ΙΑ΄(11η) Σεπτεμβρίου.

• Τη ΙΑ΄(11^η) του αυτού μηνός μνήμη της οσίας Μητρός ημών Θεοδώρας της  εν Αλεξανδρεία.

    Η Εκκλησία τιμά την μνήμη δώδεκα οσίων γυναικών, οι οποίες με ανδρικά ενδύματα ασκήθηκαν σε ανδρώες μονές. Μία εξ’ αυτών είναι η οσία Θεοδώρα η οποία έζησε στην Αλεξάνδρεια την εποχή του αυτοκράτορος Ζήνωνος (474-491).

    Η Θεοδώρα είχε νυμφευτεί με έναν ευγενή και σώφρονα νέο. Η θεάρεστη πολιτεία τους κίνησε τον φθόνο του δαίμονος και με υποκίνησή του η Θεοδώρα διέπραξε μοιχεία.

    Μετά το αμάρτημα η Θεοδώρα κατακεντούνταν  από υπερβολική λύπη. Μη γνωρίζοντας ο άνδρας της τα αίτια αυτής της λύπης, έκανε τα πάντα για να ανακουφίσει την οδύνη της. Αλλά αυτή απαρηγόρητη έφυγε σε ένα γυναικείο μοναστήρι. Με δάκρυα ζήτησε από την ηγουμένη να φέρει το Ευαγγέλιο για να μάθει αν ο θεός γνώριζε την αμαρτία της. Όταν το άνοιξαν, βρήκαν το «ο γέγραφα, γέγραφα» (Ιω.19,22). Μη μπορώντας  πλέον να βρει ανάπαυση, καταφλέχθηκε ολόκληρη από τον πόθο της μετανοίας και αποφάσισε να μην επιστρέψει ξανά στον κόσμο. Φόρεσε ανδρικά ενδύματα και αγνώριστη ζήτησε να γίνει δεκτή ως δόκιμος με το όνομα Θεόδωρος σε ανδρικό μοναστήρι που υπήρχε στην Αλεξάνδρεια. Ο ηγούμενος βλέποντας την διάπυρη επιθυμία της να ακολουθήσει την οδό της μετανοίας, την δέχθηκε και την ενέδυσε το αγγελικό σχήμα.

    Επί οκτώ χρόνια η Θεοδώρα με άοκνη προθυμία δόθηκε στους ασκητικούς αγώνες. Έσκαβε και φρόντιζε τους κήπους, άλεθε το σιτάρι, ζύμωνε ψωμί χωρίς ποτέ να λείψει από τις ακολουθίες. Αλλά και μετά την ολοήμερη διακονία της, όταν έρχονταν η νύκτα κτυπούσε το στήθος και θερμά δάκρυα και ζητούσε από τον Θεό να της συγχωρήσει το αμάρτημα.

Κάποτε ο ηγούμενος έστειλε την Θεοδώρα στην Αλεξάνδρεια να φέρει λάδι. Κατά θεία οικονομία στον δρόμο συνάντησε τον άνδρα της, ο οποίος από τότε που την έχασε με άπαυστα δάκρυα παρακαλούσε τον Θεό να του φανερώσει που βρίσκονταν η γυναίκα του. Η Θεοδώρα τον αναγνώρισε και τον χαιρέτισε. Εκείνος όμως δεν την αναγνώρισε επειδή από την κακοπάθεια είχε αλλοιωθεί η όψη του προσώπου της.

    Η συνάντηση με τον άνδρα της , της αναζωπύρωσε την αγάπη της προς τον Θεό και την παρόρμησε σε μεγαλύτερους ασκητικούς αγώνες. Ενώ πρώτα έτρωγε μία φορά την ημέρα ψωμί και νερό, σιγά-σιγά έφθασε να τρώει μία φορά την εβδομάδα και να φοράει κατάσαρκα τρίχινα ενδύματα για να κατατρίβει το σώμα της.

