Ι΄(10η) Δεκεμβρίου.
Τη δεκάτη του αυτού μηνός μνήμη των αγίων μαρτύρων Μηνά, Ερμογένους και Ευγράφου.
Την εποχή που στην Ανατολική αυτοκρατορία βασίλευε ο Μαξιμίνος Δάιας 308-313 ξέσπασαν στην Αλεξάνδρεια αντιπαλότητες για πολιτικές έριδες. Ο αυτοκράτορας έστειλε ως απεσταλμένο του έναν σύμβουλό του, τον Μηνά. Ο Μηνάς καταγόταν από την
Αθήνα, επειδή ήταν πολύ μορφωμένος του είχαν δώσει την προσωνυμία «καλλικέλαδος», λόγω της θαυμαστής ευγλωτίας του. φθάνοντας στην Αίγυπτο δεν δυσκολεύτηκε να αποκαταστήσει την ηρεμία. Παράλληλα όμως κήρυττε το σωτηριώδες μήνυμα του Ευαγγελίου στους εθνικούς και ενδυνάμωνε το φρόνημα των χριστιανών, καταδεικνύοντας μέσω πολλών θαυμάτων που επιτελούσε την αληθινή πίστη.
Όταν ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι η πρωτεύουσα της Αιγύπτου κινδύνευε να ασπασθεί στο σύνολό της τον Χριστιανισμό, αποφάσισε να καθαιρέσει τον Μηνά και να στείλει στην θέση του τον Ερμογένη. Ο Ερμογένης ήταν επίσης Αθηναίος στην καταγωγή, ήταν δε καλός και δίκαιος. Μόλις εισήλθε στην πόλη με δύναμη και εξουσία, διέταξε να φυλακίσουν τον Μηνά, κατόπιν τον ανέκρινε, όμως ο άγιος κήρυττε με τόση παρρησία για τον Χριστό, ώστε η ανάκριση σύντομα κόντεψε να μεταβληθεί σε στάση των χριστιανών και ο έπαρχος διέκοψε την ανάκριση και έδωσε εντολή να συνεχιστεί την επαύριο.
Την επόμενη μέρα ο Ερμογένης διέταξε να τοποθετηθούν μπροστά στον Μηνά όργανα βασανισμού. Έγδαραν τα πέλματα των ποδιών του, παρά τον πόνο όμως ο άγιος ακτινοβολούσε και έψαλλε ευχαριστήριους ύμνους. Στη συνέχεια του εξόρυξαν τους οφθαλμούς και του ξερίζωσαν την γλώσσα και κατόπιν τον έριξαν ημιθανή στη φυλακή. Το βράδυ ο Χριστός εμφανίστηκε στον Μηνά και του θεράπευσε όλες του τις πληγές.
Όταν ξημέρωσε ο Ερμογένης μετάνιωσε για την βαρβαρότητά του και συγκέντρωσε τα πλήθη στο αμφιθέατρο με σκοπό να τιμήσει τον ηρωισμό του Μηνά που τον νόμιζε για νεκρό. Έμεινε έκθαμβος όμως, όταν τον είδε σώο και αβλαβή να στέκεται στη μέση της αρένας. Αναγνώρισε τότε τη δύναμη της πίστης των χριστιανών, και ομολόγησε δημόσια κι εκείνος τον Χριστό.
Λίγες μέρες αργότερα βαπτίστηκε και κατόπιν υποδείξεως του αγίου Μηνά ορίστηκε επίσκοπος της πόλεως. Μόλις ανέλαβε τα επισκοπικά του καθήκοντα ο Ερμογένης, μοίρασε τα υπάρχοντά του στους φτωχούς και κατακρήμνισε όλους τους βωμούς των ειδώλων.
Δεν άργησε όμως ο αυτοκράτορας να πληροφορηθεί τις εξελίξεις αυτές και οργισμένος αποφάσισε μεταβεί ο ίδιος στην Αλεξάνδρεια. Ανέκρινε τους δύο αγίους. Κατόπιν διέταξε να κατακόψουν τα μέλη του Ερμογένους και να τα ρίξουν σε πυρακτωμένη κάμινο. Εν συνεχεία στράφηκε στον Μηνά, τον υπαίτιο όλων αυτών των γεγονότων. Διέταξε να τον κλείσουν σε σκοτεινή φυλακή, να τον κρεμάσουν από τα χέρια κρεμώντας από τα πόδια του μία πέτρα βαριά, ώστε ο θάνατός του να είναι αργός και βασανιστικός.
Οι δύο άγιοι όμως λυτρώθηκαν και πάλι από θεία επέμβαση και παρουσιάστηκαν άφθοροι και αρτιμελείς ενώπιον του τυράννου, εν μέσω ιαχών του πλήθους που κραύγαζε: «Ένας είναι ο αληθινός Θεός, ο Χριστός!»
Βλέποντας το θαύμα, ένας γραμματέας του αγίου Μηνά, Εύγραφος ονομαζόμενος, πλήρης θείας τόλμης ρίχθηκε στην αρένα, έλεγξε τον τύραννο και ζήτησε να πεθάνει για τον Χριστό.
Έξαλλος ο Μαξιμίνος, πήρε το ξίφος από έναν στρατιώτη και τον σκότωσε με τα ίδια του τα χέρια. Κατόπιν χωρίς χρονοτριβή, διέταξε να αποκεφαλίσουν τον Μηνά και τον Ερμογένη.
Κατόπιν διέταξε να κλείσουν τα τίμια λείψανα των αγίων σε λάρνακα και να την πετάξουν στην θάλασσα. Η λάρνακα όμως επέπλευσε και μετά από είκοσι μέρες έφθασε στην Χαλκηδόνα με ένα φωτεινό στύλο να υποδεικνύει την παρουσία της. Τα τίμια λείψανα τοποθετήθηκαν σε απόκρυφο μέρος καθόλη τη διάρκεια του διωγμού, αλλά περιήλθαν σε λήθη και σχεδόν μετά από έξι αιώνες αποκαλύφθηκαν κατόπιν οράματος και πολλών θαυμάτων που επιτελούσαν.