40. Ποιος πραγματικά είναι σοφός άνθρωπος ενώπιο του Θεού;
Πολλοί είναι αυτοί που βγαίνουν στις τηλεοράσεις παριστάνοντας τους σοφούς και τους πεπαιδευμένους. Πολλοί είναι εκείνοι που απέκτησαν πτυχία και νόμισαν ότι έγιναν σοφότεροι κάθε σοφίας και κάτοχοι πάσης γνώσεως. Άλλοι δε ήταν εκείνοι που δήλωσαν άθεοι νομίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα ξεπεράσουν και το τελευταίο «εμπόδιο» της ανελευθερίας τους για να παριστάνουν στη συνέχεια τους φιλελεύθερους και τους κατόχους μιας υπερεξυπνάδας που υπερβαίνει κάθε θήραθεν σοφία αυτού του πεζού κόσμου.
Ποιος όμως είναι αληθινά σοφός άνθρωπος ενώπιον του Θεού; Την απάντηση μας τη δίνει ο Μέγας Αντώνιος στον 40ο του λόγο που συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα 170 κεφάλαιά του στην Φιλοκαλία:
40. Το να γίνει κανείς αγαθός και σοφός ξαφνικά, είναι αδύνατο. Γίνεται ωστόσο με την κοπιαστική μελέτη, με τη συναναστροφή με ενάρετους ανθρώπους, με την πείρα, με τον καιρό, με την άσκηση και με την επιθυμία των καλών έργων. Ο αγαθός άνθρωπος που αγαπά το Θεό και Τον αναγνωρίζει αληθινά, δεν παύει να κάνει πλούσια όλα όσα αρέσουν σ’ Αυτόν. Αλλά τέτοιοι άνθρωποι είναι σπάνιοι.