    Ο Θεός όχι μόνο συγχώρησε την αμαρτία της, αλλά την χαρίτωσε να κάνει θαύματα.

    Μετά από καιρό ο ηγούμενος την έστειλε με τις καμήλες να φέρει σιτάρι από την Αλεξάνδρεια. Κατά την επιστροφή της στη μονή, επειδή ήδη έδυε ο ήλιος, η Θεοδώρα κατέλυσε τη νύκτα στη μονή του Ενάτου. Εκεί διανυκτέρευε και μια νέα η οποία την νύκτα αμάρτησε με έναν περαστικό. Με υποβολή του δαίμονος διέδωσε πως την βίασε ο μοναχός Θεόδωρος και όταν γεννήθηκε το βρέφος, το άφησε στη μονή.

    Η Θεοδώρα δέχθηκε τη συκοφαντία ως παιδαγωγία του Θεού για το πρότερο αμάρτημά της και δεν απάντησε στις κατηγορίες. Έτσι, διώχθηκε από το μοναστήρι για επτά χρόνια. Μαζί της πήρε το βρέφος και έμεινε σε καλύβα έξω από τον πυλώνα της μονής. Με θαυμαστή εγκαρτέρηση υπέμεινε την παντελή στέρηση των αναγκαίων, αγωνιζόμενη εναντίον του χειμερινού ψύχους και του καλοκαιρινού καύσωνος.  Η ίδια τρέφονταν με άγρια χόρτα και έπινε νερό από την λίμνη, για να θρέψει όμως το παιδί ζητούσε γάλα από τους ποιμένες και μαλλί για να του κάνει ενδύματα. Ο δαίμονας ούτε όμως και εκεί έπαυσε να την πολεμά με πειρασμούς και φαντασίες, αλλά η οσία εκμηδένιζε τις ενέδρες του με την επίκληση του ονόματος του Ιησού Χριστού.

    Όταν συμπληρώθηκαν τα επτά χρόνια, ο ηγούμενος την επανέφερε στη μονή, της παραχώρησε ησυχαστικό κελλί και την απήλλαξε από κάθε διακονία.

    Όταν προαισθάνθηκε το τέλος της, με νουθεσίες προέτρεψε το παιδί προς την ευαγγελική τελειότητα και μετά από λίγο παρέδωσε την ψυχή της στον Θεό.

    Την ίδια ώρα ο ηγούμενος είδε σε όραμα μια γυναίκα ανάμεσε σε χορείες προφητών, αποστόλων και μαρτύρων με λαμπρότατη δόξα να οδηγείται σε ολόφωτο νυμφώνα. Συγχρόνως μία φωνή του έλεγε ότι αυτή ήταν ο μοναχός Θεόδωρος, που συκοφαντήθηκε ως πόρνος και εξορίσθηκε για επτά χρόνια από τη μονή. Καθώς οι μοναχοί την ετοίμαζαν για τον ενταφιασμό γνώρισαν ότι ήταν γυναίκα και με συντριβεί ομολόγησαν την άδικη κρίση τους. Δόξασαν δε τον Θεό διότι μια γυναίκα κατανικώντας την ασθένεια της φύσεως πάλεψε κατά μέτωπο με τους πειρασμούς της σαρκός ζώντας μεταξύ ανδρών και έφθασε στην απάθεια των ασωμάτων δυνάμεων.

    Ο Θεός με αποκάλυψη οδήγησε και τον άνδρα της στην μονή. Όταν είδε το οσιακό σκήνωμα της Θεοδώρας, το εναγκαλίσθηκε και το κατέβρεχε με δάκρυα στα μάτια καλώντας την με το όνομά της. Μετά τον ενταφιασμό της έγινε και εκείνος μοναχός και έζησε στο κελί της οσίας βίον ησυχαστικό και φιλάρετο. Γι’ αυτό και οι μοναχοί μετά την κοίμησή του τον ενεταφίασαν στον ίδιο τάφο. Αλλά και το παιδί σε τέτοια μέτρα αρετής έφθασε, ώστε αργότερα εξελέγη ηγούμενος της μονής.

