Βάζοντας αρχή στην ευχή

                Η ευχή λέγεται παντού και πάντοτε. Μπορεί κάποιος να την πει στο κρεβάτι, περπατώντας, δουλεύοντας κάνοντας οτιδήποτε. «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε».

         Το ερώτημα έγκειται στο γιατί κάποιος επιθυμεί να λέει συνεχώς της ευχή; Αυτό συμβαίνει, διότι η προσευχή αποτελεί έναν διάλογο με τον Θεό. Ο προσευχόμενος ζητά να βρει διά της προσευχής τον Δημιουργό του. Ο γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής και Σπηλαιώτης τονίζει: «Εάν λοιπόν ζητής να τον εύρης μόνον διά της ευχής, μη βγάλεις πνοήν χωρίς την ευχήν».[1]

         Ο προσευχόμενος όμως θα πρέπει να προσέξει η προσευχή του να είναι αφάνταστη (δίχως φαντασίες), διότι «το θείον είναι ανείδεον, αφάνταστον, αχρωμάτιστον, είναι υπερτέλειον. Δεν δέχεται συλλογισμούς…»[2]

         Ο γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεΐτης που σήμερα ζει στην Αμερική (στην Αριζόνα) σε ένα από τα είκοσι περίπου ορθόδοξα μοναστήρια που ίδρυσε,  συνιστούσε πριν ξεκινήσει κανείς να λέει την ευχή να κάνει μερικούς συλλογισμούς, για το πόσο γλυκύς και αγαθός είναι ο Θεός ο οποίος σταυρώθηκε για μας που είμαστε γεμάτοι πονηριά και μικροψυχία. Τέτοιου είδους συλλογισμοί φέρνουν κατάνυξη και βοηθούν στο να καρποφορήσει η προσευχή που πρόκειται να ακολουθήσει.

         «Λοιπόν αν ημπορέσεις να λέγεις την ευχήν εκφώνως και αδιαλείπτως, σε δύο-τρεις μήνες την συνηθίζεις. Και επισκιάζει η χάρις και σε δροσίζει. Μόνον να την λέγεις εκφώνως, χωρίς διακοπήν. Και όταν την παραλάβει ο νους, τότε θα ξεκουρασθείς με την γλώσσαν να την λέγεις. Και πάλιν, όταν την αφήνει ο νους, αρχίζει η γλώσσα. Όλη η βία χρειάζεται εις την γλώσσαν, έως ότου να συνηθίσεις εις την αρχήν. Κατόπιν, όλα της ζωής σου τα έτη, θα τα λέγει ο νους χωρίς κόπον».[3]

         Αντιλαμβανόμαστε, ότι ασφαλώς ο τόπος και οι μέριμνες που έχουμε στο συγκεκριμένο τόπο παίζουν σπουδαίο ρόλο στην άσκηση της ευχής. Θορυβώδη μέρη περισπάνε συνήθως τον νου και τον «κλέβουν». Γι’ αυτό ένας αρχάριος θα πρέπει να απομονώνεται αρχικά σε ήσυχα μέρη για να ησυχάζει το μυαλό και να συγκεντρώνεται όσο περισσότερο μπορεί στην εργασία της προσευχής.

         Πριν προχωρήσουμε σε άλλα σπουδαία θέματα που αφορούν την νοερά προσευχή, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, πως σε αυτόν τον αγώνα χρειάζεται απαραιτήτως η καθοδήγηση και η παρακολούθηση από έμπειρο και διακριτικό πνευματικό.

         Εκείνος που θα προσπαθήσει να φτάσει στο τέρμα της προσευχής από μόνος του, δίχως πνευματικό οδηγό,  μοιάζει με κάποιον που προσπαθεί να πιάσει την σκιά του.