Λευτικόν- Περίληψη και ερμηνευτικά σχόλια.
Λευιτικόν: 1) Αιματηρές και αναίμακτες θυσίες
Ο Κύριος κάλεσε τον Μωυσή στη Σκηνή του μαρτυρίου για να του δώσει οδηγίες σχετικές με το τελετουργικό των θυσιών που έπρεπε να ακολουθήσει ο ισραηλιτικός λαός.
Όπως θα δούμε όλο το πλαίσιο των νομικών διατάξεων που διέπουν το Λευιτικό, σκοπό έχουν να καλλιεργήσουν στους Εβραίους την αίσθηση της αμαρτίας και την προσδοκία του Μεσσία που θα έδινε λύτρωση από το ζυγό της αμαρτίας και του θανάτου.
Άξιο προσοχής είναι επίσης το γεγονός ότι ο Κύριος δεν ξαναμίλησε στον Μωυσή από το όρος Σινά αλλά εφεξής μόνο από τη Σκηνή του μαρτυρίου, διότι αυτή πλέον θα αποτελούσε τον θρόνο του Θεού.
Α) αιματηρές θυσίες: Οι βόες και τα πρόβατα ήταν τα μόνα τετράποδα ζώα που προσφέρονταν ως θυσία στο Θεό. Στις σπουδαιότερες θυσίες προσφέρονταν αρσενικά ζώα, ενώ στις λιγότερο σπουδαίες και τα θηλυκά. Τα ζώα αυτά δεν έπρεπε να φέρουν κανένα ψεγάδι, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα λογίζονταν ως ύβρις προς τον Κυρίο.
Ο προσφέρων έθετε πάνω στην κεφαλή του ζώου τα χέρια του, εκφράζοντας έτσι τη συνταύτιση του ζώου με τον εαυτό του.
Στην αρχή τα ζώα τα έσφαζε ο ιερέας, αργότερα όμως λόγο του πλήθους των θυσιών έσφαζαν και απλοί Λευίτες.
Η σφαγή του μοσχαριού συμβόλιζε την απομάκρυνση από την αμαρτία. Η δε του αίματος έκχυση στο θυσιαστήριο σήμαινε την της ζωής αφιέρωση στην δόξα του Θεού.
Τα ζώα πριν θυσιαστούν πλένονταν καλά στο εσωτερικό τους για να μη φέρουν ακαθαρσίες.
Εκτός από μεγάλα ζώα θυσιάζονταν και μικρά και δη πτηνά. Τούτο γινόταν για να μπορούν να θυσιάζουν και οι φτωχότερες κοινωνικές τάξεις. Έτσι οι πλούσιοι θυσίαζαν βόδια, οι φτωχότεροι πρόβατα και οι πιο φτωχοί πτηνά. Ο Θεός δεν ήθελε να είναι ο νόμος Του βαρύς. Δύο είδη πτηνών γινόταν ευπρόσδεκτα από τον Κύριο για θυσία. Τα τρυγόνια και τα περιστέρια. Και τα δύο αφθονούσαν στην Παλαιστίνη καθ’ όλο το έτος. Όλη η θυσία του πτηνού γινόταν επί του θυσιαστηρίου των ολοκαυτωμάτων.
Β) Αναίμακτες θυσίες. Οι πιο φτωχοί ιουδαίοι μπορούσαν να προσφέρουν στο Θεό σιμιγδάλι το οποίο θεωρούνταν η αφρόκρεμα των αλεύρων. Πάνω στο σιμιγδάλι περίχυναν λάδι και κατόπιν λιβάνι. Ο ιερεύς γέμιζε τη χούφτα του από το προσφερόμενο σιμιγδάλι και έθετε αυτό στο θυσιαστήριο. Το εναπομείναν μέρος της θυσίας έμενε τμήμα αυτού στον προσφέροντα και τμήμα αυτού στον ιερέα.
Επίσης μπορούσε κάποιος να προσφέρει στον Κύριο άζυμους άρτους. Αυτοί ήταν άρτοι χωρίς προζύμι μετά ελαίου και ψημένοι στο φούρνο. Λεπτότεροι άρτοι ήταν οι λαγάνες για τους πιο αδύνατους ακόμη οικονομικά.
Τηγανόψωμα και ένα είδος λουκουμάδων μπορούσε επίσης κάποιος να προσφέρει στον Θεό.