• Μνήμη του οσίου πατρός ημών Ευφρόσυνου του μαγείρου.

•     Αγράμματος χωρικός ο όσιος Ευφρόσυνος, σε ανδρική ηλικία εγκατέλειψε τον κόσμο και εισήλθε σε κοινόβιο, όπου εκάρη μοναχός. Περιφρονημένος από τους υπόλοιπους συμμοναστές του εξαιτίας της απαιδευσιάς του, τοποθετήθηκε στο πόστο της διακονίας του μαγειρίου. Πάντοτε ήταν καπνισμένος απ΄την καρβουνιά και όλοι τον περιγελούσαν και τον ενέπαιζαν, αλλά και δαρμούς δεχόταν απ’ τους πλέον αμελείς μοναχούς.

      Ο Ευφρόσυνος ουδέποτε απαντούσε σε όλα αυτά, αλλά με γενναιότητα και ανεξικακία διήνυε εν κρυπτώ το στάδιο των αρετών.

      Στο κοινόβιο εκείνο υπήρχε ένας ιερεύς, ο οποίος επί τρία χρόνια με νηστείες και προσευχές ικέτευε από τον Θεό να του δείξει τα αγαθά του παραδείσου. Μία νύχτα ενώ κοιμόταν, αρπάχθηκε ο νους του στον παράδεισο και ανάμεσα σε κείνα που γλώσσα ανθρώπου δεν μπορεί να περιγράψει είδε και τον Ευφρόσυνο στο μέσον του κήπου να απολαμβάνει τα άρρητα αγαθά. Έκπληκτος τον ρώτησε πως βρέθηκε εκεί και αν αυτός ήταν ο τόπος που ο Θεός ετοίμασε για όσους τον αγαπούν. Ο Ευφρόσυνος του είπε: «Εγώ μεν, τίμιε πάτερ, όπως γνωρίζεις, δεν ξέρω γράμματα· από σας ακούω αυτά που λέγει ο Απόστολος. Επειδή όμως ελάχιστα βιάσαμε τον εαυτό μας, βλέπουμε ένα μέρος απ’ αυτά που ο Θεός ετοίμασε για όσους τον αγαπούν· διότι ο άνθρωπος που φορεί σάρκα δεν θα αντέξει να δει περισσότερα. Ο Ιερεύς τον ρώτησε αν είχε έλθει και άλλη φορά· ο Ευφρόσυνος του απάντησε: «Με την χάρη του Θεού εδώ μένω πάντοτε και είμαι φύλακας του κήπου». Τότε ο ιερεύς του έδειξε τρία ωραιότατα μεγάλα μήλα και τον ρώτησε αν είχε εξουσία να του τα δώσει. Ο Ευφρόσυνος τα έκοψε αμέσως και του τα έβαλε στο ράσο.

           Την ώρα εκείνη χτύπησε το σήμαντρο για την ακολουθία του όρθρου. Ο ιερεύς αναπήδησε απ’ το κρεβάτι του νομίζοντας πως είχε δει όνειρο, εξεπλάγη όμως όταν μέσα στο ράσο του βρήκε τα τρία μήλα. Στον ναό είδε τον Ευφρόσυνο να στέκεται όπως πάντα στο στασίδι του. Πέφτοντας στα πόδια τον εκλιπαρούσε να του πει που βρισκόταν εκείνη τη νύχτα. Ο Ευφρόσυνος του απάντησε: «Εκεί ήμουν πάτερ, εκεί που με βρήκες». «Και τι μου έδωσες, δούλε του Θεού»; «Τρία μήλα ζήτησες και σου τα έδωσα, αποκρίθηκε με ταπείνωση ο μάγειρας. Ο ιερεύς του έβαλε μετάνοια και πήγε τότε στη θέση του.

