Ιησούς του Ναυή

Μετά τον θάνατο του Μωυσή ο Θεός μίλησε στον Ιησού του Ναυή λέγοντας: «Μωυσής ο θεράπων μου τελεύτηκε». Ο Θεός ονομάζει τον Μωυσή με το ένδοξο όνομα «θεράπων». Ακόμη κι αν τον τιμώρησε να μην εισέλθει στη γη της Επαγγελίας, ο Θεός όμως ακόμη και όταν τιμωρεί δεν παύει να αγαπά.

Ο Ιησούς του Ναυή ξεκίνησε αμέσως το έργο της κατάληψης των υποσχόμενων υπό του Θεού περιοχών. Αμέσως έστειλε κατασκόπους στην Ιεριχώ, πόλη καλά οχυρωμένη πλησίον του Ιορδάνου ποταμού. Οι κατάσκοποι ισραηλίτες κρύφθηκαν στην οικία μιας πόρνης ονόματι Ραάβ. Εκείνη ενώ θα μπορούσε βέβαια να προδώσει τους ισραηλίτες κατασκόπους, όχι μόνο δεν το έκανε, αλλά τους προστάτεψε βάζοντάς τους στον προσωπικό της χώρο. Οι άνθρωποι του βασιλιά της Ιεριχώ αντιλήφθηκαν την είσοδο των κατασκόπων στην πόλη τους και δη στον οίκο της πόρνης, όμως δεν μπήκαν στον ιδιαίτερο χώρο της διότι οι γυναικείοι χώροι τότε ήταν απαραβίαστοι· κάτι σαν άσυλο. Η Ραάβ είπε στους αγγελιοφόρους του βασιλιά: «Όταν κατά το εσπέρας επρόκειτο να κλεισθεί η πύλη της πόλεως, οι άνδρες εκείνοι εξήλθαν της οικίας μου και της πόλεως και δεν γνωρίζω που πορεύθηκαν».

Η Ραάβ φέρθηκε συγκαταβατικά προς τους ισραηλίτες διότι είχε  ακούσει για τα θαύματα που έκανε ο Θεός υπέρ αυτών στην Αίγυπτο και την θαυμαστή πορεία τους επί της ερήμου και έτσι ζήτησε από αυτούς να της φερθούν επιεικώς, γνωρίζοντας πως ο Θεός θα τους παραδώσει με θαυμαστό τρόπο την Ιεριχώ. Οι ισραηλίτες κατάσκοποι της υποσχέθηκαν με όρκο πως θα την διαφυλάξουν ζωντανή κατά την διάρκεια της επικείμενης επιδρομής τους.  Στη Ραάβ οι πατέρες βλέπουν τα έθνη που γύρισαν στον χριστιανισμό.

Οι ισραηλίτες πληροφορήθηκαν κατόπιν από τους κατασκόπους ότι οι κάτοικοι της Ιεριχώ ήταν γεμάτοι τρόμο σε πλήρη κατάσταση πανικού διότι είχαν πληροφορηθεί ότι οι Εβραίοι είχαν πλησιάσει την πόλη τους και είχαν μάθει για τα μεγάλα θαύματα που είχαν γίνει κατά την έξοδό των Εβραίων από την Αίγυπτο. Πληροφορήθηκαν δε και την θαυμαστή διάβαση των ισραηλιτών μέσα από τον Ιορδάνη ποταμό. Όπως τότε ο Μωυσής έσχισε με τη ράβδο του θαυματουργικά την Ερυθρά Θάλασσα, έτσι και τώρα ο Ιησούς του Ναυή με παρόμοιο τρόπο διαβίβασε το λαό του εν μέσω τουΙορδάνη αβρόχοις ποσίν.

Μετά το πέρασμα των Εβραίων από τον Ιορδάνη εις ανάμνηση του γεγονότος, ο Ιησούς του Ναυή διέταξε δώδεκα άνδρες που ο καθένας αντιπροσώπευε μία φυλή του Ισραήλ να στήσουν μία σωρό δώδεκα λίθων μέσα στην κοίτη του ποταμού, η οποία θαυματουργικά δεν παρασύρθηκε από την ορμή του ποταμού μέχρι και τις ημέρες εκείνες που γράφτηκαν τα διαδραματιζόμενα γεγονότα από τον συγγραφέα. Ο σκοπός της θαυματουργικής διαβάσεως του Ιορδάνου ήταν να διδάξει ο Θεός τους Ισραηλίτες την παντοδυναμία Του και να τρομάξει τους κατοίκους της Χαναάν.

Κατόπιν ακολούθησε η μαζική  περιτομή των ανδρών στο όρος των ακροβυστιών. Οι Ισραηλίτες για πολλά χρόνια είχαν μείνει απερίτμητοι κατά τη διάρκεια της πορείας τους στην έρημο. Τώρα έπρεπε να περιτμηθούν λίγο πριν την είσοδό τους στη γη της Επαγγελίας.

Μετά την περιτομή, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίστηκε στον Ιησού του Ναυή, ο οποίος τον προσκύνησε. Η εμφάνιση του αρχαγγέλου είχε ενισχυτικό χαρακτήρα λίγο πριν την άλωση της Ιεριχούς.