Καμία όμως θυσία δεν έπρεπε να εμπεριέχει προζύμι και μέλι και τούτο για να μην ενθυμούνται οι ισραηλίτες το αιγυπτιακό τυπικό λατρείας.
Το αλάτι ήταν ένα συστατικό που συνόδευε κάθε θυσία, είτε αυτή ήταν αιματηρή είτε αναίμακτη.
Χλωρά κοπανισμένα στάχυα ξεροψημένα στη φωτιά ήταν ακόμη ένα άλλο προϊόν ευπρόσδεκτο από τον Θεό για θυσία. Πρόκειται περί της κοινώς λεγομένης ψάνης. Στάχυες νέου σίτου εξηραίνεντο στη φωτιά και έπειτα ετρίβοντο μέχρις ότου ο σίτος χωριζόταν του στάχυος. Ο σίτος αυτός έπειτα αλέθονταν και κοσκινίζονταν. Χυνόταν έλαιον επ’ αυτού και λιβάνι.
Ο οίνος προσφέρονταν μαζί με τα ζώα και τον άρτο. Οίνος και άρτος ήταν μία προτύπωση της Θείας Λειτουργίας.
Θυσία σωτηρίου λεγόταν μία θυσία κατά την οποία κάποιος κάτι είχε πετύχει και ευχαριστούσε τον Θεό, ή κάτι ήθελε να πετύχει και ζητούσε τη βοήθεια του Υψίστου. Συνεπώς η θυσία σωτηρίου δεν προσφέρονταν για αμαρτίες. Στις θυσίες αυτές μπορούσε ο θυσιάζων να σφάξει ο ίδιος το προσφερόμενο ζώο. Το ζώο μπορούσε να είναι ανεξαρτήτου φύλου αρκεί να μην είχε κάποιο σωματικό ελάττωμα.
Ο Ιησούς Χριστός με τη θυσία Του στον Γολγοθά δεν κατήργησε αλλά συμπλήρωσε και αναπλήρωσε όλες τις θυσίες των Εβραίων και δια τούτο εμείς και αίμα και λίπος τρώμε σε αντίθεση με τους Ιουδαίους. Επομένως κάθε άλλη θυσία ζώου είναι περιττή. Έτσι στη Α΄ κορ. 8, 2-3 δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψιν τα ειδωλόθυτα και κατ’ αναλογία και η βρώση του αίματος. Έτσι εμείς σήμερα χρησιμοποιούμε αίμα στις μεταγγίσεις και λίπος στο φαγητό μας σε αντίθεση με τους Εβραίους.
Λευιτικόν β) Τυπικό των περί αμαρτιών θυσιών.
Δύο είναι κατηγορίες των αμαρτημάτων. Οι θανάσιμες αμαρτίες οι οποίες τιμωρούνταν είτε με την θανάτωση του αμαρτήσαντος είτε με την ποινή του αποσυναγώγου και οι συγγνωστές αμαρτίες για τις οποίες ορίστηκαν κάποιες θυσίες ανάλογα με το αμάρτημα.
Α) Αν κάποιος αρχιερέας αμάρτανε ήταν σαν να αμάρτανε όλος ο λαός διότι αυτός ήταν αντιπρόσωπος του λαού. Επομένως η θυσία αυτού έπρεπε να είναι μεγάλη. Ολόκληρο λοιπόν μοσχάρι έπρεπε αυτός να προσφέρει. Θα το οδηγούσε ο ίδιος στο θυσιαστήριο ως δημόσια ομολογία της πράξης του και θα το έσφαζε ο ίδιος ενώπιον του ιερού θυσιαστηρίου.
Β) Αν όλος ο ισραηλιτικός λαός αμάρτανε ενώπιον του Θεού και συναισθανόταν την αμαρτία του, έπρεπε οι γεροντότεροι ως εκπρόσωποι όλου του λαού να θυσιάσουν ένα μοσχάρι το οποίο θα έσφαζαν αυτοί και όχι οι ιερείς.
Γ) Αν κάποιος πολιτικός άρχοντας αμάρτανε, έπρεπε να θυσιάσει στον Θεό έναν τράγο.
Δ) Αν κάποιος ιδιώτης αμάρτανε, έπρεπε να θυσιάσει ένα θηλυκό ζώο και όχι αρσενικό όπως οι πολιτικοί άρχοντες, διότι η αμαρτία του θεωρούνταν μικρότερης αξίας.