      Μετά την απόλυση έφερε τα τρία μήλα από το κελί του, τα έδειξε στου αδελφούς και διηγήθηκε όλα όσα συνέβησαν εκείνη την νύχτα. Οι αδελφοί θαύμασαν, τεμάχισαν τα μήλα έφαγαν απ’ αυτά και θεραπεύτηκαν από κάθε είδους ασθένεια κι αν νοσούσαν. Ο δε μακάριος Ευφρόσυνος, την ώρα που οι αδελφοί άκουγαν την διήγηση του ιερέως, άνοιξε την πόρτα και έφυγε μακριά από την ανθρώπινη δόξα. Ποτέ ξανά κανείς από τότε δεν τον είδε. 

• Μνήμη της αγίας μάρτυρος  Ίας της εν Περσία.

•     Η αγία Ία (Βιολέττα) ήταν ηλικιωμένη χριστιανή η οποία ζούσε στο κάστρο Βεθζαβδαί στα σύνορα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και της Περσίας.

      Όταν το 362 ο βασιλιάς των περσών Σαβώριος Β΄ εκστράτευσε κατά των Ρωμαίων κυρίευσε το κάστρο αυτό, κατεδάφισε τα τείχη του, σκότωσε αρκετούς και συνέλαβε περίπου εννιά χιλιάδες χριστιανούς μαζί με τον επίσκοπό τους άγιο Ηλιόδωρο (9 Απρ), μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και η Ία.

      Η αγία δεν σταμάτησε ποτέ να κατηχεί πολλούς ειδωλολάτρες και με την πίστη της κατάφερε πολλούς να τους ελκύσει στον χριστιανισμό.

      Ακούγοντας αυτά ο Σαβώριος, διέταξε δύο αρχιμάγους να συλλάβουν την Ία και να την βασανίσουν σε περίπτωση που αυτή δεν δεχόταν να προσκυνήσει τα είδωλα. Η αγία όμως ομολόγησε με πίστη τον Χριστό και οι αρχιμάγοι την παρέδωσαν στους δημίους. Πέντε δυνατοί άντρες την γύμνωσαν και με σχοινιά τραβούσαν κάθε μέλος του σώματός της για να εξαρθρωθεί. Στη συνέχεια την έρριψαν στην φυλακή. Ύστερα από δύο μήνες την οδήγησαν και πάλι για ανάκριση. Επειδή η αγία απάντησε: «Με δύναμη θα μείνω στη χάρη, στην οποία κλήθηκα, και δεν θα ανταλλάξω τον αληθινό Θεό μου με τους ψεύτικους θεούς σας», την χτύπησαν με σαράντα ακανθωτά κλαδιά ροδιάς, μέχρις ότου διαλύθηκαν οι σάρκες της. Αιμόφυρτη, σχεδόν νεκρή, την έρριψαν και πάλι στη φυλακή.

      Μετά από έξι μήνες έμπηξαν στο σώμα της μεγάλα σχιστά καλάμια, μέχρις ότου φάνηκαν τα εντόσθιά της, δέκα μέρες αργότερα συνέτριψαν το σώμα της με πιεστικό μηχάνημα και τέλος την αποκεφάλισαν. Με εντολή των αρχιμάγων το σώμα της έμεινε άταφο για να φαγωθεί από τα όρνεα. Μερικοί όμως χριστιανοί το αγόρασαν κρυφά από τους φύλακες και το ενταφίασαν με τιμές. Αργότερα το άφθαρτο λείψανό της μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ναό που κτίστηκε προς τιμήν της έξω από την Χρυσή πύλη.

• Οι άγιοι μάρτυρες Διόδωρος, Διομήδης και Δίδυμος εν Λαοδικεία της Συρίας μαστιζόμενοι τελειούνται.
• Μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Πέτρου μητροπολίτου Νικαίας του ομολογητού.