Εν τω μεταξύ, οι κάτοικοι της Ιεριχώ πανικοβλημένοι είχαν κλειστεί στην καλά οχυρωμένη πόλη τους πίσω από τα γιγάντια τείχη αυτής.  Επί έξι ημέρες πολιορκούσαν οι Εβραίοι την Ιεριχώ γυρίζοντας κυκλικά γύρω από τα τείχη της πόλεως και σαλπίζοντας. Αυτό είχε ασφαλώς θρησκευτικό και όχι στρατιωτικό χαρακτήρα, ομοίαζε με κήρυγμα μετανοίας για τους κατοίκους της Ιεριχώ. Είχαν άλλωστε και άλλον να τους κηρύξει μέσα από τα τείχη· την πόρνη Ραάβ. Έμειναν όμως αμετανόητοι και έτσι την έβδομη ημέρα σαλπίζοντας οι ιερείς του Υψίστου, τα τείχη έπεσαν θαυματουργικά και η πόλη λεηλατήθηκε. Δεν έμεινε κανείς ζωντανός, πλην της πόρνης Ραάβ και των οικείων αυτής.

Ο αρχαιολόγος Garstang κάνοντας ανασκαφές στην περιοχή αποδεικνύει όλα αυτά τα γεγονότα. Διαπίστωσε δηλαδή πως η πόλη κατά το 1500 και 1400 π.Χ διέθετε διπλά τείχη τα οποία καταστράφηκαν από σεισμό. Ορίζει δε την καταστροφή κατά  το 1408-1388 π.Χ χρονολογίες δηλαδή που συμπίπτουν με τις περιγραφές της Βίβλου.

Οι ισραηλίτες όμως παρόλα αυτά υπέπεσαν σε μέγα παράπτωμα διότι έλαβαν εκ των αναθεματισμένων λαφύρων της Ιεριχούς που τους είχε απαγορευθεί. Έτσι, όταν αργότερα επιτέθηκαν κατά της πόλης Γαι υπέστησαν βαριά ήττα. Η αιτία της ήττας ήταν τα λάφυρα που συνέλεξε ο ισραηλίτης Άχαρ. Ας προσέξουμε έντονα την προσευχή που έκανε ο Ιησούς του Ναυή αμέσως μετά την ήττα: «Ο Ιησούς έσχισε τα ιμάτιά του εκ της λύπης του, έπεσε πρηνής κατά γης έχων το πρόσωπο αυτού ενώπιον της σκηνής του Κυρίου μέχρις εσπέρας».[1]

Αμέσως μετά έλαβε  εντολή ο Ιησούς να διαιρέσει τους ισραηλίτες σε φυλές, δήμους και οίκους αποκλείοντας σταδιακά τους μη ενόχους. Έτσι έφτασε μέχρι την ανακάλυψη του ενόχου Άχαρ τον οποίον και λιθοβόλησαν καταπαύοντας έτσι της οργή του Θεού. Η αποκάλυψη του ενόχου έγινε με κλήρο και όχι με δίκη, δείχνοντας έτσι ο Θεός και όχι οι άνθρωποι τον ένοχο.

Μετά από αυτά τα γεγονότα ακολούθησε η κατάληψη της πόλης Γαι. Η Γαι στην πραγματικότητα δεν ήταν κατοικημένη πόλη αλλά φρούριο της Ιεριχούς. Εκεί οι Χαναναίοι είχαν τοποθετήσει άνδρες και γυναίκες μαχητές. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Ιησούς του Ναυή αρχικά είχε στείλει λίγους άνδρες να πολεμήσουν και λόγω αμαρτιών ηττήθηκαν. Ο Vinkent, περίφημος αρχαιολόγος λέει ξεκάθαρα πως η Γαι που σημαίνει στα εβραϊκά ερείπια ήταν ακατοίκητη περιοχή κατά το 2000-1200 π.Χ.  Ο λόγος που οι Εβραίοι ήθελαν να την καταλάβουν ήταν γιατί είχε στρατηγική θέση για την κατάληψη της κεντρικής οροσειράς της Παλαιστίνης.

Μετά τον θρίαμβο της Γαι, οι βασιλείς της Παλαιστίνης ένωσαν τις δυνάμεις τους εναντίον των ισραηλιτών. Οι Ιεβουσαίοι και οι Αμορραίοι πολιόρκησαν την Γαβαών την οποία είχαν κατακτήσει οι Εβραίοι κατέχοντας έτσι μία πολύ σημαντική στρατηγική θέση στην περιοχή.  Η μάχη της Γαβαών είχε ευτυχή κατάληξη για τους Ισραηλίτες και τον ηγέτη τους Ιησού του Ναυή. Βέβαια η νίκη αυτή ήταν Θείας προελεύσεως, αφού ο Θεός έβρεχε χοντρό χαλάζι εναντίον των εχθρών του Ισραήλ φονεύοντας πολλούς αντίπαλους μαχητές. Ο Ιησούς παρακάλεσε τον Θεό να μακρύνει τη διάρκεια της ημέρας, μειώνοντας παράλληλα τη διάρκεια της νύχτας ώστε να συντομεύσει με την κατατρόπωση των εχθρών του, όπερ και εγένετο.  Οι πέντε αντίπαλοι βασιλείς των ισραηλιτών πιάστηκαν αιχμάλωτοι και θανατώθηκαν και έτσι στα χέρια των Εβραίων πέρασαν έξι ισχυρές πόλεις της Χαναάν.