Λευιτικόν γ): Η εγκατάσταση της Ααρωνικής ιερωσύνης.
Ο Μωυσής οδήγησε τον Ααρών και τους υιούς του στην είσοδο της Σκηνής του Μαρτυρίου με σκοπό να τους χειροτονήσει ιερείς όπως τον διέταξε ο Θεός.
Ακολουθήθηκε ένα συγκεκριμένο τελετουργικό. Αρχικά τους έλουσε. Το λούσιμο συμβόλιζε τη μεγάλη αγιότητα και καθαρότητα που έπρεπε να έχουν οι ιερείς ώστε να τελούν τα ιερά τους καθήκοντα στο θυσιαστήριο. Κατόπιν τους έχρισε με λάδι το οποίο εικόνιζε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Στη συνέχεια, έσφαξε ένα μοσχάρι, το οποίο το αφιέρωσε ως ολοκαύτωμα θυσίας για τις αμαρτίες των ιερέων. Ακολούθως εσφάγησαν δύο κριάρια τα οποία επίσης θυσιάστηκαν στο ιερό θυσιαστήριο. (Λεπτομέρειες του τυπικού του ολοκαυτώματος του μοσχαριού και των δύο κριαριών αναφέρονται στο 8ο κεφάλαιο του Λευιτικού).
Ο Μωυσής ως χειροτονών τους ιερείς προσέφερε αυτός τα θυσιασθέντα ζώα ενεργώντας ως μεσίτης αυτών ενώπιον του Θεού.
Ράντισε με έλαιο και αίμα τον Ααρών και τους υιούς του και τις ιερατικές στολές αυτών. Άλειψε δε το δεξιό αυτί, τον αντίχειρα και το μεγάλο δάχτυλο του Ααρών με αίμα. Η πράξη αυτή σήμαινε ότι ο νεοχειροτονούμενος έπρεπε να είναι πρόθυμος στο να ακούει τις εντολές του Κυρίου, έτοιμος να πράττει το καλό και πρόθυμος να βαδίζει στις οδούς του Κυρίου.
Εν τέλη ακολούθησε το δείπνο της θυσίας το οποίο σηματοδοτούσε την ένωση τον ιερέων με τον Θεό. Είχαν γίνει πλέον οικείοι του Θεού.
Για 7 ημέρες μετά την χειροτονία τους οι ιερείς έπρεπε να παραμείνουν στο χώρο της Σκηνής του Μαρτυρίου και τον προαύλιο αυτής χώρο, ώστε περισυλεγόμενοι να αισθάνονται το δώρο που έλαβαν.
Την όγδοη ημέρα τελέσθηκε η πρώτη λειτουργία από τον Ααρών και τους υιούς του. Δύο ειδών θυσίες τελέσθηκαν. Μία περί αμαρτίας των ιερέων, στην οποία θυσιάστηκε ένα μοσχάρι και μία της ολοκαυτώσεως στην οποία θυσιάστηκε ένα κριάρι.
Για το λαό θυσιάστηκαν ένα μοσχάρι περί αμαρτίας και ένα πρόβατο περί ολοκαυτώσεως.
Η ειρηνική θυσία περιλάμβανε τη θυσία ενός μοσχαριού και ενός κριαριού.
Πραγματοποιήθηκε και αναίμακτη προς τον Θεό θυσία σεμιδάλεως.
Αμέσως μετά ο Μωυσής εισήγαγε τον Ααρών στα Άγια. Μέχρι τότε ο Ααρών δεν είχε μπει ούτε στα Άγια, ούτε στα Άγια των Αγίων, αλλά στεκόταν στον προαύλιο χώρο της Σκηνής.
Όταν εξήλθαν από τα Άγια ευλόγησε το λαό και φάνηκε η δόξα του Κυρίου ως πυρ το οποίο κατέφαγε τα θύματα του θυσιαστηρίου. Έτσι επικυρώθηκε η συμφωνία και καθιερώθηκε το νεοσύστατο ιερατείο του Ααρών.
Η αμαρτία του Ναβάδ και του Αβιούδ.