•     Ο άγιος Πέτρος υπήρξε Μητροπολίτης Νικαίας την εποχή του εικονομάχου αυτοκράτορος Λένοτος Ε΄ του Αρμενίου. (813-820). Αρχικά πείστηκε από τον Λέοντα και προσχώρησε στην αίρεσή του, χάρις όμως την επιρροή του φίλου του Θεόδωρου Στουδίτη (11 Νοε) αντιλήφθηκε εγκαίρως την πλάνη και σύντομα αναδείχθηκε σθεναρός πολέμιος της θρησκευτικής πολιτικής του αυτοκράτορος.Ο Θεόδωρος Στουδίτης τον επαινεί στις επιστολές που του απηύθυνε.

      Ο υπερβάλλων ζήλος του, ήταν η αιτία να εξοριστεί μέχρι την μακαρία του κοίμηση στις 11 Σεπτεμβρίου 826, δύο μήνες νωρίτερα από τον φίλο του όσιο Θεόδωρο
• Μνήμη του οσίου πατρός ημών Ηλία του Σπηλαιώτου και του πνευματικού αυτού πατρός Αρσενίου.

•     Ο όσιος Ηλίας γεννήθηκε το 864 στην Καλαβρία. Ήταν γόνος ευγενών. Μια μέρα καθώς βρισκόταν στην Εκκλησία, εμφανίστηκε ένας μοναχός και τον επέπληξε για τα πολυτελή ενδύματα που φορούσε και για την κοσμική ζωή του. Από τότε εγκατέλειψε τον μάταιο βίο και επιδόθηκε στην άσκηση. Με έναν φίλο του έφυγαν μαζί για την Σικελία. Ο φίλος του όμως δεν άντεξε για πολύ και ο Ηλίας ταξίδεψε για την Ρώμη για να προσκυνήσει τους τάφους των αγίων Αποστόλων. Τελικά επέστρεψε στην πατρίδα του στο Ρήγιο όπου ζήτησε να γίνει μαθητής του ασκητού Αρσενίου ο οποίος ζούσε έξω απ’ την πόλη.

      Μετά από πολλές ασκήσεις και πειρασμούς οι δύο ασκητές προγνωρίζοντας την επέλαση των Αράβων στην περιοχή τους, διέφυγαν στην Ελλάδα. Έμειναν στην Πάτρα οκτώ χρόνια σε έναν πύργο απ’ όπου φυγάδευσαν δαιμόνια και έγιναν ονομαστοί στους κατοίκους για την αρετή και τα θαύματα που επιτελούσαν.

      Αργότερα όταν πέρασε ο κίνδυνος των Αράβων, οι δύο συνασκητές θέλησαν να επιστέψουν στην Καλαβρία, όμως ο επίσκοπος αντέδρασε διότι ήθελε να τους κρατήσει κοντά του. Διέδωσε μάλιστα ψευδείς φήμες ότι ο Ηλίας είχε κλέψει ιερά σκεύη. Ο άγιος δέχτηκε τις συκοφαντίες εν σιωπή και φυλακίστηκε. Λίγο αργότερα όμως ο επίσκοπος μετανόησε και επέτρεψε στους δύο ασκητές να επιστρέψουν στην Καλαβρία.

      Το 904 ο Αρσένιος εκοιμήθη δίδοντας πνευματική παρακαταθήκη στον Ηλία να ηγηθεί της αδελφότητας του αγίου Ευστρατίου που είχαν προσφάτως δημιουργήσει.