Ακολούθως ο Ιησούς του Ναυή προχώρησε στην κατάληψη των βορείων επαρχιών της Χαναάν προχωρώντας μόνο με πεζικό χωρίς καθόλου ιππικό. Ο Θεός είχε απαγορεύσει στους Εβραίους την κατοχή ιππικού για να γίνει πλήρως κατανοητό σ’ αυτούς και στους εθνικούς ότι η νίκη τους ήταν Θείας προέλευσης. Αξιοσημείωτο είναι πως οι ισραηλίτες κερδίζοντας τις μάχες έκοπταν τα νεύρα των αλόγων των ηττημένων αντιπάλων για να καταστούν αυτά τα ζώα άχρηστα και σ’ αυτούς και στους εχθρούς τους.

Ο πόλεμος σε αυτές τις περιοχές διήρκησε επτά χρόνια, διότι πολεμούσαν μία μία πόλη η οποία αντιστέκονταν. 

Υπάρχει ένα ερώτημα προς απάντηση: Οι ισραηλίτες κατηγορήθηκαν ως ληστρική δολοφονική φυλή, διότι θανάτωσαν στο πέρασμά τους οτιδήποτε ανέπνεε. Δηλαδή ακόμη και αθώες υπάρξεις.

Θα πρέπει όμως να εξετάσουμε τα πράγματα βάση του δικαίου που επικρατούσε την εποχή εκείνη. Οι αντίπαλοι των ισραηλιτών επιδίδονταν σε πολύ σκληρότερες  πράξεις. Δεν σκότωναν απλώς, αλλά βασάνιζαν απάνθρωπα τους ηττημένους αντιπάλους τους και ατίμαζαν τους νέους και τις νέες. Μία επιγραφή του Ασσουρμπανιμπάλ βασιλιά της Νινευί περί του 7^ουαι. π.Χ μας πείθει για τα παραπάνω: «...αρκετούς εξ’ αυτών έγδαρα ζωντανούς και τα δέρματά τους τα κρέμασα στους τοίχους...άλλων έκοψα τη μύτη, άλλων τα πόδια, άλλων τας χείρας, και άλλων τα αυτιά. Από άλλους έβγαλα τα μάτια...ητίμασα τους νέους και τας νεάνιδας...». Πρέπει  επίσης να κατανοήσουμε πως η θανάτωση των Χαναναίων έγινε για να κατατροπωθεί η ειδωλολατρία και όχι το ανθρώπινο πρόσωπο. Ήταν μια μορφή θεομηνίας που η εκτέλεση αυτής παραδόθηκε στον ισραηλιτικό λαό. Ένας και μοναδικός ήταν ο σκοπός του Θεού: η διαφύλαξη της πίστεως των ισραηλιτών και η αποφυγή της αναμείξεών τους με τα όμορα ειδωλολατρικά έθνη.

Εν τέλη, Ο Ιησούς του Ναυή όταν ήταν 90 ετών κλήθηκε από τον Θεό να διαμοιράσει τις κατακτηθείσες περιοχές και αυτές που επρόκειτο να κατακτηθούν. Μοιράσθηκαν λοιπόν όλες οι περιοχές ανά φυλή όπως βλέπουμε παρακάτω στον χάρτη. Η φυλή Λευί έλαβε 48 πόλεις διεσπαρμένες στη γη της Επαγγελίας (ως συνδετικός κρίκος όλων των φυλών ως ιερατική φυλή) όλες πλησίον σχετικά με την Ιερουσαλήμ. Επίσης,  ορίστηκαν μερικές πόλεις ως άσυλα για τους ακούσιους φονείς μέχρις ότου γίνει η δίκη τους.

Ο Ιησούς όρκισε το λαό πριν πεθάνει να μη λατρεύσουν άλλους θεούς αλλά να μείνουν πιστοί στον μόνο Αληθινό Θεό. Πέθανε σε ηλικία 110 ετών, όπως επίσης πέθανε και ο αρχιερέας Ελεάζαρ, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Φινεές.

Δεν πέρασε όμως πολύς καιρός από τον θάνατο του Ιησού του Ναυή και οι ισραηλίτες άρχισαν να λατρεύουν την Αστάρτη και τον Ασταρώθ θεούς των ειδωλολατρικών λαών. Για τον λόγο αυτό ο Θεός τους παρέδωσε στην κατοχή των εθνών για 18 έτη.

Αυτή εν περιλήψει είναι η θαυμαστή ιστορία του Ιησού του Ναυή. Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του στις 1 Σεπτεμβρίου. Ενώ των Δικαίων Ελεάζαρ και Φινεές στις 2 Σεπτεμβρίου.