Μινωϊκός πολιτισμός 3400-1200 π.Χ.

Η μεγάλη δόξα της Κρήτης προέρχεται από τον Μινωϊκό Πολιτισμό, είναι ο ποιο σημαντικός της εποχής του χαλκού στην Ελλάδα.

Ο Μίνωας ήταν ο μεγάλος βασιλιάς, η παράδοση τον θέλει γιο του Θεού Δία, το παλάτι του ήταν στην Κνωσό όπου σήμερα σώζεται μέρος του.

Το Βασίλειο του Μίνωα σαν θαλασσοκρατικό που ήταν έλεγχε όλο τον νησιώτικο Ελληνικό θαλάσσιο χώρο μέχρι και η Αθήνα πλήρωνε βαρύ φόρο αίματος. Ήταν υποχρεωμένη να στέλνει 7 νέους και 7 νέες στην Κρήτη για το ανθρωπόμορφο τέρας Μινώταυρο το οποίο ζούσε στον δαιδαλώδη λαβύρινθο. Θα τολμήσω εδώ να σας πω ότι σίγουρα δεν υπήρχε τέρας αλλά μια τεράστια υπόγεια δαιδαλώδη στοά στην Μεσσαρά η οποία χρειαζόταν εργάτες-δούλους για την κοπή της πέτρας και το χτίσιμο των ανακτόρων και βεβαίως λόγω των συνθηκών λίγοι θα επιβίωναν. Η αρχαιολογική σκαπάνη με πρώτους τους Μίνω Καλοκαιρινό 1878, Ιωσήφ Χατζηδάκη 1884 και Α. Evans 1900, έφεραν στο φως το ανάκτορο της Κνωσού. Έτσι η χθεσινή μυθολογία που οι Κρήτες μάθαιναν έγινε ιστορία.

Εκείνη την χρονική περίοδο η Κρήτη είχε 100 πόλεις, ο Όμηρος την ονομάζει εκατόμπολη. Σήμερα πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι δεν υπήρξε ένας βασιλιάς με το όνομα Μίνωας αλλά δυναστεία όπως οι Φαραώ της Αιγύπτου.

Οι περίοδοι της Μινωικής Κρήτης χωρίζονται σε:

Α. Πρωτομινωική 3400 –2100 π.Χ.

Β. Μεσομινωϊκή 2100 – 1580 π.Χ.

Γ. Υστερομινωϊκή 1580 – 1200 π.Χ.

Η μεγάλη ακμή του Μινωικού Πολιτισμού συντελέσθηκε από το 2100 μέχρι το 1200πχ, το τέλος προήλθε πιθανόν από μια έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης(Θήρας) το 1400 π.Χ. και την ισοπέδωση των πόλεων της Κρήτης, σύγχρονοι επιστήμονες θεωρούν ότι η έκρηξη ήταν τόσο καταστροφική ώστε η γη όλη να καλυφθεί από ένα σύννεφο καπνού και τέφρας, και για μια δεκαετία να υπάρξει τρομερή σιτοδεία .

Πιστεύεται ότι ολόκληρη η περιοχή του Αιγαίου κατοικούνταν από ομοεθνής τους οποίους ονομάζομε Προέλληνες ή Αιγαίους ή Πελασγούς.

Το μέγεθος της οικονομικής ανάπτυξης των Μινωιτών μπορούμε να το φανταστούμε αν συγκρίνουμε την μεγάλη έκταση των ανακτόρων της Κνωσού αλλά και το πλήθος των αρχαιολογικών ευρημάτων που βρίσκονται στο πλούσιο σε ευρήματα μουσείο του Ηρακλείου.

Τα λεπτεπίλεπτα γυναικεία κοσμήματα μαζί με τις τοιχογραφίες των ανακτόρων μας δείχνουν ένα ανώτερο πολιτισμό . Οι άνδρες παρουσιάζονταν ξυρισμένοι και φορώντας κοσμήματα.

Αυτό που πραγματικά εντυπωσιάζει είναι η θέση των γυναικών, μετέχουν ενεργά και ισότιμα με τους άνδρες σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, παίρνουν μέρος σε λατρευτικές εκδηλώσεις, σε αγωνίσματα σε κυνηγετικές εξορμήσεις, στα θεάματα κατέχουν την πρώτη θέση και μεταφέρονται πάνω σε φορεία που σηκώνουν υπηρέτες.

Στην Κνωσό και την Φαιστό συναντούμε τους αρχαιότερους θεατρικούς χώρους στην Ευρώπη. Οι Μινωίτες αγαπούσαν ιδιαίτερα τους χορούς, έτσι επιβεβαιώνεται η φήμη που είχαν οι Κρητικοί στην αρχαιότητα σαν επιδέξιοι χορευτές.

