Οι άγιοι Σέργιος και Βάκχος ζούσαν στη Ρώμη επί Μαξιμιανού. Παρά το νεαρό της ηλικίας τους, ο αυτοκράτορας τους είχε αναθέσει υψηλά αξιώματα στη σχολή των Κιντιλίων.
Μια μέρα που ο Μαξιμιανός διέταξε να τελεσθούν δημοσίως θυσίες στους θεούς, οι δύο νεαροί αξιωματικοί ήταν οι μόνοι που δεν παρουσιάστηκαν και δεν συμμετείχαν. Ο αυτοκράτορας θεώρησε την πράξη τους ανταρσία, διέταξε να τους φέρουν ενώπιόν του και οργισμένος ζήτησε να μάθει την αιτία της ανυπακοής τους. Ο Σέργιος και ο Βάκχος του απάντησαν: «Μόνον εις την επίγειον ταύτην στρατείαν είμεθα υπεχρεωμένοι να σε υπηρετούμε ως δούλοι ευγνώμονες, ω βασιλεύ! Κωφούς όμως και αναίσθητους θεούς μη γένοιτο να προσκυνήσωμεν, ή μικρόν να αποχωρισθώμεν τον αληθή και παντέλειον Θεόν, και αν με σίδηρα και πυρ καταναλώσης τας σάρκας μας διότι δεν ευρίσκεται άλλον τόσον μακάριον εις τον κόσμον όσον να πάθη τις υπέρ της ευσεβείας». Ο Μαξιμιανός διέταξε να τους καθαιρέσουν από τα αξιώματά τους, να τους αφαιρέσουν επί τόπου τις ζώνες και τα διάσημα του βαθμού και να τους φορέσουν ενδύματα γυναικεία. Ντυμένους με ενδύματα θηλυπρεπή και φορτωμένους βαρείς σιδερένιους κλοιούς στον τράχηλο, περιέφεραν τους μάρτυρες στην πόλη για να τους χλευάσουν.
Κατόπιν ο αυτοκράτορας έδωσε εντολή να τους μεταφέρουν στην πόλη Βαρβαλισσό, όπου εκεί ήταν έπαρχος ο Αντίοχος, δικαστής σκληρός και ωμότατος.
Πρώτα βασάνισαν τον Βάκχο. Τον μαστίγωσαν με μαστίγια από βούνευρα μέχρις ότου παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο.
Την επόμενη μέρα έφεραν ενώπιον του διοικητού τον Σέργιο. Ο Αντίοχος δοκίμασε αρχικά να τον αλλαξοπιστήσει, του θύμισε τα αξιώματα που είχε και ύστερα τον απείλησε με φρικτά μαρτύρια. Ο κόπος του όμως ήταν μάταιος! Διέταξε τότε ο ηγεμόνας να φορέσουν στον άγιο υποδήματα που είχαν στον πάτο τους αιχμηρά καρφιά και τον υποχρέωσε να τρέχει πίσω από το άρμα του. Δεκαπέντε χιλιόμετρα διήνυσε έτσι τρέχοντας ο άγιος μέχρις ότου έφθασαν στο κάστρο των Τετραπυργίων. Ο Σέργιος χαρούμενος που μαρτυρούσε για τον Χριστό έτρεχε γοργά ψάλλοντας ύμνους. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ήρθε άγγελος και θεράπευσε τις πληγές του κι έτσι ο νέος παρουσιάστηκε την επόμενη μέρα ευδιάθετος έτοιμος για νέους αγώνες. Ο Αντίοχος τότε διέταξε να τον αποκεφαλίσουν στον επόμενο σταθμό, τη Ρουσάφα. Φθάνοντας στον τόπο της εκτελέσεως ο άγιος ζήτησε λίγο χρόνο από τους δημίους του και προσευχήθηκε έντονα για τους διώκτες του. Κατόπιν έκλινε ο ίδιος την κεφαλή του κάτω από το ξίφος και η ψυχή του πέταξε για να συναντήσει τον Βάκχο στη Βασιλεία των Ουρανών.
Οι χριστιανοί της Ρουσάφα έκτισαν αργότερα πάνω στον τάφο του αγίου Σεργίου ναό, ο οποίος κατέστη ένα από τα πιο σεπτά προσκυνήματα όλης της Ανατολής. Ο τόπος δε εκείνος ονομάστηκε Σεργιούπολις. Τεμάχια του αγίου λειψάνου διεσπάρησαν σε όλον τον κόσμο.
Πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως τα ερείπια από τρεις βασιλικές στο χώρο της Ρουσάφα. Η τίμια κάρα του αγίου Σεργίου φυλάσσεται στην Ι. Μονή Σίμωνος Πέτρας και του Βάκχου στην Ι. Μονή Βατοπαιδίου στο Άγιον Όρος.
Ταις των σων αγίων πρεσβείαις, Χριστέ, ελέησον ημάς. Αμήν.