Δύο εκ των υιών του Ααρών, ο Ναβάδ και ο Αβιούδ υπέπεσαν πολύ νωρίς σε αμαρτία κατά την τέλεση των ιερατικών τους καθηκόντων. Συγκεκριμένα, προσέφεραν απρόσεκτα θυμίαμα στο Θεό σε διαφορετικό χρόνο από τον διατεταγμένο εις αυτούς. Τότε φωτιά εξήλθε από το θυσιαστήριο και κατέκαυσε αυτούς. Δεν τους έφαγε, ούτε τους εξαφάνισε, αλλά τους κεραυνοβόλησε αφήνοντάς τους νεκρούς. Η τιμωρία αυτή φάνηκε υπερβολική στον Ααρών όμως παρόλα αυτά εκείνος σιώπησε.
Ο Μισαδαή και Ελισαφάν (υιοί Μωυσή) δεν έλαβαν ανά χείρας τους νεκρούς αμαρτήσαντες ιερείς, αλλά τους έσυραν έξω από τη Σκηνή του Μαρτυρίου για να εκφράσουν έτσι την αποστροφή τους προς την αμαρτία των εξαδέλφων τους.
Ο Θεός μάλιστα απαγόρευσε στον Ααρών και τους υιούς του να πενθήσουν γι’ αυτούς. Ο λαός είχε όμως δικαίωμα να κλαύσει αυτούς. Πάνω λοιπόν από την πατρική σχέση και αδελφική συγγένεια τοποθετήθηκε η του Θεού η ιερωσύνη. Ούτε στην κηδεία τους δεν παρέστησαν ο Ααρών και οι υιοί του. Και τούτο για να μην επισκιαστεί η χαρά του δώρου της ιερωσύνης που μόλις είχαν λάβει, από την κοσμική λύπη του προξενούσε ο θάνατος συγγενικών προσώπων.
Λευιτικόν δ) Νόμοι σχετικοί με την νομική καθαρότητα και ακαθαρσία
Α) Καθαρά και ακάθαρτα ζώα: Όπως πολύ εύστοχα λέει ο Ωριγένης, ο διαχωρισμός αυτός μεταξύ καθαρών και ακάθαρτων ζώων έγινε ώστε «αγίαν την ψυχήν είναι εκπαιδεύων». Ο Θεός δηλαδή θέλησε να απαγορεύσει στους ισραηλίτες τη βρώση κάποιων ζώων, όχι γιατί αν τα τρώγανε θα πάθαιναν κάποιο κακό στην υγεία τους, αλλά διά μέσου της υπακοής στο άγιο θέλημά Του να προχωρήσουν πνευματικά και ενωθούν μαζί Του ως περιούσιος και άγιος λαός.
Ένας γενικός κανόνας διακρίσεως των καθαρών από τα ακάθαρτα ζώα ήταν σχιστοί όνυχες και ο μηρυκασμός. Επομένως καθαρά ζώα θεωρούνταν τα δίχηλα και μηρυκαστικά. Συνεπώς όλα τα υπόλοιπα ζώα θεωρούνταν ακάθαρτα και ακατάλληλα για φαγητό.
Τα ψάρια, όσα είχαν πτερύγια και λέπια θεωρούνταν καθαρά, ενώ αυτά που δεν διέθετα τις παραπάνω προϋποθέσεις ήταν ακάθαρτα.
Τα πτηνά ήταν κατάλληλα για φαγητό πλην των αρπακτικών. Από τα έντομα μόνο κάποια είδη ακρίδων μπορούσαν να φαγωθούν.
Γενικά, όποιος άγγιζε ή έσερνε ή πολύ περισσότερο έτρωγε ακάθαρτο ζώο γινόταν και αυτός ακάθαρτος για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, ανάλογα την το ύψος της αμαρτίας που διέπραττε. Ακόμη και κάποιο σκεύος ή φαγητό αν έρχονταν σε επαφή με ακάθαρτο ζώο έπρεπε να συντριφτεί ή να καεί.
Β) Ακαθαρσία και καθαρισμός των λεχώνων γυναικών: Σύμφωνα με τον Ωριγένη οι λεχώνες θεωρούνταν ακάθαρτες διότι διά της γεννήσεως μεταδίδονταν το προπατορικό αμάρτημα.
Οι γυναίκες θεωρούνταν ακάθαρτες κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης τους και κατά τη διάρκεια του σαραντισμού τους μετά τη γέννα εφόσον γεννούσαν αγόρι. Αν κάποια γυναίκα γεννούσε κορίτσι, ο χρόνος του σαραντισμού της ήταν διπλάσιος, όχι για σωματικούς, αλλά για θρησκευτικούς λόγους. Διότι από τη γυναίκα εισήλθε στον άνθρωπο το προπατορικό αμάρτημα.
