2022-02-01 21:48
Λίγες εκατονταετηρίδες πριν την έλευση του Χριστού υπήρξε ανάμειξη και αλλοίωση των αρχαίων θρησκειών, η οποία περίοδος ονομάστηκε συγκρητισμός. Ανατολικές θεότητες όπως η Κυβέλη, ο Άττις της Φρυγίας, η Ίσις και ο Όσιρις της Αιγύπτου εισχώρησαν στον ελληνικό κόσμο.
Στις εθνικές αυτές θρησκείες υπήρχαν μυστήρια τα οπόία υπόσχονταν μετά θάνατον ζωή. Ενώ ο παρόν χρόνος χαρακτηρίζονταν απ' αυτά ως "κοιλάς του κλαυθμώνος".
Τα σπουδαιότερα εθνικά μυστήρια ήταν τα μυστήρια του Διονύσου και της Σεμέλης ή Αριάδνης, της Δήμητρας και της Περσεφόνης (Ελευσίνια), της Κυβέλης και του Άττεως, της Ίσιδος και του Οσίριδος, του Μίθρα.
Στο μυστήριο του Διονύσου κατέσκιζαν ζώο κυρίως ελάφι και το έτρωγαν αυτό ωμό..
Στα Ελευσίνια μυστήρια έπιναν τον "κυκεώνα", ποτό διάφορων συστατικών. Στο μυστήριο της Κυβέλης και του Άττεως πασαλείβονταν με αίμα ζώου (στο πρόσωπο).
Σ' αυτό του Μίθρα υπήρχε ομοιότητα με τη Θεία Ευχαριστία (άρτος και ποτήριο ύδατος τίθονταν επί τους μυημένους. Στο ποτήριο υπήρχε νερό ανακατεμένο με χυμό ιερού φρούτου. Αλλά αν δεν υπήρχε φρούτο προσφέρονταν μόνο νερό). Η μετάληψη αυτού αναγεννούσε τον άνθρωπο σε νέο βίο και θέωναν τον άνθρωπο. Ο Μίθρας στην ουσία κατέστη ο ισχυρότερος αντίπαλος του χριστιανισμού εξαιτίας την ομοιότητας του μυστηρίου του με την Θεία Ευχαριστία, αλλά παράλληλα έγινε και ο σπουδαιότερος προπαρασκευαστής της οδού της του Χριστού Μυστηρίου.
Σύντομα σχηματίστηκε η αντίληψη, ότι όλοι οι λαοί λατρεύουν την αυτή θεότητα με διαφορετικό τρόπο. Άρα υπήρξε μία μονοθεϊστική αντίληψη. Άρα η εποχή του Χριστού δεν ήταν εποχή αθεΐας αλλά εποχή θρησκευτικού οργασμού.
Η ίδρυση του κράτους του Μ. Αλεξάνδρου και του Ρωμαϊκού κράτους βοήθησε επίσης προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Ηγεμόνας θεωρούνταν εκείνη την εποχή αντιπρόσωπος ή απόγονος ή ενσάρκωση του θεού. Βάση αυτού λατρεύτηκε ο Μ. Αλέξανδρος και αργότερα οι Αύγουστοι της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Οι Ιουδαίοι αρχικά φαίνεται πως δεν αλλοιώθηκαν από τις εξωτερικές επιδράσεις. Ο κυριότερος λόγος ήταν επειδή ο Μωσαϊκός νόμος απαγόρευε τους μεικτούς γάμους. Παρόλα αυτά η υποταγή της Παλαιστίνης από τον Μ. Αλέξανδρο και των διαδόχων αυτού, αύξησε την διασπορά των Ιουδαίων στην Ελληνική Ανατολή. Οι Ελληνιστές Ιουδαίοι χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα και την ελληνική μετάφραση της Π. Διαθήκης από τους Εβδομήκοντα.
Οι περισσότεροι ελληνιστές Ιουδαίοι έστω άπαξ μία φορά στη ζωή τους επισκέπτονταν την Ιερουσαλήμ. Υπήρχαν φιλελεύθεροι Ιουδαίοι που απέφευγαν την περιτομή. Ενώ παράλληλα εξαιτίας αυτών η Ιουδαϊκή θρησκεία μεταδίδονταν στους εθνικούς.
Στην Αλεξάνδρεια διακρίθηκε ο Φίλων ο Ιουδαίος ο οποίος γεννήθηκε στις 15 π.Χ. Επιχείρησε αυτό τον συνδυασμό της ελληνικής και Ιουδαϊκής θρησκείας, λαμβάνοντας υπόψιν του κυρίως τον Πλάτωνα αλλά και άλλους Στωϊκούς. Ο Φίλων υπήρξε ο πρώτος μυστικός της μονοθεϊστικής θρησκευτικότητας και ως κε τούτου χρησιμοποιήθηκε στον χριστιανικό μυστικισμό.