Τα πρώτα γραπτά σύμβολα εμφανίζονται στην Κρήτη το 2000 π.χ και μοιάζουν πολύ με τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, χωρίς όμως εξάρτηση από αυτά. Το σημαντικότερο δείγμα ιερογλυφικής γραφής είναι ο περίφημος δίσκος της Φαιστού 1700 π.Χ.

Ταυτόχρονα με τα ιερογλυφικά χρησιμοποιείται στην Κρήτη ένα άλλο σύστημα γραφής που περιλαμβάνει 70 γραμμικά σύμβολα και ονομάζεται Γραμμική γραφή Α.

Τον 15ο αιώνα εμφανίζεται στην Κρήτη το γραφικό σύστημα που ονομάσθηκε Γραμμική γραφή Β η οποία χρησιμοποιήθηκε και από τους Αχαιούς. Η ανάγνωση της γραμμικής γραφής Β το 1952 έδειξε γλώσσα Ελληνική, γεγονός πελώριας σημασίας για την Ελληνική Ιστορία.

Ο πληθυσμός της Κρήτης αλλάζει σύνθεση το 1450 π.Χ. με την έλευση των Αχαιών- ενός από τα Ελληνικά φύλλα.

Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, ο επακόλουθος σεισμός και τα παλιρροιακά κύματα έφεραν την καταστροφή των Μινωϊκών κέντρων. Μέσα σ’ αυτή την κατάσταση ήλθαν οι εισβολείς Αχαιοί να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα.

Η εγκατάσταση των Αχαιών έγινε εν μέσω μεγάλης αντίστασης από τον ντόπιο πληθυσμό ο οποίος και αποδεκατίσθηκε όσοι έμειναν έφυγαν στα ανατολικά όρη (Λασηθιώτικα βουνά), όπου για πολλούς αιώνες διατήρησαν την μινωική γλώσσα και τον πολιτισμό τους, είναι οι γνωστοί Ετεοκρήτες δηλαδή οι γνήσιοι Κρήτες.

Τούτη την περίοδο το 1200 π.Χ. οι Αχαιοί Μυκηναίοι , κάνουν την εκστρατεία κατά της Τροίας, πόλη στα Μικρασιατικά παράλια. Ο μεγάλος ποιητής της Ιλιάδας και της Οδύσσειας ο Όμηρος, αναφέρει τον βασιλιά της Κρήτης Ιδομενέα ότι συμμετείχε μαζί με τους άλλους Έλληνες βασιλείς στην εκστρατεία:

« Και των Κρητών ήτο ο αρχηγός ο Ιδομενεύς ο ανδρείος όσους απόστειλε η Κνωσός και η πυργωμένη Γόρτυς και ο λευκόγειος Λύαστος και η Μίλητος και η Λύκτος, το Ρύτιον και η Φαιστός, χώρες λαμπρές και άλλοι όπου την εκατόμπολιν εκατοικούσαν Κρήτην.

Όλων αυτών ήτο αρχηγός ο Ιδομενεύς ο ανδρείος και ο Μηριόνης, όμοιος του ανθρωποφόνου Άρη κι είχαν ογδόντα ολόμαυρα κατόπι τους καράβια…»

Στην Κρήτη οι Αχαιοί εισήγαγαν και νέα θρησκεία σε αντικατάσταση της λατρείας της Μεγάλης Θεάς των Μινωϊτών. Οι νέοι Θεοί(κάποιοι προϋπήρχαν) είναι ο Δίας ή Ζευς πατέρας όλων των Θεών, ο οποίος αν και θεός των Αχαιών γεννήθηκε στην Κρήτη, σε ένα σπήλαιο στο Δηκταίον Άνδρο στο οροπέδιο του Λασιθίου και μεγάλωσε στο Ιδαίον Άνδρο, πίνοντας γάλα από την κατσίκα Αμάλθεια.

Το Ιδαίον Άνδρο είναι σπηλιά του Ψηλορείτη κοντά στα Ανώγεια με σημαντικά ευρήματα αρχαϊκής λατρείας.Οι υπόλοιποι θεοί είναι:

Η Ήρα σύζυγος του Δία και προστάτης της οικογενειακής ζωής.

Η Αθηνά θεά της Σοφίας.

Η Άρτεμις θεά του κυνηγιού.

Ο Ποσειδώνας θεός της θάλασσας.

Ο Ήφαιστος θεός της φωτιάς.

Ο Άρης θεός του πολέμου.

Ο Απόλλωνας θεός της μουσικής και του ήλιου.

Ο Ερμής αγγελιοφόρος θεός και προστάτης του Εμπορίου.

Η Εστία θεά του νοικοκυριού.

Η Δήμητρα θεά της γεωργίας.

Η Αφροδίτη θεά της ομορφιάς.

πηγή: www.e-thrapsano.gr/.