      Ο Ηλίας όμως επιθυμούσε να ζήσει κατά μόνας  ανεβαίνοντας μόνος μόνω τω Θεώ τα πνευματικά σκαλοπάτια που οδηγούν στην τελειότητα. Μια μέρα είδε σε όραμα σμήνος μελισσών να πετούν γύρω του και να βομβούν γλυκύτατη μελωδία. Τις μάζεψε σε δοχείο και τις τοποθέτησε σε θαυμάσιο κήπο. Με την οπτασία αυτή κατάλαβε ότι ήταν θέλημα του Θεού να ξεκινήσει να δέχεται μαθητές. Πολύ γρήγορα ο αριθμός των μαθητών έγινε τόσο μεγάλος ώστε ένα μεγάλο σπήλαιο το διαρρύθμισαν σε μοναστήρι το οποίο αφιέρωσαν στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.

      Στο μοναστήρι αυτό ο άγιος δίδαξε τους μαθητές του τον τρόπο με τον οποίο με σοφία μπορούσαν να υπερπηδούν τις παγίδες των δαιμόνων. Πλήθη κόσμου συνέρεαν στον άγιο για να ωφεληθούν και να θεραπευτούν θαυματουργικά. Ο άγιος όμως πάντοτε με ταπείνωση απέδιδε τα θαύματα που επιτελούσε στην πίστη των ανθρώπων.

      Όταν γέρασε χείμαρροι δακρύων έτρεχαν ασταμάτητα από τα μάτια του. Περνούσε όλη τη νύχτα με προσευχή και ψάλλοντας ύμνους. Εν τέλη αρρώστησε, αποσύρθηκε σε ένα μικρό σπήλαιο γειτονικό του μοναστηριού όπου προείπε τον θάνατό του στους συγκεντρωθέντες μαθητές του. Εκοιμήθη στις 11 Σεπτεμβρίου του 960 σε ηλικία ενενήντα έξι ετών. 

• Τη αυτή ημέρα μνήμη της οσίας Θεοδώρας της εν Βάστα Μεγαλοπόλεως της Πελοποννήσου.

•     Τοπική αγία της Πελοποννήσου. Κατά την παράδοση κατετάγη στον στρατό με το όνομα Θεόδωρος για να απαλλάξει την οικογένειά της από τους φόρους αφού ως αντάλλαγμα θα έστελνε άνδρα στον στρατό.

      Εκεί κάποια άσεμνη νέα της περιοχής κατηγόρησε τον στρατιώτη Θεόδωρο ότι την βίασε και έμεινε έγκυος. Η αγία σιωπηλά δέχτηκε την καταδίκη σε θάνατο. Προτού παραδώσει την ψυχή της ζήτησε από τον Θεό το αίμα της να γίνει πηγή, και τα μαλλιά της δένδρα που να μαρτυρούν την αθωότητά της. Ο Θεός εκπλήρωσε την επιθυμία της και αμέσως μετά την ταφή της κάτω από το μνήμα της ανέβλυσε νερό. Όταν δε πάνω στον τάφο της κτίστηκε εκκλησία, δεκαεπτά δέντρα φύτρωσαν στην στέγη της. Το παράδοξο αυτό θαύμα συγκεντρώνονται χιλιάδες πιστοί για να αντικρύσουν με τα ίδια τους τα μάτια, ιδιαίτερα δε στην ημέρα της γιορτής της (11 Σεπτεμβρίου).

• Τη αυτή ημέρα μετακομιδή των τιμίων λειψάνων των οσίων Σεργίου και Γερμανού, κτιτόρων της εν τη νήσω Βαλαάμ μονής της Μεταμορφώσεως.
• Τη αυτή ημέρα μνήμη του αγίου Δανιήλ επισκόπου Ουαλίας.

•     Ο άγιος Δανιήλ  διέλαμψε κατά τον στ’ αιώνα υπήρξε επίσκοπος Ουαλίας. Ίδρυσε δύο μονές , την Μπάγκορ Φωρ κοντά στο Άνγκελσυ και την Μπάγκορ Ίσκοντ κοντά στο Τσέστερ με την δεύτερη να είναι η μεγαλύτερη και περιφημότερη μονή στην Βρετανία.

      Εκοιμήθη εν ειρήνη το 584.

Ταις των σων αγίων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν.