Λ΄(30η) Νοεμβρίου.

• Τη τριακοστή του αυτού μηνός, μνήμη του αγίου ενδόξου και πανευφήμου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου.

        Ο άγιος Απόστολος Ανδρέας ήταν αδελφός του αγίου Απόστόλου Πέτρου και καταγόταν από το χωριό Βηθσαϊδά. Σε αντίθεση με τον αδελφό του δεν είχε παντρευτεί , διέμενε όμως στο σπίτι του αδελφού του. Τα δύο αδέλφια ασκούσαν το επάγγελμα του ψαρά και τηρούσαν με ευλάβεια όλες τις εντολές του νόμου.

        Όταν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος διέτρεχε στην Ιουδαία κηρύττοντας τη μετάνοια, ο Ανδρέας προσέτρεξε σ’ αυτόν εγκατέλειψε τον κόσμο και έγινε μαθητής του. Μία μέρα αφού είχε βαπτίσει τον Ιησού, ο Βαπτιστής συνομιλούσε με τον Ανδρέα και τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και δείχνοντάς τους τον Ιησού τους είπε: «Ίδε ο αμνός του Θεού (Ιωαν. 1,35). Τότε ο Ιωάννης και ο Ανδρέας ακολούθησαν τον Ιησού για να δουν που μένει και να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για το πρόσωπό του. από τη συζήτηση που ακολούθησε ο Ανδρέας πείστηκε ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας. Μη μπορώντας να συγκρατήσει τη χαρά του έτρεξε στον αδελφό του Σίμωνα και του είπε: «Ευρήκαμεν τον Μεσσίαν (Ιω. 1,41) και τον οδήγησε στον Ιησού. Ο Ανδρέας ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε τον Ιησού και για τον λόγο αυτό έλαβε την ονομασία «Πρωτόκλητος».

        Ο Ανδρέας από τη στιγμή εκείνη ακολούθησε τον Ιησού όπου κι αν εκείνος πήγαινε. Μετά από τους Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη, τους μαθητές των υψηλότερων αποκαλύψεων, στη σειρά έρχονταν ο Ανδρέας. Έγινε μάρτυς των τρομερών συμβάντων που ακολούθησαν το σωτήριο Πάθος του Κυρίου. Κατά την Πεντηκοστή έλαβε το πλήρωμα της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος και του έπεσε ο κλήρος να ευαγγελίσει τις ακτές της Μαύρης θάλασσας, τη Βιθυνία, τη Θράκη και την Ελλάδα (Μακεδονία, Θεσσαλία και Αχαΐα). Πιστός στις προτροπές του Κυρίου, δεν πήρε μαζί του ούτε άργυρο, μήτε πήραν, μήτε ράβδον. Είναι αδύνατον να αναφέρει κανείς πόσες θλίψεις και πόσους κινδύνους αντιμετώπισε στερήσεις κάθε είδους, ασθένειες, κινδύνους από ληστές, κακομεταχείριση από Εβραίους και ειδωλολάτρες.

        Όπου κι αν πήγαινε θαυματουργούσε, κήρυττε το Ευαγγέλιο, αναγεννούσε τις ψυχές με το λουτρό του Αγίου Βαπτίσματος, χειροτονούσε πρεσβυτέρους και επισκόπους.

        Αρχικά πήγε στην Αμισό, στις ακτές της Μαύρης θάλασσας και μετέστρεψε εκεί πλήθος Εβραίων. Εν συνεχεία ταξίδεψε στη Τραπεζούντα και στη Λαζική. Ευαγγέισε για κάποιο χρονικό διάστημα τις δυτικές περιοχές της Μικράς Ασίας μαζί με τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή. Ανεβαίνοντας ξανά προς τις ακτές της Προποντίδας, κήρυξε στη Νικομήδεια, Χαλκηδόνα, Ηράκλεια του Πόντου, Άμαστρι, αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει φανατικούς οπαδούς της ειδωλολατρίας και σοφιστές με απατηλά λογικά επιχειρήματα.

        Φθάνοντας στη Σινώπη ελευθέρωσε με την προσευχή του τον Απόστολο Ματθία από τις αλυσίδες του, αλλά συνελήφθη κι αυτός από τους μαινόμενους ειδωλολάτρες και υποβλήθηκε σε πολλά βασανιστήρια: τον έριξαν καταγής, τον κτυπούσαν κατά γης όλοι μαζί, του έκοψαν μάλιστα και ένα δάχτυλο με τα δόντια. Σε όλες αυτές τις δοκιμασίες ο Ανδρέας δεν προσπάθησε να αμυνθεί, ούτε να διαφύγει μιμούμενος τον Διδάσκαλό του. στο θέαμα της σταθερότητάς του, οι κάτοικοι της Σινώπης μετανόησαν, του ζήτσαν συγχώρηση και έλαβαν το άγιο Βάπτισμα.

        Αφού εγκατέστησε επίσκοπο και πρεσβυτέρους στη Σινώπη, ο απόστολος αναχώρησε για τις πόλεις του Πόντου, τις οποίες είχε ήδη ευαγγελίσει, για να στερεώσει την πίστη τους.

        Εν συνεχεία ξεκίνησε για να ευαγγελίσει τις βάρβαρες περιοχές ανατολικά της Μαύρης θάλασσας, νοτίως της σημερινής Ρωσίας. Κατόπιν κατέβηκε πάλι προς τη Θράκη και φώτισε με το κήρυγμά τις καρδιές την μικρής πόλεως του Βυζαντίου. Έκτισε εκεί έναν ναό και εγκατέστησε επίσκοπο τον Στάχυ (31 οκτ), έναν από τους εβδομήκοντα μαθητές. Συνέχισε την ακάματη περιοδεία του σε Θράκη, Μακεδονία και Θεσσαλία και έφθασε μέχρι την Πάτρα στην Πελοπόννησο.

        Στην Πάτρα, ο άγιος Ανδρέας μετέστρεψε την ίδια τη σύζυγο του ρωμαίου ανθύπατου, τη Μαξιμίλα, θεραπεύοντάς την από ανίατη ασθένεια. Ο ανθύπατος Αιγεάτης, επέστρεψε οργισμένος με την επέκταση που είχε ο χριστιανισμός όσο διάστημα εκείνος έλειπε, που είχε διεισδύσει ακόμη και μέσα στο ίδιο του το σπίτι. Διέταξε λοιπόν να συλληφθεί ο Ανδρέας. Ακόμη όμως και μέσα από τη φυλακή συνέχισε το κήρυγμά του και χειροτόνησε τον Στρατοκλή επίσκοπο Πατρών. Λίγες μέρες αργότερα, δίχως δίκη καταδικάστηκε και ο άγιος σταυρώθηκε ανάποδα. Με πολύ χαρά δέχτηκε να μιμηθεί τον Χριστό. Ο Ανδρέας ευλόγησε για τελευταία φορά του πιστούς και παρέδωσε το πνεύμα του.

        Σύντομα ο ανθύπατος υπέστη βίαιο θάνατο ως τιμωρία για την ανομία του. ενώ ο επίσκοπος Στρατοκλής ανήγειρε καθεδρικό ναό στον τόπο όπου μαρτύρησε ο Απόστολος. Η κάρα του αγίου μετά από πολλές μεταφορές επέστρεψε στην πάτρα στις 26 Σεπτεμβρίου 1964.

        Στη δυτική παράδοση, ο άγιος τιμάται ως προστάτης της Σκωτίας.

• Μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Φρουμεντίου πρώτου επισκόπου Ανησσυνίας.
• Μνήμη του αγίου Αλεξάνδρου, επισκόπου Μηθύμνης.
• Τη αυτή ημέρα, μνήμη του αγίου Βαχτάγκ Γκοργκασάλι, βασιλέως της Γεωργίας.

                Ταις των σων αγίων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς, Αμήν.