284-304 Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΚΛΗΤΙΑΝΟΥ

Ο Διοκλητιανός κήρυξε αιφνιδιαστικά διωγμό εναντίον των χριστιανών είκοσι χρόνια αφότου ανέλαβε την εξουσία. Ήταν ικανός αυτοκράτορας, έδωσε ζωή 150 χρόνων ακόμη στην αυτοκρατορία με τα μέτρα που έλαβε. Αναδιοργάνωσε την κεντρική διοίκηση, το φορολογικό σύστημα, την αυλή, τον στρατό. Έγινε απόλυτος κυρίαρχος της διοίκησης εξαφανίζοντας και τα τελευταία ίχνη της δημοκρατίας. Παρουσίαζε τον εαυτό του  ως ημίθεο.

Ως έδρα της αυτοκρατορίας του έθεσε την Νικομήδεια και στη διάρκεια των 20 χρόνων της βασιλείας του, επισκέφθηκε τη Ρώμη μόνο δύο φορές.

Τον Νοέμβριο του 284 ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και τον Απρίλιο του 285 παρέδωσε την διοίκηση του Δυτικού μέρους του κράτους στον Μαξιμιανό.

Οι δυο τους ονομάστηκαν Αύγουστοι και καθένας πήρε από έναν συνάρχοντα στους οποίους ανέθεσαν τη διοίκηση ορισμένων επαρχιών.

Ο Διοκλητιανός πήρε για καίσαρα τον Γαλέριο στην Ανατολή και ο Μαξιμιανός τον Κωνσταντίνο τον Χλωρό στην Δύση.

Για τον Διοκλητιανό οι θρησκείες που δεν συμφωνούσαν με την κρατική, διασπούσαν την θρησκευτική ομοιομορφία και διαφοροποιούσαν τα πατροπαράδοτα ήθη.

Το 297 εξέδωσε διάταγμα εναντίον των Μανιχαίων. Στη συνέχεια επέκτεινε τον διωγμό αυτόν εναντίον όλων των χριστιανών που πήρε την μορφή ενός εξοντωτικού πολέμου εναντίον τους.

Πριν εκδώσει το διάταγμα έκανε εκκαθάριση στο στρατό απομακρύνοντας  απ’ αυτόν τους χριστιανούς αξιωματικούς και στρατιώτες. Έδωσε διάταγμα να θυσιάσουν όλοι στους θεούς.

Μέσα σε έναν χρόνο δημοσιεύτηκαν 4 διατάγματα. Το ένα αυστηρότερο από το άλλο: α) Το 303 διέταξε να καταστραφούν όλες οι εκκλησίες και οι κληρικοί να παραδώσουν τα ιερά βιβλία της Αγίας Γραφής. Β) Την επόμενη μέρα εκδόθηκε νέο διάταγμα με το οποίο στερούσε τις τιμές και τα αξιώματα  από όλους τους χριστιανούς. Σ’ αυτό πρόβλεπε και βασανιστήρια. Με την εφαρμογή αυτού του διατάγματος χύθηκε πολύ αίμα. Γ) Με το τρίτο διάταγμα συλλαμβάνονταν όλοι οι χριστιανοί και όσοι αρνούνταν να θυσιάσουν έπρεπε να φονεύονται.  Δ) Το καλοκαίρι του 303 διέταξε να φυλακίζονται όλοι οι κληρικοί και να ελευθερώνονται μόνο αν θυσίαζαν στους θεούς. Ε) Τέλος την Άνοιξη του 304 διατάχθηκε όλοι ανεξαιρέτως οι χριστιανοί να θυσιάσουν στους θεούς.

Κατά εκατοντάδες οι χριστιανοί συλλαμβάνονταν και όσοι δεν ήθελαν να θυσιάσουν θανατώνονταν. Σε μια πόλη της Φρυγίας ολόκληρος ο πληθυσμός θανατώθηκε. Ο Ευσέβιος μας πληροφορεί για τους διωγμούς στην Αίγυπτο και ιδιαίτερα στην Παλαιστίνη.

Στην Γαλατία, την Ισπανία και την Βρετανία ο Κωνσταντίνος Χλωρός εφάρμοσε χαλαρά μόνο το πρώτο διάταγμα και δεν καταδίωξε τους χριστιανούς.

Ο αριθμός των χριστιανών που έπεσαν θύματα από τους διωγμούς δεν μπορεί να προσδιοριστεί.