Μετά το τέλος του ορισμένου χρόνου της ακαθαρσίας της μετά τη γέννα, κάθε γυναίκα οδηγούνταν στο ναό όπου προσέφερε ανάλογα με την οικονομική της κατάσταση θυσία ολοκαυτώμτος στον Κύριο. Έτσι, οι πιο ευκατάστατες αφιέρωναν ένα πρόβατο ενός έτους και οι πιο οι αδύνατες οικονομικά περιστέρια ή τρυγόνια. Τη θυσία των πτωχών αφιέρωσε και η Παναγία στον Κύριο, διότι ήταν ασθενής οικονομικά.
Γ) Λέπρα: Υπήρχαν την εποχή εκείνη τρία είδη λέπρας τα οποία ήταν επικίνδυνα για την δημόσια υγεία. Η ανθρώπινη λέπρα του δέρματος η οποία πολύ αναλυτικά και τεκμηριωμένα επιστημονικά παρουσιάζεται στο 13ο κεφάλαιο του Λευτικού. Επίσης υπήρχε η λέπρα των ενδυμάτων και η λέπρα των οικιών. Αν κάποιος άνθρωπος κρίνονταν βάση της σωματικής του κατάσταση από τον ιερέα «λεπρός», τότε διώκονταν έξω της πόλεως και υποχρεώνονταν να κυκλοφορεί με σχισμένα ρούχα και με ακάλυπτη κεφαλή και φώναζε σε όποιον έβλεπε «ακάθαρτος-ακάθαρτος»· και τούτο, για να μη προσβληθεί από την ασθένεια ο περαστικός διότι η λέπρα ήταν μεταδιδόμενο νόσημα.
Αν κάποιος λεπρός θεραπεύονταν μερικώς ή ολικώς από τη πάθησή του μπορούσε να καλέσει τον ιερέα ώστε αυτός να διαπιστώσει ιδίοις όμασι τη θεραπεία του. Ευθύς αμέσως ακολουθούσε το τυπικό ιεροτελεστίας της επανένταξης του στην κοινωνία το οποίο περιγράφεται αναλυτικά στο 14ο κεφ. του Λευτικού.
Περί της λέπρας των ενδυμάτων και των σπιτιών πρέπει να τονισθεί πως αυτή δεν είχε άμεση επίπτωση στη σωματική υγεία των ανθρώπων και προέρχονταν είτε από υγρασία, είτε από παλαιότητα. Ο Θεός ήθελε να καταστήσει όμως σαφές στον εκλεκτό Του λαό, πως η φθορά και η ασθένεια προέρχονταν από την αμαρτία και προς ενθύμηση αυτού διέταξε κυρίως για θρησκευτικού λόγους τον καθαρισμό ή την καταστροφή του αντικειμένου ή της οικείας ανάλογα της σοβαρότητας της κάθε περίπτωσης. Βέβαια αυτό γίνονταν και για λόγους υγιεινής.
Άλλα είδη νομικής ακαθαρσίας: Η άσκοπη ρεύση του ανδρός η οποία δεν γίνονταν κατά τη διάρκεια συνεύρεσης με τη γυναίκα του θεωρούνταν ως ακάθαρτη πράξη. Τονίζεται ιδιαίτερα στο Λευιτικόν η αξία του ανδρικού σπέρματος, από το οποίο δημιουργείται το ανθρώπινο σώμα και ως εκ τούτου τιμωρείται η άσκοπη ρεύση αυτού. Βέβαια, ο νομοθέτης διαχωρίζει εκείνον ο οποίος πάθαινε νυχτερινή ρεύση κατά τον ύπνο του και τον έκρινε με μεγαλύτερη επιείκεια.
Το αξιοπερίεργο είναι πως ο νομοθέτης έκρινε και ως ακάθαρτο το ανδρόγυνο το οποίο φυσιολογικώς έρχονταν σε συνουσία. Τούτο το έκανε διότι δια της συνουσίας και της συλλήψεως τέκνου μεταδίδεται και το προπατορικό αμάρτημα. Βεβαίως μεγάλο αδίκημα θεωρούνταν η σεξουαλική πράξη εκτός του γάμου η οποία κρίνονταν ως πορνεία.
Λευιτικόν δ): Νόμοι που οδηγούν στην αγιότητα.