Αυτή την εποχή στους Ιουδαίους παρατηρείται ενίσχυση της θρησκευτικότητας και των μεσσιανικών ιδεών. Διακρίνονται δύο τύποι: α) Ο Μεσσίας ήταν φυσικό ανθρώπινο πρόσωπο, υιός Δαυίδ άρα και πανίσχυρος γήινος βασιλιάς, οποίος θα δέσποζε σε ολόκληρο τον κόσμο. β) Ο Μεσσίας θα ήταν υπερφυσικό πρόσωπο, κριτής του κόσμου, πλησίον του Θεού ο οποίος θα εμφανίζονταν στο τέλος του κόσμου τούτου.
Είτε έτσι, είτε αλλιώς η πεποίθηση για την έλευση του Μεσσία ήταν έντονη.
Διά του Αποστόλου Παύλου ο χριστιανισμός διαδόθηκε στα σπουδαιότερα κέντρα του τότε εθνικού κόσμου, πλην της Αλεξάνδρειας, διότι από το 41-54 με διάταγμα ο Κλαύδιος είχε απαγορεύσει την μετάβαση άλλων Ιουδαίων την εποχή εκείνη.
Το 34 μ.Χ έγινε ο διωγμός του αρχιδιακόνου Στεφάνου με την τελική θανάτωση αυτού
Το 52 μ.Χ πραγματοποιήθηκε η πρώτη Αποστολική Σύνοδος
Ας δούμε όμως που έδρασαν οι σημαντικότεροι εκ των Αποστόλων ιεραποστολικά:
Κατά την παράδοση μετά την Παλαιστίνη πορεύθηκε στην Αντιόχεια, όπου έγινε ιδρυτής χριστιανικής κοινότητας, αλλά αυτό αντιφάσκει με την διήγηση των Πράξεων (11,19). Πάντως διήλθε εκ της Κορίνθου και κατόπιν μετέβη στην Ρώμη. Η γνώμη ότι ο Πέτρος διετέλεσε πρώτος επίσκοπος Ρώμης και μάλιστα για 25 ολόκληρα χρόνια δεν αποδεικνύεται πουθενά. Μάλιστα ο αρχαιότερος κατάλογος ρωμαίων επισκόπων, ο οποίος ευρέθη υπό του Ειρηναίου και συνετάχθη από τον Ρώμης Σωτήρα (166-174) αναφέρει ως πρώτο επίσκοπο Ρώμης τον Λίνο.
Περί του Αποστόλου Ιωάννου υπάρχει διπλή παράδοση: Ο Ιεραπόλεως Παπίας γράφει (130) ότι ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος φονεύθηκαν από τους Ιουδαίους. Η παράδοση αυτή δεν επικράτησε, αλλά αυτή που λέει ότι ο Ιωάννης μετά τον θάνατο του Παύλου και την άλωση της Ιερουσαλήμ (70) πήγε στην Έφεσω της Μ. Ασίας και κατόπιν μετέβη στην νήσο Πάτμο, όπου έγραψε την Αποκάλυψη.
Για το ζήτημα του αν τελικά ο Ιωάννης πέθανε ή όχι και το που βρίσκεται σήμερα, η ευσεβής παράδοση λέει ότι ο Ιωάννης πέθανε, αλλά η ψυχή αυτού δεν χωρίστηκε από το σώμα του. Άλλοι ισχυρίζονται ότι ο Ιωάννης κοιμάται μέσα στον τάφο και ότι η αναπνοή του είναι αισθητή έως εδάφους ( Αυγουστίνου), ενώ άλλοι ότι μετέστη στον ουρανό.
Ο πιο περίφημος από τους παλαιούς διωγμούς είναι του Νέρωνος, που πρώτος καταδίωξε τους χριστιανούς. Ο Νέρων βασίλευε από το 54. Το 64 έκαψε ένα μεγάλο μέρος της Ρώμης για να ξαναχτίσει καινούρια. Η καταστροφή ήταν τεράστια και ο αυτοκράτορας έπρεπε να στρέψει κάπου αλλού την λαϊκή οργή. Έτσι ξεκίνησε μαζικός διωγμός των χριστιανών, τους οποίους δίκαζαν και καταδίκαζαν σε θάνατο με συνοπτικές διαδικασίες. Τους θανάτωναν με φρικτό τρόπο. Άλλους τύλιγαν σε δέρματα θηρίων και τους κατασπάραζαν άγρια σκυλιά, άλλους έδεναν σε σταυρούς και άλλους άλειφαν με πίσσα και τους έκαιγαν για να φωτίσουν τους κήπους του Νέρωνα. Λέγεται ότι ο λαός λυπήθηκε τους χριστιανούς και στράφηκε εναντίον του αυτοκράτορα. Ο διωγμός περιορίστηκε μόνο στη Ρώμη και διατηρήθηκε μέχρι το τέλος της βασιλείας του Νέρωνος (68). Σύμφωνα με την παράδοση, την εποχή αυτή θανατώθηκαν οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Την εποχή των διαδόχων του Νέρωνος δεν έγινε άλλος διωγμός.
Βιβλιογραφία
1. Εκκλησιαστική ιστορία Στεφανίδου, Εκδόσεις Παπαδημητρίου, 1959
2. Εκκλησιαστική Ιστορία Ι. Αναστασίου
