.
Την εποχή της βασιλείας του Κώνσταντος οι Άραβες έκαναν σημαντικές κατακτήσεις. Κυρίεψαν την Κύπρο και την Ρόδο και κατασκεύασαν στόλο.
Παράλληλα οι θρησκευτικές διαμάχες που επικρατούσαν τον έκανα να αποφασίσει να δημοσιεύσει διάταγμα (648) με τίτλο «Τύπος περί πίστεως» με το οποίο παραμέρισε την «Έκθεση» και απαγόρευσε οποιαδήποτε συζήτηση για μία ή δύο θελήσεις. Για τους παραβάτες προβλέπονταν αυστηρές ποινές.
Στη Ρώμη πέθανε ο πάπας Θεόδωρος και τον διαδέχθηκε ο Μαρτίνος το 649. Ο νέος πάπας κάλεσε σύνοδο στο Λατερανό, στην οποία πήγαν 105 επίσκοποι από την Ιταλία οι οποίοι καταδίκασαν τον μονοενεργητισμό, καθώς και τους πατριάρχες που τον ακολουθούσαν: Σέργιο, Πύρρο και Παύλο. Στη σύνοδο αυτή κύριο ρόλο έπαιξε ο Μάξιμος. Στην Ανατολή δεν υπήρχαν πατριάρχες ορθόδοξοι για να απευθυνθεί ο πάπας.
Η απάντηση του αυτοκράτορα ήρθε το 653, δηλαδή 4 χρόνια αργότερα, όταν ο έξαρχος Ιταλίας Καλλιόπας μπήκε με στρατό στη Ρώμη έκανε βανδαλισμούς και αποκήρυξε τον πάπα, λέγοντας ότι δεν είναι κανονικός επίσκοπος, μη αναγνωρισμένος και ανάξιος να κατέχει τον αποστολικό θρόνο. Ο πάπας για να μη γίνει αιματοχυσία δεν αντέδρασε, παρά μόνο ζήτησε να τον συνοδεύσουν κληρικοί στην Κωνσταντινούπολη. Όμως τη νύχτα απήγαγαν κρυφά τον πάπα, τον έβαλαν σε πλοίο, αλλά έφτασε στην Κωνσταντινούπολη ύστερα από 15 μήνες. Σε όλο το ταξίδι ο πάπας υπέφερε γιατί ήταν άρρωστος. Τελικά τον εξόρισαν στην Κριμαία όπου και πέθανε το 655.
Παράλληλα συνέλαβαν και τον Μάξιμο που υποστήριζε τον πάπα και τον εξόρισαν στη Βιζύη της Θράκης. Από κει τον μετέφεραν σε μοναστήρι της Κωνσταντινουπόλεως. Του υπέβαλαν να κοινωνήσει δημόσια στην Κωνσταντινούπολη, αυτός αρνήθηκε και τον εξόρισαν και πάλι στον Δούναβη. Ύστερα από έξι χρόνια τον ξαναέφεραν στην πρωτεύουσα, όπου τον ακρωτηρίασαν, τον μαστίγωσαν και τον διαπόμπευσαν στους δρόμους, τελικά τον εξόρισαν στη Λαζική στον Καύκασο. Εκεί ο Μάξιμος απόκαμε και πέθανε τον Αύγουστο του 662 σε ηλικία 80 ετών.
Στη Ρώμη ο πάπας Ευγένιος πέθανε και τον διαδέχθηκε ο Βιταλιανός ο οποίος αποκατέστησε τις σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη.
Ο Κώνστας πίστευε εξαιτίας των κινδύνων που διέτρεχε η Κωνσταντινούπολη από τους Άραβες και τους βόρειους, ότι έπρεπε να μεταφερθεί η πρωτεύουσα στη Ρώμη. Γι’ αυτό έφυγε από την Κωνσταντινούπολη το 663, πέρασε από την Αθήνα και αποβιβάστηκε στον Τάραντα. Ήθελε μάλιστα να ανακτήσει την Ιταλία από τους Λογγοβάρδους, οι οποίοι κατείχαν μεγάλο μέρος της. Νικήθηκε όμως και τον Ιούλιο πήγε στη Ρώμη όπου έμεινε 12 μέρες, κατόπιν πήγε Νεάπολη και Σικελία όπου παρέμεινε 5 χρόνια. Από κει έστειλε διάταγμα στον Μάυρο, μητροπολίτη Ραβέννας, τον οποίο καθιστούσε ανεξάρτητο από τον πάπα Ρώμης. Όλα αυτά τον έκανα μισητό κι έτσι προκλήθηκε συνομωσία εναντίον του και τον δολοφόνησαν τον Ιούλιο του 668.