Στο Λευιτικό ο Θεός απαγόρευε την σύναψη γάμου όταν υπήρχε συγγένεια αίματος ή εξ’ αγχιστείας. Πλήθος τέτοιων γάμων γίνονταν την εποχή εκείνη μεταξύ των Περσών, αλλά και μεταξύ των Αιγυπτίων.
Απαγορεύονταν επίσης τα συζυγικά καθήκοντα κατά το χρόνο των εμμήνων ρεύσεων των γυναικών. Τιμωρούνταν η αρσενοκοιτία και η κτηνοβασία, διότι αυτά θεωρούνταν ντροπιαστικές πράξεις για την ανθρώπινη φύση.
Τόνιζε τα καθήκοντα της αγάπης προς τον πλησίον η οποία μπορούσε να εκφραστεί με ποικίλους τρόπους: Απαγόρευε την πλήρη συγκομιδή των καρπών των χωραφιών ώστε η ποσότητα από αυτά που περίσσευαν να αποτελούσαν τροφή για τους φτωχούς.
Οι Εβραίοι έπρεπε να τηρούν τις δέκα εντολές που δόθηκαν στον Μωυσή στο Όρος Σινά διότι αυτές δημιουργούσαν στο λαό αίσθημα φιλανθρωπίας. Ο Θεός ήθελε ο εκλεκτός λαός Του να είναι φιλότιμος απέναντι στον πλησίον. Έτσι για παράδειγμα διέτασσε να γίνεται άμεση πληρωμή των εργατών, απαγόρευε ως βδελυρή την προσωποληψία και την ψευδομαρτυρία. Ζητούσε το σεβασμό στους γέροντες και τη φιλάνθρωπη μεταχείριση των ξένων. Η εντολή «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» αποτελούσε το κεντρικό νόημα όλου του νόμου και η περίληψη του κηρύγματος όλων των προφητών.
Οι ιερείς δεν έπρεπε να πενθούν και να συμμετέχουν στις κηδείες εκτός αν οι τεθνεώτες ήταν στενοί συγγενείς τους. Και αυτό διότι η επαφή του ιερέως με νεκρό τον καθιστούσε ακάθαρτο για επτά μέρες και ως εκ τούτου ανίκανο να τελέσει λειτουργία. Ασφαλώς σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε να σχίσουν τα ρούχα τους, να ξυρίσουν το κεφάλι τους ή οτιδήποτε άλλο το οποίο θα δείκνυε πένθος. Ο αρχιερέας μάλιστα δεν επιτρεπόταν να πενθήσει ούτε στενό συγγενή. Όπως μάλιστα λέει χαρακτηριστικά το Λευιτικό δεν έπρεπε να πενθήσει ούτε στο θάνατο των γονέων του. Και αυτό διότι με το πένθος του θα βεβήλωνε τον ιερό χώρο του Θεού διότι θα λησμονούσε έστω και για λίγο την ιερή αποστολή του!
Για τον γάμο των ιερέων, σημειώνεται πως οι ιερείς μπορούσαν να παντρευτούν παρθένο είτε αυτή ήταν από το λαό τους, είτε αυτή ήταν ξένη αρκεί η ξένη να δήλωνε την επιθυμία της να ακολουθήσει την Εβραϊκή πίστη. Ο Αρχιερέας όμως μπορούσε να παντρευτεί μόνο παρθένα γυναίκα και μόνο από τη φυλή Λευί και όχι γυναίκα άλλης καταγωγής.
Οι ιερείς έπρεπε επίσης να είναι αρτιμελής χωρίς ψεγάδι χωρίς σωματικό ελάττωμα. Απαγορεύονταν συνεπώς να γίνουν ιερείς τυφλοί, χωλοί, σημαδεμένοι. Οι ιερείς έπρεπε να είναι ευπρόσωποι ως εκλεκτοί αφιερωμένοι του Θεού.
Ο Θεός παρέδωσε στους Εβραίους ένα συγκεκριμένο εορτολόγιο το οποίο έπρεπε να τηρούν με μεγάλη ακρίβεια: Το Σάββατο που σημαίνει ανάπαυση στην Εβραϊκή γλώσσα, ήταν η κατεξοχήν ημέρα αφιερωμένη στον Κύριο. Κατ’ αυτή την ημέρα τίποτε κανείς δεν επιτρεπόταν να κάνει διότι την έβδομη ημέρα της δημιουργίας του κόσμου αναπαύτηκε και ο Κύριος.
Το Πάσχα των Εβραίων εορτάζονταν από την 15η ως την 21η του μηνός Νισάν δηλαδή του μηνός Μαρτίου. Τις ημέρες αυτές όπως και το Σάββατο ο λαός δεν επιτρεπόταν να κάνει καμία χειρονακτική εργασία. Ήταν περίοδος αυστηρά αφιερωμένη στο Θεό.
Άλλες εορτές ήταν η Πεντηκοστή, δηλαδή η πεντηκοστή ημέρα μετά το Πάσχα, η πρωτοχρονιά, η εορτή του εξιλασμού κατά την οποία οι Εβραίοι με πολύ νηστεία και θυσία στο Θεό εξιλεώνονταν από τις αμαρτίες τους. Η ημέρα αυτή ομοίαζε με τη σημερινή Μεγάλη Παρασκευή των χριστιανών.
Η εορτή της Σκηνοπηγίας, η οποία ενθύμιζε στον ισραηλιτικό λαό την μακρά οδοιπορία που έκαναν από την έρημο προς τη γη της επαγγελίας. Οκτώ ημέρες διαρκούσε η Σκηνοπηγία κατά τις οποίες πραγματοποιούνταν διάφορες θυσίες στο Θεό. Οι Εβραίοι έβγαιναν από τις κατοικίες τους την περίοδο αυτή και κατοικούσαν σε σκηνές εις ανάμνηση της Εξόδου του Ισραήλ από την Αίγυπτο της δουλείας.
Επίσης, με τη συμπλήρωση επτά ετών από την καλλιέργεια της γης σήμανε ο Σαββατισμός των ετών κατά τον οποίο η γη έπρεπε να αναπαυθεί, δηλαδή να μη καλλιεργηθεί και οι αυτοφυείς καρποί της ανήκαν τότε στους φτωχούς. Επίσης , κάθε πενήντα χρόνια εορτάζονταν το Ιωβιλαίο έτος, κατά το οποίο και πάλι η γη αφήνονταν ακαλλιέργητη, ενώ παράλληλα χαρίζονταν τα χρέη των δούλων και τα κτήματα επιστρέφονταν στους αρχικούς ιδιοκτήτες, οι δε δούλοι αφήνονταν ελεύθεροι. Με αυτό τον τρόπο οι πλούσιοι δεν μπορούσαν να αυξήσουν επ’ άπειρο τις κτήσεις τους εις βάρος των πτωχών, αλλά ούτε και οι φτωχοί αυξάνονταν υπέρμετρα. Αν δε κάποιος πλούσιος στο μεσοδιάστημα πουλούσε το κτήμα που είχε πάρει από δούλο σε κάποιον αγοραστή, ο αγοραστής αυτός είχε την επικαρπία της ιδιοκτησίας αυτής μέχρι το ιωβιλάιο έτος κατά το οποίο επέστρεφε το κτήμα στον αρχικό ιδιοκτήτη.
Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί για το τι θα έτρωγαν οι ισραηλίτες κατά τις περιόδους των αγραναπαύσεων. Ο Θεός έδιδε όμως προσωπικά τη λύση: «Κατά το έκτο έτος θα σας αποστέλλω την ευλογία μου και η γη θα καρποφορήσει για τρία έτη». Ιδού λοιπόν η θαυματουργική επέμβαση του Θεού που έδινε λύση στα τότε οικονομικά προβλήματα του ισραηλιτικού λαού. (Τί έχουμε να φοβηθούμε σήμερα αν έχουμε μαζί μας τον Θεό; Μήπως Αυτός δεν μπορεί να λυτρώσει και σήμερα την Ελλάδα και τους έλληνες από το οικονομικό αδιέξοδο που μας απειλεί;)
Εν κατακλείδι ο Θεός υποσχέθηκε στους Εβραίους πως αν αυτοί τηρούσαν τον νόμο Του, η ζωή τους θα ήταν γεμάτη ευλογίες, απεναντίας, αν παραβίαζαν τις διατάξεις του νόμου, θα έβρισκαν στη ζωή τους μόνο πειρασμούς και δυσκολίες. Και τούτο θα συνέβαινε όχι εκδικητικά, αλλά παιδαγωγικά, ώστε να έρχονταν ο ισραηλιτικός λαός σε συναίσθηση και μετάνοια.